Ti Kalidad ti Pammatiyo—Masubsubok Itan
“Ibilangyo amin a rag-o, kakabsatko, no maipasangokayo kadagiti nadumaduma a pakasuotan, yantangay ammoyo a daytoy nasubok a kualidad ti pammatiyo pataudenna ti panagibtur.”—SANTIAGO 1:2, 3.
1. Apay a namnamaen dagiti Kristiano a masuot ti pammatida?
SAAN a kayat dagiti pudno a Kristiano ti agsagaba, ken saanda a pagragsakan ti rigat wenno pannakaibabain. Ngem, silalagipda iti sasao iti ngato nga insurat ni Santiago a kabsat ni Jesus iti ina. Imbatad ni Kristo kadagiti adalanna a manamnamada ti pannakaidadanes ken dadduma pay a pakarigatan gapu iti panangsurotda kadagiti pagalagadan ti Dios. (Mateo 10:34; 24:9-13; Juan 16:33) Nupay kasta, rag-o ti mabalin nga ibunga ti kakasta a pakasuotan. Kasano a kasta?
2. (a) Kasano a mangibunga iti rag-o dagiti pakasuotan ti pammatitayo? (b) Kasano a ti panagibtur maan-anayna ti aramidna iti kasasaadtayo?
2 Ti kangrunaan a makagapu a makasaraktayo iti rag-o no maipasangotayo kadagiti pannubok wenno pakasuotan ti pammati ket mabalin a nasayaat ti ibunga dagitoy. Kas kuna ni Santiago, ti panangandur kadagiti pakasuotan wenno pakarigatan “pataudenna ti panagibtur.” Magunggonaantayo iti panangpatanor iti dayta a nagpateg a Nakristianuan a galad. Insurat ni Santiago: “Ti panagibtur an-anayenna koma ti aramidna, tapno maan-anay ken nasalun-atkayo kadagiti isuamin a bambanag, a di agkurang iti aniaman.” (Santiago 1:4) Adda trabaho, ‘aramiden,’ ti panagibtur. Pagbalinennatayo a naan-anay iti amin a banag, a tulongannatayo nga agbalin a nataengan a Kristiano. Gapuna, babaen ti panangitulok a malpas dagiti suot a di agus-usar iti aniaman a di nainkasuratan a wagas a mamagpatingga a dagus kadagitoy, masubok ken magugoran ti pammatitayo. No saantay a naanus, naasi, naimbag, wenno naayat iti panangtaming kadagiti kasasaad wenno pannakilangen kadagiti padatayo a tattao, ti panagibtur mapagbalinnatayo nga ad-adda a naan-anay. Wen, dagiti pakasuotan mangpataudda iti panagibtur; ti panagibtur parayrayenna dagiti Nakristianuan a galad; mangyeg dagitoy iti rag-o.—1 Pedro 4:14; 2 Pedro 1:5-8.
3. Apay a di rumbeng nga agalikenkentayo iti buteng gapu kadagiti pannubok wenno pakasuotan ti pammati?
3 Inlawlawag met ni apostol Pedro no apay a di rumbeng nga agbuteng wenno agalikenkentayo gapu kadagiti pakasuotan ti pammatitayo. Insuratna: “Iti daytoy a kinapudno agragrag-okayo unay, nupay iti apagbiit a kanito iti agdama, no isu ti masapul, napagleddaangkayo babaen kadagiti nadumaduma a pakasuotan, tapno ti nasubok a kualidad ti pammatiyo, a dakdakkel unay ti pategna ngem ti balitok a madadael agpapan pay pannakapaneknekna babaen iti apuy, masarakan koma a pakaigapuan ti pannakaidayaw ken dayag ken dayaw inton pannakaipanayag ni Jesu-Kristo.” (1 Pedro 1:6, 7) Nangnangruna a makaparegta dagitoy a sao ita agsipud ta ti “dakkel a rigat”—ti panawen ti pannakaidayaw, dayag, dayaw, ken pannakaisalakan—ket as-asideg ngem ti nalabit ipagarup ti dadduma ken as-asidegen ngem idi nagbalintayo a manamati.—Mateo 24:21; Roma 13:11, 12.
4. Kasano ti panagrikna ti maysa a kabsat maipapan kadagiti suot a napasaranna ken dagiti dadduma pay a napulotan a Kristiano?
4 Iti immun-una nga artikulo, inusigtayo dagiti pakasuotan a nakaipasanguan dagiti napulotan a natda nanipud idi 1914 nga agpatpatuloy. Pagrag-oan kadi dagitoy? Maibatay iti kapadasanna, kinuna ni A. H. Macmillan: “Nakitak ti adu a nakaro a nakasubokan ti organisasion ken nakasuotan ti pammati dagidiay adda iti dayta. Iti tulong ti espiritu ti Dios, nakalasat ken nagtultuloy a rimmang-ay. Nakitak a nainsiriban ti aguray a siaanus ken Jehova a manglawlawag iti pannakaawattayo kadagiti Nainkasuratan a banag imbes a maringgoran iti baro a kapanunotan. . . . Aniaman dagiti panagbalbaliw iti panangmatmattayo a masapul nga aramidentayo no dadduma, saanna a balbaliwan ti naasi a probision ti subbot ken ti kari ti Dios a biag nga agnanayon. Gapuna ditay koma itulok a kumapuy ti pammatitayo gapu kadagiti di natungpal a ninamnama wenno nagbalbaliw a panangmatmat.”—The Watchtower, Agosto 15, 1966, panid 504.
5. (a) Aniat’ nagimbagan ti panaglak-am dagiti natda kadagiti suot? (b) Apay a paginteresantay koma ita ti maipapan iti pannubok?
5 Dagiti napulotan a Kristiano a nakalasat iti panawen ti pannubok idi 1914-19 nawayawayaanda iti napigsa nga impluensia ti lubong ken kadagiti adu a Binababiloniko a narelihiosuan nga aramid. Rimmuar dagiti natda kas nadalusan ken nagugoran a tattao, a situtulok a nagdatonda iti pagdayaw iti Dios ken nagtalekda nga awatenna ida kas tattao. (Isaias 52:11; 2 Corinto 6:14-18) Ti panangukom nangrugi iti balay ti Dios, ngem saan a naturpos dayta iti las-ud ti maysa a naikeddeng a periodo. Agtultuloy ti pannakasubok ken pannakasagat ti ili ti Dios. Dagidiay mangnamnama a makalasat iti umad-adani a “dakkel a rigat” kas paset ti “dakkel a bunggoy” masubsubok met ti pammatida. (Apocalipsis 7:9, 14) Maar-aramid daytoy kadagiti pamay-an nga umasping kadagidiay nakaipasanguan dagiti napulotan a natda ken iti dadduma pay a pamay-an.
Kasanokay a Masubok?
6. Ania ti maysa a nakaro a suot a napasaran ti adu?
6 Pinampanunot dagiti adu a Kristiano no kasano a masaranget dagiti suot a pakaipasanguanda, kas kadagiti direkta a pannakaatakar. Malagipda daytoy a report: “[Dagiti panguluen a Judio] inayabanda dagiti apostol, sinaplitda ida, ket binilinda ida nga agsardengda nga agsasao maibatay iti nagan ni Jesus, ket pinalubosanda ida. Dagitoy, ngarud, pimmanawdan iti sanguanan ti Sanhedrin, nga agragrag-oda agsipud ta naibilangda a maikari a maibabain maigapu iti naganna.” (Aramid 5:40, 41) Ket ti moderno a pakasaritaan ti ili ti Dios, nangruna kabayatan dagiti sangalubongan a gubat, nabatad nga ipakitana nga adu kadagiti Saksi ni Jehova ti aktual a nakabkabil, ken nakarkaro pay, iti ima dagiti manangidadanes.
7. Agingga iti ania nga imparangarang dagiti dadduma nga agdama a Kristiano ti pammatida?
7 No maipapan iti pannakaidadanes dagiti Kristiano, ti lubong dina idumduma dagiti napulotan a natda ken ti dakkel a bunggoy dagiti “sabsabali a karnero.” (Juan 10:16) Iti panaglabas dagiti tawen, dagiti miembro dagitoy a grupo agpadpadada a naglak-am iti nakaro a pakasuotan babaen ti pannakaibalud ken uray pannakamartir gapu iti panagayatda iti Dios ken iti pammatida kenkuana. Agpada a kasapulan dagitoy a grupo ti espiritu ti Dios, aniaman ti namnamada. (Idiligyo Ti Pagwanawanan, Hunio 15, 1996, panid 31.) Kabayatan ti dekada 1930 ken 1940 idiay Nazi nga Alemania, adu kadagiti adipen ni Jehova, a pakairamanan dagiti ubbing, ti nangipakita iti naisangsangayan a pammati, ket adu ti nasubok agingga iti kabaelanda. Iti di pay nabayag, naidadanes dagiti tattao ni Jehova kadagiti pagilian a kas iti Burundi, Eritrea, Ethiopia, Malawi, Mozambique, Rwanda, Singapore, ken Zaire. Ket agtultuloy ti kastoy a pannakaidadanes.
8. Kasano a ti kinuna ti maysa a kabsat nga Africano ipakitana a saan laeng a panangibtur iti pannakaidadanes, kas iti pannakakabkabil, ti ramanen ti pannakasuot ti pammatitayo?
8 Nupay kasta, kas nadakamaten, masubsubok met ti pammatitayo kadagiti nasiksikap a pamay-an. Saan a direkta ken nalaka a mailasin ti dadduma kadagiti pakasuotan. Utobenyo no ania ti reaksionyo iti sumaganad. Ti maysa a kabsat idiay Angola a sangapulo ti annakna ket naitimpuyog iti maysa a kongregasion a nabayag bassiten nga awan damagnan kadagiti responsable a kakabsat. Idi agangay, makapagsarungkaren dagiti sabsabali iti dayta a kongregasion. Napagsaludsodan no kasanot’ panangtartaraonna iti pamiliana. Narigatan a mangsungbat, ket awan ti maibagana no di narigat ti kasasaad. Mapakanna kadi dagiti annakna uray maminsan laeng iti inaldaw? Kastoy ti sungbatna: “Bueno, manmano a kasta. Nasursuromi nga anusan no aniat’ adda kadakami.” Sa buyogen ti timek a napnuan iti panagtalek, kinunana: “Ngem saan aya a daytoy ti namnamaentayo kadagitoy maudi nga al-aldaw?” Naisangsangayan ti kasta a pammati iti lubong, ngem saan a karkarna dayta kadagiti nasungdo a Kristiano, nga agtalekda a naan-anay a matungpalto dagiti kari ti Pagarian.
9. Kasanotayo a masubsubok mainaig iti 1 Corinto 11:3?
9 Masubsubok met ti dakkel a bunggoy mainaig kadagiti teokratiko a wagas. Dagiti nadibinuan a prinsipio ken teokratiko a pagalagadan ti mangiturturong iti sangalubongan a kongregasion Kristiano. Kaipapanan daytoy, kangrunaan iti amin, ti panangbigbig ken Jesus kas Pangulo, ti nadutokan nga Ulo ti kongregasion. (1 Corinto 11:3) Ti situtulok a panagpasakup kenkuana ken iti Amana ket maiparangarang babaen ti panagtalektayo kadagiti teokratiko nga annongen ken desision a mainaig iti sangsangkatunos a panangaramidtayo iti pagayatan ni Jehova. Kanayonanna, iti tunggal lokal a kongregasion, adda dagiti lallaki a nadutokan a mangidaulo. Imperpektoda a lallaki a nalabit nalakatay laeng a makita dagiti biddutda; ngem maidagadag a raementayo dagiti kasta a manangaywan ken agpasakuptayo kadakuada. (Hebreo 13:7, 17) Narigat kadi dayta kadakayo no dadduma? Talaga kadi a pannubok daytoy kadakayo? No kasta, mabembenepisiarankay kadi iti daytoy a pakasuotan ti pammatiyo?
10. Ania a suot ti pakaipasanguantayo no iti tay-ak ti ministerio?
10 Masuboktay met mainaig iti pribilehio ken bilin a makiraman a regular iti ministerio iti tay-ak. Tapno makapasatayo iti daytoy a pannubok, nasken a bigbigentayo a ti naan-anay a pannakipaset iti ministerio saan la a sangkabassit, wenno pammarang, a panangasaba ti ramanenna. Lagipenyo ti panangkomendar ni Jesus iti napanglaw a balo a nangted iti amin nga adda kenkuana. (Marcos 12:41-44) Maisaludsodtay iti bagbagitayo, ‘Ar-aramidek kadi ti amin a kabaelak iti ministeriok iti tay-ak?’ Saksinatay amin ni Jehova iti amin a tiempo, a sisasagana iti amin a gundaway a mangisilnag iti silawtayo.—Mateo 5:16.
11. Kasano nga agbalin a suot dagiti panagbalbaliw iti pannakaawat wenno balakad maipapan iti kondukta?
11 Ti maysa pay a suot a nalabit pakaipasanguantayo ket maipanggep iti kadakkel ti panangipategtayo iti rumangrang-ay a pannakailawlawag ti kinapudno iti Biblia ken iti balakad nga ipapaay ti klase matalek nga adipen. (Mateo 24:45) No dadduma, kalikaguman daytoy ti panangilinteg iti personal a kababalin, kas idi bimmatad a dagidiay agtabtabako nasken a sumardengdan no kayatda ti agtalinaed iti kongregasion.a (2 Corinto 7:1) Wenno mabalin a masuboktayo maipanggep iti panangbalbaliw iti kaay-ayotayo a musika wenno dadduma pay a kita ti paglinglingayan.b Kuestionarantay kadi ti naipaay a nainsiriban a balakad? Wenno palubosantay kadi ti espiritu ti Dios a mangsukog iti panagpampanunottayo ken tulongannatayo a mangikawes iti Nakristianuan a personalidad?—Efeso 4:20-24; 5:3-5.
12. Ania ti kasapulan tapno bumileg ti pammati ti maysa a tao kalpasan a mabautisaran?
12 Iti panaglabas dagiti dekada, umad-adu ti bilang dagidiay kameng ti dakkel a bunggoy, ket kalpasan ti bautismoda agtultuloy a pabilgenda ti relasionda ken Jehova. Saan laeng nga itatabuno iti Nakristianuan nga asamblea, itatabuno iti dadduma a gimong idiay Kingdom Hall, wenno sagpaminsan a pannakiraman iti serbisio iti tay-ak ti ramanen daytoy. Kas panangyilustrar: Ti maysa a tao mabalin a pisikal nga adda iti ruar ti Babilonia a Dakkel, ti sangalubongan nga imperio ti palso a relihion, ngem talaga kadi a tinallikudannan? Ar-aramidenna pay laeng kadi dagiti banag a mangyanninaw iti espiritu ti Babilonia a Dakkel—espiritu a di mangikabkabilangan kadagiti nalinteg a pagalagadan ti Dios? Laglag-anenna kadi ti moralidad ken kinamatalek iti asawa? Napatpateg kadi kenkuana dagiti personal ken material a pagimbaganna ngem dagiti naespirituan a banag? Wen, nagtalinaed kadi a di natulawan iti lubong?—Santiago 1:27.
Magunggonaan Manipud iti Nasubok a Pammati
13, 14. Ania ti inaramid dagiti dadduma idi inrugida nga annuroten ti pudno a panagdayaw?
13 No pudno a pinanawantayon ti Babilonia a Dakkel ken rimmuartayon iti lubong, ditay koma taliawenen dagiti banag a tinallikudantayo. Maitunos iti prinsipio a masarakan iti Lucas 9:62, no tumaliaw ti asinoman kadatayo, mabalin a saantay a maikarin nga agbalin nga iturayan ti Pagarian ti Dios. Kinuna ni Jesus: “Awan ti tao a nangiyiggem ti imana iti arado ket kumita kadagiti bambanag iti likudan ti maikari maipaay iti pagarian ti Dios.”
14 Ngem dagiti dadduma a nagbalin a Kristiano iti napalabas nagpasukogda iti daytoy sistema ti bambanag. Saanda a sinaranget ti espiritu ti lubong. (2 Pedro 2:20-22) Dagiti nailubongan a pakasingaan ti pakakumikomanda, a manglapped iti irarang-ayda. Imbes a sititibker nga isaadda ti panunot ken pusoda iti Pagarian ti Dios ken iti kinalintegna, nga iyun-unada dagitoy iti biagda, simiasida tapno maragpatda dagiti materialistiko a kalat. Malaksid no matignayda a mangbigbig iti nakapsut a pammatida ken apaganem-em a kasasaadda ken baliwanda ti kabibiagda babaen ti panangsurotda iti nadiosan a balakad, agpeggad a mapukawda ti napateg a relasionda ken Jehova ken iti organisasionna.—Apocalipsis 3:15-19.
15. Ania ti kasapulan tapno kanayon nga anamongannatayo ti Dios?
15 Ti pannakaanamongtayo ken pannakaikaritayo a makalasat iti umad-adani a dakkel a rigat agpannuray iti panagtalinaedtayo a nadalus, a ‘nalabaan dagiti pagan-anaytayo iti dara ti Kordero.’ (Apocalipsis 7:9-14; 1 Corinto 6:11) No saantay a taginayonen ti nadalus, nalinteg a takder iti imatang ti Dios, saan a maawat ti sagrado a panagserbitayo. Pudno unay, rebbeng a bigbigen ti tunggal maysa kadatayo a ti nasubok a kalidad ti pammati tulongannatayo nga agibtur ken tapno saantay a mapagpungtot ti Dios.
16. Kadagiti ania a wagas a dagiti kinaulbod mabalin a suotenda ti pammatitayo?
16 No dadduma, padaksen dagiti warnakan ken agtuturay ti ili ti Dios, a ti la maibagbagada maipapan iti Nakistianuan a patpatien ken panagbiagtayo. Ditay koma pagsiddaawan daytoy, ta nabatad a kuna ni Jesus a ti ‘lubong guraennatayo agsipud ta saantayo a paset dayta.’ (Juan 17:14) Ituloktay kadi a butbutngen ken upayendatayo dagidiay binulsek ni Satanas ket ibaintayo ti naimbag a damag? Ituloktay kadi a maapektaran ti regular nga itatabunotayo iti gimong ken panangasabatayo gapu laeng iti panangballikugda iti kinapudno? Wenno agtibker ken tumuredtayo ken ad-adda pay a determinadotayo a mangitultuloy a mangipakaammo iti kinapudno maipapan ken Jehova ken iti Pagarianna?
17. Ania a pammatalged ti manggutugot kadatayo nga agtultuloy a mangipakita iti pammati?
17 Sigun iti natungpalen a padto ti Biblia, agbibiagtayon iti arinunos ti panawen ti panungpalan. Ti naibatay-Biblia a segseggaantayo a baro a lubong ti kinalinteg sigurado nga agbalinto a makaparagsak a kinapudno. Agingga a dumteng dayta nga aldaw, sapay koma ta di maisin ti pammatitayo iti Sao ti Dios ken paneknekantay ti pammatitayo babaen ti agtultuloy a panangikasaba iti naimbag a damag ti Pagarian iti sangalubongan. Panunotenyo dagiti rinibu a baro nga adalan a mababautisaran kada lawas. Saan kadi nga umdas dayta a rason tapno maapresiartayo a ti kinaanus ni Jehova maipanggep iti panangukomna mabalin nga agresulta iti pannakaisalakan ti ad-adu pay a tattao? Ditay kadi maragsakan ta impalubos ti Dios nga agtultuloy ti makaispal-biag a trabaho a panangikasaba iti Pagarian? Ken ditay kadi maragsakan ta minilion ti immawaten iti kinapudno ken mangipampaneknek iti pammatida?
18. Ania ti determinasionyo no maipapan iti panagserbi ken Jehova?
18 Ditay maibaga no kasanot’ kabayag daytoy agdama a pannakasubok ti pammatitayo. Ngem maysa a banag ti sigurado: Nangituding ni Jehova iti aldaw a panangsingirna kadagiti agdama a nadangkes a langit ken daga. Kabayatanna, determinadotay koma a mangtulad iti kasayaatan a kalidad ti nasubok a pammati nga imparangarang ti Manangan-anay iti pammatitayo, ni Jesus. Ken tuladentayo ti ehemplo dagiti nataenganen a napulotan a natda ken dagiti sabsabali pay a kaduatayo a situtured nga agserserbi.
19. Ania ti masiguradoyo a mangparmek iti daytoy a lubong?
19 Determinadotay koma a di agsarday a mangipakaammo iti agnanayon a naimbag a damag iti tunggal nasion, tribu, pagsasao, ken ili kas pannakitunos iti anghel nga agtaytayab iti nagtangatangan. Ipangngegtayo kadakuada ti ipakpakaammo ti anghel: “Agbutengkayo iti Dios ket ipaayyo kenkuana ti dayag, agsipud ta ti oras ti panangukomna dimtengen.” (Apocalipsis 14:6, 7) Inton maipakat dayta a nadibinuan a panangukom, anianto ti ibunga ti nasubok a kalidad ti pammatitayo? Saan aya a nadayag a balligi—pannakaispal iti agdama a sistema ti bambanag nga agturong iti nalinteg a baro a lubong ti Dios? Babaen ti panangibtur kadagiti pakasuotan ti pammatitayo, maikunatayto ti kas iti kinuna ni apostol Juan: “Daytoy ti panagballigi a nangparmek iti lubong, ti pammatitayo.”—1 Juan 5:4.
[Dagiti Footnote]
a Kitaenyo Ti Pagwanawanan a Disiembre 1, 1973, panid 720-28, ken Mayo 1, 1974, panid 283-86.
b Kitaenyo Ti Pagwanawanan nga Enero 15, 1984, panid 21-6.
Malagipyo Kadi?
◻ Kasano a mangyeg rag-o dagiti pakasuotan ti pammatitayo?
◻ Ania dagiti sumagmamano a pakasuotan ti pammatitayo a nalabit saan a nalaka a mailasin?
◻ Kasanotay a magunggonaan babaen ti panangparmek kadagiti pakasuotan ti pammatitayo?
[Dagiti Ladawan iti panid 17]
Ni A. H. Macmillan (makinsango a kannigid) sakbay la unay ti di nainkalintegan a pannakaibaludna agraman dagiti opisial ti Watch Tower Society
Maysa idi a delegado iti kombension sadi Detroit, Michigan, 1928
Iti kinalakayna, ipakpakita pay laeng ni Kabsat Macmillan ti pammati
[Ladawan iti panid 18]
Kas iti daytoy a pamilia, adu a Kristiano idiay Africa ti mangiparparangarang iti nasubok a kalidad ti pammati