SERPIENTE, ULEG

[Heb., na·chashʹ, tan·ninʹ, tseʹphaʽ, tsiph·ʽoh·niʹ; Gr., oʹphis].

Atiddog, siksikan, awanan saka a reptilia. Aguyas dagiti serpiente babaen iti tianda wenno iti barukongda, ket gapu ta gistay sidedekket ti uloda iti daga, ti agdilatdilat a dilada kasla dildilpatanda ti tapok. (Ge 3:14) Nasurok a 30 a kita ti uleg ti masarakan idiay Israel.

Ti Hebreo a sao a na·chashʹ nabatad a gagangay, wenno pangkaaduan nga awag kadagiti amin nga uleg wenno kasla serpiente a parparsua, ket masansan a maar-aramat a kadua ti dadduma pay a Hebreo a pangawag iti maysa a kita ti uleg. (Sal 58:4; 140:3; Pr 23:32) Gapuna ti tribu ni Dan nayasping idi damo iti “serpiente [na·chashʹ]” laeng ket kalpasanna espesipiko a nayasping iti “maysa a nagsara nga uleg [shephi·phonʹ]” nga adda iti igid ti dalan ken mangkabil kadagiti kabusor ti Israel. (Ge 49:17) Daytoy a Hebreo a termino ket katupag ti Griego nga oʹphis, a gagangay met nga awag. Nupay saan a nagita ti adu nga uleg idiay Israel ita, dagiti uleg a tinukoy ti Biblia ket kangrunaan a dagidiay napeggad wenno nagita.

Intarusan dagiti leksikograpo a ti Hebreo a sasao a tseʹphaʽ ken tsiph·ʽoh·niʹ tumukoy kadagiti nagita nga uleg, a ti Hebreo a pannakaibalikas dagita nalabit irepresentarna ti panagsanengseng ti kakasta nga uleg no asitgan ida. Mabalin nga agpada a tumukoy dagita iti sumagmamano a kita ti karasaen, ngem saan a sigurado no ania nga espesipiko a karasaen. Iti Isaias 11:8; 14:29; 59:5; ken Jeremias 8:17, di umiso nga impatarus ti King James Version dagitoy a sasao kas tumukoy iti “basilisko,” maysa a sarsarita nga uleg.

Iti salaysay maipapan iti panagbalin nga uleg ti sarukod ni Moises (Ex 7:9-13), naaramat ti Hebreo a sao a tan·ninʹ, a nabatad a tumukoy iti maysa a “dakkel nga uleg” gapu ta naaramat dayta a sao iti dadduma pay a teksto a tumukoy iti ulimaw a parsua iti baybay. (Ge 1:21; Job 7:12; Sal 74:13; 148:7; Isa 27:1; 51:9) Ti dadduma pay a teksto a silalawag a nangyaplikar iti dayta a termino kadagiti nagita nga uleg ket ti Deuteronomio 32:33 ken Salmo 91:13, a nakadakamatan met dagiti kobra. Ti maysa nga ubbog idiay Jerusalem kalpasan ti pannakaidestiero ket pagaammo kas “ti Ubbog ti Dakkel nga Uleg.”​—Ne 2:13.

Dagiti pagaammo unay a kababalin ti maysa a serpiente ket natukoy iti nadumaduma a teksto: ti panagal-alud-odna (Job 26:13), ti kagatna ken ti paglemlemmenganna kadagiti pader a bato (Ec 10:8, 11; Am 5:19), kasta met ti kinaannadna (Ge 3:1). Inaramat ni Jesus daytoy naud-udi a kababalin kas maysa a pagarigan idi binagbagaanna dagiti adalanna maipapan iti kababalinda no addada iti tengnga dagiti kasla lobo a bumusbusor.​—Mt 10:16.

Ti kasta a ‘kinaannad’ ket tinukoy ti natan-ok a Briton a zoologo, ni H. W. Parker, iti librona nga Snakes: A Natural History (1977, p. 49): “Uray no kasapulan unayen nga agdepensa, aginlalaban pay laeng nga umuna imbes a paypaysuenna; pagsasarunuenna ti tumukkaw a kasla nakarungrungsot, ngem saanna nga idanon ket no dadduma saanna pay ketdi nga inganga ti ngiwatna. Gagangay nga iti daytoy a gundaway ti uleg di madmadlaw nga agwarwarwar manipud panagkulinikonna tapno agsagana nga aglibas ken agtalaw a sipapardas no agsanuden ti kabusor. Ngem no kasapulanen ti naan-anay nga idadarup, surotenna ti gagangay a pamay-anna nga agtiliw iti kanenna, nupay narungrungsot iti daytoy a gundaway; dagiti karasaen a kadawyan a tumukkaw sa ibbatanda ti biktimada, wenno pulipolanda laeng dayta, daraddanenda a tukkawan wenno paglagawenda ti kalabanda.”

Piguratibo nga Usar. Ti serpiente ket nausar a piguratibo iti adu a teksto: Dagiti kinaulbod ti nadangkes nayasping iti gitana (Sal 58:3, 4), ti natadem a dila dagiti mananggandat iti dakes nayasping iti dila ti serpiente (Sal 140:3), ket ti nalabes nga arak naikuna a kumagat kas kadagiti serpiente (Pr 23:32). Ti ‘panagtaraon ti serpiente iti tapok’ iladawanna ti kaawanen ti pannakaranggas ken pannakadangran iti naisubli nga ili ni Jehova.​—Isa 65:25.

Ti simboliko a ladawan ti serpiente, wenno uleg, naaramat met kadagiti insawang ti Dios a panangukom iti sumagmamano a nasion, kas iti Filistia (Isa 14:29) ken iti di matalek a Juda (Jer 8:17), kasta met ti Egipto, a ti timekna nayasping iti timek ti maysa a serpiente, nga awan duadua a tumukoy iti sumanengseng a panagsanud gapu iti pannakaabak wenno iti nakapsut a timek ti nasionna gapu iti didigra a sagsagabaenna. (Jer 46:22) Daytoy naud-udi a nadakamat ket nalabit nairanta a pangibutaktak nga awan mamaay ti panagusar dagiti faraon ti Egipto iti uraeus, ladawan ti sagrado nga uleg iti sango ti uklopda, kas pagilasinan ti pannalaknib ti diosa-serpiente a ni Uatchit. Iti Mikias 7:17 amin dagiti nasion a bumusbusor iti ili ti Dios naipadto a mapilitanda a ‘mangdilpat iti tapok kas kadagiti serpiente.’​—Kitaenyo met ti Am 9:3.

Iti Jeremias 51:34 ti babai nga agnanaed iti Sion iyarigna ni Ari Nabucodonosor iti maysa a “dakkel nga uleg” a nangalun-on kenkuana.

Ni Satanas a Diablo. Iti Apocalipsis 12:9 ken 20:2, ni Satanas a kangrunaan a bumusbusor iti Dios ket natukoy kas “ti kadaanan a serpiente,” nabatad a gapu ta nagaramat iti literal a serpiente idiay Eden tapno makisao iti babai. (Ge 3:1-15) Kas “kadaanan a serpiente,” iti naespirituan a pamay-an isu met ti makimputot iti dadduma pay a bumusbusor; dayta ti makagapu nga inawagan ni Jesus dagita a tattao kas “serpiente, putot dagiti karasaen.”​—Mt 23:33; idiligyo ti Jn 8:44; 1Jn 3:12.

Iti ulbod a relihion. Ti serpiente ket masansan nga ar-aramaten dagiti pagano a relihion kas simbolo ket kaaduanna a mapagrukrukbaban. (LADAWAN, Tomo 2, p. 530) Idiay Mesopotamia, Canaan, ken Egipto, ti serpiente isimsimbolona ti kinabunga ken dagiti diosa ti sekso; naaramat idi ti dua a serpiente a nagpinnulipol a mangipasimudaag iti kinabunga babaen ti seksual a panagdenna, ket gapu ta maulit-ulit nga aglupos ti serpiente, naaramat dayta a mangisimbolo iti agtultuloy a panagbiag.

Nagtignay ni Ari Ezekias a naan-anay a mangikkat iti aniaman a panagdaydayaw iti serpiente kadagiti sakupna babaen ti panangrumekrumekna iti gambang a serpiente a naaramat idi tiempo ni Moises idi nga at-atakaren ida dagiti nagita nga uleg iti let-ang.​—Nu 21:6-9; 2Ar 18:4; kitaenyo ti GAMBANG A SERPIENTE; UMAP-APUY NGA ULEG.