• Dagiti Nakakabayo iti Apocalipsis—No Kasano a ti Panagsakayda Apektarannakayo
    Ti Pagwanawanan—1986 | Enero 15

    • Ti Nangisit a Kabayo

      Ti sabali pay a kabayo iti sirmata ti inladawan ni Juan kadagitoy a sasao: “Ket kimmitaak, ket adtoy! ti maysa a kabayo a nangisit; ket daydi adda a nagsakay kenkuana adda maysa a pagtimbangan iti imana. Ket nangngegko ti kasla maysa a timek iti tengnga dagiti uppat a parsua a sibibiag a nagkuna: ‘Maysa a kasukat ti trigo mapatgan iti maysa a dinario, ket tallo a kasukat ti sebada mapatgan ti maysa a dinario; ken saanmo a dadaelen ti lana ken ti arak.’”​—Apocalipsis 6:5, 6.

      Mabisbisinkay aya? Minilmilion dagiti mabisbisin. Isudat’ direkta nga apektado iti nakasakay iti nangisit a kabayo, a mangipampamatmat iti bisin. Tunggal minuto 30 nga ub-ubbing ti matmatay gaput’ kinakurang ti nawadwad a taraon wenno agas​—nasurok a 15 milion iti kada tawen! Ginasgasut a milion kadagiti dadduma a tattao ti agbibiag kadagiti nakaay-ay-ay a kasasaad. Sigun iti pasado a Presidente iti World Bank a ni Robert McNamara, isuda ti “malapdan a naimbag gapu iti kinaawan adal, malnutrision, sakit, nangato a bilang dagiti matmatay a maladaga ken ti ababa a panagbiag tapno mailibak kadakuada ti mismo a panginanamaan dagiti genes a nakaiyanakanda.”

      Kadagiti nabiit pay a bulbulan, gagangayen ti pannakakita kadagiti ladladawan dagiti mabisbisinan a lallaki, babbai, ken ub-ubbing nga Africano. Babaen iti silalawag a panangiladawanna iti kasaknap ti kasta a panagsagaba, impakdaar ti Sekretario-Heneral iti NU a ni Javier Pérez de Cuéllar: “Ad-adu pay a tattao ti mabalin a matay idiay sub-Saharan nga Africa ngem bayat ti intero a Maikadua a Gubat Sangalubongan. Uray pay dagidiay makalasat ti mabalin a napakapuyandan a maipaay iti nabatbati pay a panagbiagda, ti bagida man wenno ti isipda.” Dagitoy a biktima ti direkta nga apektado iti panagsakay ti nangisit a kabayo.

      Mabalin a dikay mabisbisin, ngem sigurado nga apektadokayo iti nakaay-ay-ay a ladawan dagiti rinaut iti bisin. Sigun iti editorial iti New York Times idi Mayo 20, 1985, nasursurok ngem maysa a bilion a doliar ti naiteden agingga iti dayta a tiempo a pangbadang kadagiti mabisbisin. Numan pay saankayo a direkta a timmulong, dadduma a gobierno ti nagaramid kadagiti dadakkel a kontribusion, nga inus-usarda dagiti kuarta ti buis. Wen, ti panagsakay ti nangisit a kabayo ti agpadpada nga addaan iti direkta ken saan a direkta nga epekto ti intero a populasion.