SELIO, PANGSELIO

Maysa nga alikamen a pagaramid iti lamma (gagangay nga iti pila wenno allid), a dayta ti mangipasimudaag iti panagtagikua, kinaagpaypayso, wenno iyaanamong. Dagiti kadaanan a selio ket buklen ti natangken a material (bato, marfil, wenno kayo) a nakitikitan iti baliktad a letra wenno disenio. Nadumaduma ti sukog dagita, nga adda dagiti bimmalisungsong, kuadrado, tubong, scarab (sinan barrairong), ken ul-ulo ti an-animal. (Maipapan kadagiti pangtanda wenno pangselio a singsing, kitaenyo ti SINGSING.) Dagiti tubong ti pormada ket gagangay a 2-4 cm (0.75-1.5 pul.) ti kaatiddogda. No ti maysa a tubong a nakitikitan iti rabawna ket maitulid iti nalukneng a pila, mangpataud dayta iti agsasaruno a timmambukor a lamma. Masansan a naabutan ti tengnga dagiti tubong a pangselio isu a mabalin nga ibitin dagita iti tali.

Karaman kadagiti banag a nailadawan kadagiti selio ti Egipto ken Mesopotamia ket dagiti narelihiosuan a simbolo, kasta met ti mulmula, an-animal, ken simple a buybuya. Ti Babiloniko a “Temptation” Seal [pangselio a naawagan iti “Sulisog”] iti British Museum iparangna ti maysa a kayo nga adda nakatugaw a lalaki ken maysa a babai iti sibayna, ket adda nakatakder a serpiente iti likudan ti babai. Masansan a ti nagan ti makinkukua ken ti saadna ket naikabil kadagiti pangselio. Kas pagarigan, mabasa iti maysa a pangselio a nasarakan idiay Palestina, “Kukua ni Sema, ti ministro ni Jeroboam.”​—The Biblical World, inurnos ni C. Pfeiffer, 1966, p. 515.

Dagiti lamma ti pangselio ket mangipasimudaag iti panagtagikua wenno kinaagpaypayso. Gapuna, maliklikan ti pannakasukat dagiti dokumento wenno ti dadduma pay a banag a naselioan wenno natimbrean, a pakairamanan dagiti supot, ridaw, ken tanem. (Job 14:17; Da 6:17; Mt 27:66) Idi gimmatang ni mammadto Jeremias iti maysa a talon, naselioan ti kopia ti kasuratan nga addaan kadagiti pirma dagiti saksi, ngem saan a narikpan ti maikadua a kopia. Nalabit naaramid ti panagselio babaen ti panangikupin iti kasuratan, panangsingdan iti dayta, ket kalpasanna panangikabil iti sangkatukel nga allid wenno dadduma pay a nalukneng a sangkap iti singdan ken pananglamma iti nalukneng a banag babaen iti pangselio. No addanto tumaud a panagduadua maipapan iti kinaumiso ti silulukat a kopia, maidatag ti naselioan a kasuratan iti sanguanan dagiti saksi. (Jer 32:10-14, 44) Ti tao a nakaitalkan ti pangselio ti ari mabalinna ti mangyetnag iti opisial a bilbilin, a ti lamma ti pangselio ti mangpaneknek iti kinaumiso dagiti bilin. (1Ar 21:8; Est 3:10, 12; 8:2, 8, 10) Ti panangikabil ti maysa a tao iti seliona iti dokumento ket mabalin a mangipasimudaag iti panangawatna kadagiti kondision a linaon dayta. (Ne 9:38; 10:1) Nasarakan ti nakaad-adu a kadaanan a pagiggaman ti burnay nga addaan kadagiti lamma ti pangselio. Ti sumagmamano kadagitoy a lamma ti pangselio ipakitada ti makinkukua kadagiti burnay ken dagiti karga dagita; ipakita ti dadduma a lamma no kasano ti kaadu ti linaonda wenno ania ti kalidadda.

Piguratibo nga Usar. Ti adu a piguratibo a sasao a masarakan iti Biblia ket isu ti aktual nga usar dagiti pangselio. Naipadto a “mangimaldit [ti Mesias] iti maysa a selio iti sirmata ken mammadto.” Daytoy ket maigapu iti panangtungpal ti Mesias kadagiti padto maipapan kenkuana a timbreanna wenno pasingkedanna dagita kas napudno ken impaltiing ti Dios. (Da 9:24; idiligyo ti Jn 3:33.) Kas mangipasimudaag iti panagikut, wenno panagtagikua, nagpakugit ni Abraham kas “selio” ti kinalinteg nga adda kenkuana. (Ro 4:11) Yantangay adu a tattao a taga Corinto ti natulongan ni apostol Pablo nga agbalin a manamati, nagpaayda kas selio a mangpatpatalged iti kinaagpayso ti kinaapostolna. (1Co 9:1, 2) Naikuna a dagiti Kristiano idi umuna a siglo ket ‘naselioan’ babaen iti nasantuan nga espiritu, a pakauna a tanda dayta ti nailangitan a tawidda. (Efe 1:13, 14; 4:30) Ti selio wenno marka ipasimudaagna a kukua ida ti Dios (2Co 1:21, 22) ken ipakitana a pudpudno a maikarida iti nailangitan a biag. Ipakita ti libro ti Apocalipsis a 144,000 ti bilang dagiti naselioan kamaudiananna.​—Apo 7:2-4; 9:4.

Dakamaten ti Biblia a naselioan ti maysa a banag a narikpan, nailemmeng, wenno nailimed. Dagiti naimpadtuan a mensahe ket “naselioan” bayat ti tiempo a saanda pay a natarusan. (Da 12:4, 9; Apo 5:1; 22:10; idiligyo ti Isa 8:16; 29:11.) Ket naikuna a ni Jehova ‘mangikabil iti selio iti aglikmut dagiti bituen,’ a nabatad a kaipapananna nga ilemmengna ida babaen kadagiti ulep.​—Job 9:7.

[Ladawan iti panid 1145]

Kadaanan a tubong a pangselio, kasta met ti lamma iti pila; iladawanna dagiti managdaydayaw iti sibay ti maysa a kayo, nga iti baba adda dagiti tumatayab nga aglanglangoy iti danum