PULSERAS TI PALAYPALAY
Ti Hebreo a sasao maipaay kadagiti “babassit a tanikala ti palaypalay” (ʼets·ʽa·dhahʹ; Nu 31:50) ken kadagiti “kalangkang ti saka” (tseʽa·dhahʹ; Isa 3:20) ket agpadada a nagtaud iti sao a tsa·ʽadhʹ, a kaipapananna ti “agaddang; agmartsa.” (Jer 10:5; Pr 7:8) Ti Hebreo nga ʽeʹkhes (pulseras ti saka; pulseras ti palaypalay) ket nagtaud iti sao nga ʽa·khasʹ, kaipapananna ti “panagkilingkiling” wenno “panangwagwag kadagiti pulseras ti saka.” (Isa 3:16, 18, Rbi8 ftn) Dagiti pulseras ti palaypalay wenno dadakkel nga arkos a singsing a nayusok iti saka iti ngatuen dagiti palaypalay ket kadawyan a maus-usar iti nagkauna a Makintengnga a Daya. Naaramid dagitoy kadagiti materiales a kas iti suer, balitok, pirak, landok, sarming, ken marfil. Kadagiti monumento ti Egipto, dagiti lallaki ken babbai ket agpadpada a nailadawan a nakasuot kadagita, ket idiay Egipto, masansan nga agkaterno dagiti pulseras ti palaypalay ken pulseras ti ima.
Bayat a magmagna ti maysa a nakasuot iti nadadagsen a pulseras ti palaypalay, mabalin nga agkalangiking no agtitinnik-ol dagitoy. Ngem no dadduma maikkan iti bisil dagiti lungogan a pulseras ti saka wenno pulseras ti palaypalay tapno mangpataud iti uni. Iti kallabes laeng a tiempo, pasaray nagaramat met dagiti Arabo a babbai kadagiti pulseras ti palaypalay nga addaan kadagiti nakabitin a kampanilia. No dadduma, dagiti pulseras ti palaypalay nga isusuot dagiti babai ket maikkan met iti babassit a tanikala ti palaypalay, iti kasta agsilpo dagitoy nga arkos. Bayat a magmagna ti nakasuot, agkilingkiling dagiti babassit a pulseras ti palaypalay, isu a makaatrakar iti atension dagitoy nga arkos ken kasta met dagiti agus-usar kadagita. Makedngan wenno mapaababa met ti addang ti babai gapu iti babassit a pulseras ti palaypalay wenno pulseras ti saka, isu nga in-inayad a magna a maibilang a naalumamay a lung-ay ti maysa a babai.—Isa 3:16.
“Dagiti babassit a tanikala ti palaypalay” ket karaman kadagiti alahas nga innala dagiti Israelita manipud kadagiti Midianita kas samsam ti gubat ken inkontribusionda kas “daton ken Jehova.” (Nu 31:50, 51) Idi agangay, nadeskribir dagiti natangsit nga “annak a babbai ti Sion” kas ‘magmagna buyogen dagiti agtiltil-ay nga addang, ket kadagiti sakada mangaramidda iti agkilingkiling nga uni,’ wenno “kadagiti sakada mangsariwagwagda kadagiti pulseras ti saka.” Babaen ken Isaias, pinakdaaran ida ni Jehova nga ikkatenna dagiti arkosda ken “ti pintas dagiti pulseras ti saka,” wenno pulseras ti palaypalay, kasta met dagiti “kalangkang ti saka[da].” (Isa 3:16, 18, 20) Sigurado a naapektaran ti biag dagitoy a babbai gapu iti panangparmek ti Babilonia iti Juda ken Jerusalem idi 607 K.K.P., a nagresulta iti pannakapukaw ti adu nga arkosda ken ti wayawayada.—Kitaenyo ti ARKOS.