Uzou 4
Ọnọ Eruẹaro na Kpobi I se Isẹi Kpahe
1. Ẹvẹ izẹme kpahọ ẹria Jesu taure a te ti yẹi wọhọ ohwo u dhesẹ kpahọ usu riẹ kugbe Jihova?
JE DHESẸ usu oruọruọ riẹ kugbe Jihova, Jesu ọ tẹ ta nọ: “Ọsẹ na o you Ọmọ na, o te dhesẹ eware kpobi nọ ọye oma riẹ o re ruẹ kẹ e.” (Jọn 5:19, 20) Ẹkpekpe usu yena u muhọ no oke ọ ẹma riẹ ze, ima ikpe nọ a re kele he taure a te ti yẹi wọhọ ohwo. Ọye ọ jọ Ọmọ ọvo Ọghẹnẹ, ọnọ Jihova ọvo ọ rehọ obọ riẹ ma. Eware efa kpobi eva obọ odhiwu gbe akpọ a ma rai ẹkwoma Ọmọ ọtuyẹ ọyena nọ o you gaga na. Ọ jọ wọhọ Ẹme na hayo Ọtota Ọghẹnẹ, ọnọ a rehọ ẹkwoma riẹ ta ẹgwọlọ Ọghẹnẹ kẹ amọfa. Ọnana, Ọmọ nọ Ọghẹnẹ o you gaga na, ọ ye zihe ruọ ọzae na Jesu Kristi.—Kọl. 1:15, 16; Jọn 1:14; 12:49, 50.
2. Ẹvẹ eruẹaruẹ Ebaibol na e ta ẹme kpahọ Jesu te?
2 Taure a tẹ te rehọ edhere ogbunu yẹi wọhọ ohwo, a kere eruẹaruẹ buobu kpahe iẹe. Wọhọ epanọ Pita ukọ na o sisẹi riẹ kẹ Kọniliọs, “Eruẹaro kpobi i se isẹi kẹe.” (Iruẹru 10:43) Abọ nọ Jesu o ti wo evaọ egagọ efuafo a dhesẹ i rie evaọ Ebaibol na te epanọ ẹnjẹle ọ rọ ta kẹ Jọn ukọ na nọ: “Gọ Ọghẹnẹ. Keme isẹri Jesu họ ẹzi aruọruẹ.” (Evia. 19:10) Eruẹaruẹ yena i ghine dhesẹ iẹe via je si iroro kpohọ ẹjiroro Ọghẹnẹ rọ kpahe iẹe nọ e rọ uvi isiuru k’omai nẹnẹ na.
Eware nọ Eruẹaruẹ na I Rovie Via
3. (a) Evaọ eruẹaruẹ Emuhọ 3:14, 15, ono a rehọ “araomuomu” na dhesẹ? “Aye na”? ‘Ubi araomuomu na’? (b) Fikieme ‘ẹnwa uzou araomuomu’ na o jẹ rọ oware evawere kẹ idibo Jihova?
3 Eruẹaruẹ ọsosuọ itieye na jọ a ta rai nọ ọwọsuọ Idẹn ọ vrẹ no. Onana ukugbe oziẹ-obro Jihova rọ kẹ araomuomu na. Jihova ọ tẹ ta nọ: “Me re ti fi egrẹ họ udevie ra avọ aye na, gbe udevie ibi ra avọ ibi riẹ. Ọ rẹ te nwa owhẹ uzou, whọ vẹ te royẹe ithihrawọ.” (Emu. 3:14, 15) Eme oyena u dhesẹ? Evaọ oke nọ Ọghẹnẹ o fihọ, eruẹaruẹ efa i te ru ei vẹ jẹ tae kẹre viere. Wọhọ oware nọ u no rie ze, ma tẹ te riẹ nọ ọnọ a ta riẹ kpahe, nọ araomuomu na u dikihẹ kẹ họ Setan Ẹdhọ na. “Aye na” họ ukoko omarokpotọ Jihova, nọ o wọhọ aye omarokpotọ rọ kẹe. ‘Ubi araomuomu na’ u kugbe enjẹle gbe ahwo nọ i bi dhesẹ ẹzi Ẹdhọ na, enọ e be wọso Jihova avọ ahwo riẹ. Edhere nọ Ẹdhọ na ọ rọ rehọ araomuomu na ruiruo evaọ Idẹn, a rẹ sai rue riẹ no eruẹaruẹ na ze nnọ ‘ẹnwa uzou araomuomu na’ u dhesẹ ẹraha ọmọ ọwọsuọ Ọghẹnẹ ọyena nọ ọ raha odẹ Jihova jẹ wha uweri ulogbo se ahwo akpọ na. Rekọ rọ kpahe evuhumu “ubi” nọ o te nwa uzou riẹ na, onana o rọ oware idhere nọ anwae ze.—Rom 16:25, 26.
4. Ẹvẹ uyẹ Jesu u ro fiobọhọ vuhu iei wọhọ Ubi eyaa na?
4 Nọ ikpe 2,000 ikuigbe ohwo e vrẹ no, Jihova ọ tẹ rehọ eme efa via. O dhesẹ nọ Ubi na o ti no uyẹ Abraham ze. (Emu. 22:15-18) Dede na, uyẹ nọ u bi su bru Ubi na orọnikọ o te rehọ oma rẹrẹ uyẹ iwo ho rekọ ọnọ Ọghẹnẹ ọ sanọ. Ghele epanọ Abraham o you ọmọ riẹ Ishmẹl te na, ọnọ ọrigbo ọmọtẹ riẹ Hega o yẹ kẹe, Jihova ọ ta vevẹ nọ: “Aiziki nọ Sera o re ti yẹ kẹ owhẹ . . . ọye me re ti lele reọvọ.” (Emu. 17:18-21; 21:8-12) Uwhremu na a te ru ọvọ ọyena gba, orọnọ rọ kẹ ọmọ ọkpako Aiziki nọ a re se Esọ họ, rekọ rọ kẹ Jekọp, ọnọ erua 12 Izrẹl i nọ ze. (Emu. 28:10-14) A te ti dhesẹ iẹ nọ a re ti yẹ Ubi na evaọ orua Juda, evaọ uwou Devidi.—Emu. 49:10; 1 Irv. 17:3, 4, 11-14.
5. Evaọ emuhọ odibọgba otọakpọ Jesu dede, eme ọfa u ru rie vẹ nnọ ọye họ e Mesaya na?
5 U bu viọ ikpe 700, nọ Ebaibol na e rọ ta kpahọ obaro fodẹ Bẹtelẹhẹm wọhọ oria nọ a te jọ yẹ Ubi na wọhọ ohwo je ru ei vevẹ nọ ọye yọ ọnọ ọ rria no “rii no anwae ze,” no anwọ oke nọ a rọ mae eva obọ odhiwu ze. (Mae. 5:2) Daniẹl ọruẹaro na ọ ruẹaro kpahe oke nọ ọ te rọ rehọ oma via evaọ otọakpọ wọhọ Ọnọ Jihova o Wholo, Mesaya na. (Dan. 9:24-26) Yọ evaọ okenọ a rehọ ẹzi ọfuafo na rehọ iẹe mu, urru nọ u no obọ odhiwu ze u te dhesẹ iẹ via. (Mat. 3:16, 17) Fikiere, nọ o ti zihe ruọ olele Jesu no, Filip ọ tẹ sai ta avọ imuẹro nọ: “Ma ruẹ ọnọ Mosis ọ jọ evaọ uzi gbe eruẹaro na kere nọ, Jesu e Nazarẹt, ọmọ Josẹf [fikinọ ọye ọ yọrọ e riẹ].”—Jọn 1:45.
6. (a) Nọ Jesu o whu no, eme ilele riẹ a ti vuhu mu? (b) Ono dẹẹ họ ‘ubi aye na,’ kọ eme uzou araomuomu nọ ọ te nwa na u dhesẹ?
6 Fikiere, ilele Jesu a te ti vuhumu nọ eruẹaruẹ buobu kpahe iẹe a kere i rai fihọ Ikereakere na. Lele uwhu gbe ẹkparomatha riẹ, ọye ọvo “o te dhesẹ eware kpobi nọ a kere kpahe iẹ kẹ ae.” (Luk 24:27) U vẹ no enẹna nọ Jesu dẹẹ họ ‘ubi aye na,’ ọnọ ọ nwa uzou “araomuomu” na evaọ oghẹrẹ nọ ọ te rọ whọlọ Setan no ẹria no riẹriẹriẹ. Ẹkwoma Jesu ze, eyaa Ọghẹnẹ kpobi kẹ ahwo akpọ, eware kpobi nọ ma be hẹrẹ na, e te rọ ziọ orugba.—2 Kọr. 1:20.
7. Kugbe evuhumuo ọnọ a riobọ họ evaọ eruẹaruẹ enana, didi eware efa i fo eroro?
7 No whọ kaki se eruẹaruẹ enana jọ ẹsejọ họ whọ nọ, wọhọ ọwharọ Ithiopia na, “Ono ọruẹaro ọ ta ẹme riẹ na?” Rekọ ọwharọ na ọ nwane jọ ere kuọ ẹme na họ họ nọ a kẹ uyo na no. Nọ ọ gaviezọ ziezi kẹ oghẹrẹ nọ Filip o ro ru ei vẹ no, ọzae na o te vuhumu nọ ọjẹrehọ kẹ oghẹrẹ nọ Jesu o ro ru eruẹaruẹ na gba o gwọlọ owọjẹ evaọ abọ riẹ, ẹkwoma ame nọ ọ họ. (Iruẹru 8:32-38; Aiz. 53:3-9) Kọ whọ be rọ oma kẹ oghẹrẹ utioye na re? Ẹsejọ oghẹrẹ edhere nọ a rọ rehọ eruẹaruẹ na via o w’omai, hayo oghẹrẹ nọ Ebaibol na omariẹ i ro ku ei họ nọ a dhesẹ orugba riẹ via, oye u duobọ họ udu mai.
8. Iwoho eruẹaruẹ ene kpahọ Jesu Kristi a jọ etenẹ fodẹ na. Roro kpahọ enọ gbe ikereakere nọ e riẹ na ro dhesẹ epanọ eruẹaruẹ enana i ro kpomahọ omai. Rehọ ọvuọvo rai jẹ iroro.
8 Muẹrohọ epanọ onana o rọ rọ ere kpahọ eyaa gbe uwoho eruẹaruẹ kpahọ Jesu Kristi. Enọ na e rọ kẹ owhẹ nnọ whọ kẹ iyo rai avọ obufihọ ikereakere obotọ na.
(1) Ẹvẹ okerefihotọ kpahọ oghẹrẹ nọ Abraham ọ jẹ rọ gwọlọ rọ Aiziki dhidhe u fiobọhọ k’omai wo ovuhumuo oware nọ Jihova o ru evaọ ẹtanigbo nọ ọ rọ ze ẹkwoma Ọmọ riẹ? (Jọn 3:16; Emu. 22:1-18 [muẹrohọ oghẹrẹ nọ a dhesẹ Aiziki evaọ owọ avọ 2.])
Udu vẹ onana o rẹ k’omai? (Rom 8:32, 38, 39)
Rekọ eme a gwọlọ evaọ abọ mai? (Emu. 22:18; Jọn 3:36)
(2) Evaọ evuhu ọ Jesu wọhọ Mosis ọruẹaro na, didi ohwa-iruo ulogbo Ebaibol na e kareghẹhọ omai? (Iruẹru 3:22, 23; Izie. 18:15-19)
Didi eware jọ Jesu ọ ta k’omai, kọ fikieme e jẹ nwani fo enẹna? (Mat. 28:18-20; 19:4-9; 18:3-6)
(3) Nọ o je dhesẹ oware nọ iruo ozerẹ Erọn u dikihẹ kẹ, didi ekwakwa isiuru ọ Jesu wọhọ ozerẹ okpehru Ebaibol na i si ẹjiroro mai kpohọ? (Hib. 4:15–5:3; 7:26-28)
Fikiere ẹvẹ ma re roro kpahọ ẹnya bru Ọghẹnẹ evaọ olẹ ẹkwoma i Kristi rọ kẹ obufihọ efikparobọ oyẹlẹ mai?
(4) Rọ kpahọ oghẹrẹ nọ idhe Jesu i kpehru te (nọ u nwene enọ a je dhe evaọ otọ Uzi Mosis na), fikieme ma jẹ sẹro oma mai gaga re ma ruẹse whaha uruemu eruo oware nọ ma riẹ nọ o rẹ dha Ọghẹnẹ eva? (Hib. 10:26, 27)
Otẹrọnọ ma ghine wo ovuhumuo ẹruore uzuazọ nọ idhe Jesu u ru lọhọ, didi eware ma rẹ daoma ru? (Hib. 10:19-25)
Ẹvẹ Ma Rẹ Sai Ro Dhesẹ Ẹrọwọ Mai Fihọ I Kristi?
9. Fikieme usiwo o gbẹ rọ k’omai ha u te no Jesu Kristi no?
9 Nọ ọ ta kẹ ogbẹgwae okpehru ahwo Ju nọ o jọ Jerusalem kpahọ oghẹrẹ nọ eruẹaruẹ e rọ jọ oma Jesu ru gba, Pita ukọ na avọ ẹgba o te ku ei họ nọ: “Usiwo o rọ obọ omọfa ha, odẹ ofa o gbẹrọ otọakpọ na nọ a rẹ sai ro siwi omai hi.” (Iruẹru 4:11, 12; Ol. 118:22) Emọ Adamu kpobi erahizi, fikiere uwhu rai o tẹ ze fikiọ obrukpe emuemu, fikiere u gbe je wo aghare nọ a rẹ sae rọ ta ohwo ọvo no igbo ho. Rekọ Jesu ọ jọ gbagba, yọ uzuazọ riẹ nọ o fihọ otọ u wo aghare idhe. (Ol. 49:6-9; Hib. 2:9) Ọ rehọ ẹtanigbo rọ kẹ Ọghẹnẹ nọ o nwane rọ ẹrẹrẹe evaọ aghare kugbe oware nọ Adamu o kufiẹ kẹ emọ riẹ. Ẹvẹ onana o rọ wha erere se omai?—1 Tim. 2:5, 6.
10. Dhesẹ edhere ọvo jọ nọ idhe Jesu e rọ k’omai erere no.
10 U ru rie lọhọ nọ ma sai ro wo iroro eva efuafo fikiọ erọvrẹ izieraha—oware nọ o mae rro vi onọ a ru kẹ Emọ-Izrẹl ẹkwoma idhe erao evaọ otọ Uzi Mosis. (Iruẹru 13:38, 39; Hib. 9:13, 14) Re ma wo onana, eva uzẹme, u dhesẹ nọ ma rẹ jọ oruọzewọ evaọ eva mai jegbe uvi ẹrọwọ nọ ma re wo fihọ Jesu Kristi. Kọ mai omomọvo o wo ovuhumuo oghẹrẹ nọ ma gwọlọ idhe Kristi te? “Re ma tẹ ta nọ ma raha izi hi, oma mai ma viẹhọ, yọ uzẹme na o rọ eva mai hi. Otẹrọnọ ma ta izieraha mai via, ọye họ ọnọ ọ rẹ tẹ-ruẹ avọ ẹrẹreokie, nọ rẹ rọ izieraha vrẹ omai ọ vẹ wozẹ omai no eware nọ ikiẹrẹe he.”—1 Jọn 1:8, 9.
11. Fikieme ame-oduhọ u je wuzou evaọ ewo emamọ iroro kugbe Ọghẹnẹ?
11 Eva uzẹme, ejọ nọ e rẹ ta nọ a riẹ nọ ae yọ erahizi gbe enọ e rẹ ta nọ a rọwo i Kristi, nọ a rẹ tubẹ dina ta kẹ amọfa kpahọ Uvie Ọghẹnẹ wọhọ epanọ Jesu o ru, a vẹ nwane zadhe kpregede si ẹrọwọ kpobi no Jesu. Evaọ edhere vẹ? Wọhọ epanọ a dhesẹ i rie evaọ Ebaibol na, okenọ ahwo evaọ ikpe udhusoi ọsosuọ a ghinẹ rọwo, ẹvẹ a jọ okafe dhesẹ oyena via? A họ-ame. Fikieme? Fikinọ Jesu o je uzi nọ a họ ilele ame. (Mat. 28:19, 20; Iruẹru 8:12; 18:8) Nọ ọruẹrẹfihotọ uyoyou nọ Jihova o ru ẹkwoma Jesu Kristi ze u te ghine duobọ họ ohwo udu, o re si uke kpemu hu. O re ru inwene kpobi nọ a gwọlọ evaọ uzuazọ riẹ, rehọ oma riẹ mudhe kẹ Ọghẹnẹ je dhesẹ onana via ẹkwoma ọ ame-oduhọ. Wọhọ epanọ Ebaibol na i dhesẹ, edhesẹ ẹrọwọ evaọ enẹ ọ rẹ sae rọ ‘yare Ọghẹnẹ kẹ emamọ iroro.’—1 Pit. 3:21.
12. Ma tẹ riẹ nọ ma thọ uzi no, eme ma re ru kpahe iẹe, kọ fikieme?
12 A tẹ maki ru oyena kpobi no dede, evaọ uzẹme, eka emuemu i re gbe dhesẹ oma via. Kọ eme ọfa? “Me bi kere onana se owhai re wha siọ uzi ba ẹraha,” ere Jọn ukọ na ọ tae. Fikiere ma rọ edhere ọvuọvo wha uzioraha se oma mai hi, makọ evaọ edhesẹ via oghẹrẹ nọ ma re yeri, ẹme-ọta hayo uruemu. “Rekọ re ohwo jọ ọ tẹ raha uzi, ma wo amiunugu kugbe Ọsẹ na, Jesu Kristi okiẹrẹe na; ọye họ okiofu izieraha mai, orọnọ rọ kẹ izieraha mai evo ho rekọ rọ kẹ izieraha akpọ na ọsoso.” (1 Jọn 2:1, 2) Kọ onana u dhesẹ nọ, makọ oware nọ ma ru kpobi, ma tẹ lẹ se Ọghẹnẹ nọ, ‘Rọ iruthọ mai vrẹ omai,’ eware kpobi i ve kiehọ? Ijo. Usiavẹ kpohọ erọvrẹ họ ekurẹriẹ uzẹme. Obufihọ o rẹ sai je no obọ ekpako ukoko Ileleikristi na ze re. Ma re vuhu ẹthọthọ oware nọ ma ru na mu, o vẹ jẹ d’omai no udu ze re ma jẹ daoma siẹba ẹwariẹ ruo. (Iruẹru 3:19; Jem. 5:13-16) Ma te ru onana, ma rẹ sai wo imuẹro obufihọ Jesu. Fikiọ ẹrọwọ mai fihọ aghare idhe ẹtanigbo riẹ, ẹwariẹ zihe kpohọ aruoriwo Jihova o rọ lọlọhọ, yọ onana o r’oja otẹrọnọ ọ rẹ jẹ egagọ mai rehọ.
13. (a) Dhesẹ edhere ọfa nọ idhe Jesu o rọ k’omai erere no. (b) Fikieme iruo mai kẹ Ọghẹnẹ u gbe te osahwa nana ha? (c) Rekọ otẹrọnọ ma ghine wo ẹrọwọ, eme ma rẹ hai ru?
13 Idhe Jesu u rovie uvẹ uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ k’omai re—“uthuru okakao” evaọ obọ odhiwu, gbe ima-idu efa evaọ Aparadase otọakpọ. (Luk 12:32; Evia. 20:11, 12; 21:3, 4) Onana yọ osahwa nọ ma ruiruo fihọ họ. Makọ oghẹrẹ nọ ma ruiruo te kpobi evaọ iruo Jihova, ma rẹ sai ru ewoma te epanọ Ọghẹnẹ ọ rẹ rọ rehọ uzuazọ hwa omai osa ha. Uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ yọ “okẹ Ọghẹnẹ . . . fiki Jesu Kristi Ọnowo mai.” (Rom 6:23; Ẹf. 2:8-10) Ghele na, ma te wo ẹrọwọ fihọ okẹ yena gbe ovuhumuo kẹ oghẹrẹ nọ o sae rọ lọhọ, ma re dhesẹ onana via. Ẹriẹ oghẹrẹ nọ Jihova ọ rọ rehọ Jesu ru ẹjiroro Riẹ gba gbe oghẹrẹ nọ o r’oja te re mai kpobi a nya lele ithihi Jesu kpekpekpe, ma re ru iruo odibọgba Kristi na fihọ usu eware jọ nọ e mae r’oja evaọ uzuazọ mai. Ẹrọwọ mai ọ rẹ sae wo imuẹro no ẹkwoma oghẹrẹ nọ ma be rọ ta kẹ amọfa kpahọ okẹ ugbunu Ọghẹnẹ ọnana.—Wawo Iruẹru 20:24.
14. Ẹvẹ oghẹrẹ ẹrọwọ otiọye na o fihọ Jesu Kristi o ro wo okugbe ọvo?
14 Ẹvẹ oghẹrẹ ẹrọwọ otiọye o kpomahọ okugbe mai woma te! Ẹkwoma riẹ ze ma je si kẹle Jihova, kẹle Ọmọ riẹ gbe ohwohwo evaọ ukoko Ileleikristi na. (1 Jọn 3:23, 24) O rẹ lẹliẹ omai wo evawere nọ Jihova ọ rọ ẹwo kẹ Ọmọ riẹ “odẹ nọ o rro vi edẹ kpobi [ajokpa odẹ Ọghẹnẹ], a nọ ighilawọ kpobi i re diguẹ kẹ odẹ Jesu, erọ eware nọ erọ obọ ehru, gbe eware nọ erọ akpọ, gbe enọ erọ otọakpọ, jegbe nọ kunu kunu kpobi o rẹ rọwo nọ Jesu Kristi họ Ọnowo, rọ kẹ oruaro Ọghẹnẹ Ọsẹ na.”—Fil. 2:9-11.
Eme Ọkiẹkpemu
● Oke nọ Mesaya ọ rehọ oma via, fikieme evuhumu riẹ o rọ jọ vevẹ kẹ enọ e ghinẹ rọwo Ẹme Ọghẹnẹ?
● Ẹvẹ iwoho eruẹaruẹ nọ i ru gba evaọ Jesu, wọhọ epanọ a dhesẹ i rai evaọ ẹwẹre-obe avọ 34 na, i ro kpoma h’omai?
● Evaọ idhere vẹ idhe Jesu e rọ k’omai erere no? Ẹvẹ ma sai ro dhesẹ ovuhumuo mai rọ kẹe?
[Box/Picture on page 34]
Iwoho Eruẹaruẹ Kpahọ i Jesu—Ẹvẹ i Re Kpoma h’Owhẹ?
Abraham ọ be rehọ Aiziki dhidhe
Mosis wọhọ ọtota Ọghẹnẹ
Erọn wọhọ ozerẹ okpehru
Idhe erao