Uzou avọ 16

‘Jesu O You Rai Te Urere’

1, 2. Eme Jesu o ru evaọ aso urere nọ ọ jọ kugbe ikọ riẹ, kọ fikieme etoke yena o rọ jariẹ obọ ghaghae?

NỌ Jesu o koko ilele riẹ họ ubruwou ehru jọ evaọ obọ Jerusalẹm, ọ riẹ nọ onana họ aso urere nọ ọ te jọ kugbe ai. Oke na o kẹle no nọ o ti ro zihe bru Ọsẹ riẹ. Umutho euwa jọ ọvo i kiọkọ re a mu ei, yọ ọ rẹ te rẹriẹ ovao dhe odawọ ulogbo. Dede nọ ọ riẹ nọ uwhu riẹ u te otọ no, o gbe bi roro kpahe ikọ riẹ.

² Jesu ọ ta kẹ ilele riẹ nọ ọ be te nyase ae ba, rekọ o gbe wo eme efa nọ ọ gwọlọ rọ bọ ae ga fiki eware nọ e be te via. Fikiere, ọ tẹ rehọ uvẹ nana nọ u kiọkọ na wuhrẹ ai eware nọ i ti fi obọ họ kẹ ai kru ẹrọwọ rai. Eme nọ ọ ta evaọ ẹdẹ ọyena e rrọ usu eme nọ e mai duobọte ai udu jẹ sasa ae oma. Fikieme Jesu ọ be rọ ruawa ikọ na vi oma riẹ? Fikieme umutho oke nana nọ u kiọkọ nọ o wo kugbe ae na o rọ ghare kẹe te ere? Uyo na họ, fiki uyoyou. O you rai gaga.

 3. Ẹvẹ ma rọ riẹ nọ orọnikọ Jesu ọ hẹrẹ te aso urere riẹ taure o te dhesẹ uyoyou kẹ ilele riẹ hẹ?

³ Nọ ikpe buobu e vrẹ no nọ Jọn ukọ na o je kere kpahe eware nọ e via evaọ aso ẹdẹ yena, o kere nọ: “Nọ Eha-Iwẹ-Ọnyavrẹ o ri te he, yọ Jesu ọ riẹ nọ oke riẹ u te no nọ o re ti ro no akpọ na no kpobọ Ọsẹ na epanọ o you erọ obọ riẹ nerọ evaọ akpọ na, o te you ai te umuo.” (Jọn 13:1) Orọnikọ Jesu ọ hẹrẹ te aso yena re o te dhesẹ uyoyou kẹ “erọ obọ riẹ” hẹ. Evaọ etoke odibọgba riẹ kpobi, ọ rehọ idhere sa-sa dhesẹ nọ o you ilele riẹ. Joma ta kpahe idhere jọ nọ o ro dhesẹ uyoyou riẹ, keme ẹkwoma aro nọ ma re ro kele iei evaọ abọ nana ma sae rọ jọ uvi ilele riẹ.

O Wo Odiri

4, 5. (a) Fikieme o rọ gwọlọ nọ Jesu o re wo odiri kẹ ilele riẹ? (b) Eme Jesu o ru nọ ikọ esa riẹ a jẹ wezẹ evaọ ọgbọ Getsemane?

⁴ Uyoyou avọ odiri e jẹhọ ohwohwo. Obe 1 Ahwo Kọrint 13:4 o ta nọ: “Uyoyou u re wo odiri krẹkri.” Kọ o gwọlọ nọ Jesu o re wo odiri re ọ sai yeri kugbe ilele riẹ? Ee! Wọhọ epanọ ma jọ Uzou avọ 3 wuhrẹ, o jọ bẹbẹ kẹ ikọ na re a wo omaurokpotọ. A vro avro kpahe ohwo nọ ọ mae rro evaọ usu rai unuẹse buobu. Kọ eme Jesu o ru? Kọ ofu o mu rie jẹ rehọ evedha t’ẹme kẹ ae? Ijo, ọ rehọ udu kpotọ lele ai ta ẹme, makọ okenọ a whọ gaga fiki ẹme ọvo nana evaọ aso urere riẹ.—Luk 22:24-30; Matiu 20:20-28; Mak 9:33-37.

⁵ Uwhremu na evaọ aso urere nọ Jesu avọ ikọ 11 riẹ a kpohọ ọgbọ Getsemane, oware jọ o via nọ o wariẹ dawo odiri riẹ. Evaọ usu ikọ 11 na, Jesu ọ rehọ Pita, Jemis, gbe Jọn a tẹ nya kpohọ aro omojọ evaọ ọgbọ na. Jesu ọ tẹ ta kẹ ae nọ: “Ẹzi mẹ o bi welẹ gaga te uwhu; wha jọ etenẹ, wha lele omẹ roro.” Ọ nyaharo se ae ba omojọ, ọ tẹ jẹ lẹ gaga. Nọ ọ lẹ kri no, o te zihe bru ikọ esa na. Eme ọ ruẹ? Evaọ etoke odawọ ulogbo nana, ikọ na a wezẹ no. Kọ o doku ai fikinọ a jaja aro vi hi? Ijo, ọ ta udu họ ae awọ. Eme riẹ i dhesẹ nọ ọ riẹ epanọ oma o lọhọ e rai te.a Ọ ta nọ, ‘Ẹzi ọ ginẹ rọwo rekọ uwo o lọhọ.’ Jesu o wo odiri kẹ ilele riẹ evaọ owọwọ yena kpobi dede nọ ọ wariẹ zihe ze di ai họ owezẹ isiava efa.—Matiu 26:36-46.

 6. Ẹvẹ ma sae rọ raro kele Jesu evaọ oghẹrẹ nọ ma bi yeri kugbe amọfa?

⁶ O rrọ oware uduotahawọ nọ ma rọ ruẹ nọ Jesu ọ nwani no ere kiukeku ikọ riẹ hẹ. Odiri riẹ o wha irere ze uwhremu na, keme onana u wuhrẹ ezae ẹrọwọ yena omaurokpotọ gbe aro ọjajavi. (1 Pita 3:8; 4:7) Ẹvẹ ma sae rọ raro kele Jesu evaọ oghẹrẹ nọ ma bi yeri kugbe amọfa? O mae gwọlọ nọ ekpako ukoko a re wo odiri. O sae jọnọ oniọvo jọ ọ wha ebẹbẹ riẹ bru ọkpako jọ evaọ okenọ oma o rrọ ọkpako na no hayo nọ uzou u bi dhei fiki ebẹbẹ jọ. Ẹsejọ o rẹ sae jọ bẹbẹ kẹ enọ e gwọlọ obufihọ re a fi ohrẹ nọ a kẹ rai họ iruo. Ghele na, ekpako nọ i wo odiri a rẹ rehọ “akọthiho” gbe ẹwo yeri kugbe “uthuru” na. (2 Timoti 2:24, 25; Iruẹru Ikọ Na 20:28, 29) O tẹ jẹ gwọlọ nọ esẹgbini a rẹ raro kele Jesu dhesẹ odiri, keme emọ a re veghe uzou ẹsejọ. Uyoyou gbe odiri u ti fi obọ họ kẹ esẹgbini ruabọhọ ewuhrẹ emọ rai. Irere nọ i re no odiri otiọye na ze e rẹ jọ ruaro.—Olezi 127:3.

Ọ Rẹrote Ai

 7. Idhere vẹ Jesu ọ rọ rẹrote ilele riẹ evaọ abọ-iwo?

⁷ Uyoyou o rẹ wọ ohwo fi obọ họ kẹ amọfa. (1 Jọn 3:17, 18) “Uyoyou o rẹ guọlọ orọ obọ riẹ hẹ.” (1 Ahwo Kọrint 13:5) Uyoyou o lẹliẹ Jesu rẹrote ilele riẹ evaọ abọ-iwo. Ẹsibuobu o ru oware nọ a gwọlọ taure a tẹ te ta via. Nọ ọ ruẹ nọ oma o rrọ rai no ọ tẹ ta kẹ ae nọ a lele iei kpohọ “oria nọ ohwo ọ rọ họ [re a] serihọ omojọ.” (Mak 6:31) Nọ ọ ruẹ nọ ohọo u bi kpe ai, ọ tẹ jowọ re ọ kẹ ai emu, te ai te idu ahwo buobu efa nọ e nyaze te gaviezọ kẹe.—Matiu 14:19, 20; 15:35-37.

8, 9. (a) Eme o dhesẹ nọ Jesu o muẹrohọ ẹgwọlọ abọ-ẹzi ilele riẹ je ru ei gba kẹ ae? (b) Nọ a kare Jesu fihọ ehru ure na, ẹvẹ o ro dhesẹ nọ ẹruorote oni riẹ o riẹe oja?

⁸ Jesu o muẹrohọ ẹgwọlọ abọ-ẹzi ilele riẹ, je ru ei gba kẹ ae. (Matiu 4:4; 5:3) Ọ roma totọ wuhrẹ ai. Eme buobu nọ ọ jọ Ovuẹ obọ Ugbehru na ta na e jọ rọkẹ ilele riẹ. (Matiu 5:1, 2, 13-16) Nọ ọ tẹ rehọ ehare wuhrẹ ahwo no, ọ vẹ jọ obemu ‘fa otọ eware kpobi kẹ ilele riẹ.’ (Mak 4:34) Taure Jesu o te ti kpohọ odhiwu, ọ rehọ ‘ọrigbo nọ o wo ẹrọwọ avọ areghẹ’ mu re ọ rehọ emu abọ-ẹzi kuọ ilele riẹ. Utu ọrigbo nana, koyehọ inievo Jesu nọ a rehọ ẹzi wholo nọ e rrọ otọakpọ na, a be rehọ emu abọ-ẹzi ko ilele riẹ evaọ ẹruoke anwọ ikpe-udhusoi ọsosuọ ze.—Matiu 24:45.

⁹ Evaọ ẹdẹ nọ Jesu o ro whu, o dhesẹ epanọ ẹruorote abọ-ẹzi enọ o you o riẹe oja te. Dai roro kpahe uyero na. A kare Jesu fihọ ehru ure, ọ be riakọ fiki edada. Re ọ sai se ẹwẹ rehọ, ọ rẹ dina nioma kpehru. Ababọ avro, onana o wha edada egaga sei nọ ibubẹ nọ a tehe fihọ awọ riẹ e jẹ bẹre ela họ iẹe na, yọ uke riẹ nọ a fa horie no na o be hrọrọ ure na. Re ọ ta ẹme o jọ bẹbẹ kẹe, keme ẹmeọta o rẹ gwọlọ ẹwẹ nọ a rẹ wẹ ziezi. Ghele na, taure o te ti whu, Jesu ọ ta eme nọ i dhesẹ epanọ o you oni riẹ te. Nọ Jesu ọ ruẹ Meri avọ Jọn ukọ na nọ a dikihẹ kẹle etẹe, Jesu ọ tẹ rehọ urru nọ u do ziezi ta kẹ oni riẹ nọ: “Aye, ri ọmọ ra!” Kẹsena ọ tẹ ta kẹ Jọn nọ: “Ri oni ra!” (Jọn 19:26, 27) Jesu ọ riẹ inọ Jọn ọ te rẹrote Meri orọnikọ evaọ abọ-iwo ọvo ho rekọ te abọ-ẹzi.b

10. Ẹvẹ esẹgbini a sae rọ raro kele Jesu evaọ ẹruorote emọ rai?

¹⁰ Emamọ esẹgbini a rẹ sai wuhrẹ no oware nọ Jesu o ru na ze. Ọsẹ nọ o gine you uviuwou riẹ ọ rẹ rẹrote ai evaọ abọ-iwo. (1 Timoti 5:8) Enọ i wuzou uviuwou a rẹ ruẹrẹ oke fihọ nọ uviuwou na u re ro serihọ jẹ zaharo kugbe ẹsejọ. Mai wuzou, esẹgbini Ileleikristi a re ru ẹgwọlọ abọ-ẹzi emọ rai kẹ ae. Evaọ oghẹrẹ vẹ? Esẹgbini itieye a re ru uwuhrẹ uviuwou ikẹse kẹse, yọ a rẹ daoma ru uwuhrẹ na oghẹrẹ nọ o rẹ rọ were emọ rai oma jẹ bọ ae ga. (Iziewariẹ 6:6, 7) A rẹ rehọ ẹmeunu gbe uruemu ro dhesẹ nọ usiuwoma ota na u wuzou gaga, gbe inọ oma oruẹrẹkpahe kẹ iwuhrẹ gbe ekpohọ iwuhrẹ na yọ abọjọ egagọ mai.—Ahwo Hibru 10:24, 25.

O Wo Erọvrẹ

11. Eme Jesu o wuhrẹ ilele riẹ kpahe erọvrẹ?

¹¹ Erọvrẹ yọ edhere jọ nọ a re ro dhesẹ uyoyou. (Ahwo Kọlọsi 3:13, 14) Uyoyou u re fi ẹgo hayo “ofu” họ eva ha, ere 1 Ahwo Kọrint 13:5 o ta. Evaọ unuẹse buobu Jesu o wuhrẹ ilele riẹ epanọ erọvrẹ i wuzou te. Ọ ta kẹ ae nọ a rẹ rọ vrẹ orọnikọ ‘isiahrẹ hẹ, rekọ rite asia udhosa gbe ikpegbihrẹ’—koyehọ erọvrẹ rai i re wo oba ha. (Matiu 18:21, 22) O wuhrẹ i rai nọ a rẹ rọ vrẹ ọrahauzi nọ a whọku nọ o kurẹriẹ. (Luk 17:3, 4) Jesu ọ jọ wọhọ otu Farisi eviẹwẹ na ha, enọ e rẹ ta rekọ a re ru hu; ukpoye Jesu ọ jẹ rehọ uruemu wuhrẹ ahwo re. (Matiu 23:2-4) Joma ta kpahe epanọ Jesu o ro dhesẹ erọvrẹ makọ okenọ ogbẹnyusu ọkpekpe riẹ jọ o ru ei thọ.

12, 13. (a) Ẹvẹ Pita o ro ru Jesu thọ evaọ aso nọ a ro mu ei? (b) Ẹvẹ oware nọ Jesu o ru nọ a kpare iẹe no uwhu ze no u ro dhesẹ nọ orọnikọ unu ọvo o ro wuhrẹ ahwo erọvrẹ hẹ?

¹² Pita ukọ na ọ jọ ogbẹnyusu ọkpekpe Jesu, ọ jọ ohwo nọ ọ jọ jaka jaka nọ ọ jẹ hai bru okpakpa ẹsejọ. Jesu o muẹrohọ iruemu ezi Pita, fikiere o te mu ewha-iruo buobu họ iẹe obọ. Pita kugbe Jemis avọ Jọn a rọ ẹro ruẹ iruo igbunu jọ nọ ikọ edekọ a ruẹ hẹ. (Matiu 17:1, 2; Luk 8:49-55) Wọhọ epanọ ma ta ẹsejọ na, Pita ọ jọ usu ikọ nọ Jesu ọ rehọ gboma nyae lẹ okenọ tei te ikọ na kpobi a kpohọ ọgbọ Getsemane evaọ aso nọ a ro mu ei. Rekọ, evaọ aso ọvo yena nọ a nyaze ti mu Jesu, Pita avọ ikọ edekọ a tẹ dhẹ se iẹe ba. Uwhremu na, Pita ọ gbaudu dikihẹ otafe uwou nọ a jẹ jọ rehọ Jesu gu ẹdhọ. Ghele na, Pita o ru ekpehre oware jọ—ozọ u ru rie vro Jesu isiasa. (Matiu 26:69-75) Kọ eme Jesu o ru? Eme whọ hai ru o hae jọnọ whẹ ogbẹnyusu ezi ra o ru ere na?

¹³ U no Jesu eva ze nnọ ọ rẹ rọ vrẹ Pita. Jesu ọ ruẹ nọ oware na o da Pita te ẹzi. Pita o “duruọ oviẹ,” onọ u dhesẹ nọ o kurẹriẹ. (Mak 14:72) Nọ Jesu ọ kparoma ze no, ẹdẹdẹ yena ọ roma via kẹ Pita, ẹsejọhọ re ọ sasa iẹe oma je dhesẹ kẹe nọ o gbe you rie. (Luk 24:34; 1 Ahwo Kọrint 15:5) U te emerae ivẹ hẹ, Pita o te wo uvẹ-ọghọ nọ o ro se isẹi kpahe Jesu kẹ ogbotu ahwo nọ a jọ Jerusalẹm evaọ ẹdẹ Pẹntikọst. (Iruẹru Ikọ Na 2:14-40) Kareghẹhọ re inọ Jesu o wo ẹgo họ eva kpahe ikọ riẹ hẹ fikinọ a dhẹ se iẹe ba. Ukpoye, nọ ọ kparoma ze no, o gbe se ai “imoni mẹ.” (Matiu 28:10) Kọ o gbẹ rrọ vevẹ inọ orọnikọ unu ọvo Jesu o ro wuhrẹ ahwo erọvrẹ hẹ?

14. Fikieme ma jẹ rọ vrẹ amọfa, kọ ẹvẹ ma re ro dhesẹ nọ ma ginẹ gwọlọ rọ vrẹ amọfa?

¹⁴ Nọ ma rrọ ilele Jesu na, u fo re ma hae rọ vrẹ amọfa. Fikieme? Ma wo ohẹriẹ no Jesu keme ma gba ha, ere ọvona enọ i bi ru omai thọ a gba ha. Ẹsibuobu ma rẹ ta thọ je ru thọ. (Ahwo Rom 3:23; Jemis 3:2) Nọ ma tẹ be rọ vrẹ amọfa nọ a te kurẹriẹ, yọ ma bi ru ei lọhọ re Ọghẹnẹ ọ rọ vrẹ omai. (Mak 11:25) Nọ o rrọ ere na, ẹvẹ ma sai ro dhesẹ nọ ma ginẹ gwọlọ rọ vrẹ ahwo nọ a ru omai thọ? Oware nọ o rẹ mai fi obọ họ kẹ omai kpairoro vrẹ ethobọ amọfa họ uyoyou. (1 Pita 4:8) Okenọ ahwo nọ a ru omai thọ a te kurẹriẹ no eva ze wọhọ epanọ Pita o ru, ma rẹ daoma rọ vrẹ rai wọhọ epanọ Jesu o ru na. Ukpenọ ma re wo ẹgo fihọ eva, u re fo re ma si ofu no eva. (Ahwo Ẹfẹsọs 4:32) Ma te bi ru ere o rẹ lẹliẹ udhedhẹ jọ ukoko na, u ve je ru omai wo udu udhedhẹ.—1 Pita 3:11.

O Dhesẹ nọ O Fievahọ Ae

15. Fikieme Jesu o ro fievahọ ilele riẹ ghelọ ethobọ rai?

¹⁵ Who te you ohwo o rẹ lẹliẹ owhẹ fievahọ iẹe. Uyoyou o rẹ “rọwo eware kpobi.”c (1 Ahwo Kọrint 13:7) Fikinọ Jesu o you ilele riẹ, o fievahọ ae ghelọ ethobọ rai. Ọ riẹ nọ a you Jihova no eva ze jẹ gwọlọ ru oreva riẹ, fikiere o rẹro nọ a te sae gọe. Nọ eware jọ e make thọ ae obọ, Jesu ọ rọ ekpehre ubiẹro rri rai hi. Wọhọ oriruo, okenọ Jemis avọ Jọn a ta kẹ oni rai re ọ yare Jesu inọ jọ aimava na a keria kẹle iẹe eva Uvie na, Jesu o rri rai wọhọ enọ e kare omaurokpotọ họ, yọ o si rai no usu ikọ riẹ hẹ.—Matiu 20:20-28.

16, 17. Ewha-iruo vẹ Jesu ọ kẹ ilele riẹ?

¹⁶ Eva nọ Jesu o fihọ ilele riẹ o wha riẹ ze nọ ọ rọ kẹ ae ewha-iruo sa-sa. Isiava nọ ọ rehọ edhere igbunu ko ogbotu ahwo na, ilele riẹ ọ rehọ owha-iruo emu ọghale na kẹ. (Matiu 14:19; 15:36) Nọ ehaa Ọnyavrẹ urere riẹ e kẹle no, o te vi Pita avọ Jọn re a kpobọ Jerusalẹm nyae ruẹrẹ eware kpahe. A gwọlọ eware nọ i wuzou kpahe, eware wọhọ omogodẹ, udi owawae, ebrẹdi nọ e kare ẹvi, ẹbe ọyayare, gbe eware efa. Onana o jọ okolo iruo ho, keme re a ru ehaa na oghẹrẹ nọ Uzi Mosis o ta, a rẹ gwọlọ eware na gba, yọ o gwọlọ nọ Jesu o re koko Uzi na. Nọ a ru ehaa Ọnyavrẹ na no, Jesu ọ tẹ rehọ udi owawae na gbe ebrẹdi nọ e kare ẹvi na to Ekareghẹhọ uwhu riẹ họ.—Matiu 26:17-19; Luk 22:8, 13.

¹⁷ Jesu ọ tẹ jẹ kẹ ilele riẹ ewha-iruo efa nọ i wuzou vi eyena. Wọhọ epanọ ma ta ẹsejọ na, ọ kẹ ilele riẹ nọ a rọ ẹzi wholo na owha-iruo orọ emu abọ-ẹzi nọ a rẹ rọ kuọ idibo Ọghẹnẹ. (Luk 12:42-44) Kareghẹhọ re inọ ọ kẹ ilele riẹ iruo ilogbo erọ usiuwoma ota gbe ilele-iruo. (Matiu 28:18-20) Makọ enẹna nọ Jesu ọ rrọ Ovie evaọ obọ odhiwu no na, ọ rehọ ezae nọ i te evaọ abọ-ẹzi mu re a rẹrote ukoko na.—Ahwo Ẹfẹsọs 4:8, 11, 12.

18-20. (a) Ẹvẹ ma sai ro dhesẹ nọ ma fievahọ ibe eg’Ọghẹnẹ mai? (b) Ẹvẹ ma sae rọ raro kele Jesu evaọ oghẹrẹ nọ ọ rọ kẹ amọfa iruo? (c) Eme ma te jọ uzoẹme nọ o rrọ aro na ta kpahe?

¹⁸ Ẹvẹ ma sae rọ raro kele Jesu evaọ oghẹrẹ nọ ma re yeri kugbe amọfa? Eva nọ ma re fihọ ibe eg’Ọghẹnẹ mai u re dhesẹ nọ ma you rai. Joma kareghẹhọ inọ ohwo nọ o wo uyoyou kẹ amọfa o re rri gwọlọ ewoma rai, orọnikọ eyoma rai hi. Nọ amọfa a te ru omai thọ, uyoyou o rẹ whae ze nọ ma gbẹ kake rọ ekpehre ẹro rri rai hi, keme a te siọ omai ba eruthọ họ. (Matiu 7:1, 2) Ma te bi rri gwọlọ ewoma evaọ oma inievo mai, ma te jọ ehri uduotahawọ kẹ ae orọnikọ ezoruẹ hẹ.—1 Ahwo Tẹsalonika 5:11.

¹⁹ Kọ u gbe fo re ma kẹ amọfa uvẹ-iruo wọhọ epanọ Jesu o ru? O rrọ oware erere re enọ i wo ekwa-iruo a rehọ ewha-iruo jọ kẹ amọfa je fievahọ ae inọ a ti ru iruo na ziezi. Fiki onana, ekpako ukoko a re wuhrẹ izoge nọ e be daoma te kẹ uvẹ-iruo re a fi obọ họ evaọ ukoko na. (1 Timoti 3:1; 2 Timoti 2:2) Ewuhrẹ nana ọ r’oja. Nọ Jihova o gbe bi fi ẹvi họ iruo Uvie na, o gwọlọ nọ a re wuhrẹ ezae nọ e rẹ sae rẹrote enọ e be ziọ ukoko na.—Aizaya 60:22.

²⁰ Jesu o fi obọdẹ oriruo họ otọ evaọ edhesẹ uyoyou. Ọkpọ uyoyou riẹ nọ ma re dhesẹ họ edhere nọ ọ mai wuzou nọ ma rẹ rọ raro kele iei. Ma te jọ uzoẹme nọ o rrọ aro na ta kpahe edhere nọ ọ mae rro nọ o ro dhesẹ uyoyou—uwhu nọ o whu kẹ omai.

[Oruvẹ-obotọ]

Ẹvẹ Whọ Sai ro Lele Jesu?

● Fikieme u ro wuzou re ma fi ohrẹ nọ Jesu ọ kẹ kpahe erọvrẹ họ iruo?—Matiu 6:14, 15.

● Eme ma jọ ohare Jesu nana wuhrẹ kpahe erọvrẹ?—Matiu 18:23-35.

● Ẹvẹ Jesu o ro dhesẹ ororokẹ rọkẹ ilele riẹ, kọ ẹvẹ ma sae rọ raro kele iei?—Matiu 20:17-19; Jọn 16:12.

● Ẹvẹ Jesu o ro dhesẹ kẹ Pita nnọ o fievahọ iẹe, kọ ẹvẹ ma sai ro dhesẹ eva nọ ma fihọ amọfa?—Luk 22:31, 32.

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 164, 165]

Emamọ esẹgbini a re wo odiri jẹ rẹrote emọ rai

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 166]