Udhedhẹ O Rọ Kẹ Ewhovuẹ Erue He!
“A ti kpe iru-umuomu na kufiẹ . . . Rekọ enọ e rọ oma kpotọ, e rẹ te rọ otọ na reuku; oma o rẹ te were ae evaọ omofọwẹ.”—OLEZI 37:9, 11.
1. Fikieme ma je rẹro ẹruẹ ewhovuẹ, te erọ uzẹme gbe erọ erue, evaọ “oke urere” na?
EWHOVUẸ—erọ erue hayo erọ uzẹme? Eghẹrẹ ivẹ na e jariẹ evaọ oke Ebaibol na. Rekọ ẹvẹ kpahe edẹ mai na? Eva Daniẹl 12:9, 10, ma se nọ ọwhovuẹ obọ odhiwu jọ ọ ta kẹ ọruaro Ọghẹnẹ nọ: “A ruru eme na jẹ gba ai di bọwo oke urere. Ibuobu i reti voro oma rai, a veti ru oma rai fuafo, a veti zihe ruọ ọkpokpọ; rekọ irumuomu i reti ru umuomu; orumuomu ọvo o reti vuhu muẹ hẹ; rekọ enọ i wo areghẹ a reti vuhu muẹ.” “Oke urere” na ma rọ na. Kọ ma gbẹ be ruẹ ohẹriẹ ulogbo nọ o rọ udevie “irumuomu” gbe enọ “i wo areghẹ”? Ababọ avro ma be ruẹ!
2. Ẹvẹ Aizaya 57:20, 21 o bi ro rugba nẹnẹ?
2 Eva uzou 57, awọ 20 gbe 21, ma se eme ọwhovuẹ Ọghẹnẹ Aizaya: “Rekọ ahwo muomu a wọhọ abade nọ o bi fi ẹkporo, nọ o wo omofọwẹ hẹ, nọ ame riẹ o re gbudukuẹ. Udhedhẹ o rọ kẹ ahwo omuomu hu, ere Ọghẹnẹ mẹ ọ tae.” Ẹvẹ eme enana i dhesẹ akpọ ọnana gba te nọ ọ be kẹle ikpe-udhusoi avọ 21 na! Ahwo jọ a be tubẹ nọ inọ, ‘Kọ ma te sai tube te ikpe-udhusoi ọyena?’ Kọ eme ewhovuẹ nọ i wo areghẹ a wo nọ a rẹ ta k’omai?
3. (a) Didi ohẹriẹ a dhesẹ eva 1 Jọn 5:19? (b) Ẹvẹ a jọ Eviavia uzou 7 dhesẹ enọ “i wo areghẹ”?
3 Ọghẹnẹ ọ kẹ Jọn ukọ na orimuo ẹzi. Eva 1 Jọn 5:19, ọ ta nọ: “Ma riẹ nọ mai e rọ Ọghẹnẹ, jegbe akpọ na ọsoso ọ rọ obọ ogaga oyoma na.” Wo ohẹriẹ no akpọ ọnana họ emọ Izrẹl ẹzi 144,000, ikiọkotọ nọ e kpako no nọ umutho rai ọvo e gbẹ rọ kugbe omai. Enọ i kuomagbe enana nẹnẹ họ “otu obuobu . . . nọ i no erẹwho kpobi ze, erua gbe ahwo gbe erọo-unu,” enọ i bu vi ima isoi no, enọ i wo orimuo re. ‘Enana họ enọ i no uye ulogbo na ze.’ Fikieme a jẹ hwa ai osa? Keme ae omarai a “fọrọ iwu rai no a tẹ rehọ azẹ Omogodẹ ru ai founo” ẹkwoma ẹrọwọ nọ a bi fihọ ẹtanigbo Jesu. Wọhọ ewhovuẹ elo, a be ‘gọ Ọghẹnẹ taso tuvo.’—Eviavia 7:4, 9, 14, 15.
Enọ I Se Omarai Ewhovuẹ Udhedhẹ
4. (a) Fikieme u je ti ro kie kpe enọ i se omarai ewhovuẹ evaọ akpọ Setan? (b) Ẹvẹ obe Ahwo Ẹfẹsọs 4:18, 19 o ro w’iruo nẹnẹ?
4 Kọ ẹvẹ kpahe enọ i se omarai ewhovuẹ udhedhẹ evaọ eyero akpọ Setan? Eva Aizaya uzou 33, owọ avọ 7, ma se nọ: “Riri, egba na a be viẹ gwọlọ obọufihọ, enọ a vi nya e gwọlọ udhedhẹ a [be] viẹ gaga.” Ẹvẹ onana o rọ uzẹme te kpahe enọ e be lahiẹ oma dhẹ no oria ruọ oria, be gwọlọ rehọ udhedhẹ ze! Ẹvẹ o rọ ufofe te! Fikieme o jẹ rọ ere? Fikinọ a bi muabọ kugbe ebẹbẹ na orọnikọ oware nọ o be whae ze he. Orọ ọsosuọ, a riẹ nọ Setan ọ rọ uzuazọ họ, ọnọ Pọl ukọ na o dhesẹ wọhọ “ọghẹnẹ akpọ nana.” (2 Ahwo Kọrint 4:4) Setan ọ kọ ibi emuemu họ udevie ahwo-akpọ no, te epanọ ahwo buobu, kugbe isu buobu, a te fo udhesẹ nọ o rọ obe Ahwo Ẹfẹsọs 4:18, 19: “Otoriẹ rai u re biebi, nọ i vru nọ uzuazọ nọ Ọghẹnẹ ọ kẹ rae fiki ogbori nọ rọ eva rai, fiki eva egaga rai; a te zihe ruọ igheghẹ, jẹ rehọ oma rai kẹ eheri, rọ ogbogbọ ru eghẹrẹ eware igbegbe kpobi.”
5. (a) Fikieme ikoko ohwo-akpọ i je bi kie wọhọ enọ i bi ru udhedhẹ? (b) Didi ovuẹ omosasọ Olezi 37 o dhesẹ?
5 Ukoko ọ sebaẹgba ahwo-akpọ ọvuọvo nọ o rẹ sai si uvo thethe, oriobọ, gbe omukpahe nọ e rọ odode nẹnẹ na no idu ahwo o riẹ hẹ. Ajokpanọ Ọnọma omai, Olori Osu na Jihova, ọye ọvo họ ọnọ ọ rẹ sai ru erei! Ofariẹ, ahwo omarokpotọ ọvo, enọ e rọ kakao gheghe evaọ udevie ahwo-akpọ, ae họ enọ u no eva ze be roma kpotọ kẹ ọkpọvio riẹ. Ohẹriẹ nọ o rọ udevie enana gbe ahwo omuomu akpọ na a dhesẹ i rai eva Olezi 37:9-11: “A ti kpe iru-umuomu na kufiẹ, rekọ enọ e be hẹrẹ ỌNOWO kpobi, a rẹ te rehọ otọ na reuku. Omoke kakao, iru-umuomu e gbẹ te jọ họ . . . Rekọ enọ e rọ oma kpotọ, e rẹ te rọ otọ na reuku; oma o rẹ te were ae evaọ omofọwẹ.”
6, 7. Didi ikuigbe egagọ akpọ na u dhesẹ nọ a be sai ruiruo ewhovuẹ udhedhẹ hẹ?
6 Kọ a rẹ sae jọ udevie egagọ akpọ ọnana nọ ọ be mọ na ruẹ ewhovuẹ udhedhẹ? Whaọ, eme họ ikuigbe egagọ rite inẹnẹ? Ikuigbe i dhesẹ nọ egagọ i wo abọ no, ẹhẹ, be tubẹ wha azẹ-okpe ze dede evaọ ikpe-udhusoi enana kpobi. Wọhọ oriruo, obe usi na Christian Century ọrọ oka ọ August 30, 1995, nọ ọ jẹ niyẹrẹ kpahe ẹvohẹ orẹwho Yugoslavia evẹre, ọ tẹ ta nọ: “Evaọ Bosnia nọ otu Serb i je su, izerẹ a rẹ keria obaro ogbẹguae esuo, a vẹ jẹ jọ obaro ahwo nọ i dh’uye họ, oria nọ a rẹ jọ lẹ kẹ egbaẹmo gbe ekwakwa-ẹmo taore ohọre na u te ti muhọ.”
7 Ikpe-udhusoi iruo imishọnare Kristẹndọm evaọ Africa o wha emamọ iyẹrẹ ze he, wọhọ epanọ oriruo Rwanda u dhesẹ i rie, ẹkuotọ nọ u wo ahwo Kathọlik 80 evaọ udevie ahwo udhusoi. The New York Times ọrọ July 7, 1995, ọ niyẹrẹ nọ: “Golias, emagazini ahwo Kathọlik nọ o rẹ ta oware nọ o be via ababọ ozọ nọ a kporo evaọ Lyons [France], o m’oma nọ o te fodẹ izerẹ 27 Rwanda efa gbe izerẹ-eyae ene enọ i kpe ahwo hayo tudu họ ikpakpe ahwo evaọ Rwanda ukpe nukpo.” Ẹkẹ-Udu Africa, ukoko ẹkẹ-uvẹ ohwo-akpọ evaọ London, o ta nọ: “U te no abọ nọ a ro muoma no, ichọche na a rẹ kuyo kẹ abọ nọ izerẹ rai jọ a wo, irikogho gbe izerẹ-eyae rai evaọ ikpakpe na.” Onana u te tho eyero na evaọ Izrẹl onọ Jerimaya, ọwhovuẹ uzẹme Jihova, o ro dhesẹ ‘omovuọ’ Izrẹl, jegbe isu riẹ, izerẹ riẹ, gbe eruaro riẹ, o te fibae nọ: ‘A jọ akotọ iwu rai ruẹ azẹ iyogbere nọ i ruthọ họ.’—Jerimaya 2:26, 34.
8. Fikieme a jẹ sae tae nọ Jerimaya yọ ọwhovuẹ udhedhẹ?
8 A jẹ hai se Jerimaya ọruẹaro okpẹtu, rekọ a rẹ sai je sei ọwhovuẹ udhedhẹ Ọghẹnẹ re. Ọ t’ẹme kpahe udhedhẹ bu te epanọ Aizaya ọ kake ta. Jihova ọ rehọ Jerimaya whowho ẹdhoguo kẹ Jerusalẹm, ta nọ: “Okpẹwho nana a rariẹ ofu gbe evedha mẹ, no anwọ okenọ a rọ bọ e rite nẹnẹ na, fikiere me re si ei no aro mẹ no. Fiki imuemu nọ emọ Izrẹl a ru gbe emọ Juda nọ a ru omẹ eva dha—ivie rai gbe emọ ivie, te izerẹ rai, te eruẹaro rai, te ahwo Juda, gbe enọ e be ria eva Jerusalẹm.” (Jerimaya 32:31, 32) Onana u te dhesẹ ẹdhoguo nọ Jihova o ti gu isu gbe ilori egagọ evaọ Kristẹndọm nẹnẹ. Re udhedhẹ uzẹme o tẹ te ze, a re si ahwo enana nọ e be wha eyoma gbe ozighi ze na no! A rọ ewhovuẹ udhedhẹ vievie he.
Kọ Okugbe Erẹwho na O bi Ru Udhedhẹ?
9. Ẹvẹ Okugbe Erẹwho na ọ rọ ta nọ ọye họ ọwhovuẹ udhedhẹ?
9 Kọ Okugbe Erẹwho na o sae jọ ọwhovuẹ udhedhẹ uzẹme? Whaọ, ọvọ nọ ọ re evaọ June 1945, edẹ 41 taure ọgbọudu enua ọ tẹ raha Hiroshima na, o fodẹ ẹjiroro riẹ: “re o siwi ige obaro no uye ẹmo.” Erẹwho 50 nọ i ru Okugbe Erẹwho na via evaọ oke yena a te “koko ẹgba rai re a yọrọ udhedhẹ gbe omofọwẹ akpọ soso.” Nẹnẹ erẹwho 185 e rọ eva Okugbe Erẹwho na avọ ẹjiroro ọvo na.
10, 11. (a) Ẹvẹ isu egagọ a ro dhesẹ uketha rai ọrọ Okugbe Erẹwho na? (b) Evaọ edhere vẹ ipopu na a ro dhesẹ “Emamọ Usi Uvie Ọghẹnẹ” thọ?
10 Evaọ ikpe enana kpobi, ahwo a jiri Okugbe Erẹwho na no, maero isu egagọ na. Evaọ April 11, 1963, Pope John ọrọ avọ 23 ọ tẹ wh’obọ họ ileta riẹ nọ uzoẹme riẹ o rọ “Pacem in Terris” (Udhedhẹ Evaọ Otọakpọ) oria nọ ọ jẹ ta nọ: “O rọ irẹro mai gaga inọ ukoko Okugbe Erẹwho na—evaọ ọruẹrẹfihọ gbe ogaga riẹ—o ti wo ẹgba nyate iruo ezi ilogbo riẹ.” Uwhremu na, evaọ June 1965, isu egagọ, enọ e ta nọ i dikihẹ kẹ abọvo ahwo akpọ na, a tẹ jọ obọ San Francisco ru ehaa-eyẹ avọ 20 Okugbe Erẹwho na. Ofariẹ evaọ 1965, Pope Paul VI evaọ iweze riẹ bru Okugbe Erẹwho na o te dhesẹ iẹe wọhọ “ẹruore urere okugbe gbe udhedhẹ.” Evaọ 1986, Pope John Paul II o te fiobọhọ evaọ ẹwhaharo Ukpe Udhedhẹ Akpọ-Soso ọ Okugbe Erẹwho na.
11 Ofariẹ, evaọ etoke iweze riẹ evaọ October 1995, ipopu na o te whowho nọ: “Nẹnẹ ma bi ru ehaa Emamọ Usi Uvie Ọghẹnẹ.” Rekọ ọwhovuẹ usiuwoma Uvie Ọghẹnẹ ọye ọ ghinẹ rọ? Nọ ọ jẹ t’ẹme kpahe ebẹbẹ akpọ, ọ tẹ nyaharo ta nọ: “Nọ ma rẹriẹ ova ku idabolo enana no na, ẹvẹ ma gbe wo ovuhumuo iruo Ukoko Okugbe Erẹwho na ha?” Whaọ, Okugbe Erẹwho na họ oware nọ ipopu na ọ salọ, orọnikọ Uvie Ọghẹnẹ hẹ.
Oware nọ A Jẹ te ‘Viẹ Gaga’
12, 13. (a) Ẹvẹ Okugbe Erẹwho na a ro ru uruemu nọ a dhesẹ eva Jerimaya 6:14? (b) Ẹvẹ esuo Okugbe Erẹwho na o rọ rọwo kugbe edhesẹ nọ o rọ Aizaya 33:7?
12 Ehaa ukpe avọ 50 Okugbe Erẹwho na nọ a ru o sae wha uvi irẹro “udhedhẹ evaọ otọakpọ” ze he. Okere-obe jọ evaọ The Toronto Star ọrọ Canada ọ fodẹ ẹjiroro ọvo jọ, nọ o ro kere nọ: “Okugbe Erẹwho na yọ okpohrokpo nọ o wo ibiakọ họ, nọ o re d’enu nọ ọ tẹ rẹriẹ ova ku okpẹtu ohwo-akpọ, ọ vẹ hẹrẹ bẹsenọ ahwo riẹ a rẹ wọ oware hiẹe enu re ọ tẹ rowo.” Ẹsibuobu ẹrowo ọyena ọ rẹ jọ akọ kpehọ gheghe ọvo yọ u re tube lehie hrọ. Ewhovuẹ udhedhẹ evaọ eyero-akpọ ọnana, maero erọ Kristẹndọm, a bi bo eme ọ Jerimaya 6:14 na via: “A kporo ela ahwo mẹ ghele ikpo, be ta nọ, ‘Udhedhẹ, Udhedhẹ,’ yọ udhedhẹ o riẹ e he.”
13 Ikere-ebe ilogbo unọjọ utọjọ erọ Okugbe Erẹwho na a ruiruo gaga no, avọ oruọzewọ, re a ru Okugbe Erẹwho na dikihẹ. Rekọ ikẹ-isio ẹjiroro ibuobu erẹwho 185 riẹ kpahe epanọ a re ro furie ẹmo, juzi, gbe epanọ a rẹ rọ rehọ igho fiobọhọ i bru ẹruore obokparọ rai dhe no. Evaọ iyẹrẹ ẹgbukpe riẹ ọrọ 1995, okere-obe ologbo nọ ọ jọ oke yena o kere kpahe ekie kpotọ “udubro ọraha akpọ na kpobi” wọhọ nọ o bi rovie edhere kẹ “erẹwho na re a ruiruo kugbe kpohọ ẹnyaharo igho gbe uyerakpọ rọ kẹ ahwo-akpọ kpobi.” Rekọ o te fibae nọ: “Avọ ọkora, ikuigbe iruẹru akpọ na evaọ ikpe nọ i kpemu na u fi avro họ ẹruore iwoma eyena kpobi no.” Uzẹme, ewhovuẹ udhedhẹ akpọ nana a be “viẹ gaga.”
14. (a) Fikieme a jẹ sae tae nọ Okugbe Erẹwho na o kiekpo gaga no evaọ ugho gbe uruemu? (b) Ẹvẹ Jerimaya 8:15 o bi ro rugba?
14 Uzoẹme jọ evaọ The Orange County Register ọrọ California u se nọ: “Okugbe Erẹwho na O Kiekpo Gaga no Evaọ Ugho, gbe Uruemu Ezi.” Uzoẹme na o fodẹ nọ evaọ udevie 1945 gbe 1990, emo nọ a fi i bu vi 80, nọ i kpe ahwo nọ i bu vi ima 30. O ta eme nọ okere jọ ọ ta evaọ obe ọ Reader’s Digest ọrọ October 1995 ọnọ o “dhesẹ iruo ẹmuofio Okugbe Erẹwho na wọhọ nọ o wo ‘iletu ẹmo nọ i te he, isoja nọ e riẹ iruo rai hi, enọ e be nyusu otọtọ kugbe ewegrẹ, nọ ọ be sae whaha okpẹtu hu yọ ẹsejọ bi tube fiba idudu na dede.’ Ofariẹ, ‘ọraha, ofruriọ, gbe olahiẹ nọ o rọ oma rai o rro thesiwa.’ ” Evaọ abọ riẹ jọ nọ o wo uzoẹme nọ o ta nọ “Okugbe Erẹwho O te Ikpe 50 No,” The New York Times o wo uzoẹme nọ o ta nọ “Ọjẹfiẹ gbe Ọraha I bi Bru Iroro Iwoma Okugbe Erẹwho na Dhe No.” The Times ọrọ London, England, o wo uzoẹme nọ o ta nọ, “Rọ Deghedeghe Anwọ Ikpe Udhuvẹ gbe Ikpe—Okugbe Erẹwho na o gwọlọ obufihọ re o zihe kpohọ epaọ ọsosuọ riẹ.” Evaọ uzẹme, o wọhọ epanọ ma se evaọ Jerimaya uzou 8, owọ avọ 15, nọ: “Ma rẹro udhedhẹ, rekọ udhedhẹ ovo o ze he, je rẹro oke esiwo, rekọ u te zihe ruọ oke imuozọ.” Yọ ozọ egbọudu o gbẹ rọ ohwo-akpọ ẹro. Ababọ avro, Okugbe Erẹwho na ọ rọ ọwhovuẹ udhedhẹ nọ ohwo-akpọ ọ gwọlọ họ.
15. Ẹvẹ Babilọn anwae gbe emọ egagọ riẹ a rọ vọ avọ ọraha je bi fou owezẹ?
15 Diẹse enana kpobi i ti su kpohọ? Eme ọ aruọruẹ Jihova i ru ẹme na vevẹ. Orọ ọsosuọ, eme ọ rọ obaro kẹ egagọ erue akpọ na enọ e talamu Okugbe Erẹwho na? Enana kpobi i wo ehri no oria ovo na ze, Babilọn anwae. Nwani fo, a dhesẹ i rai evaọ Eviavia 17:5 wọhọ “Babilọn ologbo na, oni igberẹ, avọ eware aghọ akpọ na.” Jerimaya o dhesẹ okpẹtu ukoko ọviẹwẹ ọnana. Wọhọ ogberẹ, ọ rehọ oma whaliẹ enọ i re hrowo esuo akpọ na no, bi ku ikpedẹ họ Okugbe Erẹwho na jẹ be nya usu otọtọ kugbe egaga esuo riẹ. Ae a mai dhomahọ emo ikuigbe na. Ọtota jọ ọ ta kpahe emo egagọ obọ India anọ: “Karl Marx o dhesẹ egagọ wọhọ oware nọ u bi fou ogbotu họ owezẹ. Rekọ ẹme ọyena ọ gba ha keme oware nọ u re fou ahwo họ owezẹ o rẹ lẹliẹ ai keria oria ovo a vẹ fọ kpoko. Ijo, egagọ ọ wọhọ igee. Ọ be lẹliẹ ahwo ru ozighi, ọ tẹ jẹ rọ ogaga nọ u re ru ọraha gaga.” Rekọ okere ọyena eme riẹ enwane rọ gbagba te ere gbe he. Egagọ erue e be wha te ọraha gbe owezẹ ze.
16. Fikieme ahwo udu oruọzewọ a jẹ dhẹ no Babilọn Ologbo na enẹna? (Je rri Eviavia 18:4, 5.)
16 Kọ eme ahwo oruọzewọ a re ru? Jerimaya, ọwhovuẹ Ọghẹnẹ, ọ k’omai uyo na: “Dhẹ no udevie ahwo Babilọn no, jọ ohwo kpobi ọ dhẹ rọ kẹ uzuazọ riẹ! . . . Keme onana oke ofu ỌNOWO na nọ ọ be rọ hwosa iruo riẹ rọ kẹ e.” Eva e were omai inọ ima ahwo a dhẹ no otọ Babilọn Ologbo na no, isuẹsu egagọ erue akpọ na. Kọ whọ rọ usu ahwo nana? Koyehọ who wo otoriẹ epanọ Babilọn Ologbo na o kpomahọ erẹwho otọakpọ na no: “Erẹwho na e da udi riẹ, a te mu oruẹ họ ẹmọ.”—Jerimaya 51:6, 7.
17. Didi ẹdhoguo o ti te Babilọn Ologbo na kẹle, kọ eme o ti lele owojẹ yena?
17 Kẹle, Jihova ọ rẹ te kpọ ‘eruẹ’ nọ e rọ Okugbe Erẹwho na re a wọ bru egagọ erue, wọhọ epanọ a dhesẹ i rie eva Eviavia 17:16: “[Enana i] re ti mukpahe ogberẹ na; a re ti fi ei họ ababọ avọ ẹbẹba, a rẹ te raha oma riẹ no, a vẹ rehọ erae mahe iẹ.” Onana u re ti kpoka họ emuhọ uye ulogbo na nọ a fodẹ eva Matiu 24:21 nọ u ti kuhọ evaọ Amagidọn, ẹmo ẹdẹ ologbo Ọghẹnẹ Erumeru na. Wọhọ Babilọn anwae, Babilọn Ologbo na ọ rẹ te nyaku ẹdhoguo nọ a fodẹ eva Jerimaya 51:13, 25 (NW ): “ ‘O whẹ aye nọ ọ be rria kẹle ame obuobu, nọ o fe efe, urere ra u te no, ufi uzuazọ ra o sawo no. Ri, mẹ rọ suọ owhẹ, O ugbehru ọraha na,’ ere Jihova ọ tae, ‘nọ ọ raha akpọ na kpobi no na; obọ mẹ o rẹte ware owhẹ, me re ti ghelie owhẹ kie no ehru igbehru fihọ otọ, me ve je ru owhẹ ugbehru otuato.’ ” Erẹwho ogbekuo, nọ e be wha ẹmuofio ze a re ti lele egagọ erue kpohọ ọraha nọ ẹdẹ orukele Jihova o te te ai oma no.
18. Okevẹ gbe oghẹrẹ vẹ Aizaya 48:22 o ti gbe ro rugba?
18 Eva 1 Ahwo Tẹsalọnika 5:3, a ta kpahe irumuomu na nọ: “Okenọ a rẹ te ta nọ: ‘Udhedhẹ gbe omofọwẹ!’ ọraha idudhe o ve bru ai ze wọhọ epa nọ aye ọ rẹ thuẹ othuẹ eyẹ; yọ a sae te dhẹ vabọ vievie he.” Enana họ enọ Aizaya ọ ta kpahe na nọ: “Riri, . . . enọ a vi nya e gwọlọ udhedhẹ a [be] viẹ gaga.” (Aizaya 33:7) Uzẹme, wọhọ epanọ ma se eva Aizaya 48:22 na, “ỌNOWO na ọ tanọ, ‘Udhedhẹ o rọ kẹ orumuomu hu.’ ” Rekọ eme o rọ obaro kẹ ewhovuẹ uzẹme udhedhẹ Ọghẹnẹ? Ewuhrẹ oka n’otha mai o te ta ẹme kpahe iẹe.
Enọ Ọkiẹkpemu
◻ Eme gaga vẹ eruaro Ọghẹnẹ a rọ fere ewhovuẹ erue via no?
◻ Fikieme ikoko ohwo-akpọ e gbẹ be sae rọ wha udhedhẹ okrẹkri ze he?
◻ Didi ohẹriẹ o rọ udevie ewhovuẹ udhedhẹ uzẹme gbe ethuke Okugbe Erẹwho na?
◻ Eme ahwo omarokpotọ a re ru otẹrọnọ a gwọlọ reawere udhedhẹ nọ Jihova ọ yaa?
[Pictures on page 23]
Aizaya, Jerimaya, gbe Daniẹl a ruẹaro ekie omodawọ udhedhẹ ohwo-akpọ
[Picture on page 24]
“Akpọ na ọsoso ọ rọ obọ ogaga oyoma na.”—Jọn ukọ na
[Picture on page 25]
“Otoriẹ rai u re biebi.”—Pọl ukọ na