Kọ Whọ Be Rehọ Adhẹẹ Kẹ Amọfa?
“Whai ohwo ọ kẹ ohwo adhẹẹ.”—ROM 12:10.
1. Eme ahwo buobu a seba eru no nẹnẹ?
EVAỌ ofẹ jọ akpọ na, emaha a re kigwẹ totọ nọ a tẹ rrọ oria nọ ekpako na a keria. Onana o rẹ whae ze nọ o gbẹ rọ wọhọ nnọ a theri vi ekpako na ha. Evaọ eria itieye na, a re rri rie wọhọ oware orivo re ọmaha o kiemu ku ọkpako. Dede nọ idhere sa-sa e riẹ nọ ọmaha ọ rẹ rọ kẹ ọkpako adhẹẹ evaọ eria sa-sa, adhẹẹ otiọye na o kareghẹhọ omai Uzi Mosis na. Onana u kugbe ujaje nọ o ta nọ: “Wha rẹ kparoma kẹ ọnọ ọ dhẹ eza uzou no, wha vẹ rehọ adhẹ kẹ ọkpọkuọzae.” (Izerẹ 19:32) U yoma gaga inọ evaọ eria buobu, ahwo a gbẹ be kẹ amọfa adhẹẹ hẹ. Evaọ uzẹme, orivo o da oria kpobi fia nẹnẹ.
2. Amono Ebaibol e ta nnọ ma rọ adhẹẹ kẹ?
2 Ebaibol i dhesẹ adhẹẹ wọhọ oware ezi. E ta k’omai inọ ma rọ adhẹẹ kẹ Jihova gbe Jesu. (Jọn 5:23) E tẹ jẹ ta k’omai inọ ma rẹ rọ adhẹẹ kẹ ahwo uviuwou mai, ibe eg’Ọghẹnẹ gbe amọfa nọ e rrọ ukoko na ha. (Rom 12:10; Ẹf. 6:1, 2; 1 Pita 2:17) Idhere jọ vẹ ma re ro dhesẹ inọ ma be rọ adhẹẹ kẹ Jihova? Ẹvẹ ma rẹ rọ rehọ adhẹẹ odidi kẹ inievo Ileleikristi mai? Joma t’ẹme kpahe enọ nana gbe efa.
Rehọ Adhẹẹ kẹ Jihova gbe Odẹ Riẹ
3. Obọdẹ edhere jọ vẹ ma rẹ rọ kẹ Jihova adhẹẹ?
3 Obọdẹ edhere jọ nọ ma rẹ rọ kẹ Jihova adhẹẹ họ odẹ riẹ nọ ma re rri ghaghae. Ma re ru ere keme mai yọ ahwo nọ a ro mu “kẹ odẹ riẹ.” (Iruẹru 15:14) Ọghọ o ginẹ rrọ re a rehọ odẹ Ọghẹnẹ erumeru na, Jihova, rọ riẹ ohwo. Maeka ọruẹaro na ọ ta nọ: “Keme ahwo na kpobi a te rọ odẹ ọvuọ ọghẹnẹ riẹ nya; rekọ rọkẹ omai, ma te nya evaọ odẹ Jihova, Ọghẹnẹ mai ribri, makọ bẹdẹ bẹdẹ.” (Mae. 4:5, NW) Ma rẹ “nya evaọ odẹ Jihova” nọ ma tẹ be daoma kẹdẹ kẹdẹ yeri uzuazọ nọ o rẹ wha orro se odẹ nọ a ro se omai na. Pọl ọ kareghẹhọ Ileleikristi obọ Rom inọ, otẹrọnọ ma bi ru eware nọ ma bi wuhrẹ amọfa ha, odẹ Ọghẹnẹ o ti “zihe ruọ ọliọose.”—Rom 2:21-24.
4. Ẹvẹ who rri uvẹ-ọghọ orọ isẹi nọ who bi se kẹ Jihova?
4 Ma rẹ jẹ kẹ Jihova adhẹẹ ẹkwoma usiuwoma nọ ma rẹ ta kẹ amọfa. Evaọ oke anwae, Jihova o zizie orẹwho Izrẹl re a jọ isẹri riẹ, rekọ a sai ru oyena gba ha. (Aiz. 43:1-12) Unuẹse buobu a kiemu ku Jihova jẹ “rariẹ ofu Ọrẹri Izrẹl.” (Ol. 78:40, 41) Ukuhọ riẹ, Jihova ọ tẹ siọ orẹwho na thahe thahe. Wo ohẹriẹ no emọ Izrẹl, eva e be were omai nẹnẹ inọ ma wo uvẹ-ọghọ nọ ma bi ro se isẹi kẹ Jihova je whowho odẹ riẹ. Ma bi ru ere keme ma you rie ma tẹ be jẹ rọ ọwhọ hẹrẹ okenọ o ti ro ru odẹ riẹ fo. Eme o rẹ whaha omai usiuwoma ota kpakiyọ ma riẹ uzẹme na kpahe Ọsẹ obọ odhiwu mai gbe ẹjiroro riẹ? O rrọ omai oma wọhọ epanọ o jọ kẹ Pọl ukọ na nọ ọ ta nọ: “Ohwa-omẹ ohọre. Ure yoma kẹ omẹ mẹ gbẹ ta usiuwoma ha!”—1 Kọr. 9:16.
5. Ẹvẹ ẹrọwọ nọ ma fihọ Jihova u ro wobọ kugbe adhẹẹ nọ ma rẹ kẹe?
5 Devidi ọso-ilezi na ọ ta nọ: “O ỌNOWO, enọ e riẹ odẹ ra e rọ ẹroso owhẹ; whọ sae se ae ba ha, enọ e rọ owhẹ ẹgwọlọ.” (Ol. 9:10) Ma tẹ ginẹ riẹ Jihova jẹ rẹroso oware nọ odẹ riẹ u dikihẹ kẹ, ma ti fievahọ iẹe wọhọ epanọ idibo riẹ nọ i wo ẹrọwọ evaọ oke anwae a ru. Ma tẹ rẹroso Jihova je fi ẹrọwọ họ iẹe yọ edhere ọfa nọ ma re ro dhesẹ nnọ ma be kẹe adhẹẹ. Ebaibol na i dhesẹ nnọ ohwo nọ o fievahọ Jihova yọ ọ be rehọ adhẹẹ kẹe. Okenọ Izrẹl anwae a vro Jihova, ọ ta kẹ Mosis nọ: ‘Ẹvẹ ahwo na a re ti ri omẹ vo krite? Jegbe ẹvẹ a rẹ vro omẹ krite, evaọ eka enana nọ mẹ jọ udevie rai ru na?’ (Ik. 14:11) Ohwo nọ ọ be rọ adhẹẹ kẹ Jihova o re fievahọ iẹe re. Ma te fievahọ Jihova inọ ọ te thọ omai makọ evaọ oke edawọ, yọ ma bi dhesẹ inọ ma wo adhẹẹ kẹe.
6. Eme o rẹ w’omai rọ adhẹẹ odidi kẹ Jihova?
6 Jesu o dhesẹ inọ ma rẹ rọ adhẹẹ kẹ Jihova no udu ze. Nọ ọ jẹ t’ẹme kẹ enọ e be rehọ igbenu gheghe gọ Ọghẹnẹ, Jesu ọ wariẹ eme ọ Jihova, ta nọ: “Ahwo ọnana igbenu rai a be rọ dhẹ omẹ.” (Mat. 15:8) Uyoyou nọ ohwo o wo kẹ Jihova oye o rẹ wọe rọ adhẹẹ kẹ Jihova. (1 Jọn 5:3) Ma rẹ jẹ kareghẹhọ eyaa Jihova: “Enọ e kẹ omẹ adhẹ mẹ rẹ kẹ adhẹ.”—1 Sam. 2:30.
Ekpako Ukoko A rẹ rọ Ọghọ kẹ Amọfa
7. (a) Fikieme inievo nọ e rrọ ọkwa ẹruorote a jẹ rọ ọghọ kẹ enọ e rrọ otọ ẹruọsa rai? (b) Ẹvẹ Pọl ọ rọ rehọ ọghọ kẹ ibe eg’Ọghẹnẹ riẹ?
7 Pọl ukọ na ọ hrẹ ibe eg’Ọghẹnẹ riẹ nọ: “Whai ohwo ọ kẹ ohwo adhẹẹ.” (Rom 12:10) Inievo nọ e rrọ ọkwa ẹruorote evaọ ukoko na a rẹ kobaro evaọ ọghọ nọ a rẹ rọ kẹ enọ e rrọ otọ ẹruọsa rai. Evaọ ẹme nana, u re woma re ekpako ukoko a lele oriruo Pọl. (Se 1 Ahwo Tẹsalonika 2:7, 8.) Inievo nọ e jọ ikoko nọ Pọl o je weze kpohọ a riẹ inọ ọ rẹ ta kẹ ae he inọ a ru oware nọ ọ rẹ gwọlọ ru hu. Pọl ọ rọ ọghọ kẹ ibe eg’Ọghẹnẹ riẹ, ae omarai a tẹ rọ adhẹẹ kẹe. Okenọ Pọl ọ ta nọ “mẹ guọlọ re wha jọ e nọ e rẹ rọ aro kele omẹ,” o rẹ sai mu omai ẹro inọ ibuobu a ru ere fiki emamọ oriruo riẹ.—1 Kọr. 4:16.
8. (a) Emamọ edhere jọ vẹ Jesu ọ rọ kẹ ilele riẹ ọghọ? (b) Ẹvẹ esẹro inẹnẹ a re ro lele oriruo Jesu?
8 Edhere ọfa nọ oniọvo nọ ọ rrọ ọkwa ẹruorote ọ rẹ rọ rehọ ọghọ kẹ enọ e rrọ otọ ẹruọsa riẹ họ ọ rẹ fodẹ ẹjiroro nọ ọ be rọ ta kẹ ae inọ a ru oware jọ. O te bi ru enẹ yọ ọ be rọ aro kele Jesu. Wọhọ oriruo, nọ ọ ta kẹ ilele riẹ inọ a lẹ re a vi iruiruo efa ziọ ivuẹvu na, Jesu ọ fodẹ oware nọ ọ rọ ta ere kẹ ae. Ọ ta nọ: ‘Ivuẹvu na i gine bu, rekọ iruiruo e rẹ kakao. Fikiere wha lẹ Olori ivuẹvu na re o vi iruiruo kpobọ ivuẹvu riẹ.’ (Mat. 9:37, 38) Epọvo na re, nọ ọ ta kẹ ilele riẹ inọ a “roro,” ọ fodẹ oware nọ ọ rọ ta ere kẹ ae. Ọ ta nọ: ‘Keme wha riẹ ẹdẹ nọ Ọnowo rai ọ rẹ te tha ha.’ (Mat. 24:42) Unuẹse buobu nọ Jesu ọ tẹ ta kẹ ilele riẹ oware nọ a re ru no, ọ vẹ jẹ ta kẹ ai oware nọ o soriẹ ze. Ọ rehọ ere mu ọghọ kẹ ae jẹ do-orro họ ae oma. Nọ emamọ oriruo nọ ekpako ukoko a re lele.
Rọ Adhẹẹ kẹ Ukoko Jihova gbe Ọkpọvio Riẹ
9. Eme u dhesẹ re ma wo adhẹẹ kẹ ukoko Ileleikristi na gbe enọ e jariẹ wo ọkwa ẹruọsa? Ru ei vẹ.
9 Re ma rọ adhẹẹ kẹ Jihova, ma re je wo adhẹẹ kẹ ukoko Ileleikristi na gbe enọ e jariẹ wo ọkwa ẹruọsa. Nọ ma te bi ru lele ohrẹ nọ u no obọ ọrigbo nọ o wo ẹrọwọ na ze, yọ ma be rọ adhẹẹ kẹ ọruẹrẹfihotọ Jihova. Evaọ ukoko Ileleikristi ikpe-udhusoi ọsosuọ na, Jọn ukọ na ọ whọku otujọ nọ e kare adhẹẹ kẹ inievo nọ a ro mu. (Se 3 Jọn 9-11.) Eme ọ Jọn i dhesẹ inọ orọnikọ a je rri inievo nana vo ọvo ho rekọ te iwuhrẹ gbe ọkpọvio rai. U woma inọ Ileleikristi buobu a jọ ere he. Okenọ ikọ na a jọ uzuazọ, ukoko Ileleikristi na o jẹ rọ adhẹẹ kẹ enọ e jẹ kobaro na.—Fil. 2:12.
10, 11. Rehọ Ikereakere na dhesẹ oware nọ u je fo re ahwo jọ a wo ọkwa ẹruọsa evaọ ukoko Ileleikristi na.
10 Otujọ a roro no nnọ, nọ orọnọ Jesu ọ ta kẹ ilele riẹ inọ “whai kpobi inievo” na, ohwo ọvo o re wo ọkwa ẹruọsa ha evaọ ukoko Ileleikristi na. (Mat. 23:8) Rekọ, a rẹ jọ Ikereakere Hibru gbe ọrọ Griki na se ku ezae buobu nọ Ọghẹnẹ o ro mu ọkwa ẹruọsa. Ikuigbe ahwo wọhọ Abraham, ibruoziẹ na, gbe ivie nọ a ro mu evaọ oke anwae e kẹ imuẹro ivevẹ inọ Jihova ọ rẹ rehọ ẹkwoma ahwo-akpọ kẹ ọkpọvio. Jihova ọ rehọ uye kẹ enọ i dhesẹ orivo kẹ ahwo nọ o ro mu.—2 Iv. 1:2-17; 2:19, 23, 24.
11 Evaọ edhere ọvona, Ileleikristi ikpe-udhusoi ọsosuọ a rehọ adhẹẹ kẹ enọ e jọ ikọ. (Iruẹru 2:42) Wọhọ oriruo, Pọl ọ rehọ ọkpọvio kẹ inievo na. (1 Kọr. 16:1; 1 Tẹs. 4:2) Ghele na, ọ rehọ oma kpotọ kẹ enọ ọye omariẹ ọ jọ otọ ẹruọsa rai evaọ ukoko na. (Iruẹru 15:22; Gal. 2:9, 10) Evaọ uzẹme, Pọl o wo uvi otoriẹ ọrọ ọkwa ẹruọsa evaọ ukoko Ileleikristi na.
12. Eware ivẹ vẹ kpahe ọkwa ẹruọsa ma rẹ sai wuhrẹ no iriruo Ebaibol ze?
12 Ma jọ etenẹ wuhrẹ eware ivẹ. Orọ ọsosuọ, Ikereakere na u no ze re ‘ọrigbo nọ o wo ẹrọwọ avọ areghẹ na’ ọ rehọ ẹkwoma Ugboma Esuo riẹ rehọ ahwo mu ọkwa ẹruọsa, yọ a rẹ rehọ ahwo jọ mu re a rẹrote amọfa nọ a ro mu no. (Mat. 24:45-47; 1 Pita 5:1-3) Orọ avivẹ, mai kpobi te enọ e rrọ ọkwa ẹruọsa, ma rẹ rọ adhẹẹ kẹ enọ ma rrọ otọ ẹruọsa rai. Kọ idhere jọ vẹ ma sae rọ rehọ ọghọ kẹ enọ i wo ọkwa ẹruọsa evaọ ukoko Ileleikristi na?
Rehọ Ọghọ kẹ Esẹro Ọnyawariẹ
13. Ẹvẹ ma sae rọ rehọ ọghọ kẹ esẹro ọnyawariẹ nọ e rrọ ukoko Ileleikristi na?
13 Pọl ọ ta nọ: “Mẹ lẹ owhai imoni, re wha rehọ adhẹ kẹ enọ erọ udevie rai ruiruo, a tẹ jẹ rọ owhai esuo eva Ọnowo na jẹ be hrẹ owhai wha jẹ jọ eva uyoyou riwi ae kpehru gaga fiki epanọ iruo rai e rọ. Wha wo udhedhẹ udevie omao-bọrai.” (1 Tẹs. 5:12, 13) Evaọ uzẹme, esẹro ọnyawariẹ a rrọ usu ahwo nọ a rẹ sai dhesẹ wọhọ enọ i bi “ruiruo” gaga. Fikiere, ma re “riwi ae kpehru gaga.” Edhere jọ nọ ma re ro ru ere họ ma rẹ rehọ eva mai kpobi ru lele ohrẹ gbe uduotahawọ rai. Nọ esẹro ọnyawariẹ na a tẹ k’omai ọkpọvio nọ u no obọ utu ọrigbo nọ o wo ẹrọwọ na ze, “areghẹ nọ o nehru ze” o rẹ w’omai ‘roma kpotọ’ kẹ ọkpọvio rai.—Jem. 3:17.
14. Ẹvẹ ukoko na u re ro dhesẹ inọ o be rọ ọghọ kẹ esẹro ọnyawariẹ, kọ eme u re noi ze?
14 Kọ a tẹ ta k’omai inọ ma ru oware jọ evaọ edhere nọ u wo ohẹriẹ no epanọ ma be hai ru ei anwẹdẹ? Ẹsejọ ọghọ nọ ma re dhesẹ o rẹ sae gwọlọ omodawọ gaga re ma whaha ikẹ-isio wọhọ, “Enẹ ma rẹ jọ obonẹ ru hu” hayo, “O rẹ sae ginẹ jọ ere evaọ ikoko efa orọnikọ evaọ ukoko mai hi.” Ukpoye, ma rẹ daoma ru epanọ a be ta k’omai. Ma tẹ riẹ vuhumu inọ Jihova họ ọnọ o wo ukoko na gbe nnọ Jesu họ ọnọ o wo Uzou riẹ u re fi obọ họ k’omai yoẹme. Ma tẹ rọ evawere dede ọkpọvio nọ u no obọ ọsẹro ọnyawariẹ ze rehọ je fi ei họ iruo evaọ ukoko na, yọ u dhesẹ inọ ma be rọ ọghọ kẹ ae n’evaze. Pọl ukọ na o jiri inievo obọ Kọrint fiki oma nọ a ro kpotọ kẹ ọkpọvio nọ Taitọs ọ kẹ rai evaọ okenọ o weze bru ai. (2 Kọr. 7:13-16) Epọvo na, o rẹ sai mu omai ẹro inọ ọkpọvio esẹro ọnyawariẹ na nọ ma bi dede rehọ ziezi u bi fiba oghọghọ nọ ma bi wo evaọ iruo usiuwoma ota na.—Se 2 Ahwo Kọrint 13:11.
“Rọ Adhẹẹ kẹ Ahwo Kpobi”
15. Idhere jọ vẹ ma rẹ rọ rehọ adhẹẹ kẹ ibe Ileleikristi?
15 Pọl o kere nọ: “[Whọ] variku ọkpako ho, rekọ tẹme kẹe ẹrera wọhọ ọsẹ, lele ovrawha yeri kerọ inievo; lele ekpọkueyae yeri kerọ ini, uvovoeyae kerọ inievo-emetẹ evaọ ẹfuọ kpobi. Rọ adhẹ kẹ eyauku nọ erọ uvi eyauku.” (1 Tim. 5:1-3) Ẹhẹ, Ebaibol e tuduhọ omai awọ inọ ma rọ adhẹẹ kẹ ohwo kpobi evaọ ukoko Ileleikristi na. Kọ ẹvẹ otẹrọnọ ẹbẹbẹ ọ rrọ udevie ra avọ oniọvo jọ? Kọ oyena o te whaha owhẹ adhẹẹ nọ whọ rẹ rọ kẹ ibe Oleleikristi ra? Hayo kọ whọ sai nwene eriwo ra ẹkwoma ẹromuhọ uruemu ezi orọ odibo Ọghẹnẹ yena? O mae roja kẹ enọ e rrọ ọkwa ẹruọsa re a do-orro họ inievo rai oma—a re “ru oma oruoro . . . kẹ uthuru na” vievie he. (1 Pita 5:3) Evaọ uzẹme, ma rẹ jọ ukoko Ileleikristi nọ a rẹ rọ uyoyou vuhu ahwo riẹ na wo uvẹ buobu nọ ma rẹ rọ rehọ ọghọ kẹ ohwohwo.—Se Jọn 13:34, 35.
16, 17. (a) Eme o jẹ roja re ma rọ adhẹẹ kẹ enọ ma be ta usiuwoma kẹ gbe enọ e be wọso omai? (b) Ẹvẹ ma rẹ rọ rehọ “adhẹẹ kẹ ahwo kpobi”?
16 Orọnikọ enọ e rrọ ukoko Ileleikristi na ọvo ma rẹ kẹ adhẹẹ hẹ. Pọl o kere se Ileleikristi erọ oke riẹ nọ: “Nọ uvẹ o gbẹrọ na, joma ru iruo ezi kẹ ahwo kpobi.” (Gal. 6:10) Ginọ uzẹme inọ o sae jọ bẹbẹ re ma fi ohrẹ yena họ iruo otẹrọnọ ibe-oruiruo hayo ibe ọmọ-isukulu o mukpahe omai. Evaọ oke otiọye na, u fo re ma kareghẹhọ ohrẹ nana: “Udu u bru owhẹ fiki iru-umuomu hu.” (Ol. 37:1) Ohrẹ yena nọ ma re fihọ iruo u re fi obọ họ k’omai kpahe ẹme avọ adhẹẹ kẹ enọ e be make wọso omai. Epọvo na re, nọ ma tẹ rrọ usiuwoma, omaurokpotọ u re fi obọ họ k’omai ‘rọ udhedhẹ avọ adhẹẹ’ kpahe ẹme kẹ ahwo kpobi. (1 Pita 3:15) Makọ ẹgọ gbe osẹ mai o rẹ sai dhesẹ inọ ma wo adhẹẹ kẹ enọ ma be ta usiuwoma kẹ.
17 Evaọ uzẹme, ma te wo oware jọ kugbe ibe eg’Ọghẹnẹ hayo enọ e rrọ ukoko na ha, ma rẹ daoma fi uthubro nana họ iruo: “Wha rọ adhẹẹ kẹ ahwo kpobi. You imoni na. Wha dhozọ Ọghẹnẹ. Kẹ ovie adhẹẹ.”—1 Pita 2:17.
Ẹvẹ Whọ te k’Uyo?
Ẹvẹ ma sae rọ rehọ uvi adhẹẹ kẹ:
• Jihova?
• Ekpako ukoko gbe esẹro ọnyawariẹ?
• Ohwo kpobi evaọ ukoko na?
• Enọ whọ be ta usiuwoma kẹ?
[Uwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 23]
Ileleikristi ikpe-udhusoi ọsosuọ a rehọ adhẹẹ kẹ ọkpọvio ugboma esuo na
[Uwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 24]
Ekpako nọ e rrọ eria kpobi a rẹ rọ ọghọ kẹ esẹro ọnyawariẹ nọ Ugboma Esuo na o ro mu