Epanọ Ma Sae Rọ Rẹriẹ Ovao Dhe Ebẹbẹ Inẹnẹ Avọ udu
“Ọghẹnẹ họ oria adhẹzọ gbe ogaga mai, ọ rọ obọufihọ mai evaọ oke uye mai kpobi.”—OL. 46:1.
KỌ WHỌ SAE K’UYO ENỌ NANA VEVẸ?
Re ma sae whaha ọkora nọ ebẹbẹ uzuazọ e rẹ sae wha ze, eme ma re ru?
Ẹjiroro sa-sa vẹ ma wo nọ ma re ro kru udu ga?
Eruẹrẹfihotọ vẹ Jihova o ru nọ i re fi obọ họ k’omai rẹriẹ ovao dhe ebẹbẹ uzuazọ?
1, 2. Didi ebẹbẹ ahwo buobu a rẹriẹ ovao dhe no, kọ eme idibo Ọghẹnẹ a gwọlọ nọ a re ru?
MA BE rria etoke ebẹbẹ. Eware okpẹtu e da akpọ na fia. Etọ nọ i bi nuhu, erae, ẹvo, gbe ofou ọgaga e wha ọraha nọ a rẹ sai gbe iku rai hi se ahwo-akpọ no. U te no ere no, ebẹbẹ uviuwou gbe ikpokpoma nọ i bi te ahwo e wha ozọ gbe ọkora se ahwo no. Uzẹme o ginẹ rrọ inọ eware nọ a rẹro rai hi e rẹ sae via kẹ omai kpobi.—Ọtausi. 9:11.
2 Idibo Ọghẹnẹ buobu a fi ebẹbẹ itieye na kparobọ no. O make rrọ ere na, ma gwọlọ nọ ma rẹ ruẹrẹ oma kpahe re ma sai fi ebẹbẹ kpobi nọ e rẹ sae romavia evaọ obaro kparobọ nọ uyerakpọ nana o kẹle ekuhọ no na. Ẹvẹ ma sai ro fi ebẹbẹ kparobọ ababọ udu nọ u re whrehe omai? Eme o re fi obọ họ k’omai rẹriẹ ovao dhe ebẹbẹ inẹnẹ avọ udu?
WUHRẸ MI AHWO NỌ A RẸRIẸ OVAO DHE EBẸBẸ UZUAZỌ AVỌ UDU
3. Wọhọ epanọ o rrọ obe Ahwo Rom 15:4, ẹvẹ ma sai ro wo uduotahawọ nọ ma tẹ rẹriẹ ovao dhe ebẹbẹ?
3 Dede nọ ahwo nọ ebẹbẹ i bi te nẹnẹ a bu vi epaọ anwẹdẹ, ẹbẹbẹ ọ rrọ oware okpokpọ kẹ ahwo-akpọ họ. Joma ruẹ oware nọ ma rẹ sai wuhrẹ mi idibo Ọghẹnẹ jọ erọ oke nọ u kpemu, nọ e rẹriẹ ovao dhe ebẹbẹ nọ i te rai avọ udu.—Rom 15:4.
4. Ebẹbẹ vẹ Devidi o thihakọ rai, kọ eme o fi obọ họ kẹe?
4 Joma ta kpahe Devidi. Ebẹbẹ jọ nọ ọ rẹriẹ ovao dhe họ, ovie jọ o mukpahe iẹe, ewegrẹ a jẹ wọso ẹe, a mu eyae riẹ, ohwo ovivie jọ ọ jọ esuo riẹ, yọ o wo ufuoma ha. (1 Sam. 18:8, 9; 30:1-5; 2 Sam. 17:1-3; 24:15, 17; Ol. 38:4-8) Ikuigbe uzuazọ Devidi nọ a kere fihọ Ebaibol na i dhesẹ edada nọ ebẹbẹ nana e wha sei. Rekọ e raha usu riẹ kugbe Ọghẹnẹ hẹ. Ọ ta avọ ẹrọwọ inọ: “ỌNOWO họ ogaga uzuazọ mẹ; kọ ono ozọ riẹ u re mu omẹ?”—Ol. 27:1; se Olezi 27:5, 10.
5. Eme o fi obọ họ kẹ Abraham avọ Sera thihakọ ebẹbẹ?
5 Evaọ edẹ uzuazọ rai buobu, Abraham avọ Sera a jẹ rria iwou-udhu evaọ ẹkwotọ amọfa. Eware e jọ lọlọhọ kẹ ae ẹsikpobi hi. Ghele na, a thihakọ ohọo, ozọ ahwo erẹwho nọ e wariẹ e rae họ, gbe ebẹbẹ efa. (Emu. 12:10; 14:14-16) Ẹvẹ a sai ro thihakọ? Ebaibol na ọ ta nọ Abraham “o je re ẹro ẹwho nọ o wo emamọ otọhotọ nọ Ọghẹnẹ ọ vo ọ fae jẹ bọ.” (Hib. 11:8-10) Abraham avọ Sera a tẹrovi eware nọ e rrọ obaro, a kuvẹ re eware akpọ i si ai kpemu hu.
6. Ẹvẹ ma sae rọ rehọ aro kele Job?
6 Ebẹbẹ ilogbo i te Job. Dai roro epanọ o jariẹ oma okenọ o wọhọ nọ uzuazọ riẹ kpobi o tahaku no. (Job 3:3, 11) Mai yoma na, ọ tubẹ riẹ oware nọ o wha ebẹbẹ na kpobi ze he. Ghele na, o kiuke ku Jihova ha. O kru ẹrọwọ riẹ. (Se Job 27:5.) Emamọ oriruo o fihotọ kẹ omai na.
7. Didi ebẹbẹ Pọl ọ rẹriẹ ovao dhe evaọ egagọ Ọghẹnẹ, kọ eme o vuhumu nọ u fi obọ họ kẹe thihakọ?
7 Joma ta kpahe oriruo Pọl ukọ na. Ọ rẹriẹ ovao dhe ‘ebẹbẹ eva udevie okpẹwho, eva ẹwọ, gbe eva abade.’ Ọ ta kpahe ebẹbẹ ‘ohọo gbe uruame, ekpahe gbe ẹbẹba.’ Pọl ọ tẹ jẹ ta nọ, “taso tuvo me je vori eva abade,” ẹsejọhọ fiki okọ nọ u zue rie. (2 Kọr. 11:23-27) Ghelọ ebẹbẹ nana kpobi, muẹrohọ ẹme jọ nọ ọ ta nọ ọ vabọ no ẹbẹbẹ jọ nọ o je ti si uwhu kpei fiki Ọghẹnẹ nọ ọ be gọ, inọ: “Ma gbe wo ẹruọrọsuọ oma obọ mai hi, ajokpa Ọghẹnẹ nọ o re ru iwhuowhu tovrẹ ọvo: ọnọ o si omai no uwhu uyoma oyena, ọ ye o re ti siwi omai.” (2 Kọr. 1:8-10) Ahwo nọ a rẹriẹ ovao ku oghẹrẹ ebẹbẹ Pọl na no a bu hu. Ghele na, mai ahwo jọ buobu ma rẹriẹ ovao dhe oghẹrẹ edada sa-sa no yọ ma rẹ sai wo uduotahawọ no oriruo Pọl na ze.
WHỌ KUVẸ RE EBẸBẸ I RU UDU WHREHE OWHẸ HẸ
8. Ẹvẹ ebẹbẹ inẹnẹ e rẹ sai kpomahọ omai? Kẹ oriruo.
8 Evaọ akpọ inẹnẹ nọ okpẹtu gbe ebẹbẹ sa-sa e da fia na, udu u bi whrehe ahwo buobu. Udu u bi tube whrehe Ileleikristi jọ dede. Lani,a nọ avọ ọzae riẹ a jẹ reawere iruo odibọgba oke-kpobi evaọ Australia, ọ ta nọ okenọ edọkita ọ ta kẹe nọ o wo ẹyao ọta, oware na o kẹ riẹ uye thesiwa. Ọ ta nọ, “Imu nọ mẹ jẹ rehọ e ga vi omẹ oma, me gbe wo emamọ oma ha.” Ghelọ enana kpobi, ọ be rẹrote ọzae riẹ nọ a bẹre onwa-uke riẹ evaọ ẹsipito. Otẹrọnọ ma rẹriẹ ovao dhe ebẹbẹ itiena, eme ma rẹ sai ru?
9, 10. (a) Eme ma rẹ kẹ Setan uvẹ re o ru hu? (b) Ẹvẹ ma sai ro thihakọ oware nọ a fodẹ evaọ obe Iruẹru Ikọ Na 14:22?
9 Joma kareghẹhọ inọ Setan ọ gwọlọ rehọ ebẹbẹ whrehe ẹrọwọ mai. Rekọ ma rẹ kuvẹ hẹ re ọ rehọ enẹ raha evawere mai. Obe Itẹ 24:10 o ta nọ: ‘Otẹrọnọ udu u no owhẹ awọ evaọ oke uye, ogaga ra u re gbe tulo ho.’ Nọ ma te roro kpahe iriruo ahwo nọ a gbiku rai fihọ Ebaibol na wọhọ ejọ nọ ma fodẹ no na, ma re wo udu nọ ma tẹ rẹriẹ ovao dhe ebẹbẹ.
10 U fo re ma jẹ kareghẹhọ inọ ma rẹ sai si ebẹbẹ mai kpobi n’otọ họ. Uzẹme riẹ họ, ebẹbẹ e rẹ se omai ba ete he. (2 Tim. 3:12) Obe Iruẹru Ikọ Na 14:22 o ta k’omai nọ: “Udevie ikpokpoma buobu ma rẹ nya vrẹ ruọ uvie Ọghẹnẹ.” Ukpenọ whọ rẹ jọ ọkọkora fiki ebẹbẹ, kọ u gbe fo re who rri rai wọhọ uvẹ nọ who re ro dhesẹ nọ who wo udu fiki ẹrọwọ nọ who fihọ Ọghẹnẹ?
11. Ẹvẹ ma sae rọ whaha ọkora nọ ebẹbẹ uzuazọ e rẹ wha se omai?
11 U fo re ma tẹrovi abọ owoma uzuazọ. Ebaibol na ọ ta nọ: “Evaiwoma e rẹ wha ovao osasa tha, rekọ eva nọ i wo uweri e rẹ lọhọ ẹzi oma.” (Itẹ 15:13) Enọ e be kiẹ kpahe usiwo-imu a vuhumu inọ udu evawere nọ ohwo o re wo u re fiba omakpokpọ. Ahwo jọ nọ oma o jọ họ nọ edọkita ọ kẹ isugẹ gheghe nọ a ru wọhọ ẹsenọ o rrọ ubi-umu, a sasa uwhremu na fikinọ a roro nọ umu a kẹ rai. Evaọ abọdekọ riẹ, ahwo jọ nọ oma o jọ họ nọ a kẹ oware ovona, ẹyao rai o ga viere fikinọ a ta kẹ ae nọ umu na o te kẹ ae uye. Nọ ma tẹ be hai roro kpahe oware nọ ma rẹ sai nwene he, onana u re fi ọkora họ omai oma. Evaọ abọdekọ riẹ, Jihova ọ rẹ kẹ omai isugẹ gheghe nọ a ru wọhọ ibi-imu hu. Ukpoye, makọ evaọ oke ebẹbẹ, Jihova ọ rẹ kẹ omai uduotahawọ ẹkwoma Ebaibol na, inievo iyoyou mai, gbe ẹzi ọfuafo na. Nọ ma tẹ be tẹrovi enana, ma re wo omosasọ. Ukpenọ ma rẹ hai roro kpahe ebẹbẹ mai, joma ru oware nọ u re ru ebẹbẹ na kpotọ, re ma jẹ tẹrovi abọ owoma uzuazọ.—Itẹ 17:22.
12, 13. (a) Eme o fi obọ họ kẹ idibo Ọghẹnẹ buobu thihakọ ebẹbẹ sa-sa no? Kẹ oriruo. (b) Evaọ etoke okpẹtu, ẹvẹ oware nọ ohwo ọ rọ karo evaọ uzuazọ u re ro dhesẹ oma via?
12 Anwọ imikpe jọ ze na, erẹwho jọ a rọ ẹro ruẹ okpẹtu sa-sa no. U woma gaga inọ inievo buobu evaọ erẹwho itieye na a kru udu rai ga ghelọ ebẹbẹ nana. Orọnikọ o jọ lọlọhọ kẹ ae he. Evaọ ubrobọ emuhọ ukpe 2010, otọ nọ u nuhu evaọ obọ Chile o raha iwou gbe eware inievo mai buobu, tubọ okọ ejọ kpobi. Ghele na, inievo na a gbe kruga evaọ egagọ Ọghẹnẹ. Samuel nọ uwou riẹ o raha muotọ ọ ta nọ: “Makọ oke obẹbẹ nana, mẹ avọ aye mẹ ma siọ iwuhrẹ hayo usiuwoma ota ba ha. Mẹ riẹ nọ onana họ oware nọ u kru omai udu ga.” Oniọvo nana avọ aye riẹ gbe inievo buobu efa a thihakọ ebẹbẹ nana jẹ ruabọhọ iruo Jihova.
13 Evaọ amara Azie ọrọ ukpe 2009, ame o ku ẹkwotọ nọ ọ vrẹ abọ udhone evaọ udevie udhusoi ọrọ Manila, Philippines fiki ikpisoi nọ e rrọ. Ọdafe jọ nọ eware buobu e raha ku ọ ta nọ, “Oso na o ru ahwo kpobi fihọ ẹrẹrẹ, o wha uye gbe ẹgaga se edafe gbe iyogbere.” Onana o kareghẹhọ omai uthubro Jesu nọ o ta nọ: “Kọ okọ obọ odhiwu kẹ oma ra, oria nọ, ehẹhẹ gbe ẹgbẹomuo ọvuọvo e jẹ raha ae he jegbe nọ iji e rẹ tọ lafiẹ i tho ho.” (Mat. 6:20) Nọ ma tẹ be rọ uzuazọ mai kpobi le ekwakwa efe nọ e rẹ tọ họ, o rẹ wha idhọvẹ ze. O rrọ oware areghẹ gaga re ma rehọ oke mai le eware nọ i re ru usu mai kugbe Jihova ga, nọ oware ovo o rẹ sae raha ha ghelọ ebẹbẹ nọ i re te omai kẹhẹ.—Se Ahwo Hibru 13:5, 6.
ẸJIRORO SA-SA NỌ MA RE RO WO UDU
14. Ẹjiroro sa-sa vẹ ma wo nọ ma re ro kru udu ga?
14 Jesu ọ ta nọ ebẹbẹ sa-sa e te roma via evaọ etoke ọzino riẹ, rekọ o fibae nọ: “Wha dhẹ ozọ họ.” (Luk 21:9) Ma wo ẹjiroro kpobi nọ ma re ro kru udu ga keme, Jesu omariẹ họ Ovie mai, yọ Ọnọ Ọ ma erugbakpọ na ọ be thọ omai uke. Pọl ọ tuduhọ Timoti awọ nọ: “Ọghẹnẹ ọ kẹ omai ẹzi ozọ-odhẹ hẹ rekọ ẹzi ogaga gbe uyoyou avọ oma-onyẹ.”—2 Tim. 1:7.
15. Kẹ iriruo evaifihọ nọ idibo Ọghẹnẹ a wo, re whọ jẹ ta epanọ ma sai ro wo oghẹrẹ udu utioye.
15 Muẹrohọ eme jọ nọ idibo Ọghẹnẹ a ta nọ u dhesẹ nọ a fievahọ uketha Ọghẹnẹ. Devidi ọ ta nọ: “ỌNOWO họ eri gbe ojese mẹ; udu mẹ o rọ kpahe iẹ; o te fiobọhọ kẹ omẹ, eva mẹ e [tẹ] ghọghọ.” (Ol. 28:7) Pọl ọ ta kpahe evaifihọ nọ o wo inọ: “Eva enana kpobi ma vi ahwo nọ a fiẹmo kpareobọ fiki riẹ ọye nọ o you omai na.” (Rom 8:37) Epọvo na re, nọ oke uye riẹ o joma te no, Jesu ọ ta ẹme nọ ọ kẹ ahwo nọ a jẹ gaviezọ kẹe imuẹro inọ usu riẹ kugbe Ọghẹnẹ o rrọ gaga inọ: “Mẹ ọvo ọ rọ họ, epanọ Ọsẹ na avọ omẹ a gbẹ rọ.” (Jọn 16:32) Didi oware eme ahwo nana i dhesẹ via? Ẹme rai omomọvo i dhesẹ nọ a fievahọ Jihova riẹriẹriẹ. Nọ ma te wo ọkpọ evaifihọ itieye na, u re fi obọ họ k’omai rọ udu rẹriẹ ovao dhe ebẹbẹ nọ i re te omai nẹnẹ kpobi.—Se Olezi 46:1-3.
WO ERERE NO EWARE NỌ I RE FI OBỌ HỌ K’OWHẸ KRU UDU GA ZE
16. Fikieme uwuhrẹ Ebaibol na u ro wuzou k’omai?
16 Oleleikristi ọ rẹ rọ ẹro so udu obọriẹ hẹ. Ukpoye, Ọghẹnẹ nọ a re mu usu okpekpe kugbe gbe ẹro nọ a rẹ rọ so ẹe o rẹ kẹ Ileleikristi udu. Ebaibol na nọ ma re se ẹsikpobi u re fi obọ họ k’omai ru onana. Oniọvo-ọmọtẹ jọ nọ o wo ẹyao ọkora ọ ta oware nọ u fi obọ họ kẹe inọ, “Me re dhe oria Ebaibol nọ o rẹ kẹ omosasọ esese.” Kọ ma be hai ru egagọ uviuwou n’oke t’oke wọhọ epanọ ukoko na o be vuẹ omai? Nọ ma tẹ be hai ru enẹ, ma ti wo ọkpọ iroro ọso-ilezi na, nọ ọ ta nọ: “O, epanọ me you uzi ra! O rọ eva iroro mẹ kẹdẹ kẹdẹ.”—Ol. 119:97.
17. (a) Eware jọ vẹ e rẹ sai fi obọ họ k’omai wo udu nọ ma tẹ rẹriẹ ovao ku ebẹbẹ? (b) Kẹ oriruo epanọ ikuigbe uzuazọ oniọvo jọ nọ a kere fihọ obe mai jọ i ro fi obọ họ k’owhẹ.
17 Ma wo ebe nọ a kere no Ebaibol ze nọ e rẹ sai ru omai fievahọ Jihova ziezi re. Inievo buobu a ruẹ no inọ ikuigbe uzuazọ nọ e rrọ emagazini mai i re fi obọ họ gaga. Nọ oniọvo-ọmọtẹ mai jọ evaọ obọ Esia nọ o wo ẹyao-iroro nọ ọkora ọ rẹ wha ze o se ikuigbe uzuazọ imishọnare jọ nọ o fi ẹbẹbẹ otiọye kparobọ, eva e were riẹ gaga. Oniọvo-ọmọtẹ na o kere nọ, “Ikuigbe na i fi obọ họ k’omẹ wo otoriẹ ẹbẹbẹ na je ru omẹ wo ẹruore.”
18. Fikieme u ro fo re ma hae lẹ ẹsikpobi?
18 Olẹ o rẹ sai fi obọ họ k’omai evaọ oghẹrẹ uyero kpobi. Pọl ukọ na ọ ta epanọ olẹ u wuzou te inọ: “Wha ruawa oware ovo ho; rekọ eva koware koware rọ olẹ gbe olẹ-ayare, te uyere-okẹ he ro ruẹ, nọ iyei epanọ whọ guọlọ kẹ Ọghẹnẹ. Re udhedhẹ Ọghẹnẹ nọ uvi eriariẹ kpobi, ote yọrọ eva gbe iroro rai eva Kristi Jesu.” (Fil. 4:6, 7) Kọ eware nana nọ ma fodẹ nọ i re fi obọ họ k’omai kru udu ga evaọ etoke ebẹbẹ na, ma bi fi ai họ iruo? Oniọvo-ọmọzae jọ nọ a re se Alex evaọ obọ Britain nọ o wo ẹyao ọkora kri no ọ ta nọ: “Jihova nọ mẹ rẹ lẹ se gbe ezọ nọ mẹ rẹ gaviẹ kẹe ẹkwoma isase Ebaibol na họ eware nọ i bi fi obọ họ k’omẹ.”
19. Ẹvẹ u fo nọ ma re rri ekpohọ iwuhrẹ ukoko?
19 Oware ofa nọ u re fi obọ họ k’omai họ iwuhrẹ nọ ma rẹ nya. Ọso-ilezi jọ o kere nọ: “Ẹruọ ọgua ỌNOWO o bi si ẹzi mẹ uru gaga.” (Ol. 84:2) Kọ ere o rrọ omai oma re? Lani nọ ma ta kpahe no vẹre na ọ ta oghẹrẹ nọ o rri iwuhrẹ ukoko inọ: “Re a kpohọ iwuhrẹ o rrọ ẹme ọ u te j’omẹ hẹ. Mẹ riẹ nọ me re kpohọ iwuhrẹ hrọ otẹrọnọ mẹ gwọlọ obufihọ Jihova.”
20. Ẹvẹ usiuwoma na nọ ma rẹ ta u re ro fi obọ họ k’omai?
20 Usiuwoma ota na nọ ma rẹ ruabọhọ avọ ajọwha u re fi obọ họ k’omai re. (1 Tim. 4:16) Oniọvo-ọmọtẹ jọ evaọ obọ Australia nọ o wo ebẹbẹ buobu ọ ta nọ: “Usiuwoma ota o jẹ ruọ omẹ oma vievie he, rekọ ọkpako ukoko mai jọ ọ tẹ ta kẹ omẹ nọ me lele iei nya. Mẹ tẹ nya. U mu omẹ ẹro inọ Jihova o bi fi obọ họ k’omẹ; oke kpobi nọ me kpohọ usiuwoma, me re wo evawere.” (Itẹ 16:20) Ahwo buobu a ruẹ no inọ, nọ a te bi wuhrẹ amọfa kpahe Jihova, yọ a be rọ ere bọ ẹrọwọ rai ga. Nọ a te bi ru ere, u re si iroro rai no ebẹbẹ rai, a vẹ tẹrovi eware nọ e mai wuzou.—Fil. 1:10, 11.
21. Didi imuẹro ma wo kpahe ebẹbẹ nọ ma be rẹriẹ ovao dhe?
21 Jihova ọ kẹ omai eware buobu no nọ i re fi obọ họ k’omai rẹriẹ ovao dhe ebẹbẹ inẹnẹ avọ udu. Nọ ma tẹ be rehọ eware nana ruiruo ziezi, roro didi kpahe iriruo idibo Ọghẹnẹ nọ i wọ ẹrọwọ jẹ be rọ aro kele ai, u re mu omai ẹro inọ ma te sai thihakọ ebẹbẹ nọ ma rẹriẹ ovao dhe. Dede nọ eware iyoma e te gbẹ romavia evaọ obaro nọ uyerakpọ nana o kẹle ekuhọ no na, ma rẹ sai wo ọkpọ iroro Pọl nọ ọ ta nọ: ‘A tehe omai kie, dede na a sai kpe omai hi; oma o rẹ rrọ omai hi.’ (2 Kọr. 4:9, 16) Avọ obufihọ Jihova, ma te sae rẹriẹ ovao dhe ebẹbẹ inẹnẹ avọ udu.—Se 2 Ahwo Kọrint 4:17, 18.
[Oruvẹ-obotọ]
a Ma nwene edẹ na jọ.
[Iwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 10]
Nọ ẹbẹbẹ o te t’owhẹ, wo erere no eruẹrẹfihotọ nọ Jihova o bi ro fi obọ họ k’omai ze