Oruaro Jihova O Rro Vrẹta
“ỌNOWO, whẹ họ ọnọ ọ mae ro, whọ tẹ jẹ ro te epanọ a re ro jiri owhẹ, oruaro ra o ro vi ẹta.”—OLEZI 145:3.
1, 2. Didi oghẹrẹ ohwo Devidi ọ jọ, kọ ẹvẹ o rri omariẹ evaọ aro Ọghẹnẹ?
ỌNỌ o kere Olezi avọ 145 na yọ ohwo nọ a jọ ikuigbe riẹ ziezi. Okenọ ọ jọ ọmoha, ọ rehọ ovao dhe ogwara nọ ọ gbamu, o te kpei. Yọ wọhọ ovie ọgbaẹmo, okere-ilezi nana o fi ewegrẹ buobu kparobọ. Odẹ riẹ Devidi, yọ ọye ọ jọ ovie avivẹ ọrọ Izrẹl anwae. Ahwo a gbe je yo odẹ Devidi makọ nọ o whu no, yọ evaọ inẹnẹ ima ahwo buobu a riẹ oware jọ kpahe iẹe.
2 Dede nọ Devidi o le eware buobu t’obọ, ọ wọ oma riẹ kpehru hu. Ọ so kpahe Jihova nọ: “Nọ ome ri ihru ra, iruo iziabọ ra; ọvẹre gbe isi e nọ who ro mu; eme ohwo ọ rọ nọ whọ jẹ be kezọ riẹ; gbe ọmọ ohwo no whọ jẹ be sẹro riẹ?” (Olezi 8:3, 4) Ukpenọ o rri omariẹ ruaro, Devidi ọ ta nnọ Jihova họ ọnọ ọ kẹ riẹ obokparọ no obọ ewegrẹ riẹ kpobi jẹ ta kpahe Ọghẹnẹ nọ: “Whọ kẹ omẹ ojese usiwo ra, obọufihọ ra u ru omẹ ro.” (2 Samuẹle 22:1, 2, 36) Jihova o bi dhesẹ omarokpotọ evaọ ohrọriọ nọ o re dhesẹ kẹ erahaizi, yọ aruoriwo Ọghẹnẹ ọ da Devidi ẹro fia.
‘Me re Jiri Ọghẹnẹ Ovie Na’
3. (a) Didi eriwo Devidi o wo kpahe ọkwa-ovie Izrẹl? (b) Ẹvẹ Devidi ọ gwọlọ nnọ o re jiri Jihova te?
3 Dede nọ Devidi ọ jọ ovie nọ Ọghẹnẹ o ro mu, o rri Jihova wọhọ uzedhe Ovie Izrẹl. Devidi ọ ta nọ: “Uvie na o ra, O ỌNOWO, jọ a kpare owhẹ kpehru wọhọ ọnọ o wuzou vi ai kpobi.” (1 Iruẹru-Ivie 29:11) Who rri epanọ Devidi o rri Ọghẹnẹ ghare te wọhọ Osu! Ọ so nọ: “Me re jiri owhẹ Ọghẹnẹ gbe Ovie mẹ, mẹ vẹ kpẹwẹ odẹ ra nebẹdẹ ri te bẹdẹ. Kẹdẹ kẹdẹ mẹ rẹ kpẹwẹ owhẹ, me ve jiri odẹ ra bẹdẹ bẹdẹ.” (Olezi 145:1, 2) O jọ isiuru Devidi re o jiri Jihova Ọghẹnẹ no ohiohiẹ te owọwọ je no ebẹdẹ rite bẹdẹ.
4. Ehaise erue vẹ Olezi avọ 145 ọ fere via?
4 Olezi avọ 145 o rrọ uyo ogbagba kẹ ehaise Setan inọ Ọghẹnẹ yọ osu oriobọ ọnọ o bi mi emama riẹ ufuoma. (Emuhọ 3:1-5) Olezi nana ọ tẹ jẹ fere ọrue Setan via inọ enọ i bi yo ẹme kẹ Ọghẹnẹ a bi ru ere fiki erere nọ o bi noi te ai obọ ọvo, orọnikọ fikinọ a you Ọghẹnẹ hẹ. (Job 1:9-11; 2:4, 5) Wọhọ Devidi, Ileleikristi uzẹme nẹnẹ a be k’uyo kẹ eme erue Ẹdhọ. A rri ẹruore rai ọrọ uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ evaọ otọ esuo Uvie na ghaghae fikinọ a gwọlọ jiri Jihova bẹdẹ bẹdẹ. Nẹnẹ na, ima ahwo buobu a mu ere họ eru no ẹkwoma ẹrọwọ nọ a bi fihọ idhe ẹtanigbo Jesu gbe ẹmeoyo nọ a be rọ gọ Jihova fiki uyoyou wọhọ egegagọ riẹ nọ e rehọ oma mudhe jẹ họ-ame no.—Ahwo Rom 5:8; 1 Jọn 5:3.
5, 6. Didi uvẹ sa-sa e riẹ nọ ma re ro jiri Jihova?
5 Roro kpahe uvẹ sa-sa nọ ma wo nọ ma re ro jiri Jihova wọhọ idibo riẹ. Ma rẹ sai ru ere evaọ olẹ okenọ oware jọ nọ ma se ku evaọ Ẹme riẹ, Ebaibol na, u te duobọte omai gaga. Ma rẹ sae kẹ Ọghẹnẹ ujiro gbe uyere evaọ okenọ edhere nọ o bi ro yeri kugbe ahwo riẹ o tẹ wọ omai hayo okenọ abọjọ ọrọ emama igbunu riẹ i te mu omai urirẹ. Ma re je jiri Jihova Ọghẹnẹ okenọ ma tẹ rehọ ẹjiroro riẹ gbiku kugbe ibe egegagọ mai eva iwuhrẹ Ileleikristi hayo evaọ etoke ẹmeọta kugbe amọfa gheghe. Evaọ uzẹme, “iruo iwoma” kpobi nọ a ru fiki isiuru Uvie Ọghẹnẹ e rẹ wha ajiri se Jihova.—Matiu 5:16.
6 Kẹlena, iriruo iruo iwoma itieye na i kugbe eria egagọ buobu nọ ahwo Jihova a be bọ evaọ ekwotọ nọ uvuhu o jẹ r’obọ duotọ. A bọ eria nana buobu no fiki obufihọ ugho nọ ibe egegagọ nọ e rrọ erẹwho efa a be kẹ. Ileleikristi jọ a fi obọ họ no ẹkwoma oma nọ a fialọ lahwe kpohọ eria itieye na kẹ ebabọ Egwa Uvie. Yọ iruo iwoma nọ e mae roja họ Jihova nọ a re jiri ẹkwoma ewhowho emamọ usi Uvie riẹ. (Matiu 24:14) Wọhọ epanọ awọ obaro jọ ọrọ Olezi avọ 145 i dhesẹ, Devidi o rri esuo Ọghẹnẹ ghare gaga jẹ kpare ọkwa-ovie Riẹ kpehru. (Olezi 145:11, 12) Kọ who wo ọkpọ ovuhumuo ọvona kẹ edhere esuo oyoyou Ọghẹnẹ? Kọ whọ be ta kẹ amọfa kpahe Uvie riẹ ẹsikpobi?
Iriruo nọ I Dhesẹ Oruaro Ọghẹnẹ
7. Kẹ ugogo ẹjiroro jọ nọ ma re ro jiri Jihova.
7 Olezi 145:3 o kẹ ugogo ẹjiroro jọ nọ ma re ro jiri Jihova. Devidi ọ so nọ: “ỌNOWO, whẹ họ ọnọ ọ mae ro, whọ tẹ jẹ ro te epanọ a re ro jiri owhẹ, oruaro ra o ro vi ẹta.” Oruaro Jihova u wo umuo ho. Ahwo-akpọ a rẹ sae kiẹe via, riẹ otọ riẹ, hayo wawo iẹe vọvọ họ. Rekọ ma ti ghine wo erere nọ ma be te t’ẹme kpahe iriruo jọ ọrọ oruaro Jihova nọ o vrẹta na.
8. Eme ehrugbakpọ na o dhesẹ via kpahe oruaro gbe ogaga Jihova?
8 Daoma roro kpahe okejọ nọ whọ rọ jọ oria nọ ikpẹ e rrọ họ evaọ aso, who te rri ehru nọ ọ ghariẹ. Kọ akpọ o gbe gb’owhẹ unu nọ whọ ruẹ isi nọ e rrọ kalekale dede nnọ oria kpobi o rrọ biebi? Kọ oma o gbẹ wọ owhẹ jiri Jihova kẹ oruaro ulogbo riẹ fiki ekwakwa obehru nana nọ ọ ma na? Dede na, enọ whọ ruẹ na yọ amabọ jọ gheghe ọrọ unu isi nọ e rrọ eva ẹko-isi nọ otọakpọ mai na o rrọ abọjọ riẹ. U te no ere no, a ta nnọ eko-isi nọ e riẹ i bu vi ima-odu udhusoi, rekọ esa ọvo ma rẹ sae ruẹ ababọ ughẹgbe nọ a re ro rri ugbothabọ. Evaọ uzẹme, isi gbe eko-isi nọ a rẹ sai kele mu hu nọ i ru ehrugbakpọ ibadidi na via na yọ imuẹro ọrọ ogaga emama Jihova gbe oruaro riẹ nọ a sae kiẹ via ha.—Aizaya 40:26.
9, 10. (a) Didi abọ sa-sa ọrọ oruaro Jihova u dhesẹ oma via evaọ oma Jesu Kristi? (b) Ẹvẹ ẹkparomatha Jesu u re kpomahọ ẹrọwọ mai?
9 Roro kpahe abọfa sa-sa erọ oruaro Jihova—enọ i wo obọ kpahe Jesu Kristi. Oruaro Ọghẹnẹ u dhesẹ oma via evaọ ẹma Ọmọ riẹ gbe iruo nọ ọ rehọ e riẹ ru evaọ ikpe nọ i wo unu hu wọhọ “osu iruo” Riẹ. (Itẹ 8:22-31) Epanọ uyoyou Jihova o rro te u dhesẹ oma via evaọ okenọ ọ rehọ Ọmọ ọvo riẹ kẹ ahwo-akpọ wọhọ idhe ẹtanigbo. (Matiu 20:28; Jọn 3:16; 1 Jọn 2:1, 2) Uvumọ ohwo-akpọ ọ rẹ sai wo otoriẹ oghẹrẹ oma ẹzi oruaro ọrọ sebaewhuo nọ Jihova ọ rọ kẹ Jesu eva oke ẹkparomatha riẹ hẹ.—1 Pita 3:18.
10 Eware nọ Ọghẹnẹ o ru evaọ ẹkparomatha Jesu i dhesẹ abọ igbunu sa-sa ọrọ oruaro Jihova nọ a sae kiẹ via ha. Ababọ avro, Ọghẹnẹ ọ wariẹ zihe ekareghẹhọ kpahe iruo nọ a ru evaọ ẹma eware nọ a rẹ ruẹ hẹ gbe enọ a rẹ ruẹ fihọ iroro Jesu. (Ahwo Kọlọsi 1:15, 16) Enana i kugbe emama ẹzi efa, ehrugbakpọ na, otọ akpọ mai na, gbe oghoghẹrẹ uzuazọ sa-sa nọ e rrọ otọakpọ na. U te no eziheze eriariẹ Ọmọ riẹ ọrọ ikuigbe uzuazọ obọ odhiwu gbe otọakpọ kpobi taure Ọmọ na ọ tẹ te ziọ otọakpọ, Jihova ọ kẹ Jesu ekareghẹhọ uzuazọ nọ o yeri wọhọ ohwo-akpọ ọgbagba re. Ẹhẹ, oruaro Jihova nọ a rẹ sae kiẹ via ha u dhesẹ oma via evaọ ẹkparomatha Jesu. Ofariẹ, iruo ilogbo yena e rrọ imuẹro inọ ẹkparomatha amọfa o lọhọ. O rẹ bọ ẹrọwọ mai ga inọ Ọghẹnẹ ọ rẹ sae kpare ima ahwo buobu nọ i whu nọ e rrọ ekareghẹhọ egbagba riẹ na.—Jọn 5:28, 29; Iruẹru 17:31.
Iruo Igbunu gbe Iruẹru Ilogbo
11. Iruo ilogbo ọ Jihova vẹ i muhọ eva Pẹntikọst 33 C.E.?
11 Anwọ oke ẹkparomatha Jesu, Jihova o ru iruo ilogbo igbunu efa no. (Olezi 40:5) Eva Pẹntikọst 33 C.E., Jihova ọ rehọ orẹwho okpokpọ mu, ‘Izrẹl Ọghẹnẹ,’ onọ ilele Jesu nọ a rọ ẹzi ọfuafo wholo a ru via. (Ahwo Galesha 6:16) Evaọ edhere ologbo, orẹwho abọ-ẹzi okpokpọ nana o tẹ te kẹre ruọ akpọ oke yena kpobi. Ghelọ ekieno-ẹrọwọ nọ o wha ichọche Kristẹndọm ze eva okenọ ikọ Jesu a whu no, Jihova o gbe je ru iruo igbunu re ọ ruẹ nnọ ẹjiroro riẹ o rugba.
12. Didi imuẹro Ebaibol na nọ a fa fihọ evẹrẹ ilogbo erọ otọakpọ na kpobi na o kẹ?
12 Wọhọ oriruo, a rawo oma Ebaibol na soso jẹ fae fihọ igogo evẹrẹ otọakpọ na kpobi no nẹnẹ. Ẹsibuobu a fa Ebaibol na evaọ otọ iyero ebẹbẹ gbe evaọ otọ eguegue uwhu no obọ ahwo Setan ze. Uzẹme riẹ họ, o hae lọhọ họ re a fa Ebaibol na fihọ evẹrẹ nọ i bu vi 2,000 ogbẹrọ oreva Jihova ha, Ọghẹnẹ nọ a rẹ sae kiẹ oruaro riẹ via ha na!
13. Anwọ 1914, ẹvẹ oruaro Jihova u ro dhesẹ oma via no evaọ ẹwhaharo ẹjiroro Uvie riẹ?
13 Oruaro Jihova u dhesẹ oma via no evaọ ẹwhaharo ẹjiroro Uvie riẹ. Wọhọ oriruo, evaọ ukpe 1914, ọ rehọ Ọmọ riẹ, Jesu Kristi, mu wọhọ Ovie obọ odhiwu. U kri hi, Jesu ọ tẹ j’owọ mukpahe Setan gbe idhivẹri riẹ. A gele i rai no odhiwu jẹ keke ae ba otọakpọ na, oria nọ a be jọ hẹrẹ efihọ ọgọdọ. (Eviavia 12:9-12; 20:1-3) No anwọ oke oyena ze, ilele Jesu nọ a wholo a ruẹ ukpokpoma viere no. Dede na, Jihova ọ thọ rai no evaọ etoke ọzino Kristi nana nọ a rẹ ruẹ hẹ na.—Matiu 24:3; Eviavia 12:17.
14. Iruo igbunu vẹ Jihova o ru evaọ 1919, kọ eme onana u ru gba?
14 Evaọ ukpe 1919, Jihova o ru oware igbunu ofa jọ nọ u dhesẹ oruaro riẹ via. Ilele Jesu nọ a wholo, enọ e jọ igbo abọ-ẹzi anwẹdẹ, a tẹ te va via. (Eviavia 11:3-11) No anwọ oke yena ze, otu nọ a wholo na a rehọ ọwhọ whowho emamọ usi Uvie obọ odhiwu nọ a ro mu na no. A koko amọfa nọ a wholo họ no re unu ọ 144,000 na o ruẹse gba. (Eviavia 14:1-3) Yọ ẹkwoma ilele Jesu nọ a wholo na, Jihova ọ rehọ otọhotọ “akpọ ọkpokpọ” mu no, okegbe ohwo-akpọ okiẹrẹe. (Eviavia 21:1) Rekọ eme o te via kẹ “akpọ ọkpokpọ” na nọ otu ẹrọwọ nọ a wholo na kpobi a te kpobọ odhiwu no?
15. Didi iruo Ileleikristi nọ a wholo a be karo kẹ, kọ eme o no rie ze no?
15 Evaọ 1935, emagazini nana ọrọ August 1 gbe August 15 (erọ Oyibo) e wha igogo izoẹme jọ nọ e t’ẹme kpahe “otu obuobu” nọ a jọ Eviavia uzou avọ 7 fodẹ na. Ileleikristi nọ a wholo a tẹ rọ ọwhọ mu ibe egegagọ nana họ ẹrehọ ziọ usu rai no erẹwho kpobi ze, erua, ahwo, gbe ẹrọo-unu. “Otu obuobu” nana ọ te zọ vrẹ ‘uye ulogbo’ nọ o kẹle no na, avọ ẹruore uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ evaọ Aparadase wọhọ enọ e te rria “akpọ ọkpokpọ” na ribri. (Eviavia 7:9-14) Fiki iruo ewhowho Uvie gbe ilele-iruo nọ Ileleikristi nọ a wholo a be karo riẹ na, ahwo nọ a wo ẹruore ẹria uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ evaọ aparadase otọakpọ a bu vi ima ezeza no. Ono a re jiri kẹ ẹvi otiọye na ghelọ ọwọsuọ Setan gbe akpọ ogbekuo riẹ? (1 Jọn 5:19) Jihova ọvo ọ rẹ sai ru onana kpobi ẹkwoma ẹzi ọfuafo riẹ.—Aizaya 60:22; Zekaraya 4:6.
Oruaro gbe Adhẹẹ Urirẹ Jihova
16. Fikieme ahwo-akpọ a gbẹ sae rọ ibiaro rai gheghe ruẹ ‘oruaro urirẹ Jihova’ ha?
16 Oghẹrẹ kpobi nọ e rrọ, “iruo igbunu” gbe “iruo oruaro” Jihova e rẹ thẹro ho. Devidi o kere nọ: “Iruẹru ra a re jiri ai no oge ruọ oge, a ve dhesẹ iruo oruaro ra. Eva oro urirẹ ogaga ra, gbe iruo igbunu ra, me roro didi. Ahwo a re ti whowho ogaga iruo imuozọ ra, me ve je dhesẹ oruaro ra.” (Olezi 145:4-6) Ghele na, ẹvẹ Devidi ọ rẹ sae riẹ kpahe oruaro Jihova te, nọ o rọnọ ‘Ọghẹnẹ yọ ẹzi’ yọ ahwo-akpọ a rẹ sae rue riẹ hẹ na?—Jọn 1:18; 4:24.
17, 18. Ẹvẹ Devidi ọ sae rọ rro evaọ ovuhumuo kẹ ‘oruaro urirẹ Jihova’?
17 Dede nọ ọ rẹ sae ruẹ Ọghẹnẹ hẹ, idhere buobu e jariẹ nọ e rẹ lẹliẹ Devidi wo ovuhumuo viere kẹ oruaro Jihova. Wọhọ oriruo, ọ rẹ sae jọ Ikereakere na se kpahe iruo ilogbo Ọghẹnẹ, wọhọ ẹvo akpọ-soso nọ ọ rọ raha akpọ omuomu. Yọ o wọhọ nnọ Devidi o wuhrẹ kpahe epanọ Ọghẹnẹ o ro kpomovuọ họ eghẹnẹ erue Ijipti oma okenọ o siwi emọ Izrẹl no igbo Ijipti. Iruẹru itieye na e rrọ imuẹro erọ oruaro gbe adhẹẹ urirẹ Jihova.
18 Avro ọ riẹ hẹ inọ orọnikọ ese Ikereakere na ọvo ho rekọ te eroro didi kpahe eware nọ o se na eye i fi obọ họ kẹ Devidi rro evaọ ovuhumuo kẹ oruaro Ọghẹnẹ. Wọhọ oriruo, ẹsejọhọ o roro didi kpahe oware nọ o via okenọ Jihova ọ rọ Uzi na kẹ Izrẹl. Egbrara gbe elo egbrara e roma via, ẹgho ọlala, avọ edo ologbo ọrọ ọgba. Ugbehru Saena u nuhu je kunye iwiri. Emọ Izrẹl nọ a kokohọ otọ ugbehru na a tube yo “izi ikpe” na no udevie erae gbe ẹgho na ze nọ Jihova ọ be rehọ ẹkwoma ẹnjẹle t’ẹme kẹ ae na. (Iziewariẹ 4:32-36; 5:22-24; 10:4; Ọnyano 19:16-20; Iruẹru 7:38, 53) Odhesẹvia oruaro Jihova nana o rro kẹhẹ! ‘Oruaro urirẹ Jihova’ o rẹ siọ enọ i you Ẹme Ọghẹnẹ ba ẹwọ họ okenọ a te roro kpahe ikuigbe enana. Rekọ, nẹnẹ, oma Ebaibol na kpobi o rrọ omai obọ, onọ u wo eruẹaruẹ urirẹ sa-sa nọ u re ru oruaro Jihova nyate omai udu.—Izikiẹl 1:26-28; Daniẹl 7:9, 10; Eviavia, uzou avọ 4.
19. Eme o te lẹliẹ ovuhumuo mai kẹ oruaro Jihova rro?
19 Ẹsejọhọ, edhere ọfa nọ oruaro Ọghẹnẹ u ro mu Devidi họ ẹkwoma ewuhrẹ izi nọ Ọghẹnẹ ọ rọ kẹ emọ Izrẹl na. (Iziewariẹ 17:18-20; Olezi 19:7-11) Ẹmeoyo kẹ izi Jihova o fi ọghọ họ orẹwho Izrẹl oma je ru ai wo ohẹriẹ no ahwo edekọ kpobi. (Iziewariẹ 4:6-8) Wọhọ epanọ o jọ kẹ Devidi, ese Ikereakere na kẹse kẹse, eroro didi kpahe ikere na, gbe oma nọ ma re ro totọ wuhrẹ ai o te lẹliẹ ovuhumuo mai kẹ oruaro Jihova rro viere.
Ekwakwa Iwoma Ọghẹnẹ E Rro Kẹhẹ!
20, 21. (a) Ekwakwa vẹ Olezi 145:7-9 ọ fodẹ rọ kpare oruaro Jihova kpehru? (b) Ẹvẹ ekwakwa Ọghẹnẹ nọ a jọ etenẹ fodẹ na i bi ro kpomahọ enọ i you rie kpobi?
20 Wọhọ epanọ ma muẹrohọ no na, awọ ezeza ọsosuọ erọ Olezi avọ 145 na e k’omai uvi ẹjiroro nọ ma re ro jiri Jihova kẹ eware nọ i wo abọ kugbe oruaro riẹ nọ a rẹ sae kiẹ via ha na. Owọ avọ 7 rite orọ avọ 9 i fi ẹgba họ oruaro Ọghẹnẹ ẹkwoma ẹmeọta kpahe ekwakwa oma riẹ. Devidi ọ so nọ: “A re ti dhesẹ usi ewoma ubuobu ra via, a vẹ te suole ẹrẹreokie ra via vevẹ. ỌNOWO na ọ vọ avọ aruoriwo gbe ohrọ, ọ rẹ kaki muofu hu, ọ vọ avọ [uyoyou-ẹwo]. ỌNOWO na owoma kẹ ahwo kpobi, ohrọ riẹ o rọ kẹ enọ ọ ma kpobi.”
21 Devidi ọ kake jọ etenẹ fi ẹgba họ ewoma gbe ẹrẹreokie Jihova—ekwakwa nọ Setan Ẹdhọ o fi avro họ. Oghẹrẹ vẹ ekwakwa nana i re kpomahọ enọ i you Ọghẹnẹ jẹ be roma kpotọ kẹ esuo riẹ kpobi? Ẹhẹ, ewoma Jihova gbe edhere okiẹrẹe nọ o bi ro su o be wha oghọghọ se egegagọ riẹ te epanọ oma u bi ro mu ai jiri ei. Ofariẹ, Jihova o bi dhesẹ ewoma riẹ kẹ “ahwo kpobi.” Ma wo ẹruore inọ onana u ti fi obọ họ kẹ amọfa buobu kurẹriẹ je zihe ruọ egegagọ Ọghẹnẹ uzẹme na re oke o tẹ te vabọ.—Iruẹru 14:15-17.
22. Ẹvẹ Jihova o bi yeri kugbe idibo riẹ?
22 Devidi ọ tẹ jẹ rehọ ubiẹro oghaghae rri ekwakwa nọ Ọghẹnẹ o fi ẹgba họ na okenọ Ọ “nya obaro [Mosis] vrẹ bi whowho nọ, ‘Jihova, Jihova, Ọghẹnẹ nọ ọ vọ avọ ohrọ gbe aruoriwo, ọ rẹ kaki muofu hu, o wo uyoyou nọ o rẹ rẹriẹ hẹ gbe uzẹme.’ ” (Ọnyano 34:6, NW ) Fikiere, Devidi ọ sai whowho nọ: “ỌNOWO na ọ vọ avọ aruoriwo gbe ohrọ, ọ rẹ kaki muofu hu, ọ vọ avọ [uyoyou-ẹwo].” Dede nọ oruaro Jihova u wo umuo ho, ọ be do orro họ idibo ahwo-akpọ riẹ oma ẹkwoma aruoriwo nọ o bi dhesẹ kẹ ai. Ọ vọ avọ ohrọ, o wo unevaze nọ ọ rẹ rọ vrẹ erahaizi nọ i kurẹriẹ fiki idhe ẹtanigbo Jesu. Ofariẹ, Jihova ọ rẹ kaki mu ofu hu, keme ọ rẹ kẹ idibo riẹ uvẹ nọ a re ro fi ewhrehe nọ ọ rẹ sae whaha ae ẹruọ akpọ ọkpokpọ ẹrẹreokie na kparobọ.—2 Pita 3:9, 13, 14.
23. Didi okwakwa oghaghae ma te t’ẹme te evaọ uzoẹme n’otha?
23 Devidi o jiri uyoyou-ẹwo, hayo uyoyou ọriẹruo Ọghẹnẹ. Evaọ uzẹme, abọ nọ o kiọkọ ọrọ Olezi avọ 145 na o dhesẹ epanọ Jihova o bi ro dhesẹ okwakwa nana gbe epanọ idibo omarokpotọ riẹ a be rọ j’owọ kẹ uyoyou-ẹwo riẹ. Ma te ta kpahe onana evaọ uzoẹme n’otha.
Ẹvẹ Whọ te k’Uyo?
• Didi uvẹ sa-sa e riẹ nọ a re ro jiri Jihova “kẹdẹ kẹdẹ”?
• Iriruo vẹ i dhesẹ nọ a rẹ sae kiẹ oruaro Jihova via ha?
• Ẹvẹ ma sae rọ rro evaọ ovuhumuo mai kẹ oruaro Jihova?
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 3]
Eko-isi ehrugbakpọ na e kẹ imuẹro oruaro Jihova
[Ọnọ o wo uwoho]
Udu ọ Anglo-Australian Observatory, ifoto nọ David Malin ọ rehọ
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 5]
Ẹvẹ a ro dhesẹ oruaro Jihova via evaọ oma Jesu Kristi?
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 6]
Okenọ a rọ Uzi na kẹ emọ Izrẹl eva Ugbehru Saena, a ruẹ imuẹro oruaro urirẹ Jihova