Oruaro Jihova U Bi Lo Mu Ahwo Riẹ
“ỌNOWO na ọvo ọ rẹ te jọ elo ebẹdẹ bẹdẹ rai.”—AIZAYA 60:20.
1. Ẹvẹ Jihova ọ rẹ rọ ghale ahwo ẹrọwọ riẹ?
“ỌNOWO o wo evawere kpahe ahwo riẹ; ọ rehọ obọokparọ gọ enọ e rọ oma kpotọ ẹgọ.” (Olezi 149:4) Ere ọso-ilezi anwae na ọ ta, yọ ikuigbe i dhesẹ ẹgbagba eme riẹ na no. Okenọ ahwo Jihova a te dhesẹ ẹrọwọ, ọ rẹ sẹro rai, ru ai wo ẹvi, jẹ thọ ae. Evaọ oke anwae, ọ kẹ rae obokparọ vi ewegrẹ rai. Nẹnẹ na, o bi ru ai ga evaọ abọ-ẹzi jẹ kẹ ae imuẹro ọrọ usiwo fiki idhe Jesu. (Ahwo Rom 5:9) O bi ru onana keme a wo erru evaọ aro riẹ.
2. Dede nọ a be nyaku ọkparesuọ, didi imuẹro ahwo Ọghẹnẹ a wo?
2 Uzẹme, evaọ akpọ nọ ọ nya ruọ ebi le no, enọ e “guọlọ uzuazọ Ọghẹnẹ” a rẹ nyaku ọwọsuọ. (2 Timoti 3:12) Dede na, Jihova o bi muẹrohọ otu ọwọsuọ na, yọ ọ vẹvẹ e rai unu nọ: “Erẹwho gbe uvie nọ e ga owhai hi i re ti [kie]; erẹwho eyena a rẹ te raha ae muotọ riẹriẹriẹ.” (Aizaya 60:12) Nẹnẹ na, ọwọsuọ ọ rẹ jọ oghoghẹrẹ. Evaọ ekwotọ jọ, otu ọwọsuọ a be gwọlọ whaha egagọ nọ Ileleikristi oruọzewọ a be rọ kẹ Jihova. Evaọ ekwotọ efa, otu ọwọsuọ a rẹ rọ ugbobọ họre egegagọ Jihova jẹ mahe iwou rai. Rekọ kareghẹhọ inọ Jihova ọ ta oghẹrẹ nọ ọkparesuọ kpobi wọso erugba oreva riẹ o ti ro kuhọ no. Ewegrẹ na a ti kie. Enọ e be họre Zayọn kpobi, ọnọ emọ riẹ nọ e rrọ otọakpọ a dikihẹ na, e sae kparobọ họ. Kọ oyena o gbẹ rrọ imuẹro nọ e rẹ kẹ oghọghọ rono obọ Ọghẹnẹ ologbo mai, Jihova, ze?
Oghale Nọ O Rro Thesiwa
3. Ẹvẹ a ro dhesẹ erru gbe ẹvi egegagọ Jihova?
3 Uzẹme na họ evaọ etoke edẹ urere uyerakpọ nana, Jihova ọ ghale ahwo riẹ thesiwa no. Maero ọ whẹ erru họ oria egagọ riẹ gbe enọ e be wha odẹ riẹ no. Wọhọ epanọ eruẹaruẹ Aizaya e ta, ọ ta kẹ Zayọn nọ: “Oruaro Lebanọn u re ti bru [owhẹ] ze, ure siprẹs, gbe ure plen gbe pan re u fi eru họ oria aroẹri mẹ na, me ve ti fi oruaro họ oria awọ mẹ na.” (Aizaya 60:13) Igbehru nọ obọdẹ ewhawho i ruru i re w’erru gaga. Fikiere, irre nọ e rrọ bọbọbọ yọ emamọ edhesẹ ọrọ erru gbe ẹvi egegagọ Jihova.—Aizaya 41:19; 55:13.
4. Eme họ “aroẹri” gbe “oria awọ” Jihova na, kọ ẹvẹ a rọ whẹ erru họ enana no?
4 Eme họ “aroẹri” gbe “oria awọ” Jihova nọ a fodẹ eva Aizaya 60:13 na? A rehọ eme nana dhesẹ ọgwa otọakpọ ọrọ etẹmpol ologbo abọ-ẹzi Jihova, onọ o rrọ ọruẹrẹfihotọ nọ a rẹ rọ nyabru ei evaọ egagọ ẹkwoma Jesu Kristi. (Ahwo Hibru 8:1-5; 9:2-10, 23) Jihova o ru ẹjiroro riẹ via no re o fi orro họ etẹmpol abọ-ẹzi ọyena ẹkwoma ahwo nọ ọ te rehọ no erẹwho kpobi ze re a nyaze te gọe evaọ etẹe. (Hagai 2:7) Aizaya ọ ruẹ ogbotu otiọye na nọ i no erẹwho kpobi ze bi zurie kpohọ ugbehru ukpehru egagọ Jihova. (Aizaya 2:1-4) Ikpe udhusoi buobu evaọ obaro riẹ, Jọn ukọ na ọ jọ eruẹaruẹ ruẹ “otu obuobu jọ, nọ ohwo ọvo ọ sai kele he, nọ i no erẹwho kpobi ze, erua gbe ahwo gbe erọo-unu.” Enana i dikihẹ “aro akaba uvie Ọghẹnẹ . . . be gọ e taso tuvo eva uwou egagọ-ode ẹri riẹ.” (Eviavia 7:9, 15) Nọ eruẹaruẹ nana i rugba no evaọ edẹ mai na, ma rọ ibiaro mai ruẹ epanọ a rọ whẹ erru họ uwou Jihova no.
5. Didi emamọ enwene ologbo emọ Zayọn a ruẹ?
5 Ẹvẹ onana o rrọ emamọ enwene ologbo kẹ Zayọn te! Jihova ọ ta nọ: ‘Dede nọ a siọ owhẹ je mukpahe owhẹ na, nọ ohwo ọvo ọ be nya vrẹ owhẹ hẹ na, me re ti ru owhẹ jọ ruaro bẹdẹ, nọ o rẹ te kẹ owhẹ oghọghọ no ige ri te ige.’ (Aizaya 60:15) Evaọ ubrobọ ekuhọ ẹmo akpọ ọsosuọ na, ‘Izrẹl Ọghẹnẹ’ ọ ghinẹ rọ ẹro ruẹ etoke uweri. (Ahwo Galesha 6:16) O ghinẹ wọhọ ẹsenọ “a se” iẹe, keme emọ otọakpọ riẹ i wo otoriẹ ovọvọ orọ oreva Ọghẹnẹ kẹ ae. Kẹsena, evaọ 1919, Jihova ọ tẹ kpare idibo riẹ nọ a wholo na, yọ no anwọ oke oyena ze ọ rehọ efe abọ-ẹzi ogbunu ghale ae no. U te no ere no, kọ eyaa nọ e rrọ owọ nana i gbe ghine gbunu? Jihova o ti rri Zayọn wọhọ oware “oruaro.” Ẹhẹ, emọ Zayọn, gbe Jihova omariẹ, a te rọ Zayọn seha. Ọ te wha “oghọghọ” ulogbo ze. Yọ oyena o te jọ oghọghọ ubroke gheghe he. Uyero aruoriwo nọ Zayọn o wo na, onọ a rehọ emọ otọakpọ riẹ dhesẹ na, o te jọ “nọ ige ri te ige.” U ti serihọ vievie he.
6. Ẹvẹ Ileleikristi uzẹme a be rọ rehọ ekwakwa erẹwho na ruiruo?
6 Jẹ gaviezọ kẹ eyaa Ọghẹnẹ ọfa. Be t’ẹme kẹ Zayọn, Jihova ọ ta nọ: ‘Who re ti vieivie erẹwho na, who re ti vieivie ivie na; whọ vẹ te riẹ nọ omẹ, ỌNOWO na, họ Osiwi ra, gbe ọta ra, ọ rọ Jekọp nọ ọ maero na.’ (Aizaya 60:16) Ẹvẹ Zayọn ọ be rọ rehọ ‘ame-ivie erẹwho na’ kuoma je “vieivie ivie”? Fikinọ Ileleikristi nọ a wholo na avọ egbẹnyusu “igodẹ efa” rai a be rehọ eware efe erẹwho na rọ wha egagọ efuafo haro. (Jọn 10:16) Azọhọ unevaze o bi fi obọ họ nọ a be sai ro ru iruo ilogbo erọ usiuwoma ota gbe ewuhrẹ akpọ-soso na. Efihiruo areghẹ eware-ikuo ọgbọna u bi ru ekporo Ebaibol gbe ebe Ebaibol lọhọ evaọ evẹrẹ udhusoi buobu. Nẹnẹ na, uzẹme Ebaibol u bi te ahwo buobu obọ vi epanọ o jọ anwẹdẹ evaọ ikuigbe. Ahwo erẹwho buobu a bi wuhrẹ inọ Jihova, ọnọ ọ wariẹ dẹ idibo riẹ nọ a wholo no igbo abọ-ẹzi ze na họ, Osiwi na.
Ẹnyaharo Ukoko
7. Didi ẹnyaharo ologbo emọ Zayọn a ruẹ no?
7 Jihova ọ whẹ erru họ ahwo riẹ oma no evaọ edhere ọfa jọ. Ọ rehọ ẹnyaharo evaọ ọruẹrẹfihotọ ukoko ghale ae no. Enẹ ma se eva Aizaya 60:17: “Mẹ rẹ te rehọ oro fihọ ẹta ekpọna kẹ owhai, mẹ vẹ jẹ te rehọ Siliva fihọ ẹta itehru [kẹ] owhai; jẹ rehọ ekpọna fihọ ẹta ire, gbe itehru fihọ ẹta itho; me re ti ru enọ e rọ isu rai re a wo udhedhẹ, gbe ilori rai re a jọ ahwo okiẹrẹe.” Re a rehọ oro fihọ ẹta ekpọna yọ ẹnyaharo, yọ epọvo na o rrọ kpahe eware efa nọ a fodẹ na. Rọwokugbe onana, Izrẹl Ọghẹnẹ ọ ruẹ ẹnyaharo evaọ ọruẹrẹfihotọ ukoko buobu no evaọ edẹ urere na. Roro kpahe iriruo jọ.
8-10. Dhesẹ inwene jọ nọ e roma via evaọ ọruẹrẹfihotọ ukoko na anwọ 1919.
8 Taure 1919 o te ti te, ekpako gbe idibo iruiruo nọ ahwo ukoko na a re votu fihọ e jẹ rẹro te ikoko ahwo Ọghẹnẹ. Muhọ evaọ ukpe oyena, ‘ọrigbo ẹrọwọ avọ areghẹ na’ ọ tẹ rehọ osu-iruo mu evaọ ukoko kpobi re ọ rẹrote iruẹru usiuwoma ota na. (Matiu 24:45-47) Dede na, ọruẹrẹfihotọ ọyena ọ riẹ nya ziezi evaọ ikoko buobu hu keme ekpako jọ nọ a votu fihọ a jẹ tha iruo usiuwoma ota na uke he. Fikiere, evaọ 1932, a tẹ ta kẹ ikoko re a siọ ivotu ekpako gbe idibo iruiruo ba. Ukpoye, a re votu kẹ ogbẹgwae iruo ukoko onọ u re ruiruo kugbe osu-iruo na. Oyena o wọhọ “ekpọna” evaọ ẹta “ire”—ẹnyaharo ologbo!
9 Evaọ 1938, ikoko nọ e rrọ akpọ na kpobi a te ku ei họ re a jẹ ọruẹrẹfihotọ jọ nọ o woma viere rehọ, onọ o mae rọwo kugbe Ikereakere na vi orọ ọsosuọ na. A mu ẹruorote ukoko ovuovo họ obọ odibo ukoko avọ idibo efa, enọ a ro mu evaọ otọ ẹruọsa ọrigbo ẹrọwọ avọ areghẹ na. A te si ivotu no! Koyehọ a mu ahwo họ e ro mu evaọ edhere Ọghẹnẹ. Oyena o wọhọ “itehru” evaọ ẹta “itho” hayo “oro” evaọ ẹta “ekpọna.”
10 No anwọ oke oyena ze, ẹnyaharo ọ gbẹ be roma via. Wọhọ oriruo, evaọ 1972 a ruẹ inọ re ekpako sa-sa nọ a ro mu a ruiruo kugbe wọhọ ugboma, ababọ ọkpako jọ nọ o re su edekọ, o mae tubẹ kẹle edhere nọ a jẹ rọ kpọ ikoko Ileleikristi ikpe-udhusoi ọsosuọ na. Ofariẹ, oware wọhọ ikpe ivẹ nọ i kpemu, ẹnyaharo ọfa ọ roma via. A ru enwene evaọ ọkwa-ẹruọsa egbẹgwae uzi jọ, onọ u ru rie lọhọ kẹ Ugboma Esuo na re a tẹrovi isiuru abọ-ẹzi ahwo Ọghẹnẹ viere ukpenọ eme izi e rẹ rehọ iroro rai kẹdẹ kẹdẹ.
11. Ono ọ rrọ emu inwene ukoko nọ e be roma via evaọ udevie ahwo Jihova na, kọ didi oware inwene nana e wha ze no?
11 Ono ọ rrọ emu inwene nana nọ e be wha ẹnyaharo ze? Omọfa tha Jihova Ọghẹnẹ wa ha. Ọye ọ ta nọ: ‘Mẹ rẹ te rehọ oro tha.’ Yọ ọye ọ nyaharo ta nọ: ‘Me re ti ru enọ e rrọ isu rai re a wo udhedhẹ, gbe ilori rai re a jọ ahwo ikiẹrẹe.’ Ẹhẹ, Jihova họ ọnọ o wo iruo ẹruorote ahwo riẹ. Ẹnyaharo evaọ ọruẹrẹfihotọ ukoko na yọ edhere ọfa jọ nọ ọ be rọ whẹ erru họ ahwo riẹ. Yọ Isẹri Jihova a wo oghale evaọ idhere buobu no fiki onana. Eva Aizaya 60:18, ma se nọ: “A re ti yo edo ozighi ọvo evaọ otọ rai hi, gbe edo ẹraha-muotọ ọvuọvo evaọ udevie iwhru rai hi; wha re ti se igbẹhẹ rai Usiwo, wha ve je ti [se] inu-uwou rai Ujiro.” Ẹvẹ eme eyena i wo erru te! Rekọ ẹvẹ i ro rugba no?
12. Ẹvẹ udhedhẹ o te rọ vọ udevie Ileleikristi uzẹme no?
12 Ileleikristi uzẹme a tẹrovi Jihova chọchọchọ kẹ uthubro gbe ọkpọvio, yọ oware nọ u no rie ze o rrọ nwane epanọ Aizaya ọ ruẹaro riẹ na: “ỌNOWO na o veti wuhrẹ emọ ra kpobi, [udhedhẹ] nọ emọ ra i reti wo ọ rẹte jọ ruaro.” (Aizaya 54:13) Ofariẹ, ẹzi Jihova ọ be jọ oma ahwo riẹ ruiruo, yọ abọjọ ubi ẹzi ọyena họ udhedhẹ. (Ahwo Galesha 5:22, 23) Udhedhẹ ahwo Jihova u ru rai fihọ ẹtẹre ame odhedhẹ evaọ udevie akpọ ozighi na. Uyero udhedhẹ rai, nọ o roma hwa uyoyou nọ Ileleikristi uzẹme a wo kẹ ohwohwo, yọ oriruo ọrọ epanọ uzuazọ o te jọ evaọ akpọ ọkpokpọ na. (Jọn 15:17; Ahwo Kọlọsi 3:14) Evaọ uzẹme, o rrọ oware oghọghọ k’omai omomọvo re ma reawere je fiba udhedhẹ oyena, onọ o rẹ wha ujiro gbe ọghọ se Ọghẹnẹ mai, onọ o rrọ abọ ologbo ọrọ aparadase abọ-ẹzi mai na!—Aizaya 11:9.
Elo Jihova O Ti Gbe Lo
13. Fikieme o jẹ sai mu omai ẹro nnọ elo Jihova ọ te se ahwo riẹ ba elo mu hu?
13 Kọ elo Jihova o ti gbe lo mu ahwo riẹ? E! Eva Aizaya 60:19, 20, ma se nọ: “Ọre ọ gbẹ te kẹ owhai elo evaọ oke uvo ho, gbe ọvẹre ọ rẹ te kẹ owhai evevẹ evaọ oke aso gbe he, rekọ ỌNOWO na ọvo ọ rẹ te jọ elo ebẹdẹ bẹdẹ rai Ọghẹnẹ rai ọ rẹ te jọ oro rai. Ọre rai o gbe ti kie diwi hi, ọvẹre rai o gbe ti kpo gbe he; rekọ ỌNOWO na ọvo ọ rẹ te jọ elo ebẹdẹ bẹdẹ rai, edẹ uweli rai i ve ti wo oba.” Nọ “uweli” enọ a mu kpo igbo evaọ abọ-ẹzi u kuhọ no evaọ 1919, elo Jihova o te mu ai họ elo mu. Dede nọ ikpe 80 e vrẹ no na, a gbẹ be reawere aruoriwo Jihova nọ elo riẹ o gbe bi lo na. Yọ u ti serihọ họ. Rọkẹ egegagọ riẹ, Ọghẹnẹ mai o “ti kie diwi hi” wọhọ ọre hayo “kpo gbe he” wọhọ ọvẹre. Ukpoye, o ti lo mu ai bẹdẹ bẹdẹ. Ẹvẹ imuẹro nọ onana o kẹ omai nọ e be rria evaọ edẹ urere akpọ ebi ọnana i gbunu te!
14, 15. (a) Edhere vẹ ahwo Ọghẹnẹ kpobi a ro “kiẹrẹe”? (b) Rọ kpahe Aizaya 60:21, orugba ologbo vẹ igodẹ efa na a bi rẹro riẹ?
14 Enẹna, gaviezọ kẹ eyaa efa nọ Jihova ọ yaa kpahe ahwo ẹro Zayọn nọ e rrọ otọakpọ, Izrẹl Ọghẹnẹ na. Aizaya 60:21 o ta nọ: “Ahwo rai a rẹ te jọ ahwo okiẹrẹe; a re ti wo otọ na bẹdẹ bẹdẹ, a rẹ te jọ ekakọ nọ omẹ kọe, gbe iruo abọ mẹ, re a ruẹse kẹ omẹ oruaro.” Evaọ 1919, okenọ a zihe Ileleikristi nọ a wholo na ziọ iruo, a jọ oghẹrẹ ahwo sa. Evaọ akpọ uzioraha, a ‘whowho i rai kiẹrẹe’ no fiki ẹrọwọ ọgaga nọ a wo fihọ idhe ẹtanigbo Kristi Jesu. (Ahwo Rom 3:24; 5:1) Kẹsena, wọhọ emọ Izrẹl nọ a sino igbo Babilọn na, a te ti wo ukuoriọ “otọ,” orọ abọ-ẹzi, oria nọ a be jọ reawere aparadase abọ-ẹzi. (Aizaya 66:8) Erru aparadase abọ-ẹzi otọ oyena o te hiẹ hẹ keme, wo ohẹriẹ no Izrẹl anwae, Izrẹl Ọghẹnẹ na wọhọ orẹwho o ti si obọ no ẹrọwọ họ. Ẹrọwọ rai, ithihakọ rai, gbe ọwhọ rai e te gbẹ wha orro se odẹ Ọghẹnẹ.
15 Ahwo orẹwho abọ-ẹzi oyena kpobi a ziọ ọvọ ọkpokpọ na no. A kere uzi Jihova fihọ ai kpobi udu no, yọ Jihova, fiki idhe ẹtanigbo Jesu, ọ rọ izieraha rai vrẹ rai no. (Jerimaya 31:31-34) O whowho i rai kiẹrẹe wọhọ “emọ” yọ o bi yeri kugbe ae epaọ ẹsenọ a rrọ gbagba. (Ahwo Rom 8:15, 16, 29, 30) A rọ izieraha egbẹnyusu igodẹ efa rai vrẹ rai no re fiki idhe Jesu yọ, wọhọ Abraham, a whowho i rai kiẹrẹe no wọhọ egbẹnyusu Ọghẹnẹ fiki ẹrọwọ rai. “A fọrọ iwu rai no a tẹ rehọ azẹ Omogodẹ ru ai founo.” Yọ egbẹnyusu igodẹ efa nana a bi rẹro oghale ugbunu ofa. Nọ a tẹ zọ vrẹ ‘uye ulogbo’ na no hayo nọ a tẹ kpare ae ze no, a te ruẹ orugba abọ-iwo ọrọ eme ọ Aizaya 60:21 na evaọ okenọ otọakpọ na kpobi u te zihe ruọ aparadase no. (Eviavia 7:14; Ahwo Rom 4:1-3) Eva oke oyena, “enọ e rọ oma kpotọ, e rẹ te rọ otọ na reuku; oma o rẹ te were ae evaọ omofọwẹ.”—Olezi 37:11, 29.
Ẹvi na Ọ be Nyaharo
16. Didi eyaa igbunu Jihova ọ yaa, kọ ẹvẹ i ro rugba no?
16 Evaọ owọ urere orọ Aizaya 60, ma re se eyaa urere ọ Jihova evaọ uzou nana. Ọ ta kẹ Zayọn nọ: “Enọ i kpotọ i re ti zihe ruọ okpẹwho, enọ e mae kao kpobi a re ti zihe ruọ orẹwho ulogbo. Mẹ họ ỌNOWO na; me re ti ru ei vẹrẹ nọ u te ezi riẹ.” (Aizaya 60:22) Jihova o koko eme riẹ no evaọ edẹ mai na. Okenọ a zihe Ileleikristi nọ a wholo na ziọ iruo evaọ 1919, a jọ kakao—a ghinẹ jọ “enọ i kpotọ.” Unu rai u te ti vi haro nọ a rehọ emọ Izrẹl abọ-ẹzi efa ze. Kẹsena igodẹ efa a te mu ai họ ezurie bru ze. Uyero udhedhẹ ahwo Ọghẹnẹ, aparadase abọ-ẹzi nọ ọ rrọ “otọ” rai na, u si ahwo oruọzewọ buobu urru no te epanọ “enọ i kpotọ” na i ro ghine zihe ruọ “orẹwho ulogbo” no. Evaọ obọnana, “orẹwho” nana—Izrẹl Ọghẹnẹ gbe “erara” nọ i bu vi ima ezeza nọ e rehọ oma mudhe no na—a bu vi erẹwho akpọ na jọ buobu. (Aizaya 60:10) Ahwo riẹ kpobi a bi w’obọ evaọ edhesẹ via elo Jihova, yọ oyena u ru rai kpobi wo erru evaọ aro riẹ.
17. Ẹvẹ ẹmeọta nana kpahe Aizaya uzou avọ 60 na o ro kpomahọ owhẹ no?
17 Ẹhẹ, o rẹ bọ ẹrọwọ ga nọ ma te roro kpahe igogo eme nana nọ e rrọ Aizaya uzou avọ 60 na. O rẹ kẹ omosasọ re ma ruẹ nọ evaọ oke krẹkri re o tẹ via Jihova ọ riẹ nnọ ahwo riẹ a ti kpohọ igbo abọ-ẹzi a ve je zihe ai ze. U re gb’omai unu inọ Jihova ọ ruẹaro kpahe obaro na thethabọ kpahe ẹvi ologbo ọrọ unu egegagọ uzẹme evaọ edẹ mai na. Ofariẹ, ẹvẹ o rrọ omosasọ te inọ Jihova o ti vu omai wa ha! Ẹvẹ o rrọ imuẹro uyoyou te inọ inuẹthẹ “okpẹwho na” i ti gbe rovie fihọ ẹsikpobi re a dede “ahwo kpobi nọ a ro mu kẹ uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ” rueva! (Iruẹru 13:48) Jihova o ti gbe lo mu ahwo riẹ. Zayọn ọ te gbẹ jọ oware oruaro nọ emọ riẹ a bi ru elo rai lo gahọ na. (Matiu 5:16) Evaọ uzẹme, ma gba riẹ mu viere no re ma bigba Izrẹl Ọghẹnẹ viere je rri uvẹ-ọghọ orọ edhesẹ via elo Jihova na ghaghae!
Kọ Whọ Sae k’Iyo Nana Vevẹ?
• Kpahe ọwọsuọ, eme o re mu omai ẹro?
• Ẹvẹ emọ Zayọn a ro “vievie erẹwho na” no?
• Idhere vẹ Jihova ọ rọ “rehọ ekpọna fihọ ẹta ire” no?
• Didi ekwakwa ivẹ a fi elo họ eva Aizaya 60:17, 21?
• Ẹvẹ “enọ i kpotọ” na a ro zihe ruọ “orẹwho ulogbo” no?
[Ẹkpẹti/Iwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 30]
ERUẸARUẸ AIZAYA—Elo kẹ Ahwo-Akpọ Kpobi
Eme nọ e rrọ uzoẹme nana e jọ abọjọ ẹme jọ nọ a ru evaọ Okokohọ Ubrotọ “Otu-Iwuhrẹ Ẹme Ọghẹnẹ” ọrọ 2001/2002 na. Eva ekuhọ ẹme na, evaọ eria buobu oruẹme na o si obọ no obe okpokpọ jọ nọ uzoẹme riẹ o rrọ Isaiah’s Prophecy—Light for All Mankind, Uko avọ Ivẹ. Ukpe obei riẹ, a si obọ no Isaiah’s Prophecy—Light for All Mankind, Uko Ọsosuọ. Avọ obe okpokpọ nana nọ a si obọ no na, ma rẹ ruẹ eme ekpokpọ nọ a ta no kpahe enwenọ owọ kpobi evaọ obe Aizaya na. Ebe nana e rrọ obọdẹ obufihọ evaọ eru kodo otoriẹ gbe ovuhumuo mai kpahe obe eruẹaruẹ Aizaya nọ o rẹ bọ ẹrọwọ na.
[Iwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 27]
Evaọ aro ọwọsuọ ozighi, ‘ỌNOWO na ọ rẹ rehọ usiwo gọ ahwo riẹ ẹgọ’
[Iwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 28]
Ahwo Ọghẹnẹ a be rehọ efe erẹwho na wha egagọ efuafo haro
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 29]
Jihova ọ rehọ ẹnyaharo evaọ ọruẹrẹfihotọ ukoko gbe udhedhẹ ghale ahwo riẹ no