Gaviezọ Kẹ Ẹme Nọ Ẹzi Na Ọ Be Ta!

“Ọ nọ o wo ezọ, o yo ẹme nọ Ẹzi ọ be ta kẹ [ikoko] na.”—EVIAVIA 3:22.

 1, 2. Didi ohrẹ a wariẹ evaọ evuẹ Jesu ro se ikoko ihrẹ nọ a jọ Eviavia fodẹ na?

O GBA idibo Jihova họ re a gaviezọ kẹ eme Jesu Kristi nọ ọ rọ ẹkwoma ẹzi ta kẹ ikoko ihrẹ nọ a jọ obe Eviavia orọ Ebaibol na fodẹ na. Evaọ uzẹme, evuẹ nana ọvuọvo i wo uthubro nana: “Ọnọ o wo ezọ nọ oro yo, jọ o yo epanọ Ẹzi ọ ta kẹ [ikoko] na.”—Eviavia 2:7, 11, 17, 29; 3:6, 13, 22.

² Ma t’ẹme kpahe evuẹ nọ Jesu o vi se enjẹle, hayo esẹro, erọ Ẹfẹsọs, Smaena, gbe Pẹgamọm no. Ẹvẹ ma sai ro wo erere no eme nọ ọ rehọ ẹkwoma ẹzi ọfuafo ta kẹ ikoko ene edekọ na ze?

Ro Se Ẹnjẹle nọ Ọ Rrọ Thiatira

 3. Diẹse Thiatira ọ jọ, kọ oware vẹ a mae rọ riẹe?

³ “Ọmọ Ọghẹnẹ” ọ kẹ ukoko Thiatira ujiro gbe ọwhọkuo. (Se Eviavia 2:18-29.) A bọ Thiatira (onọ o rrọ Akhisar inẹnẹ) họ akotọ uto ọ Ethẹ Gediz (Hermus anwae) jọ evaọ ofẹ ukiediwo-ọre Esia Minor. A riẹ okpẹwho na gaga rọkẹ eware buobu nọ a rẹ rehọ abọ ru. Ahwo ẹwho na a rẹ rehọ awọ-ure ru ọda ọwawae hayo ọrọ ogorurẹ nọ a riẹ ziezi. Lidia, nọ o zihe ruọ Oleleikristi eva okenọ Pọl o weze kpohọ Filipai evaọ Grisi, ọ jọ ‘ọhreki ehọ epọpol ọnọ o no ẹwho Thiatira ze.’—Iruẹru 16:12-15.

 4. Fikieme a ro jiri ukoko nọ o jọ obọ Thiatira?

⁴ Jesu o jiri ukoko nọ o jọ Thiatira kẹ iruo ezi riẹ, uyoyou, ẹrọwọ, ithihakọ, gbe iruo evaọ odibọgba na. Evaọ uzẹme, “iruo [rai] uwremu na i woma vi erọ ọsosuọ.” Dede na, o tẹ make rọnọ ma be riẹ ru anwẹdẹ, ma re gbabọ kẹ uruemu uwoma mai hi.

5-7. (a) Ono ọ jọ “Jẹzibẹl aye na,” kọ eme o gwọlọ nọ a re ru kpahe okpomahọ riẹ? (b) Eme ovuẹ Kristi se ukoko ọ Thiatira na u fi obọ họ kẹ eyae eg’Ọghẹnẹ ru?

⁵ Ukoko nọ o jọ Thiatira o jẹ k’uvẹ kẹ edhọgọ, iwuhrẹ erue, gbe ọfariẹ-ogbe. “Jezibẹl aye na” ọ jọ udevie rai—ẹsejọhọ ẹko eyae jọ nọ i wo uruemu wọhọ orọ Jezibẹl Ovie-Aye omuomu ọrọ Uvie erua ikpe Izrẹl na. Ewena-isukulu jọ a jiroro no inọ ‘eruẹaro eyae’ Thiatira jọ a dao oma re a bẹbẹ Ileleikristi họ gọ ẹdhọ ikoko eki-ọthuọ je w’obọ evaọ ehaa nọ a rẹ jọ re emu nọ a ro dheidhe kẹ edhọ. Ajọ uvumọ ọruẹaro aye nọ ọ rehọ omobọ riẹ mu ọ bẹbẹ amọfa họ evaọ ukoko Ileleikristi inẹnẹ na ha!

⁶ Kristi o bi ‘ti mu Jezibẹl fihọ ehwa ẹyao, jegbe otu nọ o lele i rie bruẹnwae kpobi, ọ rẹ te rehọ ukpokpoma rọ kẹ ae, ajokpa nọ a kurẹriẹ no iruẹru riẹ.’ Esẹro i re kie kẹ iwuhrẹ gbe okpomahọ omuomu otiọye na vievie he, yọ u du gwọlọ nọ Oleleikristi o re bruẹnwae abọ-ẹzi hayo ọrọ ugboma hayo du oma họ ẹdhọgọ re ọ tẹ riẹ nnọ “eware ididi Setan” i muomu gaga ha. Ma tẹ gaviezọ kẹ unuovẹvẹ Jesu, ‘ma ti kru onọ ma wo na whawha,’ uzioraha o gbẹ te kpọ omai hi. Fikinọ a se iruemu egedhọ, urusio, gbe ilale itee ikpehru, a kẹ enọ a wholo nọ e kparoma ze no na ‘udu nọ a re ro su erẹwho akpọ na kpobi’ yọ a ti ku oma gbe Kristi evaọ ẹraha erẹwho na. Ikoko ọgbọna i wo isi ẹwoho, yọ a te kẹ enọ a wholo na “esi ohiohiẹ nọ o re lo” na, Ọva na, Jesu Kristi, okenọ a tẹ kpare ae kpohọ odhiwu no.—Eviavia 22:16.

⁷ A vẹvẹ ukoko Thiatira na unu inọ ọ kuvẹ kẹ okpomahọ omuomu ọrọ eyae iyoma ha. Ovuẹ Kristi se ukoko na nọ ẹzi ọ kẹ ẹgba u re fi obọ họ kẹ eyae eg’Ọghẹnẹ jọ oria nọ Ọghẹnẹ o fihọ kẹ ae nẹnẹ. A rẹ gwọlọ la ruọ ezae na uzou hu yọ a rẹ gwọlọ bẹbẹ inievo jọ ruọ ọfariẹ-ogbe abọ-ẹzi hayo ọrọ abọ-iwo ho. (1 Timoti 2:12) Ukpoye, eyae itieye na a be kẹ emamọ oriruo evaọ iruo ezi gbe iruo nọ e rẹ kẹ Ọghẹnẹ ujiro. (Olezi 68:11; 1 Pita 3:1-6) Ukoko na o tẹ be sẹro oware nọ u wo na—iwuhrẹ gbe uruemu ofuafo gbe iruo Uvie nọ e rẹ ghaghae na—Kristi ọ te rehọ osohwa oghale kẹ ae, orọnikọ ọraha ha.

Ro Se Ẹnjẹle nọ Ọ Rrọ Sadis

 8. (a) Diẹse Sadis ọ jọ, kọ eware jọ vẹ whọ rẹ sae ta kpahe iẹe? (b) Fikieme ukoko nọ o jọ Sadis o rọ gwọlọ obufihọ?

⁸ Ukoko nọ o jọ Sadis o gwọlọ obufihọ kpata kpata keme u whu no evaọ abọ-ẹzi. (Se Eviavia 3:1-6.) Sadis ọ jọ okpẹwho ọruẹriọ, nọ ọ jọ ole ikilomita 50 eva ofẹ obọze ovatha-ọre ọ Thiatira. Ekiọthuọ, otọ riẹ nọ u re wou eware, avọ iwu gbe ekapẹte elọlọhọ nọ a re zuo i ru okpẹwho na fe te epanọ ahwo 50,000 a jẹ rọ rriae eva okejọ. Wọhọ epanọ Josephus ogbiku na ọ ta, ahwo Ju buobu a jọ Sadis evaọ ikpe-udhusoi ọsosuọ B.C.E. Usu eware nọ a jọ okpẹwho na raha họ uwou-egagọ gbe etẹmpol ọ Atẹmis, ẹdhọ-aye ahwo Ẹfẹsọs na.

 9. Eme ma re ru otẹrọnọ iruo mai kẹ Ọghẹnẹ e rọ ehruehru gheghe?

⁹ Kristi ọ ta kẹ ẹnjẹle ọrọ ukoko ọ Sadis nnọ: “Mẹ riẹ iruo ra; who wo odẹ gheghe nọ whọ rọ uzuazọ, rekọ who whu no.” Kọ ẹvẹ otẹrọnọ ma re dhesẹ oma wọhọ ahwo nọ a se Ọghẹnẹ ọgọ gboja rekọ ma re si uke kpemu evaọ ẹrehọ uvẹ-iruo evaọ ukoko na, iruẹru uvie mai e rrọ ehruehru gheghe, yọ ma kẹle ‘uwhu no’ evaọ abọ-ẹzi? Koyehọ u fo re ma ‘kareghẹhọ uwuhrẹ nọ ma mi gbe onọ ma yo’ kpahe ovuẹ Uvie na, ma vẹ jẹ tua omodawọ mai evaọ iruo Ọghẹnẹ. U ghine fo re ma muọ abọ họ ewo vọvọ enẹna evaọ iwuhrẹ Ileleikristi. (Ahwo Hibru 10:24, 25) Kristi ọ vẹvẹ ukoko ọ Sadis unu nọ: “Whọ gbẹ kparoma ha mẹ rẹ te nya bru owhẹ tha wọhọ oji, whọ rẹ te riẹ oke nọ me ti bru owhẹ tha ha.” Kọ ẹvẹ kpahe edẹ mai na? Kẹle na ma ti gu ọvuọ unu riẹ.

10. Makọ evaọ otọ uyero wọhọ onọ o jọ Sadis na, eme a rẹ sae ta kpahe Ileleikristi jọ?

¹⁰ Makọ evaọ uyero nọ o wọhọ orọ Sadis na, ibi ahwo jọ a sae jariẹ nọ ‘a gbe iwu rai hi gbe enọ e rẹ sai lele Kristi avọ ẹgọ ọfuafo, keme a ghine te.’ A bi dhesẹ oma via wọhọ Ileleikristi, a kare ogbekuo, kare epe rono uruemu gbe egagọ akpọ nana. (Jemis 1:27) Fikiere, Jesu o ‘ti voro odẹ rai no obe uzuazọ na ha; rekọ o re ti whowho odẹ rai via eva aro Ọsẹ riẹ gbe ikọ-odhiwu na.’ Fikinọ a whowho i rai via no inọ a te re a nya kugbe Kristi, a te rehọ ẹgọ ọnwranwra, ọfuafo, owowoma nọ o dikihẹ kẹ iruo ikiẹrẹe erezi Ọghẹnẹ kẹ utu ọva riẹ nọ a wholo na. (Eviavia 19:8) Uvẹ iruo igbunu nọ o be hẹrẹ ai evaọ obọ odhiwu o be kẹ ae ọwhọ ro fi akpọ nana kparobọ. Eghale e rrọ obaro kẹ enọ e be hẹrẹ uzuazọ evaọ otọakpọ bẹdẹ bẹdẹ re. A kere edẹ rai fihọ obe uzuazọ na re.

11. Eme ma re ru otẹrọnọ owezẹ abọ-ẹzi u bi su omai?

¹¹ Uvumọ ohwo evaọ usu mai na ọ gwọlọ jọ uyero ọkora abọ-ẹzi wọhọ ukoko obọ Sadis na ha. Rekọ eme ma re ru ma tẹ ruẹ nọ ma bi kie ruọ owezẹ abọ-ẹzi? Ma rẹ j’owọ vẹrẹ vẹrẹ kẹ ewoma mai. Ma rehọ iẹe nnọ idhere egedhọ i bi si omai urru hayo ma bi rolo obọ evaọ ekpohọ ewuhrẹ hayo evaọ odibọgba mai. Joma rehọ osegboja lẹ kẹ obufihọ Jihova. (Ahwo Filipai 4:6, 7, 13) Isase Ebaibol ekẹdẹ kẹdẹ gbe ewuhrẹ Ikereakere na avọ ebe ọ “odibo oruọzewọ” na i re fi obọ họ k’omai yọrọ aro jajavi abọ-ẹzi mai. (Luk 12:42-44) Ma vẹ rọ ere jọ wọhọ enọ e jọ Sadis nọ i wo ọjẹrehọ Kristi na, ma vẹ jẹ jọ oghale kẹ ibe enọ e rọwo.

Ro Se Ẹnjẹle nọ Ọ Rrọ Filadelfia

12. Ẹvẹ whọ rẹ sai dhesẹ uyero egagọ nọ o jọ Filadelfia anwae?

¹² Jesu o jiri ukoko ọ Filadelfia. (Se Eviavia 3:7-13.) Filadelfia (onọ o rrọ Alasehir inẹnẹ) ọ jọ oria ọruẹriọ nọ a je jo ru idi iyibo evaọ ofẹ ukiediwo-ọre Esia Minor. Evaọ uzẹme, ẹdhọ ologbo riẹ họ Dionysus, ẹdhọ udi. O rrọ vevẹ inọ ahwo Ju evaọ Filadelfia a dao oma bẹ re a bẹbẹ Ileleikristi ahwo Ju nọ e jọ obei họ kru hayo zihe kpohọ iruemu Uzi Mosis jọ.

13. Ẹvẹ Kristi ọ rọ rehọ “usiavẹ Devidi” ru iruo no?

¹³ Kristi “o kru usiavẹ Devidi,” fikiere a mu isiuru Uvie gbe esuo uviuwou ẹrọwọ na kpobi họ iẹe obọ no. (Aizaya 22:22; Luk 1:32) Jesu ọ rehọ usiavẹ yena rovie uvẹ sa-sa erọ Uvie na kẹ Ileleikristi evaọ Filadelfia anwae gbe erọ eria efa. Anwọ 1919 ze, o rovie “ẹthẹ iruo” fihọ kẹ “odibo oruọzewọ” na no, onọ u su kpohọ usiuwoma ota Uvie na nọ ohwo ọvo ọ rẹ sae whaha ha. (1 Ahwo Kọrint 16:9; Ahwo Kọlọsi 4:2-4) Uzẹme, a kare ẹthẹ iruo Uvie na dhe erọ “uwou-egagọ Setan” no, keme a rrọ emọ Izrẹl abọ-ẹzi hi.

14. (a) Didi eyaa Jesu ọ yaa kẹ ukoko ọ Filadelfia? (b) Ẹvẹ ma rẹ sae rọ dada mu evaọ ‘auwa ukpokpoma na’?

¹⁴ Jesu ọ yaa eyaa nana kẹ Ileleikristi nọ e jọ Filadelfia anwae inọ: “Fiki epanọ who koko eme mẹ nọ who je dikihẹ ga na, me ti si owhẹ no ukpokpoma akpọ na, nọ u ti te ahwo nọ a riẹ eva.” Usiuwoma ota o gwọlọ oghẹrẹ ithihakọ nọ Jesu o dhesẹ na. O kie kẹ ọwegrẹ na ha rekọ ọ ruabọhọ eruo oreva Ọsẹ riẹ. Fikiere, a tẹ kpare Kristi kpohọ uzuazọ sebaewhuo evaọ obọ odhiwu. Ma te kru ọtamuo mai re ma gọ Jihova whawha jẹ tha Uvie na uke ẹkwoma ewhowho emamọ usi na, ma ti kie he evaọ etoke odawọ na, ‘auwa ukpokpoma na.’ Ma ti ‘gbe kru oware nọ Kristi ọ k’omai na ga’ ẹkwoma omodawọ nọ ma re ro ru isiuru Uvie na vi haro. Enẹ oruo o te lẹliẹ enọ a wholo na wo etu-uvie ọghaghae, o vẹ jẹ wha uzuazọ otọakpọ ebẹdẹ bẹdẹ se egbẹnya omarokpotọ rai.

15. Eme a gwọlọ mi ahwo nọ a be te jọ ‘odẹẹ evaọ etẹmpol Ọghẹnẹ’?

¹⁵ Kristi o fibae nọ: “Ohwo nọ ọ kpare obọ me re ti ru ei odẹẹ eva uwou egagọ-ode Ọghẹnẹ mẹ, . . . me re ti kere odẹ Ọghẹnẹ mẹ hiẹe gbe odẹ ẹwho Ọghẹnẹ mẹ, Jerusalem Ọkpokpọ na nọ o bi no obọ Ọghẹnẹ mẹ obọ odhiwu tha gbe odẹ okpokpọ mẹ.” Esẹro nọ a wholo a rẹ kpare egagọ uzẹme kpehru hrọ. A rẹ dada mu re a gbẹ jọ usu ahwo “Jerusalẹm Ọkpokpọ na” ẹkwoma usiuwoma nọ a rẹ ta kpahe Uvie Ọghẹnẹ gbe ẹyọrọ ẹfuọ abọ-ẹzi. Onana o r’oja otẹrọnọ a gwọlọ jọ odẹẹ evaọ etẹmpol obọ odhiwu nọ a ru rro no na jẹ gwọlọ wha odẹ okpẹwho Ọghẹnẹ wọhọ emọ obọ odhiwu riẹ jẹ rọ odẹ Kristi se oma rai wọhọ ọva riẹ. Yọ, o gbahọ inọ a re wo ezọ nọ i re “yo ẹme nọ Ẹzi ọ [be] ta kẹ ikoko na.”

Ro Se Ẹnjẹle nọ Ọ Rrọ Laodisia

16. Didi eware a riẹ kpahe Laodisia?

¹⁶ Kristi ọ whọku ukoko ọ Laodisia nọ u bi wo ẹnyaharo ho na. (Se Eviavia 3:14-22.) Laodisia yọ okpẹwho nọ o fe gaga nọ a re jo ku eware jẹ rawo igho, nọ ọ rrọ ole ikilomita 150 evaọ ofẹ ovatha-ọre Ẹfẹsọs, ọ tẹ jẹ rrọ udevie idhere ekiọthuọ evaọ ukiekpotọ Ethẹ Lycus nọ o re wou eware na. Iwu nọ a rehọ ilulu elọlọhọ ẹwho na ru e viodẹ gaga. Wọhọ oria isukulu imu nọ a riẹ gaga, o wọhọ nọ evaọ Laodisia a jo ru umu ubiẹro nọ a riẹ wọhọ epọda Frijia. Asclepius, ẹdhọ umu, ọ jọ ẹdhọ ologbo okpẹwho na jọ. O wọhọ nnọ ahwo Ju buobu a jọ Laodisia, yọ o sae jọ nọ ejọ rai a fe.

17. Fikieme a rọ whọku ahwo Laodisia?

¹⁷ Be rọ ẹkwoma “ukọ-odhiwu” riẹ t’ẹme kẹ ukoko ọ Laodisia, Jesu ọ t’ẹme ududu wọhọ ọrọ “oruọzewọ gbe oseisẹri uzẹme na, ọnọ ọ rọ emuhọ emama Ọghẹnẹ na.” (Ahwo Kọlọsi 1:13-16) A whọ ku ahwo Laodisia fikinọ a “roro hayo edhẹ hẹ” evaọ abọ-ẹzi. Fikinọ a rẹ ruọruọruọ, Kristi ọ be te kpae no unu riẹ ze. O jọ bẹbẹ kẹ ae re a wo otoriẹ ẹme yena ha. Ame ọ ẹwho Hiẹrapọlis nọ ọ kẹle rai oma ọ jẹ hẹ roro, yọ ame ọ ẹwho Kọlọsi ọ jọ dhedhẹ. Dede na, nọ orọnọ ame na ọ rẹ nya ugbo thethei evaọ ekpọ re o te ti te Laodisia na, o jọ vevẹ inọ ame na ọ rẹ jọ ruọruọruọ evaọ okenọ o te su te okpẹwho na. Ame na o te te oria jọ no, o ve su ruọ ẹtẹre. O te su kẹle Laodisia no, ọ vẹ dhẹ ruọ unu eghogho nọ a ralọ.

18, 19. Ẹvẹ a sai ro fi obọ họ kẹ Ileleikristi ọgbọna nọ e wọhọ enọ e jọ Laodisia?

¹⁸ Ahwo nọ a wọhọ ahwo Laodisia nẹnẹ a rẹ roro jaka jaka ha yọ a rrọ dhedhẹ wolẹ gbe he. Wọhọ ame ọruọruọ, a ti nwo ai no unu ze! Jesu ọ gwọlọ e rai wọhọ etota riẹ hẹ, wọhọ “unuẹworo Kristi” nọ a wholo. (2 Ahwo Kọrint 5:20) A gbe kurẹriẹ hẹ a ti ku uvẹ-ọghọ rai fiẹ wọhọ iwhowho Uvie. Ahwo Laodisia a be gwọlọ efe akpọ, a riẹ hẹ inọ a “rọ ọkora, nyouzou, yogbe, tuaro jẹ bafihọ.” Re a si uvuhu, aro-otuo, gbe ẹbẹba abọ-ẹzi rai no, ahwo nọ a tho rai nẹnẹ kpobi a rẹ dẹ “igoru nọ a wozẹ” ọrọ ẹrọwọ nọ a dawo no mi Kristi, “ehọ efuafo” erọ ẹrẹreokie, gbe ‘umu ibiaro’ nọ o rẹ lẹliẹ ae ruẹ ude ziezi evaọ abọ-ẹzi. Eva e rẹ were esẹro Ileleikristi re a fi obọ họ kẹ ae wo osegboja kẹ ẹgwọlọ abọ-ẹzi rai re a sai “fe eva orọwọ.” (Jemis 2:5; Matiu 5:3) Ofariẹ, u fo re esẹro i fi obọ họ kẹ ae fi ‘umu ibiaro’ abọ-ẹzi họ aro rai—re a jẹ iwuhrẹ, ohrẹ, oriruo, gbe uruemu Jesu rehọ je lele iei. Onana yọ umu ifue nọ u re kpe “urusio uwo, gbe urusio ibiaro gbe eyero uzuazọ.”—1 Jọn 2:15-17.

¹⁹ Jesu ọ rẹ whọ ku je si enọ o you kpobi ozọ. Esẹro nọ e rrọ otọ riẹ kpobi a rẹ rọ ẹwolẹ ru epọvo na re. (Iruẹru 20:28, 29) U fo re ahwo Laodisia a “kru-oma ga [je] kuevarẹriẹ,” ru inwene evaọ iroro gbe edhere uzuazọ rai. Kọ, uzuazọ nọ u re gele ẹgọ Ọghẹnẹ fihọ akotọ o reria otu mai jọ obọ no? Koyehọ ma rẹ ‘dẹ umu ibiaro mi Jesu’ re ma sae ruẹ epanọ u wuzou te re ma rehọ ọwhọ kake gwọlọ Uvie na.—Matiu 6:33.

20, 21. Amono a be jowọ ziezi kẹ ‘ẹthẹ okporo’ Jesu nẹnẹ, kọ eme họ irẹro rai?

²⁰ Kristi ọ ta nọ: “Ri, me dikihẹ unuẹthẹ bi kporo; ohwo nọ o yo uru mẹ nọ o rovie ẹthẹ, me re ti bru ei tha, me ve lele iei re emu, o ve je lele omẹ re.” Ẹsibuobu Jesu ọ rehọ oke emuọriọ ro wuhrẹ ahwo eware abọ-ẹzi. (Luk 5:29-39; 7:36-50; 14:1-24) Enẹna o bi kporo ẹthẹ ukoko nọ o wọhọ orọ Laodisia. Kọ ahwo riẹ a ti rovie ẹthẹ kẹe, tua uyoyou rai kẹe, zizie i ziọ udevie rai, jẹ kẹe uvẹ re o wuhrẹ ai? O tẹ rrọ ere, Kristi o ti lele ai re emu, avọ erere abọ-ẹzi nọ o ti te ai.

²¹ Evaọ edhere ẹwoho, “igodẹ efa” inẹnẹ a bi rovie ẹthẹ kẹ Jesu, yọ owojẹ utioye na u re su kpohọ uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ. (Jọn 10:16; Matiu 25:34-40, 46) Kristi o ti ru re ọnọ ọ kparobọ kpobi ọ ‘keria eva agbara uvie riẹ, wọhọ epanọ ọ kparobọ nọ ọ jẹ keria gba Ọsẹ riẹ eva agbara uvie Riẹ na.’ Ẹhẹ, Jesu ọ yaa eyaa osohwa ulogbo orọ agbara-uvie nọ a te keria kugbei eva obọze Ọsẹ riẹ evaọ obọ odhiwu kẹ enọ a wholo nọ e kparobọ. Yọ igodẹ efa nọ e kparobọ a bi rẹro oria igbunu evaọ otọakpọ eva otọ esuo Uvie na.

Uwuhrẹ kẹ Omai Kpobi

22, 23. (a) Ẹvẹ Ileleikristi kpobi a sai ro wo erere no eme nọ Jesu ọ ta kẹ ikoko ihrẹ na ze? (b) Eme o rẹ jọ ọtamuo mai?

²² Avro ọ riẹ hẹ inọ Ileleikristi kpobi e rẹ sai wo erere gaga no eme Jesu se ikoko ihrẹ obọ Esia Minor na ze. Wọhọ oriruo, nọ a riẹ nnọ Kristi o jiri ahwo evaọ oria nọ u fo, oma o rẹ wọ ekpako Ileleikristi iyoyou re a jiri ahwo gbe ikoko nọ i bi ru ziezi evaọ abọ-ẹzi. Eria nọ a jo wo ewhrehe, ekpako na i re fi obọ họ kẹ ibe enọ e rọwo re a fi ifue Ikereakere họ iruo. Mai kpobi ma rẹ sai gbe wo erere no abọ sa-sa ọrọ ohrẹ nọ Kristi ọ rọ kẹ ikoko ihrẹ na ze, otẹrọnọ ma rẹ rehọ oma olẹ fi ei họ iruo ababọ oke oraha.a

²³ Edẹ urere nana e rrọ oke nọ ma re ro kpo sinẹ sinẹ hẹ, oke ilale efe, hayo oware ofa jọ nọ o rẹ sai ru omai nọ ma gbẹ gọ Ọghẹnẹ fuafo ho. Fikiere, ajọ ikoko na kpobi i gbe lo nwra nwra nwra wọhọ eda-ikpẹ nọ Jesu o kru dikihẹ. Wọhọ Ileleikristi ẹrọwọ, joma gbae mu re ma gaviezọ okenọ Kristi ọ be t’ẹme jẹ gaviezọ kẹ ẹme nọ ẹzi na ọ be ta. Ere ma ti ro wo oghọghọ ebẹdẹ bẹdẹ wọhọ ewha-elo rọkẹ oruaro Jihova.

[Oruvẹ-obotọ]

Didi Uyo Whọ Te Kẹ?

• Ono họ “Jẹzibẹl aye na,” kọ fikieme eyae eg’Ọghẹnẹ a gbẹ rọ raro kele iei hi?

• Didi iyero e jọ ukoko ọ Sadis, kọ eme ma rẹ sai ru rọ whaha ẹjọ wọhọ Ileleikristi buobu nọ e jẹ rria obei?

• Didi eyaa Jesu ọ kẹ ukoko Filadelfia, kọ ẹvẹ i ro kie kpahe omai nẹnẹ?

• Fikieme a rọ whọku ahwo Laodisia, rekọ didi ẹruore a kẹ Ileleikristi ọwhọ?

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 14]

A rẹ whaha idhere imuomu erọ “Jẹzibẹl aye na” hrọ

[Iwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 16]

Jesu o rovie ‘ẹthẹ ologbo’ ọrọ iruo Uvie rọkẹ ilele riẹ

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 18]

Kọ who bi dede Jesu rehọ jẹ gaviezọ kẹe?