მიქაელი
[ვინ არის ღვთის მსგავსი?]
1. ერთადერთი ანგელოზი, რომელსაც „მთავარანგელოზი“ ეწოდება და ისევე როგორც გაბრიელი, საკუთარი სახელით მოიხსენიება ბიბლიაში (იუდ. 9). ეს სახელი პირველად დანიელის მე-10 თავში გვხვდება. მიქაელს იქ „ერთ-ერთი პირველი მთავარი“ ეწოდება; იგი მიდის დაბალი რანგის ანგელოზის დასახმარებლად, რომელსაც „სპარსეთის სამეფოს მთავარი“ ეწინააღმდეგება. მიქაელს ეწოდა „თქვენი [დანიელის ხალხის] მთავარი“, „დიდი მთავარი, რომელიც შენი [დანიელის] ხალხის ძეების გულისთვის დგას“ (დნ. 10:13, 20, 21; 12:1). ეს აზრი იმას მიანიშნებს, რომ მიქაელია ის ანგელოზი, რომელიც ისრაელ ერს უდაბნოში მიუძღვოდა (გმ. 23:20, 21, 23; 32:34; 33:2). ამ დასკვნამდე მივყავართ იმ ფაქტს, რომ მიქაელ მთავარანგელოზი „არ ეთანხმებოდა ეშმაკს და მოსეს სხეულის გამო ეკამათებოდა“ (იუდ. 9).
ბიბლიიდან ცხადი ხდება, რომ მიქაელი ღვთის ძეს ერქვა, ვიდრე ზეცას დატოვებდა და იესო ქრისტე გახდებოდა. მას ზეცად ამაღლების შემდეგაც მიქაელი ჰქვია. მხოლოდ მიქაელს ეწოდება „მთავარანგელოზი“, რაც მთავარ, უფროს ანგელოზს ნიშნავს. სიტყვა „მთავარანგელოზი“ ბიბლიაში ყოველთვის მხოლობით რიცხვში დგას, რაც იმას ნიშნავს, რომ ღმერთმა ანგელოზთა დასში მხოლოდ ერთი დააყენა მთავარ ანგელოზად. 1 თესალონიკელების 4:16 მკვდრეთით აღმდგარ უფალ იესო ქრისტეს წარმოგვიდგენს, როგორც ზეციდან „მბრძანებლური მოწოდებით, მთავარანგელოზის ხმით“ ჩამომავალს, რაც, სავარაუდოდ, იმაზე მოწმობს, რომ ის თავად არის მთავარანგელოზი. ლოგიკურია, რომ მეფეთა მეფისა და უფალთა უფლის, იესო ქრისტეს ხმის დასახასიათებლად მისი ძალაუფლების დამაკნინებელი სიტყვა არ იქნებოდა გამოყენებული (მთ. 28:18; გმც. 17:14). მთავარანგელოზში სხვა ანგელოზი რომ იგულისხმებოდეს, „მთავარანგელოზის ხმის“ შედარება იესო ქრისტეს ხმასთან მიზანშეწონილი არ იქნებოდა, რადგან გამოვიდოდა, რომ ღვთის ძე თავისზე დაბლა მდგომის ხმით ილაპარაკებდა.
სხვა მინიშნებების საფუძველზეც შეიძლება ითქვას, რომ მიქაელი ღვთის ძეა. დანიელმა წინასწარმეტყველებაში ჯერ მიქაელი მოიხსენია (დნ. 10:13), შემდეგ იწინასწარმეტყველა, რა მოხდება „უკანასკნელ დროს“ (დნ. 11:40) და დასძინა: „იმ დროს აღსდგება მიქაელი, დიდი მთავარი, რომელიც შენი [დანიელის] ხალხის ძეების გულისთვის დგას“ (დნ. 12:1). ამის შემდეგ უნდა დამდგარიყო ისეთი გასაჭირი, „როგორიც არ ყოფილა ერის გაჩენის დროიდან იმ დრომდე“ (დნ. 12:1). დანიელის წინასწარმეტყველებაში გამოყენებული სიტყვა „აღსდგება“ (ზოგჯერ ითარგმნება დადგომად) ხშირ შემთხვევაში მიუთითებს მეფის ქმედებაზე — ძალაუფლების ხელში აღებასა თუ რაიმე მიზნის წარმატებით განხორციელებაზე (დნ. 11:2—4, 7, 16ბ, 20, 21). ამას იმ დასკვნამდე მივყავართ, რომ იესო ქრისტეა მიქაელი, ვინაიდან ის არის იეჰოვას მიერ დანიშნული მეფე, რომელმაც ყველა ერი უნდა გაანადგუროს არმაგედონში (გმც. 11:15; 16:14—16).
გამოცხადების წიგნი (12:7, 10, 12) მიქაელს კონკრეტულად ღვთის სამეფოს დამყარების კონტექსტში მოიხსენიებს და ამ მოვლენას დედამიწისთვის ავის მომასწავებლად აღწერს: «ატყდა ზეცაში ომი. მიქაელი და მისი ანგელოზები ებრძოდნენ დრაკონს. იბრძოდნენ დრაკონი და მისი ანგელოზები ... გავიგონე ციდან დიდი ხმა: „ახლა მოვიდა ხსნა ჩვენი ღვთისგან, მისი ძლიერება და სამეფო და მისი ქრისტეს ძალაუფლება, რადგან გადმოგდებულ იქნა ჩვენი ძმების ბრალმდებელი“ ... ამიტომ გიხაროდეთ, ზეცავ და თქვენ, ვინც მასში მკვიდრობთ! ვაი მიწასა და ზღვას». მომდევნო თავებში იესო ქრისტე წარმოდგენილია ზეციერი ლაშქრის წინამძღოლად, რომელმაც დედამიწის ერების წინააღმდეგ უნდა გაილაშქროს (გმც. 19:11—16). ეს ხალხისთვის გასაჭირის დადგომას ნიშნავს, რომლის დროსაც მიქაელი აღმდგარი იქნება (დნ. 12:1). ვინაიდან ღვთის ძე უნდა შეებრძოლოს ერებს, ლოგიკურია დავასკვნათ, რომ სწორედ იესო იყო ის, ვინც თავის ანგელოზებთან ერთად შეებრძოლა სიმბოლურ დრაკონს, სატანა ეშმაკსა და მის ანგელოზებს.
განკაცებამდე იესოს „სიტყვა“ ეწოდებოდა (ინ. 1:1). მას მიქაელიც ერქვა. აღდგომის შემდეგ „სიტყვამ“ შეინარჩუნა სახელი იესო (სქ. 9:5), რაც იმას ნიშნავს, რომ „სიტყვა“ და დედამიწაზე მოსული ღვთის ძე ერთი და იგივეა. ის ფაქტი, რომ ზეცაში აღდგომის შემდეგაც მიქაელად და „ღვთის სიტყვად“ მოიხსენიება (გმც. 19:13) იმაზე მოწმობს, რომ ის განკაცებამდეც მიქაელი და ღვთის სიტყვა იყო. მისი სახელი მიქაელი, რომელიც ნიშნავს „ვინ არის ღვთის მსგავსი?“, იმაზე მიუთითებს, რომ იეჰოვა ღმერთს ბადალი არ მოეპოვება და მისი მთავარანგელოზი მიქაელი ღვთის უზენაესობის დიდებული დამცველია.
2. ქანაანის დასაზვერად გაგზავნილი თორმეტი მზვერავიდან ერთ-ერთის, აშერის ტომის თავკაცის, სეთურის მამა (რც. 13:2, 13).
3. ასაფის წინაპარი ლევის ძის, გერშომის საგვარეულოდან (1მტ. 6:39, 40, 43).
4. ისაქარის ტომის ერთ-ერთი თავკაცი თოლას საგვარეულოდან (1მტ. 7:1—3).
5. მენაშეს ტომის თავკაცი, რომელიც დავითს მიემხრო ციკლაგში (1მტ. 12:20).
6. დავითის მეფობის დროს ისაქარის საგვარეულოს თავკაცის, ომრის მამა (1მტ. 27:18).
7. იუდას მეფე იეჰოშაფატის ერთ-ერთი ვაჟი, რომელმაც თავის ძმებთან ერთად მამამისისგან საჩუქრად მიიღო ძვირფასი ძღვენი და გამაგრებული ქალაქები. მაგრამ მისმა უფროსმა ძმა იეჰორამმა გამეფების შემდეგ თავისი ექვსი უმცროსი ძმა, მათ შორის მიქაელი, სიცოცხლეს გამოასალმა (2მტ. 21:1—4).
8. გადელი, ბუზის შთამომავალი. №9 მიქაელის წინაპარი. ერთმანეთისგან მათ, სულ მცირე, ხუთი თაობა აშორებდა (1მტ. 5:11, 13, 14).
9. გადელი, აბიხაილის შვიდი ვაჟიდან პირველი, №8 მიქაელის შთამომავალი, გალაადის საგვარეულოს თავკაცი, რომლის საგვარეულოც აღირიცხა ისრაელის მეფე იერობოამ II-სა და იუდას მეფე იოთამის მეფობის დროს (1მტ. 5:11—17).
10. ბენიამინელი შახარაიმისა და მისი ცოლის, ხუშიმის შთამომავალი, ელფაალის ძის ბერიას ვაჟი (1მტ. 8:1, 8, 11—13, 16).
11. ძვ. წ. 468 წელს ეზრასთან ერთად ბაბილონიდან იერუსალიმში დაბრუნებული ზებადიას მამა (ეზრ. 8:1, 8).