როგორ მოვაგვაროთ პრობლემები მშვიდობიანად
ძალადობა თითქმის კაცობრიობის დასაბამიდან მოდის. ბიბლიიდან ჩანს, რომ ძალადობა აბელის ძმის, ადამისა და ევას უფროსი ვაჟის, კაენის, დროიდან მომდინარეობს. როდესაც ღმერთმა აბელის მსხვერპლი კაენისაზე მეტად მოიწონა, კაენი „ძალზე გამწარდა“. როგორ მოიქცა ის ამ სიტუაციაში? „დაეცა კაენი აბელს და მოკლა“. მოგვიანებით მან დაინახა, რომ გაუფუჭდა ურთიერთობა ღმერთთან (დაბადება 4:5, 8–12). ძალადობით კაენმა ვერ მოაგვარა ღმერთთან ცუდი ურთიერთობის პრობლემა.
როგორ შეგვიძლია, თავი ავარიდოთ კაენის მსგავსად პრობლემების ძალადობით მოგვარებას?
ძალადობიდან შემწყნარებლობამდე
გავიხსენოთ მამაკაცი, რომელიც იწონებდა პირველი წამებული ქრისტიანის, სტეფანეს, მკვლელობას (საქმეები 7:58; 8:1). ეს მამაკაცი, ტარსუსელი სავლე, არ ეთანხმებოდა მის რელიგიურ შეხედულებებს და ამართლებდა სტეფანეს მკვლელობას, როგორც მისი საქმიანობის შეჩერების სწორ გზას. საერთოდ სავლე შეიძლება არ იყო მოძალადე. მაგრამ მაინც ძალადობას პრობლემების მოგვარების საშუალებად მიიჩნევდა. სტეფანეს სიკვდილის შემდეგ სავლე „[დაუნდობლად, აქ] არბევდა ქრისტიანულ ეკლესიას, იჭრებოდა სახლებში და ძალით გამოჰყავდა მამაკაცები და ქალები, და საპყრობილეში ჰყრიდა მათ“ (საქმეები 8:3).
ბიბლეისტ ალბერტ ბარნესის სიტყვების თანახმად, ბერძნული სიტყვა, რომელიც აქ ითარგმნება როგორც „დაუნდობლად არბევდა“, მიანიშნებს ისეთ აოხრებაზე, როგორიც მხეცს, მაგალითად ლომსა და მგელს შეუძლია. ბარნესი ხსნის, რომ „სავლე მხეცივით იყო გააფთრებული ეკლესიაზე; მის მკაცრ გამომეტყველებაში თავგამოდება და მძვინვარება ჩანდა“. როდესაც სავლე დამასკოში გაემგზავრა, რომ ქრისტეს მეტი მიმდევარი შეეპყრო, „ჯერ კიდევ სიკვდილის მუქარით სუნთქავდა უფლის [ქრისტეს] მოწაფეთა წინააღმდეგ“. გზაზე მას მკვდრეთით აღმდგარი იესო დაელაპარაკა, რის შემდეგაც სავლე ქრისტიანი გახდა (საქმეები 9:1–19).
გაქრისტიანების შემდეგ სავლე ძველებურად აღარ ეპყრობოდა სხვებს, რაც 16 წლის შემდეგ მომხდარი შემთხვევიდან ჩანს. ზოგიერთები მივიდნენ მის კრებაში, ანტიოქიაში, და მოუწოდებდნენ ქრისტიანებს, დაეცვათ მოსეს რჯული. ამის გამო ‘დიდი უთანხმოება’ მოხდა. სავლემ, რომელიც ამ დროს პავლედ უფრო იყო ცნობილი, წინააღმდეგობა გაუწია მათ. როგორც ჩანს, მათ შორის დიდი დავა გაიმართა. მაგრამ პავლეს ძალადობისთვის არ მიუმართავს. ის დაეთანხმა კრების გადაწყვეტილებას, ეს საკითხი იერუსალიმის კრების მოციქულებისთვისა და უხუცესებისთვის გადაეცათ (საქმეები 15:1, 2).
იერუსალიმში უხუცესების კრებაზე ისევ ‘ხანგრძლივი მსჯელობა’ გაიმართა. პავლემ მოიცადა, სანამ ‘ბევრი არ დადუმდა’ და შემდეგ ამცნო მათ თუ რა სასწაულებრივი საქმეები მოიმოქმედა ღვთის სულიწმიდამ წინადაუცვეთელ მორწმუნეებს შორის. ბიბლიაზე დაფუძნებული მსჯელობის შემდეგ მოციქულებმა და იერულსალიმში მყოფმა უხუცესებმა ‘ერთსულოვნად საჭიროდ მიიჩნიეს’, რომ ზედმეტი ტვირთი არ დაეკისრებინათ წინადაუცვეთელი მორწმუნეებისთვის, მაგრამ ურჩიეს მათ, რომ ‘თავი შეეკავებინათ ნაკერპავთაგან და სისხლისაგან, დამღრჩვალისა და სიძვისაგან’ (საქმეები 15:3–29). დიახ, პავლე შეიცვალა. მან ისწავლა საკამათო საკითხების ძალადობის გარეშე მოგვარება.
დავძლიოთ ძალადობის ტენდენცია
მოგვიანებით პავლე ურჩევდა თანაქრისტიანებს: „მონას ღვთისას კი არ მართებს ჩხუბი, არამედ წყნარი უნდა იყოს ყველას მიმართ, დამმოძღვრავი, შემწყნარე. სიმშვიდით არწმუნებდეს მოწინააღმდეგეთ“ (2 ტიმოთე 2:24, 25). პავლე შეაგონებდა ტიმოთეს, ახალგაზრდა ზედამხედველს, რომ რთული სიტუაციები მშვიდად მოეგვარებინა. პავლე რეალურად უყურებდა ყველაფერს. მან იცოდა, რომ ემოციებს ქრისტიანებიც შეიძლება აჰყოლოდნენ (საქმეები 15:37–41). ის საფუძვლიანად გვირჩევდა: „განრისხდით, ოღონდ ნუ შესცოდავთ: მზე ნუ ჩავა თქვენს რისხვაზე“ (ეფესელთა 4:26). ასეთ ემოციებთან გამკლავების საშუალება რისხვისგან თავშეკავებაა და არა სიბრაზის გადმონთხევა. მაგრამ როგორ მივაღწიოთ ამას?
დღეს ადვილი არ არის თავი შეიკავო განრისხებისგან. „ეგოიზმი დღეს გავრცელებული, — თქვა დოქტორმა დებორა პროთრიუ-სტითმა, ჰარვარდის უნივერსიტეტის დეკანის თანაშემწემ, — ფაქტიურად, შეთანხმებამდე მისვლის უნარს — მოლაპარაკებას, დათმობას, გულშემატკივრობას, პატიებას — სისუსტედ მიიჩნევენ“. მაგრამ ესენი ვაჟკაცური თვისებებია და გვეხმარება, თავი შევიკავოთ ძალადობის ტენდენციისგან, რომელიც შეიძლება ჩვენში წარმოიშვას.
როდესაც ქრისტიანი გახდა, პავლემ ისწავლა, თუ როგორ მოქცეულიყო უთანხმოების წამოჭრისას. ეს ბიბლიურ სწავლებებზე იყო დაფუძნებული. პავლემ იცოდა ებრაული წერილები, რადგან განსწავლული იყო იუდაიზმში. მას უნდა სცოდნოდა ისეთი მუხლები, როგორიცაა: „ნუ გშურს მოძალადისა, ნუ აირჩევ მის გზას“, „სულგრძელი კაცი მამაცს სჯობია, საკუთარი თავის ხელმწიფე კი — ქალაქის ამღებს“, „რაღა უგალავნო ქალაქი და რაღა კაცი, რომელიც საკუთარ თავს ვერ პატრონობს“ (იგავნი 3:31; 16:32; 25:28). მაგრამ სარწმუნოების შეცვლამდე ეს ცოდნა მას არ აკავებდა ქრისტიანების მიმართ ძალადობის გამოვლენისგან (გალატელთა 1:13, 14). მაშ, რა დაეხმარა პავლეს, როგორც ქრისტიანს, მოეგვარებინა საკამათო საკითხები გონიერებითა და დამაჯერებელი საუბრით?
პასუხი ჩანს მისი სიტყვებიდან: „მომბაძეთ მე, როგორც მე — ქრისტეს“ (1 კორინთელთა 11:1). მან დიდად დააფასა ის, რაც იესო ქრისტემ გააკეთა მისთვის (1 ტიმოთე 1:13, 14). ქრისტე მისთვის მაგალითი გახდა. მან იცოდა, როგორ ეწამა იესო ცოდვილი კაცობრიობისთვის (ებრაელთა 2:18; 5:8–10). პავლეს შეეძლო დაედასტურებინა, რომ მესიის შესახებ ესაიას წინასწარმეტყველება იესოზე შესრულდა: „ევნო და ეწამა, მაგრამ არ დაუძრავს ბაგე; კრავივით დასაკლავად მიიყვანეს და, როგორც ცხვარი დუმს მპარსველთა წინაშე, მასაც არ დაუძრავს ბაგე“ (ესაია 53:7). მოციქულმა პეტრემ დაწერა: „რომელსაც [იესოს] ლანძღავდნენ და ლანძღვით არ უპასუხებდა, იტანჯებოდა და არ იმუქრებოდა, არამედ მიენდო სიმართლით განმკითხველს“ (1 პეტრე 2:23, 24).
პავლე აფასებდა იმას, თუ როგორ იქცეოდა იესო დაძაბულ სიტუაციებში, რამაც აღძრა ის, შეცვლილიყო. ის ურჩევდა თანამორწმუნეებს: „შეიწყნარეთ ერთიმეორე და მიუტევეთ ერთმანეთს, თუ ვინმესთან რაიმე სადავო აქვს ვინმეს. როგორც ქრისტემ მოგიტევათ, ასევე თქვენც“ (კოლასელთა 3:13). იმის აღიარება, რომ არ უნდა იყო მოძალადე, არ არის საკმარისი. იმის დაფასება, რაც იეჰოვამ და იესო ქრისტემ გააკეთეს ჩვენთვის, აღგვძრავს, დავძლიოთ ძალადობის ტენდენცია.
შესაძლებელია ეს?
ერთი იაპონელი მამაკაცი საჭიროებდა ასეთ აღძვრას. მამამისი, რომელიც ფიცხი ხასიათის მქონე ჯარისკაცი იყო, ძალადობას ავლენდა ოჯახში. რადგანაც ძალმომრეობის მსხვერპლი იყო და დედამისის ტანჯვასაც ხედავდა, ამ მამაკაცს ძალადობისადმი მიდრეკილება განუვითარდა. ის სამურაის ორ სხვადასხვა სიგრძის მახვილს ატარებდა იმისათვის, რომ პრობლემებისას გამოეყენებინა და ხალხს დამუქრებოდა.
როდესაც მისმა ცოლმა ბიბლიის შესწავლა დაიწყო, ეს მამაკაცი ესწრებოდა ამ შესწავლებს, მაგრამ არასერიოზულად ეკიდებოდა. მაგრამ, მას შემდეგ, რაც ბროშურა „ეს კეთილი ცნობა სამეფოს შესახებ“a წაიკითხა, ის შეიცვალა. რატომ? «როდესაც ქვესათაურები „იესო ქრისტე“ და „გამოსყიდვა“ წავიკითხე, შემრცხვა, — ამბობს ის. — მართალია, უზნეო ცხოვრებას ვეწეოდი, მაგრამ მაინც მსურდა სიკეთე გამომევლინა მათდამი, ვისთანაც კარგად ვიყავი. მომწონდა მეგობრებისთვის სიამოვნების მინიჭება, მაგრამ მანამ, სანამ ეს პირადად ჩემს ცხოვრებას არ შეეხებოდა. დიახ, ღვთის ძეს სურდა თავისი სიცოცხლე გაეწირა კაცობრიობისთვის, მათ შორის ჩემნაირებისთვისაც. ამან გამაბრუა, თითქოს ჩაქუჩი ჩამარტყესო».
მან შეწყვიტა ურთიერთობა ძველ მეგობრებთან და მალე იეჰოვას მოწმეების კრებაში თეოკრატიული სამსახურის სკოლაში ჩაეწერა. ეს სკოლა მასში ჩაწერილებს ეხმარება, დაეუფლონ სხვებისთვის ბიბლიის სწავლების ხელოვნებას. ამან დამატებითი სარგებლობა მოუტანა ამ მამაკაცს. ის იგონებს: „ახალგაზრდობაში მუქარასა და ძალმომრეობას მივმართავდი, იმიტომ რომ ვერ ვუხსნიდი სხვებს ჩემს გრძნობებს. როდესაც ეს ვისწავლე, მათ დასარწმუნებლად ძალადობას აღარ მივმართავდი“.
პავლეს მსგავსად, გაიხადა მან ქრისტეს ცხოვრების გზა თავისად? მისი რწმენა მაშინ გამოიცადა, როდესაც ყოფილი მეგობარი, რომელთანაც მეგობრობის ფიცი ჰქონდა დადებული, შეეცადა ხელი შეეშალა მისთვის, რომ არ გამხდარიყო ქრისტიანი. მისმა „მეგობარმა“ დაარტყა მას და შეაგინა მის ღმერთს, იეჰოვას. ამ ყოფილმა მოძალადემ თავი შეიკავა და ბოდიში მოუხადა, რომ არ შეეძლო ფიცის შესრულება. მისმა იმედგაცრუებულმა „ძმამ“ თავი დაანება მას.
ძალადობის ტენდენციის დაძლევით ამ ყოფილმა მოძალადემ შეიძინა ბევრი სულიერი და-ძმა, რომლებიც ღვთისა და მოყვასის სიყვარულით არიან გაერთიანებულები (კოლასელთა 3:14). 20 წელიწადზე მეტი გავიდა მას შემდეგ, რაც ის ღვთისადმი მიძღვნილი ქრისტიანი გახდა და ახლა მიმომსვლელ ზედამხედველად მსახურობს. რა სასიხარულოა მისთვის, აჩვენოს სხვებს ბიბლიიდან, რომ მხეცისმაგვარ ადამიანს შეუძლია ისწავლოს უთანხმოების მოგვარება ძალადობის გარეშე, როგორც ეს თვითონ ისწავლა! რამხელა უპირატესობაა მისთვის სხვებს უჩვენოს წინასწარმეტყველური სიტყვების დიდებული შესრულება: „არავინ იბოროტებს და არავინ იბილწებს მთელ ჩემ წმიდა მთაზე, რადგან აივსება მიწა უფლის ცოდნით, როგორც ზღვა არის წყლებით დაფარული“ (ესაია 11:9).
მოციქული პავლეს და ამ ყოფილი მოძალადის მსგავსად, შენც შეგიძლია ისწავლო გამაღიზიანებელი სიტუაციებთან გამკლავება და პრობლემების მშვიდობიანად მოგვარება. იეჰოვას მოწმეები, რომლებიც შენს ახლომახლო ცხოვრობენ, სიამოვნებით დაგეხმარებიან ამაში.
[სქოლიოები]
a გამოქვეყნებულია საზოგადოება „საგუშაგო კოშკის“ მიერ.
[ჩანართი 5 გვერდზე]
პავლე რეალურად უყურებდა ყველაფერს. მან იცოდა, რომ ქრისტიანებიც შეიძლებოდა აჰყოლოდნენ გრძნობებს.
[სურათი 7 გვერდზე]
იმის დაფასება, რაც ღმერთმა ჩვენთვის გააკეთა, გვეხმარება მშვიდობიანი ურთიერთობები გვქონდეს სხვებთან.