Kapu ya Kumi na Mosi
‘Beno Landa na Kusosa Ntete Kimfumu’
1. (a) Sambu na nki Yezu kusyamisaka bawi na yandi na kulanda kusosa ntete Kimfumu? (b) Inki ngyufula beto fwete kudiyula?
BAMVULA kuluta 1 900 meluta, Yezu kusyamisaka bawi na yandi mutindu yai na diskure mosi ya yandi salaka na Galilea: ‘Beno landa na kusosa ntete Kimfumu mpi lunungu ya Nzambi.’ Kansi sambu na nki yo lombaka kusosa yo ntete? Keti Kristu zolaka ve kuyantika kuyala na Kimfumu yango bamvula mingi na nima? Ee, kansi Kimfumu ya Mesia kele mwaye yina ya Yehowa kanaka na kusadila sambu na kunwanina nswa na yandi ya kuyala mpi kulungisa lukanu na yandi ya nene sambu na ntoto. Yo lombaka nde konso muntu yina vandaka kubakisa mfunu ya mambu yai kutula Kimfumu na kisika ya ntete na luzingu na yandi. Kana yo vandaka kulomba kusala mutindu yina na mvu-nkama ya ntete, keti yo fwete vanda ve mfunu mingi dyaka kuluta na ntangu na beto yai ya Kristu meyantikaka kuyala bonso Mfumu! Yo yina, konso muntu lenda kudiyula nde: Keti mutindu ya luzingu na mono kemonisa nde mono kelanda na kusosa ntete Kimfumu ya Nzambi?—Matayo 6:33.
2. Inki bima bantu mingi kesosaka na bwimi yonso?
2 Bubu yai, na inza ya mvimba, bamilio ya bantu kelanda na kusosa ntete Kimfumu. Bo kemonisa nde bo kepesa maboko na luyalu ya Kimfumu na mpila bo kesadila luzingu na bo na kulungisa luzolo ya Yehowa, sambu bo mekudipesaka bo mosi na yandi. Kansi, bantu mingi mekudipesaka na kusosa bima ya inza yai. Bantu kesosaka mbongo ti bima ya kinsuni mpi byese yina mbongo lenda sumba. To bo kepesaka ngolo na bo yonso na kununga kisalu na bo ya kinsuni. Mutindu na bo ya kuzinga kemonisaka nde susi na bo ya ntetentete kevandaka: kimuntu na bo mosi, bima ya kinsuni, ti byese. Kana bo kekwikilaka na Nzambi, bo ketulaka yandi na kisika ya zole.—Matayo 6:31, 32.
3. (a) Yezu kesyamisa balongoki na yandi na kusosa kimvwama ya nki mutindu, mpi sambu na inki? (b) Sambu na nki yo kele mfunu ve na kuvanda na susi mingi sambu na bima ya kinsuni?
3 Kansi, Yezu kupesaka ndongisila yai na balongoki na yandi: “Beno bumba kimvwama awa na nsi-ntoto ve,” sambu bima ya mutindu yina kezingaka ve tii kuna. Yandi tubaka nde: “Beno bumba kimvwama na zulu” na kusadilaka Yehowa. Yezu kusyamisaka balongoki na yandi na kuvanda na disu ya “petepete” (NW) sambu na kutula dikebi mpi kupesa ngolo yonso na kusala luzolo ya Nzambi. Yandi songaka bo nde: “Beno lenda sadila . . . ve Nzambi ti kimvwama.” Kansi nki beto lenda tuba sambu na bima ya kinsuni yina kevandaka mfunu bonso madya, bilele, mpi kisika ya kulala? Yezu kupesaka ndongisila yai: “Beno lenda mona mpasi [“susi,” NW] ve.” Yandi pesaka bo mbandu ya bandeke nde: Nzambi kedisaka bo. Yezu kusyamisaka balongoki na yandi na kubaka dilongi yai ya bafololo: Nzambi kelwatisaka yo. Keti bansadi ya Yehowa ya mayele meluta ve bima yai yonso na mfunu? Yezu kutubaka mutindu yai sambu na kusukisa, “yo yina, beno landa . . . na kusosa [ntete, NW] Kimfumu na yandi ti mambu yina ya yandi ke zolaka, ebuna yandi ta yika beno bima [ya mfunu] yina yonso.” (Matayo 6:19-34) Keti bisalu na nge kemonisa nde nge kekwikila na mambu yai?
Kubika Ve nde Ata Kima Mosi Kufwa Kyeleka ya Kimfumu
4. Kana muntu ketula susi mingi sambu na bima ya kinsuni, inki mbuma yo lenda buta?
4 Yo kele mbi ve na kuvanda na susi ya kuzwa bima ya kufwana sambu na kulungisa bampusa na nge ya kinsuni ti ya dibuta na nge. Kansi, kana muntu kelutisa ndilu na kutula susi na bima ya kinsuni, malanda na yo lenda vanda ya mbi. Ata yandi ketuba nde yandi kekwikilaka na Kimfumu, kana na ntima na yandi, yandi ketulaka bima yankaka na kisika ya ntete, bima yango tafwa kyeleka ya Kimfumu. (Matayo 13:18-22) Mu mbandu, kilumbu mosi, mvwama mosi ya toko kuyulaka Yezu nde: “Nki mono fweti sala sambu na kubaka moyo ya mvula na mvula?” Yandi vandaka na bikalulu ya mbote mpi yandi vandaka kuzinga mbote ti bantu yankaka, kansi yandi kangamaka ngolo na kimvwama na yandi. Yandi kukaka ve kuyambula yo sambu na kukuma longoki ya Kristu. Yo yina yandi lutisaka dibaku yina zolaka kusadisa yandi na kuyala ti Kristu na Kimfumu ya zulu. Kilumbu yango, Yezu kutubaka nde: “Mpasi mingi na bamvwama na kukota na Kimfumu ya Nzambi!”—Marko 10:17-23.
5. (a) Polo kusyamisaka Timoteo na kusepela na nki bima, mpi sambu na inki? (b) Inki mutindu Satana kesadilaka “nzala ya mbongo” bonso mutambu ya kufwila bantu?
5 Bamvula mingi na nima, ntumwa Polo kusonikilaka Timoteo yina kuvandaka na ntangu yina na Efezo, mbanza mosi ya bo vandaka kusala mumbongo mingi. Polo kuyibusaka yandi nde: “Beto kwisaka kunata ata kima mosi ve awa na nsi-ntoto; yo yina, ntangu beto ta katuka na nsi-ntoto yai beto ta nata mpi ata kima mosi ve. Yo yina mpi, kana beto ke na madia ti bilele ti nzo ya kulala, yina me lunga na beto.” Kusala kisalu sambu na kuzwa “madia ti bilele” sambu na nge mpi dibuta na nge kele dyambu ya mbote. Kansi Polo kukebisaka nde: “Bantu yina ke zolaka kukuma bamvwama, Satana ke bwisaka bo; nzala mingi ya buzoba ti ya mbi yina ke bebisaka bantu, yina ke fwaka bo, yo ke kangaka bo.” Yo kevandaka mpasi na kubakisa mayele ya Satana. Na luyantiku yandi kebendaka muntu na mambu ya fyoti-fyoti, kansi na nima yandi kesadilaka bupusi ya kuluta ngolo, mbala yankaka yandi lenda pesa muntu yango dibaku ya kuzwa grade ya kuluta nene, to kisalu mosi ya mbote yina kefuta yandi mbongo mingi kansi ya kelomba nde yandi kupesa yo ntangu yina yandi vandaka kupesa ntete na mambu ya kimpeve. Kana beto keba ve, “nzala ya mbongo” lenda sala nde beto baka dyaka ve mambu ya Kimfumu na valere. Polo tubaka mutindu yai: “Bantu ya nkaka vandaka na nzala mingi ya mbongo; yo yina nzala yango vidisaka lukwikilu na bo, yo pesaka bo mpasi mingi na ntima.”—1 Timoteo 6:7-10.
6. (a) Inki beto fwete sala kana beto kezola ve kubwa na mutambu ya mpusa ya kuvanda na bima mingi ya kinsuni? (b) Ata mbongo mekuma mpasi bubu yai na inza, na nani beto lenda tula ntima?
6 Zola ya kyeleka yina Polo vandaka na yo sambu na mpangi na yandi ya Mukristu,Timoteo, kutindaka Polo na kusyamisa yandi nde: “Nge fweti tina mambu yina yonso” mpi, “nge fweti nwana ngolo sambu na kuvanda kaka na lukwikilu.” (1 Timoteo 6:11, 12) Beto fwete sala ngolo kibeni kana beto kezola ve kulanda mupepe ya mpusa ya kuvanda ti bima mingi ya kinsuni yina ketambula na inza yai mezyunga beto. Kana beto kenwana mutindu lukwikilu na beto kelomba yo, Yehowa tayambula beto ve ata fyoti. Ata bima mekuma ntalu mingi mpi bisalu kemonana ve na inza ya mvimba, yandi tasala yonso na mpila nde beto konda ve bima yina beto kele na yo mpenza mfunu. Polo kusonikaka nde: “Na luzingu na beno, beno lenda pesa ntima na beno na mbongo ve; kansi beno fweti vanda na kiese na bima yina ya beno ke na yo ntete, sambu Nzambi yandi mosi me tubaka nde: ‘Mono ta bikisa nge ve ata fioti.’ Yo yina beto ke na kikesa ntangu beto ke tuba mambu yai, nde: ‘Mfumu Nzambi muntu ke sadisaka mono, yo yina mono ta wa boma ve. Nki mambu ya mbi muntu lenda sala mono?’ ” (Baebreo 13:5, 6) Ebuna Ntotila Davidi kusonikaka nde: “Mono me kuma mbuta ntangu yai, mono kele diaka leki ve; mono me monaka ntete ve muntu ya mbote Mfumu Nzambi kubuya yandi to bana na yandi kulomba madia.”—Nkunga 37:25.
Mbandu ya Balongoki ya Ntete
7. Inki bantuma yina metala kusamuna Yezu kupesaka balongoki na yandi, mpi sambu na nki yo vandaka mbote na ntangu yina?
7 Na nima ya kulonga bantumwa na yandi mbote, Yezu kutindaka bo na kwenda kulonga nsangu ya mbote na bantu ya Izraele mpi na kusonga bo nde: “Kimfumu ya Nzambi me kuma penepene!” Yo vandaka nsangu ya kyese kibeni! Yezu Kristu, Mfumu ya Kimfumu ya Mesia vandaka na kati na bo. Sambu bantumwa kudipesaka na kisalu ya Nzambi, Yezu kusyamisaka bo na kutula ntima nde Nzambi tasungimina bo. Yo yina yandi tubaka nde: “Beno nata ata kima mosi ve na nzila: ata nti ve; ata mwa-saki ve, ata madia ve, ata mbongo ve; beno nata basimisi zole-zole mpi ve. Konso nzo yina ya bo ta yamba beno, beno vanda muna tii kuna ya beno ta katuka na bwala yina.” (Matayo 10:5-10; Luka 9:1-6) Yehowa zolaka kusala yonso na mpila nde bampangi na bo bantu ya Izraele, yina kuvandaka na kikalulu ya kuyamba banzenza, kupesa bo bima ya kinsuni.
8. (a) Ntangu lufwa na yandi kukumaka penepene, sambu na nki Yezu pesaka bantuma ya mpa na yina metala kusamuna? (b) Ata mpidina, inki kima zolaka kuvanda kaka na kisika ya ntete na luzingu ya balongoki ya Yezu?
8 Na nima, ntangu fyoti na ntwala ya lufwa na yandi, Yezu kukebisaka bantumwa na yandi nde na bilumbu yina talanda beno tasoba mambu mingi na ntangu beno takwenda kulonga. Sambu bamfumu zolaka kubanda na kubuyisa kisalu na bo, ziku yo zolaka kuvanda dyaka ve pete nde bantu ya Izraele kuyamba bo. Dyaka, yo lombaka nde bo kwenda kunata nsangu ya Kimfumu na bansi ya bantu ya Makanda. Ntangu yai yo lombaka nde bo nata “mwa-kima ya kunatila mbongo” mpi “mwa-saki [ya madya, NW].” Ata na ntangu yina yo lombaka nde bo nata bima na bo mosi, bo vandaka na mukumba ya kulanda na kusosa ntete Kimfumu ya Yehowa mpi lunungu na yo, mpi kutula kivuvu nde Nzambi tasakumuna bikesa ya bo tasala sambu na kuzwa madya mpi bilele yina bo tavanda na yo mfunu.—Luka 22:35-37.
9. Inki mutindu Polo kutulaka Kimfumu na kisika ya ntete na luzingu na yandi ata yandi vandaka kudisosila bima ya kinsuni, mpi nki ndongisila yandi pesaka na dyambu yai?
9 Ntumwa Polo kuvandaka mbandu ya mbote ya muntu yina kusadilaka bandongisila yina ya Yezu. Polo kutulaka kisalu ya kusamuna na kisika ya ntete na luzingu na yandi. (Bisalu 20:24, 25) Ntangu yandi vandaka kwenda na kisika mosi sambu na kusamuna, yandi vandaka kutunga nkutu batenta sambu na kulungisa bampusa na yandi ya bima ya kinsuni. Yandi vandaka kukinga ve nde bantu yankaka kulungisila yandi yo. (Bisalu 18:1-4; 1 Tesalonika 2:9) Kansi, yandi vandaka kundima na ntonda yonso kuyamba mpi makabu yina bantu yankaka vandaka kupesa yandi ntangu zola na bo vandaka kutinda bo na kusala yo. (Bisalu 16:15, 34; Filipi 4:15-17) Polo kusyamisaka ve Bakristu nde bo yambula kulungisa mikumba na bo ya mabuta sambu bo kudipesa na kisalu ya kusamuna, kansi yandi lombaka bo na kuvanda na bukatikati sambu na kulungisa mikumba na bo yonso. Yandi longisilaka bo na kusala kisalu, kuzola mabuta na bo, mpi na kukabila bantu yankaka. (Efezo 4:28; 2 Tesalonika 3:7-12) Yandi syamisaka bo na kutula ntima na Nzambi, kansi na bima ya kinsuni ve, mpi na kusadila luzingu na bo na mutindu mosi ya kemonisa nde bo kebakisa mbote mambu yina meluta mfunu. Na kuwakana ti malongi ya Yezu, yo lombaka nde bo sosa ntete Kimfumu ya Nzambi mpi lunungu na yo.—Filipi 1:9-11.
Landa na Kutula Kimfumu na Kisika ya Ntete na Luzingu na Nge
10. ‘Kusosa ntete Kimfumu’ ketendula inki?
10 Ntangu ikwa beto kelutisaka na kuzabisa bantu yankaka nsangu ya mbote ya Kimfumu? Yo kelandaka mbala mingi luzingu mpi kiteso ya ntonda ya beto kele na yo. Kuvila ve nde Yezu kutubaka ve nde, ‘sosa Kimfumu ntangu nge kele ve na kima yankaka ya kusala.’ Sambu yandi zabaka nde Kimfumu kele mfunu mingi, Yezu kutendulaka luzolo ya Tata na yandi ntangu yandi tubaka nde: “Landa . . . na kusosa [ntete, NW] Kimfumu na yandi.” (Luka 12:31) Ata yo kelomba nde beto yonso fwete sala kisalu sambu na kulungisa bampusa na beto mpi ya mabuta na beto, kana beto kele na lukwikilu, beto tatulaka kisalu ya Kimfumu ya Nzambi mepesaka beto na kisika ya ntete na luzingu na beto. Na ntangu beto tasalaka mutindu yina, beto sala mpi yonso sambu na kulungisa mikumba na beto ya dibuta.—1 Timoteo 5:8.
11. (a) Inki mutindu Yezu kumonisaka nde bantu yonso takuka ve kusala kiteso mosi na kisalu ya kumwanga nsangu ya Kimfumu? (b) Inki mambu lenda sala nde kiteso ya kisalu na beto kuswaswana ti ya bankaka?
11 Bantu mingi na kati na beto kekukaka kulutisa ntangu mingi na kisalu ya kusamuna nsangu ya mbote ya Kimfumu kuluta bankaka. Kansi, na kingana na yandi yina metala mitindu ya kuswaswana ya ntoto, Yezu kumonisaka nde bantu yonso yina bantima na bo kele bonso ntoto ya mbote tabuta mbuma. Inki kiteso? Muntu na muntu na kiteso ya ngolo na yandi. Mambu bonso, kimbuta, mavimpi, mpi mikumba ya dibuta lenda sala nde kiteso ya bambuma na beto kuswaswana. Kansi kana muntu kezolaka nsangu ya mbote ya Kimfumu na masonga yonso, yandi lenda sala mambu mingi.—Matayo 13:23.
12. Inki lukanu ya mbote ya kimpeve bo kesyamisa baleke na kutadila?
12 Yo kele mbote na kutula balukanu yina tasadisa beto na kudipesa mingi na kisalu ya Kimfumu. Baleke fwete yindula mingi mpenza mbandu ya mbote ya kikesa yina leke mosi ya Mukristu na zina ya Timoteo kupesaka. (Filipi 2:19-22) Keti kele ti kima yankaka ya kuluta mbote yina bo lenda sala kana bo kudipesa ve na kusala kisalu ya ntangu yonso na ntangu bo tamanisa banzo-nkanda na bo? Bambuta mpi kele ti bikuma ya mbote mpenza ya kuditudila balukanu ya mbote ya kimpeve.
13. (a) Nani kezengaka mambu yina konso muntu na kati na beto mefwana na kusala na kisalu ya Kimfumu? (b) Kana beto kesosa ntete Kimfumu mpenza, inki beto tamonisa?
13 Na kisika ya kutonga bantu yina beto kemona nde bo lenda sala mingi, lukwikilu fwete pusa beto na kusala yonso sambu na kutomisa bikalulu na beto na mpila nde beto kudipesa mingi na kusadila Nzambi na kiteso ya mingi yina mefwana na ngolo na beto mosi. (Roma 14:10-12; Galatia 6:4, 5) Mpila disolo ya Yobi kemonisa yo, Satana keyindulaka nde susi na beto ya ntetentete kevandaka na bima na beto ya kinsuni, kikesa na beto mosi, mpi mambote na beto mosi mpi nde beto kesadilaka Nzambi kaka sambu yandi kefutaka beto. Kansi kana ya kyeleka beto kesosa ntete Kimfumu, beto tamonisa nde Dyabulu kele mpenza muntu ya luvunu. Beto tamonisa nde kisalu ya Nzambi kele na kisika ya ntete na luzingu na beto. Mpidina, na kutuba mpi na bisalu na beto, beto tamonisaka nde beto kezolaka Yehowa mingi mpenza, beto kepesaka maboko na kwikama yonso na kimfumu na yandi, mpi beto kezolaka bampangi na beto.—Yobi 1:9-11; 2:4, 5; Bingana 27:11.
14. (a) Sambu na nki yo kele mfunu kuvanda ti manaka sambu na kisalu ya bilanga? (b) Na nki kiteso Bambangi kesalaka kisalu ya bilanga?
14 Manaka lenda sadisa beto na kulungisa mambu mingi kuluta yina ya beto kanaka na kusala. Yehowa yandi mosi ‘metulaka ntangu’ ya kulungisa lukanu na yandi. (Kubasika 9:5; Marko 1:15) Kana mpila kele, yo kele mbote na kubasika na kisalu ya bilanga na kulandaka manaka ya sikisiki mbala mosi to mbala mingi konso mposo. Mafunda ya Bambangi ya Yehowa na ntoto ya mvimba mekotaka na ndonga ya bapasudi-nzila nsadisi, bo kesalaka kiteso ya bangunga zole konso kilumbu sambu na kusamuna nsangu ya mbote. Mafunda yankaka kele bapasudi-nzila ya ntangu yonso, bo kesalaka bangunga zole ti ndambu konso kilumbu na kusamuna nsangu ya Kimfumu. Bapasudi-nzila ya nene ti bamisionere kesalaka bangunga mingi na kisalu ya Kimfumu. Beto lenda sosa dyaka mabaku ya mbote ya kuzabisa kivuvu ya Kimfumu na konso muntu yina kezola kuwa beto. (Yoane 4:7-15) Mpusa na beto fwete vanda ya kusala mingi na kisalu yai na kiteso luzingu na beto kepesa beto nzila ya kusala yo, sambu Yezu kutubaka nde: “Bo ta longaka Nsangu yai ya Mbote ya Kimfumu na nsi-ntoto ya mvimba, na mpila nde bantu ya makanda yonso kuwa yo. Ebuna na nima, nsuka ya ntoto ta kwisa.”—Matayo 24:14; Efezo 5:15-17.
15. Na yina metadila kisalu na beto, sambu na nki nge keyindula nde ndongisila yina kele na 1 Korinto 15:58 mekumaka mpenza na ntangu ya mbote?
15 Na kimvuka, na bisika yonso ya ntoto, yo vanda na nki insi ya bo kezinga, Bambangi ya Yehowa kevukanaka na kusala kisalu yai ya kele dibaku mosi ya nene sambu na bo. Bo kekudiwaka kibeni nde ndongisila yai ya kupemama na Biblia mepesamaka na bo: “Beno vanda ngolo, beno vanda bonso bantu yina lenda bwa ve. Beno kudipesa ntangu yonso na kisalu ya Mfumu Yesu, sambu beno zaba nde konso kisalu ya Mfumu ya beno ke salaka yo kele ya mfunu.”—1 Korinto 15:58.
Mvutukila
• Ntangu Yezu tubaka nde ‘landa na kusosa ntete Kimfumu,’ yandi zolaka nde nki kuvanda na kisika ya zole?
• Inki mutindu beto fwete tadila mukumba na beto ya kulungisa bampusa na beto ya kinsuni ti ya mabuta na beto? Inki lusadisu Nzambi tapesa beto?
• Tanga mitindu ya kuswaswana ya kisalu ya Kimfumu yina beto lenda sala?
[Kifwanisu ya kele na lutiti 107]
Bubu yai, na konso insi, Bambangi ya Yehowa kesamunaka nsangu ya mbote na ntwala nde nsuka ya ntoto kukwisa