KAPU 20
“Kabula Insi Bonso Dikabu”
MAMBU YINA KAPU YAI KE TUBILA: Ntendula ya kukabula insi
1, 2. (a) Inki bantuma Yehowa pesaka Ezekiele? (b) Inki bangiufula beto ta tadila?
EZEKIELE me katuka kumona mbona-meso mosi yina me pusa yandi na kuyindula mambu yina salamaka bamvula kiteso ya 900 me luta na bilumbu ya Moize mpi ya Yozue. Na ntangu yina, Yehowa monisaka Moize bandilu ya Ntoto ya Lusilu mpi na nima yandi songaka Yozue mutindu ya kukabula ntoto yina na makanda ya Izraele. (Kut. 34:1-15; Yoz. 13:7; 22:4, 9) Kansi ntangu yai, na mvu 593 N.T.B., Yehowa ke songa Ezekiele mpi bampangi na yandi yina kele na kimpika na kukabula diaka Ntoto ya Lusilu na makanda ya Izraele!—Ezek. 45:1; 47:14; 48:29.
2 Inki nsangu mbona-meso yai vandaka ti yo sambu na Ezekiele mpi bampangi na yandi yina vandaka na kimpika? Sambu na nki mbona-meso yai ke pesa bansadi ya Nzambi kikesa bubu yai? Keti yo ta lungana na mutindu ya nene na bilumbu ke kwisa?
Mbona-Meso Mosi ya Kele ti Mambu Iya Yina Ke Pesa Kivuvu
3, 4. (a) Inki mambu iya ya ke pesa kivuvu mbona-meso ya nsuka ya Ezekiele pesaka Bayuda yina vandaka na kimpika? (b) Inki diambu beto ta tubila na kapu yai?
3 Mbona-meso ya nsuka yina Ezekiele monaka kele na bakapu nana ya mukanda na yandi. (Ezek. 40:1–48:35) Yo pesaka Bayuda yina vandaka na kimpika mambu iya yina pesaka bo kivuvu na yina me tala dikanda ya Izraele ya mpa. Inki kele mambu yango? Ya ntete, bo ta vutula lusambu ya bunkete na tempelo ya Nzambi. Ya zole, banganga-nzambi mpi bangungudi ya mbote ta twadisa dikanda yina. Ya tatu, bantu yonso yina ta vutuka na Izraele ta baka kitini ya ntoto ntangu bo ta kabula insi. Mpi ya iya, Yehowa ta vanda ti bo mpi ta zinga diaka na kati na bo.
4 Kapu 13 mpi 14 ya mukanda yai tubilaka mutindu mambu zole ya ntete, disongidila kuvutula lusambu ya kieleka mpi luyalu ya bangungudi ya mbote, ta lungana. Na kapu yai, beto ta tubila diambu ya tatu, disongidila lusilu ya kukabula insi. Na kapu ya ke landa, beto ta tadila lusilu ya ke monisa nde Yehowa ta vanda na kati na bo.—Ezek. 47:13-21; 48:1-7, 23-29.
“Insi Yai . . . Bo Me Pesa Yo na Beno Bonso Dikabu”
5, 6. (a) Na mbona-meso ya Ezekiele, inki teritware bo zolaka kukabula? (Tala kifwanisu ya luyantiku ya kapu.) (b) Lukanu ya mbona-meso ya ke tubila kukabula insi vandaka nki?
5 Tanga Ezekiele 47:14. Na mbona-meso, Yehowa bendaka dikebi ya Ezekiele na kitini mosi ya ntoto yina ta kuma ntama mingi ve bonso “kilanga ya Edeni.” (Ezek. 36:35) Na nima, Yehowa tubaka nde: “Yai kele teritware yina beno ta pesa bonso dikabu ya ntoto ya makanda 12 ya Izraele.” (Ezek. 47:13) “Teritware” yina bo zolaka kupesa vandaka insi ya mpa ya Izraele kisika Bayuda yina vandaka na kimpika zolaka kuvutuka. Na nima, mutindu Ezekiele 47:15-21 ke monisa yo, Yehowa tendulaka na pwelele yonso bandilu ya nganda ya insi ya mvimba.
6 Lukanu ya mbona-meso yai ya ke tubila kukabula insi vandaka nki? Ntendula ya bandilu yina bo tesaka mbote-mbote pesaka Ezekiele mpi bampangi na yandi yina vandaka na kimpika kivuvu nde Nzambi ta vutula insi na bo yina bo vandaka kuzola. Yindula mutindu mambu yina Yehowa tubaka mbote-mbote mpi na pwelele yonso sambu na kupesa Bayuda yina vandaka na kimpika kivuvu, pesaka bo kiese mingi! Keti bansadi ya Nzambi ya ntama bakaka kibeni insi yina bo kabudilaka bo bonso dikabu? Ee.
7. (a) Inki mambu yantikaka kusalama na mvu 537 N.T.B., mpi yo ke yibusa beto nki? (b) Inki ngiufula beto ta tadila ntete?
7 Na mvu 537 N.T.B., bamvula kiteso ya 56 na nima ya mbona-meso ya Ezekiele, Bayuda mingi yina vandaka na kimpika yantikaka kuvutuka na insi ya Izraele mpi kuzinga kuna. Mambu yina ya mfunu yina salamaka bamvula mingi me luta ke yibusa beto diambu ya mutindu mosi yina ke salama bubu yai na kati ya bansadi ya Nzambi. Na mutindu mosi buna, bo bakaka mpi kitini mosi ya ntoto. Inki mutindu? Yehowa pesaka bansadi na yandi nswa ya kukota na insi ya kimpeve mpi ya kuzinga kuna. Yo yina, mutindu Nzambi vutulaka Ntoto ya Lusilu ya ntama ke longa beto mambu mingi ya me tala mutindu yandi vutulaka insi ya kimpeve ya bansadi na yandi bubu yai. Kansi, na ntwala ya kutadila mambu yina yo ke longa beto, beto pesa ntete mvutu na ngiufula yai, “Sambu na nki beto ke tuba nde insi ya kimpeve kele kibeni bubu yai?”
8. (a) Yehowa yingisaka dikanda ya Izraele ya kinsuni na nki dikanda? (b) Insi to paladisu ya kimpeve kele inki? (c) Inki ntangu yo salamaka, mpi banani ke zingaka kuna?
8 Na mbona-meso yina Ezekiele monaka na ntwala, Yehowa monisaka nde bambikudulu ya me tala mutindu bo ta vutula Izraele ta lungana na mutindu ya nene na nima ya ntangu yina ‘nsadi na yandi Davidi,’ disongidila Yezu Kristu, ta yantika kuyala. (Ezek. 37:24) Yo salamaka na mvu 1914 T.B. Na ntangu yina, Nzambi vandaka diaka ve kundima bantu ya Izraele ya kinsuni bonso bansadi na yandi, yandi yingisaka bo banda ntama na Izraele ya kimpeve, disongidila Bakristu yina bo me tulaka mafuta. (Tanga Matayo 21:43; 1 Piere 2:9.) Yehowa yingisaka ve kaka dikanda ya Izraele ya kinsuni na dikanda ya kimpeve kansi yandi yingisaka mpi insi ya Izraele ya kinsuni na insi to paladisu ya kimpeve. (Yez. 66:8) Mutindu beto monaka yo na Kapu 17 ya mukanda yai, insi ya kimpeve kele kisika mosi ya kimpeve ya kele na lutaninu, kisika Bakristu ya bo me tulaka mafuta yina me bikalaka ke sambilaka Yehowa banda na mvu 1919. (Tala lupangu 9B, “Sambu na Nki 1919?”) Na nima ya bamvula, Bakristu yina kele ti kivuvu ya kuzinga awa na ntoto, disongidila “mameme ya nkaka,” yantikaka mpi kuzinga na insi yai ya kimpeve. (Yoa. 10:16) Ata paladisu ya kimpeve ke landa kukuma nene bubu yai, bantu ta baka balusakumunu na yo yonso kaka na nima ya Armagedoni.
Kukabula Ntoto Kiteso Mosi mpi Mbote-Mbote
9. Inki bantuma ya pwelele Yehowa pesaka na yina me tala kukabula insi?
9 Tanga Ezekiele 48:1, 28. Na nima ya kutula bandilu ya nganda ya insi, Yehowa tendulaka na pwelele yonso mutindu ya kukabula insi yina. Yandi tubaka nde makabu ya makanda 12 fwete vanda kiteso mosi, banda na ndambu ya nordi tii na ndambu ya sudi, mpi bo fwete yantika ti dikanda ya Dani na nordi ya insi mpi kusukisa ti dikanda ya Gadi na sudi ya insi. Teritware yina bo pesaka bonso dikabu na konso dikanda na kati ya makanda 12 vandaka kuyantika na ndilu ya nganda ya insi na ndambu ya esti tii na Nzadi-mungwa ya Nene, to Nzadi-Mungwa ya Mediterane, na ndambu ya westi.—Ezek. 47:20.
10. Ziku kitini yai ya mbona- meso pesaka Bayuda yina vandaka na kimpika nki kivuvu?
10 Ziku kitini yai ya mbona-meso pesaka Bayuda yina vandaka na kimpika nki kivuvu? Mambu ya pwelele yina Ezekiele tubaka sambu na mutindu ya kukabula insi sadisaka Bayuda yina vandaka na kimpika na kubakisa nde kisalu ya kukabula insi ta salama na ndonga. Diaka, mutindu Nzambi tubaka nde konso dikanda na kati ya makanda yonso 12 ta baka dikabu ya kiteso mosi monisaka nde Bayuda yina ta katuka na kimpika ta baka kibeni dikabu na insi yina Nzambi ta vutula. Bantu yonso yina ta vutuka ta vanda ti ntoto mpi banzo.
11. Inki malongi beto lenda baka na mbona-meso ya ke tubila kukabula insi? (Tala lupangu “Mutindu Bo Kabulaka Insi.”)
11 Inki malongi ya ke pesa kikesa beto lenda baka bubu yai na mbona-meso yai? Na Ntoto ya Lusilu yina Nzambi vutulaka bisika vandaka ve kaka sambu na banganga-nzambi, Balevi, bamfumu, kansi mpi sambu na bantu yonso ya makanda 12. (Ezek. 45:4, 5, 7, 8) Mutindu mosi bubu yai, na paladisu ya kimpeve, bisika ke vandaka ve kaka sambu na Bakristu yina bo me tulaka mafuta yina me bikalaka mpi sambu na bantu ya ‘kimvuka ya nene’ yina ke twadisaka, kansi bisika ke vandaka mpi sambu na bantu yonso ya kimvuka ya nene.a (Kus. 7:9) Ata beto kele ti mukumba ya fioti kibeni na dibundu ya Nzambi, beto ke vandaka ti kisika ya kele na lutaninu mpi kisalu ya mfunu na insi ya kimpeve. Diambu yai ke pesa kibeni kikesa!
Baluswaswanu Zole ya Mfunu—Inki Yo Ke Tendula Sambu na Beto?
12, 13. Inki bantuma ya pwelele Yehowa pesaka na yina me tala kukabudila makanda insi?
12 Ziku bantuma ya nkaka yina Yehowa pesaka na yina me tala kukabula insi yitukisaka kibeni Ezekiele sambu yo swaswanaka ti bantuma yina yandi pesaka Moize. Beto tadila baluswaswanu zole. Ya ntete ke tadila insi; mpi ya zole ke tadila bantu na yo.
13 Ya ntete, insi. Nzambi songaka Moize na kupesa makanda ya nene bitini ya ntoto ya nene kuluta makanda ya fioti. (Kut. 26:52-54) Kansi, Nzambi pesaka Ezekiele bantuma ya pwelele ya kupesa makanda yonso “bitini kiteso mosi [“konso muntu bonso mpangi na yandi,” noti na nsi ya lutiti.].” (Ezek. 47:14) Yo yina, yo lombaka nde nda ya konso dikabu yantika na ndilu ya ndambu ya nordi tii na ndilu ya ndambu ya sudi kuvanda kibeni kiteso mosi sambu na konso dikanda na kati ya makanda 12. Bantu yonso ya Izraele, ata bo kele na konso dikanda, zolaka kubaka dikabu ya kiteso mosi ya bima yina Ntoto ya Lusilu yina vandaka kubaka masa mingi lendaka kubuta.
14. Inki mutindu bantuma yina Yehowa pesaka sambu na banzenza me swaswana ti mambu yina Nsiku ya Moize vandaka kutuba?
14 Ya zole, bantu. Nsiku ya Moize vandaka kutanina banzenza mpi kupesa bo nswa ya kusambila Yehowa, kansi bo vandaka ve ti dikabu na insi. (Levi 19:33, 34) Ata mpidina, mambu yina Yehowa ke songa Ezekiele ntangu yai me swaswana ti yina yandi tubaka na Nsiku ya Moize. Yehowa songaka yandi nde: “Pesa munzenza dikabu na teritware ya dikanda yina yandi ke zingaka.” Mutindu Yehowa pesaka nsiku yai, yandi katulaka luswaswanu ya nene yina kele na kati ya “bantu yina me butukaka kibeni bantu ya Izraele” mpi bantu yina kele banzenza na insi. (Ezek. 47:22, 23) Na insi yina Nzambi vutulaka yina Ezekiele monaka na mbona-meso, bantu na yo vandaka kiteso mosi mpi bo vandaka kusambila Nzambi na bumosi.—Levi 25:23.
15. Bantuma ya me tala insi mpi bantu na yo ke ndimisa nki kieleka ya ke sobaka ve ya me tala Yehowa?
15 Yo fwete vanda nde bantuma yai zole ya mfunu ya Ezekiele bakaka na yina me tala insi mpi bantu na yo pesaka Bayuda yina vandaka na kimpika kivuvu. Bo zabaka nde Yehowa ta pesa konso muntu kisika ya kiteso mosi, yo vanda yandi kele muntu yina me butukaka muntu ya Izraele to munzenza yina ke sambaka Yehowa. (Esd. 8:20; Neh. 3:26; 7:6, 25; Yez. 56:3, 8) Bantuma yai monisaka mpi kieleka mosi ya ke pesa kikesa mpi ya ke sobaka ve nde sambu na Yehowa, bansadi na yandi yonso ke vandaka mfunu kiteso mosi. (Tanga Agai 2:7.) Bubu yai, yo vanda beto kele ti kivuvu ya kuzinga na zulu to na ntoto, beto yonso ke zolaka kieleka yai.
16, 17. (a) Inki mambote beto me baka ntangu beto me tadila mambu ya me tala insi mpi bantu na yo? (b) Inki beto ta tubila na kapu ya ke landa?
16 Inki mambote beto me baka ntangu beto me tadila mambu ya me tala insi mpi bantu na yo? Beto me mona nde yo fwete monana pwelele nde bampangi ya ntoto ya mvimba bubu yai kele kiteso mosi mpi na bumosi. Yehowa ke pona-ponaka ve. Beto fwete kudiyula nde: ‘Keti mono ke landaka mbandu ya Yehowa na yina me tala kukonda kupona-pona? Keti mono ke sadilaka bampangi-Bakristu mambu ti luzitu yonso, kukonda kutadila mpusu to mambu ya nkaka ya luzingu na bo?’ (Bar. 12:10) Beto ke sepelaka mutindu Yehowa me pesaka beto yonso kisika ya kiteso mosi na paladisu ya kimpeve, kisika beto ke sadilaka Tata na beto ya kele na zulu kisalu ya santu na moyo ya mvimba mpi beto ke bakaka balusakumunu na yandi.—Bag. 3:26-29; Kus. 7:9.
17 Beto tadila ntangu yai diambu ya iya yina ke pesa kivuvu ya kele na kitini ya nsuka ya mbona-meso ya nsuka ya Ezekiele: lusilu ya Yehowa pesaka nde yandi ta vanda ti Bayuda yina vandaka na kimpika. Inki malongi beto lenda baka na lusilu yai? Beto ta baka mvutu na kapu ya ke landa.