Yehowa Lenda Kukumisa Nge Ngolo
“Yandi kepesaka ngolo na muntu yina kele ya kulemba; mpi yandi kefulusaka ngolo yonso na muntu yina kele ya kulenzangana.”—YEZAYA 40:29, NW.
YEHOWA kele Nzambi mosi “ya kufuluka na ngolo.” Beto lenda kumona nzikisa ya “ngolo ya kukonda nsuka mpi Bunzambi” ya Nzambi na kitoko ya kuluta ya lugangu na yandi ya kemonanaka. Bayina kebuyaka na kundima mambu yai bonso bidimbu nde yandi kele Ngangi, bau lenda kulolulama ve.—Bankunga 147:5; Roma 1:19, 20.
2 Ngolo ya Yehowa kelanda kaka na kumonana pwelele na mutindu siansi kekota na mfimpa ya mudindu ya luyalanganu, ti ya bagalaksi na yau ya kuluta mingi ya mekudiyalumunaka na kitamina ya kuluta nda (bankama ya mafuku ya ba-année-lumière). Na mpimpa ya kutemuka, tambusa meso na dituti ya tombe na zulu mpi tala kana nge tavanda na mawi kiteso mosi ve ti nsoniki ya Bankunga ya kutubaka nde: “Ntangu mono kemona mazulu na nge, bisalu ya misapi na nge, ngonda ti bambwetete ya nge kuyidikaka, muntu kele inki sambu nge kubambuka yandi na mbundu na nge, ye mwana ya muntu ya mesalama na ntoto sambu nge kusungimina yandi?” (Bankunga 8:3, 4, NW) Mpi inki mutindu Yehowa kesungiminaka mpenza muntu, disongidila beto! Yandi kupesaka na bakala mpi nkento ya ntete kisika mosi ya kuvanda ya kuluta mbote na ntoto. Ata ntoto na yau mpi kuvandaka na ngolo—sambu na kubuta mfinda, kupesa madya ya kuluta mbote mpi ya kukonda mvindu. Muntu ti bambisi vandaka kubaka ngolo ya kinsuni na nsonga yai ya ngolo ya Nzambi.—Kuyantika 1:12; 4:12; 1 Samuele 28:22.
3 Mazulu kebenda ve kaka dikebi na beto, mpi bambisi ti bamfinda ya ntoto kele ve kaka ya kuluta kitoko, kuluta dyaka yau kemonisa beto mpi ngolo ya Nzambi. Ntumwa Polo kusonikaka nde: “Bikalulu na yandi ya kukonda kumonana kemonisama pwelele kubanda na lugangu ya nza, sambu yau kezabana na nsadisa ya bima ya mesalamaka, ata ngolo na yandi ya kukonda nsuka mpi Bunzambi na yandi.” (Roma 1:20, NW) Kansi kele ti nzikisa ya nkaka dyaka ya ngolo na yandi ya kelomba dikebi mpi ntonda na beto. Nge lenda kudiyula nde ‘inki lenda kumonisa ngolo ya Nzambi mingi kuluta luyalanganu?’ Mvutu kele nde Yezu Kristu. Ya kyeleka, ya kupemama na Nzambi, ntumwa Polo kutubaka nde Kristu ya kukomamaka na nti ya mpasi kele “ngolo ya Nzambi mpi mayele ya Nzambi.” (1 Korinto 1:24, NW) Nge talenda kudiyula nde ‘Sambu na inki yau kele mpila yina?’ ‘Mpi inki kuwakana yau lenda kuvanda na yau ti luzingu na mono ya kusungama ntangu yai?’
Kumonisama ya Ngolo na Nzila ya Mwana na Yandi
4 Ngolo ya Nzambi kumonisamaka ntetentete na ntangu yandi kugangaka Mwana na yandi mosi kaka, ya kusalamaka na kifwanisu na yandi. Mwana yai ya kimpeve kusadilaka Yehowa bonso “ngudi ya nsadi” na kusadilaka ngolo ya Nzambi ya kuluta mingi sambu na kuganga bima yonso ya nkaka. (Bingana 8:22, 30) Polo kusonikaka na bampangi na yandi bakristu ya Kolosai nde: “Na nzila na yandi, bima yonso ya nkaka kugangamaka na mazulu ti na ntoto, bima ya kemonanaka ti yina ya kemonanaka ve . . . Bima yonso ya nkaka kugangamaka na nsadisa na yandi mpi sambu na yandi.”—Kolosai 1:15, 16, NW.
5 Beto kele ndambu ya ‘bima ya kugangamaka na ntoto.’ Ebuna, keti ngolo ya Nzambi lenda kuyalumuka na beto bantu? Ee, na kati ya nkenda ya bangwisani ya Nzambi ti bantu ya kukonda kukuka, Yehowa kupesaka mbala na mbala ngolo ya kuluta mingi na bansadi na yandi sambu bau kuka kulungisa balukanu na yandi. Moize kuzabaka nde, na kimvuka, bantu ya kukonda kukuka kezingaka bamvula 70 to 80. (Bankunga 90: 10) Yandi mosi Moize kuzingaka bamvula ikwa? Yandi kulungisaka bamvula 120 na luzingu, kansi “disu na yandi kukumaka na mbumbuluka ve, mpi ngolo ya luzingu na yandi kulebakanaka ve.” (Kulonga 34:7, NW) Yau kezola ve kumonisa nde Nzambi kepesaka nzila na mosi mosi na kati ya bansadi na yandi na kuzinga mingi bonso Moize to na kulunda ngolo ya mutindu yina, yau kemonisa nde Yehowa lenda kupesa ngolo na yandi na bantu.
6 Nsonga ya nkaka ya kiyeka ya Yehowa ya kupesa ngolo na yandi na babakala ti bankento kemonisama na yina ya yandi kusalaka na nkento ya Abrahami. “Sara yandi mosi mpi kubakaka ngolo ya kuyimita nkuna, ata yandi kulutilaka bamvula, sambu yandi kutulaka ntima nde muntu yina kusilaka kele ya kwikama.” To beto tadila mutindu Yehowa vandaka kupesa ngolo na bazuzi na Izraele: “Gedeoni, Baraki, Samsoni, Yefte, Davidi kumosi ti Samuele mpi bambikudi ya nkaka, yina . . . tuka na lebakana kukumaka ya kufuluka na ngolo.”—Baebreo 11:11, 32-34, NW.
7 Ngolo ya mutindu yina lenda kusadilama na beto mpi. Ya kyeleka, beto lenda ve kubanza kuzwa mwana na kimpa bubu yai, to beto lenda ve kumonisa ngolo bonso yina ya Samsoni. Kansi beto lenda kukuma ngolo, bonso Polo kusongaka bantu ya kubatalala ya Kolosai. Ee, Polo kusonikilaka babakala, bankento, ti bana, bonso bayai ya beto kele na bau na mabundu bubu yai, mpi yandi kutubaka nde bau vandaka “kukumisama ngolo ti ngolo yonso.”—Kolosai 1:11, NW.
8 Na ntangu ya kisalu ya Yezu awa na ntoto, Yehowa kumonisaka yau pwelele nde ngolo na yandi vandaka kusala na nzila ya Mwana na yandi. Mu mbandu, kilumbu mosi ntangu bantu mingi kwisaka na Yezu na Kapernaumi, “ngolo ya Yehowa kuvandaka pana sambu yandi kusala bambelula.”—Luka 5:17, NW.
9 Na nima ya lufutumuku na yandi, Yezu kundimisaka balongoki na yandi nde bau ‘tabaka ngolo ntangu mpeve santu takwisa na zulu na bau.’ (Bisalu 1:8, NW) Yau vandaka mpenza kyeleka! Nsoniki ya nkenda mosi ketendula na bunda mambu ya kulutaka mwa bilumbu na nima ya Pentekote ya mvu 33 ya T.B. nde: “Ti ngolo ya mingi, bantumwa kulandaka na kuta kimbangi na yina metala lufutumuku ya Mfumu Yezu.” (Bisalu 4:33, NW) Polo yandi mosi kuvandaka mosi na kati ya bantu ya kukumisamaka ngolo sambu na kisalu ya Nzambi kupesaka yandi na kusala. Na nima ya mbalula ya ntima na yandi mpi ya yandi kuyantikaka na kumona dyaka, yandi “vandaka kubaka ngolo ya kuluta mingi mpi yandi vandaka kubwisa Bayuda ya kuvandaka na Damasi na mutindu ya yandi vandaka kupesa banzikisa ya kyeleka nde yai kele Kristu.”—Bisalu 9:22, NW.
10 Ya kyeleka, Polo kuvandaka ti mfunu ya ngolo ya kuluta, ntangu beto ketadila ngolo ya kimpeve ti ya mabanza ya yandi kuvandaka na yau mfunu sambu na kusala banzyetolo tatu ya misionere ya mafuku ya bakilometele. Yandi kuvibidilaka mpi mintindu yonso ya bampasi, na kati na yau: boloko mbala zole mpi kigonsa ya lufwa ya bumbangi. Inki mutindu yandi kuvibidilaka yau? Yandi kuvutulaka mvutu nde: “Mfumu kutelemaka penepene na mono mpi yandi kufulusaka ngolo na kati na mono, sambu nde na nzila na mono kisalu ya kusamuna kusalama mpenza.”—2 Timoteo 4:6-8, 17, NW; 2 Korinto 11:23-27, NW.
11 Nkutu, beto lenda kuyituka ve nde Polo, ntangu yandi vandaka kusonikila “bampangi na yandi na kuwakana ti Kristu” ya Kolosai, kundimisaka bau nde bau talenda “kukuma ngolo na ngolo yonso na bunene ya nkembo ya ngolo [ya Yehowa] sambu nde bau kuvibidila mpenza mpi kuvanda na ntima ya nda ti kyese.” (Kolosai 1:2, 11) Ata nkutu bangogo yai kutadilaka ntetentete Bakristu ya kusolama, bayina yonso kelanda bitambi ya Yezu lenda kubaka mpenza mambote ya mambu yina Polo kusonikaka.
Bau Kukumisamaka Ngolo na Kolosai
12 Dibundu ya Kolosai, yina kuvandaka na nzunga ya Roma ya Azia, kusalamaka mbala ya nkaka na nsadisa ya kisalu ya kusamuna ya Mukristu ya kwikama ya kubingamaka Epafrazi. Yau kemonana bonso nde ntangu yandi kuwaka kukangama ya Polo na Roma penepene na mvu 58 ya T.B., Epafrazi kubakaka lukanu ya kwenda kutala ntumwa yango mpi ya kusyamisa yandi ti lapolo mosi ya mbote na yina metala zola mpi nsyamu ya bampangi na yandi ya Kolosai. Ziku Epafrazi kutubilaka mpi lapolo ya kwikama na yina metala mambu ya kulombaka nsungika na dibundu ya Kolosai. Sambu na yau, Polo kupusamaka na kusonikila dibundu yango mukanda ya nsyamisa mpi ya lukebisu. Nge lenda mpi kubaka nsyamisa ya ngolo na kapu ya ntete ya mukanda yina, sambu yau ketendula na pwelele yonso mutindu Yehowa lenda kukumisa bansadi na yandi ngolo.
13 Nge lenda kuyindula mawi ya bampangi ya babakala ti ya bankento ya Kolosai kuvandaka na yau ntangu Polo kumonisaka bau bonso “bampangi ya kwikama na kuwakana ti Kristu.” Bau kulungaka mpenza na kubaka lukembisu sambu na ‘zola na bau sambu na basantu’ mpi sambu ‘na kubuta na bau ya mbuma ya nsangu ya mbote’ yantika ntangu ya bau kukumaka Bakristu! Keti bangogo ya mutindu mosi lenda kutubilama sambu na dibundu na beto, sambu na beto mosi?—Kolosai 1:2-8.
14 Polo kudibanzaka mingi sambu na lapolo ya yandi kubakaka, yau yina yandi kutubaka na Bakolosai nde yandi tayambula ve na kusambila sambu na bau mpi na kulomba nde bau kukuma “ya kufuluka na nzayilu ya kyeleka ya luzolo [ya Nzambi] na mayele yonso mpi na mbakisa ya kimpeve, sambu na kutambula na mutindu ya melombama na Yehowa.” Yandi kusambilaka nde bau “landa na kubuta mbuma na bisalu yonso ya mbote mpi na kuyela na nzayilu ya kyeleka ya Nzambi, na kukumaka ngolo na ngolo yonso na bunene ya nkembo ya ngolo na yandi sambu na kuvibidila mpenza mpi na kuvanda na ntima ya nda mpi kyese.”—Kolosai 1:9-11, NW.
Bau Mekumisama Ngolo Bubu Yai Mpi
15 Mbandu ya mbote ya inki mutindu Polo kubikilaka beto! Bampangi na beto, na nza ya mvimba, kele na mfunu ya bisambu na beto sambu nde bau kuvibidila mpi kulunda kyese na bau na kati ya bampasi na bau. Bonso Polo, beto fwete kutuba dyambu yango mbotembote na kati ya bisambu na beto ntangu beto kebaka bansangu nde bampangi ya dibundu ya nkaka, to ya nsi ya nkaka kele na kumona mpasi. Yau lenda kuvanda nde dibundu mosi ya penepene mezwa nkuba ya ntoto to mwa bampasi ya kimpeve. To yau lenda kuvanda mpi nde Bakristu kenyokwama na nsi mosi ya mebebisama na bitumba to na kufwisana na kati ya bikanda. Na kati ya kisambu, beto talenda kulomba na Nzambi na kusadisa bampangi na beto “na kutambula na mutindu ya melombama na Yehowa,” na kulanda kuyalumuna mbuma ya Kimfumu na ntangu bau kevibidila, mpi na kuyela na nzayilu. Na mutindu yai, bansadi ya Nzambi kebaka ngolo ya mpeve na yandi, “na kukumaka ngolo na ngolo yonso.” Nge lenda kundima nde Tata na nge tawa mpi tavutula mvutu.—1 Yoane 5:14, 15.
16 Polo kusonikilaka Bakolosai nde yandi vandaka ‘kuvutula matondo na Tata yina kukumisaka bau ya kulunga sambu na kuvukana na difwa ya basantu na kati ya nsemo.’ Bika beto mpi kupesa Tata na beto ya zulu matondo sambu na kisika ya beto kele na yau na ngidika ya Kimfumu na yandi, yau vanda na zulu to na ntoto. Inki mutindu Nzambi kukumisaka bantu ya kukonda kukuka mfunu na meso na yandi? Polo kusonikaka na bampangi na yandi bansolami nde: “Yandi mekatulaka beto na kimpika ya luyalu ya tombe mpi mekotisaka beto na kati ya kimfumu ya Mwana ya zola na yandi, yina na nsadisa na yandi beto mebakaka kimpwanza na beto na nzila ya nkudulu, ndolula ya masumu na beto.”—Kolosai 1:12-14, NW.
17 Kivuvu na beto kuvanda ya zulu to ya ntoto, beto kepesa matondo na Nzambi konso kilumbu sambu na kukatulama na kimpika ya ngidika yai ya mbi ya tombe, kukatulama na kimpika ya mesalama na lukwikilu na beto na ngidika ya kuluta mbote ya kimenga ya nkudulu ya Mwana ya Yehowa ya zolwa. (Matayo 20:28) Bakristu ya kusolama na kimpeve kubakaka mambote ya nkudulu yina kusadilamaka na bau na mutindu mosi ya nkaka na mpila nde bau lenda ‘kukotisama na kati ya kimfumu ya Mwana ya zola ya Nzambi.’ (Luka 22:20, 29, 30, NW) Kansi “mameme ya nkaka” mpi kebaka mambote ya nkudulu kubanda ntangu yai. (Yoane 10:16) Bau lenda kubaka ndolula ya Nzambi sambu na kumonana ya lunungu na ntwala na yandi bonso banduku na yandi. Bau kele ti dikabu ya nene na kisalu ya kusamuna “nsangu yai ya mbote ya kimfumu” na ntangu yai ya nsuka. (Matayo 24:14) Na zulu ya yai, bau kele na kivuvu ya kuluta mbote ya kukuma ya lunungu mpenza mpi ya kukuka na kinsuni na nsuka ya Luyalu ya Mvula Funda mosi ya Kristu. Ntangu nge ketanga ntendula yina kele na Kusonga 7:13-17, tala kana nge tandima mpenza ve nde bamvwandilu ya metendulama kuna tavanda nzikisa ya lugulusu mpi ya lusakumunu.
18 Mukanda ya Polo mesadisa beto na kubakisa bunene ya yina beto fwete kupesa na muntu ya kuluta nene ya ntangu yonso. Inki Nzambi vandaka kulungisa na nzila ya Kristu? “[Yau vandaka] sambu na kuvutula dyaka bima yonso ya nkaka na kuwakana ti yandi mosi na kutulaka ngemba na nzila ya menga ya yandi kutyamunaka na nti ya mpasi, yau vanda bima ya kele awa na ntoto to bima ya kele na mazulu.” Lukanu ya Nzambi kele ya kuvutula bigangwa yonso na luwisanu mpenza ti yandi, bonso yau kuvandaka na ntwala ya lukolamu na Edeni. Muntu ya kusadilamaka sambu na kuganga bima yonso kele Yandi yina mosi ya kesadilama bubu yai sambu na kulungisa luwawasu yina.—Kolosai 1:20, NW.
Bau Mekumisama Ngolo Sambu na Inki Lukanu?
19 Mikumba kekwisila bayina na kati na beto kesala luwawasu na Nzambi. Na bilumbu meluta, beto vandaka bantu ya masumu mpi ntama ti Nzambi. Kansi ntangu yai, sambu beto metula lukwikilu na kimenga ya Yezu mpi sambu bangindu na beto kele dyaka ve na bisalu ya mbi, beto kekudimonisa mpenza bonso “basantu mpi bantu ya kukonda kifu, ya kukonda nsemba na ntwala ya [Nzambi].” (Kolosai 1:21, 22, NW) Taleti, kaka bonso Nzambi kuwaka ve bambangi na yandi ya ntangu ya ntama nsoni, kiteso mosi yandi kewa ve nsoni nde beto kubinga yandi Nzambi na beto. (Baebreo 11:16) Bubu yai, muntu mosi ve lenda kufunda beto nde beto keyalumuna zina na yandi ya nene kukonda kikuma, to nde beto kewaka boma na kulonga zina yina na bansuka ya ntoto!
20 Kansi beto simba lukebisu ya Polo kuyikaka na Kolosai 1:23 (NW) nde: “Yau tavanda mbote, kaka kana beno sikila na kati ya lukwikilu, ya kusumika na zulu ya lufulu mpi ya kusyamina, mpi ya kukonda kukatuka na kivuvu ya nsangu yai ya mbote ya beno waka, mpi yina kulongamaka na bigangwa yonso yina kele na nsi ya zulu.” Mambu mingi mesilamaka na beto, beto tabaka yau kaka kana beto bikala ya kwikama na Yehowa, na kulandaka bitambi ya Mwana na yandi ya zolwa. Yehowa na Yezu mesalaka mingi sambu na beto! Bika nde beto monisa zola na beto sambu na bau na kulandaka ndongisila ya Polo.
21 Bakristu ya Kolosai kuvandaka na kyese mingi na kuwaka nde ‘nsangu ya mbote ya bau kuwaka’ yitaka “kusamunama na bigangwa yonso ya kele na nsi ya mazulu.” (Kolosai 1:23, NW) Bubu yai, yau kele mpenza kyese ya nene na kuwaka kiteso ya nsangu ya mbote ya Kimfumu kesamunama—na Bambangi kuluta mafuku iya na ndambu ya bansi kuluta 230. Na ngyituka yonso, konso mvula bantu kuluta 300000 ya mabuta yonso kesalaka luwawasu na Nzambi!—Matayo 24:14; 28:19, 20.
22 Ata nkutu Polo kuvandaka mpenza na boloko ntangu yandi vandaka kusonika mukanda na bakristu ya Kolosai, yandi kubokutaka ve ata fyoti sambu na mpasi na yandi. Nkutu, yandi kutubaka nde: “Ntangu yai, mono keyangalala na bampasi na mono sambu na beno.” Polo kuzabaka nde yau kuvandaka “sambu yandi kuvibidila mpenza mpi yandi kuvanda ti ntima ya nda mpi kyese.” (Kolosai 1:11, 24, NW) Kansi yandi kuzabaka nde yandi kusalaka yau ve na ngolo na yandi mosi. Yehowa kukumisaka yandi ngolo! Yau kele kiteso mosi bubu yai. Mafuku ya Bambangi yina kukangamaka na baboloko mpi ya kunyokamaka, kuvidisaka ve kyese na bau na kusadilaka Yehowa. Na luswaswanu, bau kumaka na kundima bukyeleka ya Ndinga ya Nzambi yina kele na Yezaya 40:29-31 (NW) nde: “Yandi kepesaka ngolo na muntu yina kele ya kulemba . . . Bayina ketulaka kivuvu na Yehowa tavutukila ngolo.”
23 Kisalu ya kusamuna nsangu ya mbote na yina metala Kristu kuvandaka mfunu mingi sambu na Polo. Yandi vandaka kuzola nde bankaka kubakisa mbalu na yau, yau yina yandi kumonisaka yau bonso “kinsweki ya busantu yina vandaka ya kubumbana yantika bangidika ya bima ya ntama mpi yantika bambandu ya ntama.” Kansi yau zolaka ve kubikala kinsweki kimakulu. Polo kuyikaka nde: “Ntangu yai, yau memonisama pwelele na basantu.” (Kolosai 1:26, NW) Ntangu lukolamu kubasikaka na Edeni, Yehowa kupesaka lusilu ya bima ya mbote yina takwisa, yandi kubikulaka nde: ‘nkuna ya nkento tanyata ntu ya nyoka.’ (Kuyantika 3:15, NW) Yau kusongidilaka inki? Na bambandu mingi, na bamvunkama mingi, ntela yina kuvandaka diswekamu. Na nima Yezu kukwisaka, mpi yandi “kutulaka nsemo na zulu ya luzingu ti kukuka na nsadisa ya nsangu ya mbote.”—2 Timoteo 1:10, NW.
24 Ee, “kinsweki ya busantu” kezyunga na nzyunga ya Kristu ti Kimfumu ya Mesiya. Polo kutangaka “bima ya kele na mazulu,” na kutubilaka bayina tavukana na luyalu ya Kimfumu ti Yezu. Na nzila na bau, balusakumunu tapesama na “bima yonso ya kele na ntoto,” bayina tayangalala na luzingu ya kukonda nsuka na paladisu awa na nsi. Ebuna, nge lenda kubakisa inki mutindu yau kufwanaka mpenza sambu na Polo na kutubila “nkembo ya bimvwama ya kinsweki yina ya busantu.”—Kolosai 1:27.
25 Polo vandaka kukinga kisika na yandi na kati ya Kimfumu na mpwisa yonso. Kansi, yandi kuzabaka mbote nde yau vandaka ve kima ya kutudila kivuvu kaka na kukingaka kukonda kusala ata kima mosi. “Mono kele mpenza na kusala ngolo, na kusalaka ngolo mono mosi na kuwakana ti nsadilu na yandi mpi yina kele na kusala na kati na mono ti ngolo.” (Kolosai 1:29, NW) Simba nde, na nsadisa ya Yezu, Yehowa mekumisa Polo ngolo sambu na kulungisa kisalu ya kugulusa luzingu. Yehowa lenda kusala kiteso mosi sambu na beto bubu yai. Kansi beto lenda kudiyula nde: ‘Keti mono kele dyaka na ngindu ya kusamuna nsangu ya mbote ya mono vandaka na yau ntangu mono kuzabaka kyeleka?’ Mvutu na nge kele inki? Inki lenda kusadisa mosi mosi na kati na beto na kulanda ‘kusala mingi mpi kusala ngolo beto mosi na kuwakana ti nsadilu ya ngolo ya Yehowa?’ Disolo kelanda tatubila bangyufula yai na bunda.
[Study Questions]
1, 2. Wapi mwa mambu ya kemonisa ngolo ya kuluta ya Yehowa?
3. Katula bima ya kemonananaka ya luyalanganu, inki dyaka kemonisa ngolo ya Yehowa?
4. Inki mutindu ngolo ya Nzambi kumonisamaka na nzila ya Mwana na yandi?
5-7. (a) Na ntangu ya ntama, inki mutindu bantu kukotisamaka na nsonga ya ngolo ya Nzambi? (b) Inki kikuma beto kele na yau ya kundima nde ngolo ya Nzambi lenda kumonisama na Bakristu bubu yai?
8, 9. Na mvunkama ya ntete, inki mutindu ngolo ya Yehowa kumonisamaka pwelele na bantu bonso beto?
10. Inki nsadisa ngolo ya Nzambi kuvandaka na yau sambu na Polo?
11. Na yina metadila ngolo ya Nzambi, inki kivuvu Polo kupesaka na bankundi na yandi ya Kolosai?
12, 13. Na inki mvwandilu mukanda na Bakolosai kusonamaka, mpi na ntembe ve mvutu na bau kuvandaka inki na yau?
14. Inki Polo kuzodilaka Bakristu ya Kolosai?
15. Inki mutindu beto lenda kumonisa nkadilu ya kiteso mosi ti yina ya kemonisama na mukanda ya Polo kusonikaka na Bakolosai?
16, 17. (a) Mutindu Polo kusonikaka yau, sambu na inki kima beto fwete kupesa matondo? (b) Na inki mutindu dibuta ya Nzambi megulusamaka mpi melolulamaka?
18. Inki luwawasu ya metubilama na Kolosai Nzambi kele na kulungisa tii bubu?
19, 20. Busantu ti kukonda kifu na beto mesimbama na inki?
21. Sambu na inki beto kele na kikuma ya nene ya kuyangalala bubu yai?
22. Ata beto kenyokwama, inki Nzambi lenda kusala sambu na beto?
23, 24. Inki kele kinsweki ya busantu ya metubilama na Kolosai 1:26?
25. Na kuwakana ti Kolosai 1:29, inki nkadilu beto fwete kuvanda na yau?
[Caption on page 1]
[Bangyufula]
[Caption on page 1]
Keti Nge Mesimba?
◻ Sambu na inki beto lenda kundima nde Yehowa lenda kumonisa ngolo na yandi sambu na mambote ya bantu?
◻ Na inki mvwandilu Polo kusonikaka mukanda ya Kolosai kapu 1?
◻ Inki mutindu Nzambi kesadisa luwawasu ya metubilama na Kolosai 1:20?
◻ Na nsadisa ya ngolo na yandi, inki Yehowa lenda kulungisa na nzila na beto?