Sosa Ndembikilu na Yehowa

“Nzambi yina ke pesaka beto kikesa [“ndembikilu,” “NW”], ke songaka beto mpi nki mutindu beto fweti kanga ntima, yandi kupesa beno ngolo ya kuwakana mbote-mbote na kati na beno; mpidina beno ta landa mbandu ya Yesu Kristo.”​—ROMA 15:5.

 1. Sambu na inki konso kilumbu kenataka mfunu ya mingi ya ndembikilu?

KONSO kilumbu ya keluta kenataka mfunu ya mingi ya ndembikilu. Mutindu nsoniki mosi ya Biblia monaka yau bamvula kuluta 1900 meluta, “tii ntangu yai bima yonso ya Nzambi salaka ke dila ngolo, yo ke mona mpasi.” (Roma 8:22) Na ntangu na beto, “kudila ngolo” ti “mpasi” memonanaka mingi kuluta ntangu yonso. Kubanda na Mvita ya I ya Inza, bantu memonaka mpasi na zulu ya mpasi, yau kuvanda na mvita, nku, to bisumbula ya lugangu yina kesalamaka mbala mingi sambu na kubebisa ya muntu mebebisaka ntoto.—Kusonga 11:18.

 2. (a) Nani mefwana na kunganinama mpenza sambu na mpasi ya bantu bubu yai? (b) Inki dyambu kepesa beto kivuvu sambu na ndembikilu?

² Sambu na inki mpasi memonanaka mingi mutindu yai na ntangu na beto? Na kutendulaka kulosama ya Satana tuka na mazulu tii na ntoto na nima ya lubutuku ya Kimfumu na 1914, Biblia kepesa mvutu nde: “Mawa mingi na ntoto ti na nzadi-mungwa! Sambu Satana me kwisa kukulumuka kuna na beno; yandi me dasuka, sambu yandi me zaba nde ntangu mingi ve me bika na yandi.” (Kusonga 12:12) Nzikisa ya pwelele ya ndungisa ya mbikudulu yai ketendula nde beto mekuma kibeni na nsuka ya luyalu ya mbi ya Satana. Ndembikilu ya inki mutindu na kuzaba nde ntama mingi ve, luzingu na zulu ya ntoto tavutuka na nkadilu ya ngemba yina vandaka na ntwala, ntangu Satana vandaka menata ntete ve bibuti na beto ya ntete na mbendumuka!

 3. Inki ntangu bantu vandaka ve na mfunu ya ndembikilu?

³ Na luyantiku, Ngangi ya bantu pesaka parke mosi ya kitoko bonso kisika ya kuvanda ya bantu ya ntete zole. Yau vandaka na kisika mosi yina bingamaka nde Edeni, yina kesongidila nde “Ngyangalala” to “Kyese.” (Kuyantika 2:​8, NW, noti na nsi ya lutiti) Dyaka, Adami ti Eva yangalalaka na mavimpi ya kukuka, ti kivuvu ya konda kufwa. Yindula mutindu bau zolaka kuyedisa bandenda na bau​—na kusala masamba, wetu (art), ntungulu, miziki. Yindula mpi bisalu yonso ya lugangu yina bau zolaka kulonguka na kulungisaka mukumba na bau ya kuyala ntoto mpi kukumisa yau paladisu. (Kuyantika 1:28) Ya kyeleka, luzingu ya Adami ti Eva zolaka kuvanda ve ya kufuluka ti kudila mpi mpasi, kansi ya kufuluka ngyangalala mpi kyese. Na ntembe ve, bau zolaka ve kuvanda ti mfunu ya ndembikilu.

4, 5. (a) Sambu na inki Adami ti Eva nungaka ve kumekama ya bulemfu? (b) Inki mutindu bantu kwisaka kumonika ti mfunu ya ndembikilu?

⁴ Ata mpila yina, Adami ti Eva vandaka na mfunu ya kuyedisa zola mpi ntonda sambu na Tata na bau ya zulu ya mbote. Zola ya mutindu yina zolaka kupusa bau na kulemfukila Nzambi na bamvwandilu yonso. (Fwanisa ti Yoane 14:31.) Na mawa yonso, bibuti na beto ya ntete yonso zole nungaka ve na kulemfukila Muyadi ya luyalu na bau, Yehowa, yina vandaka na nswa yango. Kansi, bau kudikotisaka na nsi ya luyalu ya mbi ya wanzyo ya kubwaka, Satana Dyabulu. Kuvandaka Satana muntu pukumunaka Eva na kusumuka mpi kudya dimbuma ya nsiku. Na nima Adami sumukaka ntangu yandi mpi kudyaka dimbuma ya nti yina Nzambi kebisaka pwelele nde: “Kilumbu ya nge ta dia yo, kilumbu yo yina nge ta fwa.”​—⁠Kuyantika 2:⁠17.

⁵ Na mutindu yina, bantu yai zole ya masumu bandaka na kufwa. Ntangu yandi vandaka kutuba nkanu ya lufwa, Nzambi tubilaka mpi Adami nde: “Mono ke singa ntoto ya mvimba sambu na mambu yai ya nge me sala. Na luzingu na nge yonso nge ta monaka mpasi na kubundula ntoto sambu yo pesa nge madia ya kulunga. Ntoto ta pesaka nge bamwa-nti ya bansende ti matiti ya tubansende. Nge ta diaka matiti ya mfinda.” (Kuyantika 3:​17, 18) Na yau, Adami ti Eva vidisaka kivuvu ya kukumisa ntoto ya konda bilanga paladisu. Mutindu bau kulamaka na Edeni, yau lombaka nde bau sala ngolo mingi sambu na kuzwa madya na ntoto yina kusingamaka. Bana na bau, mutindu bau butukaka ti mvwandilu yina ya masumu mpi ya lufwa, kwisaka kumonana ti mfunu ya mingi ya ndembikilu.​—Roma 5:12.

Mbikudulu Mosi ya Ndembikilu Lunganaka

 6. (a) Inki lusilu ya ndembikilu Nzambi pesaka na nima ya kubwa ya bantu na disumu? (b) Inki mbikudulu ya metadila ndembikilu Lameki kutubaka?

⁶ Ntangu yandi vandaka kusamuna nkanu ya mfumu ya mbendumuka ya bantu, Yehowa kudimonisaka Nzambi ya ‘kepesaka ndembikilu.’ (Roma 15:⁠5) Yandi salaka mutindu yina na kusilaka kutinda “nkuna” yina zolaka nsukansuka kugulusa bana ya Adami na malanda ya mbi ya mbendumuka ya Adami. (Kuyantika 3:15) Na ntangu ya ntama, Nzambi pesaka mpi bizuzi ya lugulusu yina. Mu mbandu, yandi pesaka mpeve na Lameki, ntekolo ya ntama ya Adami na nzila ya mwana na yandi Seti, sambu na kubikula mambu yina mwana ya Lameki zolaka kusala! “Mwana yai [“tanatila beto ndembikilu,” NW] na kisalu na beto ya mpasi ya beto ke salaka awa na ntoto yai ya Mfumu Nzambi singaka.” (Kuyantika 5:29) Na kuwakana ti lusilu yai, bau pesaka mwana-bakala zina ya Noa, zina ya ketendula nde “Kupema” to “Kubomba.”

7, 8. (a) Inki dyambu nataka Yehowa na kuwa mawa sambu yandi gangaka muntu, ye inki Yandi kanaka na kusala sambu na yau? (b) Inki mutindu Noa lungisaka ntendula ya zina na yandi?

⁷ Na ntangu yango yina mosi, Satana vandaka na kuzwa balandi na yandi na kati ya bawanzyo ya Nzambi na zulu. Bawanzyo yai bakaka nitu ya kimuntu mpi balaka bana-bankento ya kitoko ya Adami. Mabala ya mutindu yai, ya kesalamaka ve, bebisaka dyaka ngolo kimvuka ya bantu ye butaka kikanda ya Banefilimi ya kukonda bunzambi, “babwisi,” yina fulusaka ntoto ti mubulu. (Kuyantika 6:1, 2, 4, 11; Yude 6) “Mfumu Nzambi monaka nde na bisika yonso ya nsi-ntoto bantu vandaka kusala mambu ya mbi mingi, . . . yandi monaka mawa sambu yandi salaka bantu, yandi tulaka bo na nsi-ntoto. Ntima na yandi kumaka mawa mingi.”​—Kuyantika 6:​5, 6.

⁸ Yehowa bakaka lukanu ya kufwa inza yina ya mbi ti mvula ya ngolo na ntoto yonso, kansi ntete yandi vingilaka nde Noa kutunga maswa sambu na kulunda luzingu. Na mutindu yina, ndonga ya bantu ti ya bambisi kugulukaka. Ndembikilu ya inki mutindu yau fwete vanda nde Noa ti dibuta na yandi kumonaka na nima ya Mvula ya Ngolo, ntangu bau basikaka na maswa mpi kudyataka na ntoto ya kuyobisa! Ndembikilu ya inki mutindu sambu lusingu ya ntoto kukatulamaka, na kukumisaka kisalu ya kubundula petepete kibeni! Ya kyeleka, mbikudulu ya Lameki monanaka kyeleka, ye Noa zingaka na mutindu ya ntendula ya zina na yandi. (Kuyantika 8:21) Bonso nsadi ya kwikama ya Nzambi, Noa vandaka kisadilu sambu na kunata ndambu ya “ndembikilu” na bantu. Kansi, bupusi ya mbi ya Satana ti bawanzyo na yandi ya bademo sukaka ve na Mvula ya Ngolo mpi bantu kelanda na kudila na nsi ya kizitu ya disumu, maladi, mpi lufwa.

Muntu ya Kuluta Noa na Nene

 9. Inki mutindu Yezu monanaka nde yandi vandaka nsadisi mpi ndembiki sambu na bantu ya kebalulaka ntima?

⁹ Nsukansuka, na nsuka ya bamvula kiteso ya 4000 ya nkenda ya bantu, Nkuna ya lusilu kumaka. Ya kupusama na zola ya nene sambu na bantu, Yehowa Nzambi tindaka Mwana na yandi mosi kaka na kufwa bonso nkudulu sambu na bantu ya masumu. (Yoane 3:16) Yezu Kristu kenata kupema ya nene na bansumuki yina kebalula ntima mpi ketula lukwikilu na lufwa na yandi ya kuditambika. Bantu yonso yina kepesaka luzingu na bau na Yehowa mpi kekumaka balongoki ya kubotama ya Mwana na yandi kemonaka kupema mpi ndembikilu ya kezingaka. (Matayo 11:​28-30; 16:24) Ata bau kele bantu ya konda kukuka, bau kemonaka kyese ya mudindu ya kusadila Nzambi ti kansansa mosi ya mpembe. Ndembikilu ya inki mutindu sambu na bau, na kubakisa nde kana bau kelanda kutula lukwikilu na Yezu, bau tabaka nsendo ya luzingu ya mvula na mvula! (Yoane 3:36; Baebreo 5:⁠9) Kana, sambu na lebakanu ya nitu bau mesala disumu ya nene, na yau bau kele na nsadisi, to ndembiki, ya kele Mfumu Yezu Kristu ya mefutumukaka. (1 Yoane 2:​1, 2) Na kufungunaka disumu ya mutindu yina, mpi na kulandaka bitambi ya Masonuku sambu na kubuya kukuma nsadi ya disumu, bau kezwaka ndembikilu, na kuzabaka nde ‘Nzambi kele ya kwikama mpi ya mawa sambu na kulolula masumu na bau.’​—1 Yoane 1:9; 3:6; Bingana 28:13.

10. Inki beto kelonguka na bimangu yina Yezu salaka ntangu yandi vandaka na zulu ya ntoto?

¹⁰ Ntangu yandi vandaka na ntoto, Yezu mpi pesaka ndembikilu na kubasisaka bademo na kati ya bantu, na kubelulaka mitindu yonso ya maladi, mpi na kuvutulaka bafwa ya kuzolama na luzingu. Ya kyeleka, bimangu ya mutindu yina vandaka kaka na mambote ya ntangu fyoti, sambu bayina sakumunamaka mpidina kumaka minunu na nima mpi bau fwaka. Ata mpila yina, na nzila na yau Yezu monisaka balusakumunu ya kimakulu ya makwisa yina yandi tatyamuna na zulu ya bantu yonso. Ntangu yai yandi kele Ntotila ya ngolo na zulu, ntama mingi ve yandi tasala mambu mingi kuluta kubasisa bademo mpamba. Yandi tatula bau na dibulu ya nda kumosi ti mfumu na bau, Satana, na mvwandilu mosi ya kukonda kisalu. Na nima Luyalu ya Bamvula Funda ya nkembo ya Kristu tayantika.​—Luka 8:​30, 31; Kusonga 20:​1, 2, 6.

11. Sambu na inki Yezu kudibingaka “Mfumu ya kisabatu”?

¹¹ Yezu tubaka nde yandi vandaka “Mfumu ya kisabatu,” (NW) ye mingi na kati ya bambelula na yandi kusalamaka na kilumbu ya Kisabatu. (Matayo 12:​8-13; Luka 13:​14-17; Yoane 5:​15, 16; 9:14) Sambu na inki mutindu yina? Sambu, Kisabatu vandaka na kati ya Nsiku yina Nzambi pesaka na Izraele ye yau sadisaka bonso “kifwanisu ya mambote ke kwisa na ntwala.” (Baebreo 10:1) Bilumbu sambanu ya kisalu keyibusa beto bamvula 6000 ya bantu melutisaka na kimpika ya luyalu ya mbi ya Satana. Kilumbu ya Kisabatu na nsuka ya mposo keyibusa kupema ya ndembikilu yina bantu tamona na nsungi ya Luyalu ya Bamvula Funda ya Noa ya Nene, Yezu Kristu.—Fwanisa ti 2 Piere 3:8.

12. Inki baeksperiansi ya ndembikilu beto lenda kinga na mpusa yonso?

¹² Kupema ya inki mutindu bantu ya luyalu ya Kristu tavandaka na yau ntangu, na nsuka, bau tamona nde bau mebasika mbotembote na bupusi ya mbi ya Satana! Ndembikilu yankaka takwisa ntangu bau tabeluka na bampasi ya kinsuni, na mawi mpi na mabansa. (Yezaya 65:17) Ebuna, yindula mutindu bau tafuluka na kyese ntangu bau tabanda kuyamba bantu na bau ya kuzolama ya takatuka na bafwa! Na mitindu yai, Nzambi “ta kusula mansanga yonso na meso na bo.” (Kusonga 21:4) Mutindu mambote ya kimenga ya nkudulu ya Yezu tapesama malembemalembe, bantu ya bulemfu ya Kimfumu ya Nzambi tabanda kupusana na nkadilu ya kukuka, na kukatukaka mvimba na malanda ya mbi yonso ya disumu ya Adami. (Kusonga 22:​1-5) Na nima, bau takangula Satana “sambu na kuvanda bilumbu fioti mpamba.” (Kusonga 20:​3, 7) Bantu yonso yina kesimbaka nswa ya kimfumu ya Yehowa tabaka nsendo ya luzingu ya mvula na mvula. Yindula kyese mpi kupema ya kutuba ve ya kukatulama kimakulu “na kimpika yina ke nataka lufwa”! Mpila yina, bantu ya bulemfu tayangalala na “dipanda ya lukumu yina ya bana ya Nzambi ta baka.”​—Roma 8:21.

13. Sambu na inki Bakristu yonso ya kyeleka kele na mfunu ya ndembikilu yina Nzambi kepesaka?

¹³ Kansi na ntangu yai, beto kelanda kuvanda bantu ya bidilu mpi ya mpasi ya kekumina bantu yonso yina kezinga na kati ya ngidika ya mbi ya Satana. Kubilama ya maladi ya kinsuni mpi bampasi ya ntima kekumina bantu ya mitindu yonso, kumosi ti Bakristu ya kwikama. (Filipi 2:​25-27; 1 Tesalonika 5:14) Na kuyika, bonso Bakristu, mbala mingi beto kekutanaka na maseka ya konda masonga mpi mbangika yina Satana kefulusa na zulu na beto sambu beto ‘ke lemfukaka ntete na Nzambi, kansi na bantu ve.’ (Bisalu 5:29) Yau yina, kana beto kezola kuvibidila na kusalaka luzolo ya Nzambi tii na nsuka ya inza ya Satana, beto kele na mfunu ya ndembikilu, lusadisu, mpi ngolo yina Yandi kepesaka.

Bisika ya Kuzwila Ndembikilu

14. (a) Inki lusilu Yezu pesaka na mpimpa yina yitaka lufwa na yandi? (b) Inki kele mfunu kana beto kezola kuzwa mpenza ndembikilu ya mpeve santu ya Nzambi?

¹⁴ Na mpimpa yina yitaka lufwa na yandi, Yezu monisaka yau pwelele na bantumwa na yandi ya kwikama nde ntama mingi ve yandi vandaka kubikisa bau sambu na kuvutuka na Tata na yandi. Dyambu yango yangisaka bau mpi pesaka bau mawa. (Yoane 13:​33, 36; 14:27-31) Na kuzabaka mfunu na bau ya ndembikilu ya ntangu yonso, Yezu silaka nde: “Mono ta bondila Tata sambu yandi kupesa beno [“ndembiki,” NW], sambu yandi ta vandaka ti beno ntangu yonso.” (Yoane 14:16) Awa Yezu vandaka kutubila mpeve santu ya Nzambi, yina tyamukaka na zulu ya balongoki na yandi, bilumbu 50 na nima ya lufutumuku na yandi.a Na kati ya mambu mingi, mpeve ya Nzambi lembikaka bau na ntangu bau vandaka kusambisama, mpi syamisaka bau na kulanda kusala luzolo ya Nzambi. (Bisalu 4:31) Ata mpila yina, lusadisu ya mutindu yina lenda bakama ve bonso kima mosi ya kekwisaka yau mosi. Sambu na kuzwa yau mbotembote, konso Mukristu fwete landa na kusambila sambu na lusadisu ya ndembikilu yina Nzambi kepesaka, na nzila ya mpeve santu na yandi.​—Luka 11:13.

15. Inki kele mwa banzila ya Yehowa kepesilaka beto ndembikilu?

¹⁵ Nzila yankaka yina Nzambi kepesilaka ndembikilu kele Ndinga na yandi, Biblia. Polo sonikaka nde: “Mambu yonso ya bo sonikaka na Mukanda ya Nzambi, bo sonikaka yo sambu na kulonga beto na mpila nde beto kukanga ntima, beto kuvanda na kikesa na kuvingila mambu yina ya Nzambi silaka beto.” (Roma 15:4) Dyambu yai kemonisa mfunu ya beto kele na yau ya kulonguka ntangu yonso mpi kuyindulula mambu yina mesonamaka na Biblia mpi na mikanda ya kele na lufulu ya Biblia. Beto kele dyaka na mfunu ya kuvanda ntangu yonso na balukutakanu ya Bakristu, kisika bangindu ya kelembikaka ya Ndinga ya Nzambi kekabulamaka. Mosi na kati ya balukanu ya ntete ya bimvuka ya mutindu yina kele kusyamisana bamosi ti bankaka.—Baebreo 10:25.

16. Inki bangidika ya ndembikilu ya Nzambi fwete pusa beto na kusala?

¹⁶ Mukanda ya Polo na bantu ya Roma kelanda na kumonisa bambutu ya mbote yina beto kezwaka na kusadilaka bangidika ya ndembikilu ya Nzambi. Polo sonikaka nde: “Nzambi yina ke pesaka beto kikesa [“ndembikilu,” NW], ke songaka beto mpi nki mutindu beto fweti kanga ntima, yandi kupesa beno ngolo ya kuwakana mbote-mbote na kati na beno; mpidina beno ta landa mbandu ya Yesu Kristo. Mpidina mpi, beno yonso na mbala mosi, beno ta pesa lukumu na ndinga mosi na Nzambi yina kele Tata ya Mfumu na beto Yesu Kristo.” (Roma 15:​5, 6) Ee, na kubakaka mambote yonso ya bangidika ya ndembikilu ya Nzambi, beto takuma bonso Ntwadisi na beto ya kikesa, Yezu Kristu. Yau tapusa beto na kulanda kusadila minoko na beto sambu na kukumisa Nzambi na kisalu na beto ya kuta kimbangi, na balukutakanu na beto, na masolo na beto mosi ti bankundi bankwikidi, ti na bisambu na beto.

Na Ntangu ya Mumekamu ya Ngolo

17. Inki mutindu Yehowa lembikaka Mwana na yandi, ye mbutu kuvandaka inki?

¹⁷ Ntima ya Yezu yantikaka “kubula ngolo” mpi ‘fulukaka na ntantu’ na mpimpa yina yitaka lufwa na yandi ya mpasi. (Matayo 26:37, 38) Ebuna yandi bikisaka balongoki na yandi na mwa kitamina, mpi sambaka Tata na yandi sambu na kubaka lusadisu. “Nzambi vandaka kuwa bisambu na yandi sambu na [“nkadilu na yandi ya kubanga Nzambi,” NW].” (Baebreo 5:7) Biblia kezabisa nde “wanzio katukaka na zulu, yandi kwisaka kumonika na Yesu sambu na kupesa yandi kikesa.” (Luka 22:43) Mutindu ya kikesa ti bubakala ya Yezu kwendaka na yau sambu na kumonika na ntwala ya bambeni na yandi kele nzikisa nde Nzambi syamisaka Mwana na yandi na mutindu mosi ya ngolo.​—Yoane 18:​3-8, 33-38.

18. (a) Inki nsungi na luzingu ya Polo vandaka kibeni ti mimekamu ya mpila yankaka? (b) Inki mutindu beto lenda vanda bantu ya ndembikilu sambu na bankuluntu ya mawa ya kesalaka ngolo?

¹⁸ Ntumwa Polo mpi monaka bansungi ya mumekamu ya ngolo. Mu mbandu, kisalu na yandi na Efezo monanaka ti “mansanga na meso, ti . . . mpasi sambu na mambu ya mbi ya Bayuda vandaka kukanina [yandi].” (Bisalu 20:​17-20) Na nsuka, Polo katukaka na Efezo ntangu bantu ya nzambi ya nkento, Artemisi, pusaka mbanza na kutula milolo sambu na kisalu na yandi ya kusamuna. (Bisalu 19:​23-29; 20:1) Ntangu Polo bakaka nzila ya nordi na kwenda na mbanza Troasi, kima yankaka kupesaka yandi mpasi na mabanza. Ntangu fyoti na ntwala ya milolo na Efezo, yandi bakaka lapolo mosi ya mawa. Dibundu ya mpa ya Korinto kunikisamaka na nkabisa mpi yau vandaka kukanga meso na pite. Yau yina, tuka Efezo, Polo sonikaka mukanda mosi na kungana ngolo, ti kivuvu ya kuyidika dikambu yango. Yau vandaka ve dikambu ya pete na kusala sambu na yandi. Na mukanda na yandi ya zole, yandi songaka na nima nde: “Mono sonikilaka beno mukanda yina ti mpasi ti mawa na ntima; mansanga vandaka kubasika mpi na meso.” (2 Korinto 2:4) Bonso Polo, bankuluntu ya mawa kemonaka yau ve kima ya pete na kupesa ndongisila ya kusongisa mpi kunganina, kikuma mosi kele sambu bau kebakisaka mbotembote balebakanu na bau mosi. (Galatia 6:1) Na yau, bika nde beto vanda bantu ya ndembikilu sambu na bayina kebakaka ntwala na kati na beto, na kundimaka nkatu mpasi ndongisila ya zola, ya kekatuka na Biblia.​—Baebreo 13:17.

19. Sambu na inki Polo katukaka na Troasi sambu na kukwenda na Masedonia, ye nsukansuka inki mutindu yandi zwaka kupema?

¹⁹ Ntangu yandi vandaka na Efezo, Polo sonikilaka bampangi ya Korinto kaka ve, kansi dyaka yandi tindilaka bau Tito sambu na kusadisa bau, na kusongaka yandi na kwisa kupesa lapolo ya mvutu ya bau tamonisa sambu na mukanda. Polo tulaka kivuvu ya kukutana ti Tito na Troasi. Kuna Polo bakaka lusakumunu ti mabaku ya mbote ya kukumisa bantu balongoki. Kansi, yau kukaka ve na kukatula mayindu na yandi sambu Tito vandaka mekuma ntete ve. (2 Korinto 2:​12, 13) Ebuna, yandi kwendaka na Masedonia, ti kivuvu nde yandi takutana ti Tito kuna. Luteleminu ya ngolo na kisalu kumisaka mayindu ya Polo kuluta dyaka ngolo. Yandi ketendula nde: “Ntangu ya beto kumaka na provense ya Masedonia, beto monaka mpila ya kupema ve. Beto monaka mpasi ya mutindu na mutindu: bantu ya nkaka vandaka kutula ntembe ti beto, beto mpi vandaka kumona boma na ntima na beto. Kansi Nzambi yina ke pesaka kikesa na bantu yina ke na kikesa diaka ve, yandi pesaka beto kikesa ntangu Tito kumaka.” (2 Korinto 7:​5, 6) Ndembikilu ya inki mutindu ntangu, nsukansuka, Tito kumaka ti mvutu ya kitoko ya bantu ya Korinto sambu na mukanda na yandi!

20. (a) Bonso na mbandu ya Polo, inki kele nzila yankaka ya mfunu ya Yehowa kepesilaka ndembikilu? (b) Inki beto tatadila na dilongi ya melanda?

²⁰ Eksperiansi ya Polo kepesa ndembikilu na bansadi ya Nzambi bubu yai, sambu bamingi na kati na bau mpi kekutanaka ti mimekamu yina kelembisaka “bantu yina ke na kikesa diaka ve” to “bankwa ntantu.” (Luwawanu yampa) Ee, ‘Nzambi yina ke pesaka kikesa’ kezabaka bansatu na beto muntu na muntu mpi lenda sadisa beto na kupesa ndembikilu bamosi na bankaka, kaka mutindu Polo bakaka ndembikilu na lapolo ya Tito na yina metala mpeve ya mbalula ya ntima ya bantu ya Korinto. (2 Korinto 7:​11-13) Na dilongi na beto ya melanda, beto tatadila mvutu ya tiya ya Polo na Korinto mpi mutindu yau lenda sadisa beto na kuvanda bantu ya kyeleka ya kekabulaka ndembikilu ya Nzambi bubu yai.

[Noti na nsi ya lutiti]

Keti Nge Lenda Pesa Mvutu?

◻ Inki mutindu bantu kwisaka kumonana ti mfunu ya ndembikilu?

◻ Inki mutindu Yezu kudimonisaka muntu ya nene kuluta Noa?

◻ Sambu na inki Yezu kudibingaka “Mfumu ya kisabatu”?

◻ Inki mutindu Nzambi kepesaka ndembikilu bubu yai?

[Karti/Kifwanisu ya kele na lutiti 24]

(Sambu na kumona mambu yonso, tala mukanda)

Polo kuzwaka ndembikilu mingi na nsadisa ya lapolo ya Tito yina metadila bantu ya Korinto

MASEDONIA

Filipi

GRESE

Korinto

AZIA

Troasi

Efezo