“Sosa Yehowa ti Ngolo na Yandi”

“Mfumu Nzambi ke talaka bantu yonso ya nsi-ntoto ya mvimba sambu na kusadisa [“na kusonga ngolo na,” NW] bayina me kudipesaka na yandi mpenza.”​—2 BANSANGU 16:9.

 1. Ngolo kele nki, mpi nki mutindu bantu kesadilaka yo?

NGOLO lenda tendula mambu mingi, bonso kuyala, kutwadisa, to kuvanda ti bupusi na zulu ya bantu yankaka. Yo lenda tendula mayele ya kusala mambu to ya kubasisaka kima mosi; kikesa (to ngolo) ya nitu, ya mabanza to ya bikalulu. Bantu kesadilaka ve ngolo na bo mbote. Lord Acton, muntu mosi ya kelongukaka mambu ya nkenda, kutubaka mutindu yai sambu na yina metala ngolo ya bantu ya politiki kevandaka na yo: “Ngolo kebebisaka muntu, mpi kiyeka ya nene kebebisaka dyaka muntu mingi kibeni.” Nkenda ya ntangu na beto kele ti bambandu mingi yina kemonisa nde mambu ya Lord Acton kutubaka kele ya kyeleka. Na mvu-nkama ya 20, “Muntu keyalaka muntu sambu na mbi na yandi” na mutindu mosi ya mesalamaka ntete ve na ntangu ya ntama. (Longi 8:9, NW) Badiktatere ya ntima ya mbi kesadilaka kibeni ngolo na bo na mutindu mosi ya mbi mpi bo mefwisaka bantu mingi kibeni. Yo kevandaka kigonsa ya nene kana muntu kesadila ve ngolo na yandi na zola, mayele mpi lunungu.

 2. Tendula nki mutindu bikalulu yankaka ya Nzambi kemonanaka na mutindu Yehowa kesadilaka ngolo na yandi?

² Nzambi kesadilaka ve ngolo na yandi mutindu bantu mingi kesadila ngolo na bo. Yandi kesadilaka yo ntangu yonso na mutindu mosi ya mbote. “Mfumu Nzambi ke talaka bantu yonso ya nsi-ntoto ya mvimba sambu na kusadisa [“na kusonga ngolo na,” NW] bayina me kudipesaka na yandi mpenza.” (2 Bansangu 16:9) Yehowa ketwadisaka ngolo na yandi na mayele yonso kibeni. Kikalulu na yandi ya kukanga ntima kesimbaka Nzambi na kukonda kufwa bantu ya mbi nswalu, sambu na kupesa bo ntangu ya kubalula ntima. Zola kepusaka yandi na kubasisa ntangu sambu na bantu ya mitindu yonso: bantu ya mbote ti bantu ya mbi. Nsukansuka, lunungu tapusa yandi na kusadila ngolo na yandi ya kukonda ndilu sambu na kufwa kimakulu Satana Dyabulu, muntu yina kefwaka bantu.​—Matayo 5:44, 45; Baebreo 2:14; 2 Piere 3:9.

 3. Sambu na nki ngolo ya mingi yina Nzambi kele na yo kepesa beto kikuma ya kutula ntima na yandi?

³ Ngolo ya kuyituka yina Tata na beto ya zulu kele na yo kele kikuma ya kepusa beto na kutula ntima na balusilu na yandi ti na lutaninu na yandi. Kana yandi kele na kati ya banzenza, mwana ya fyoti kekudiwaka na lutaninu ntangu yandi mesimba ngolo diboko ya tata na yandi, sambu yandi kezaba nde tata na yandi tapesa ve nzila nde kima mosi kusala yandi mbi. Mutindu mosi mpi, Tata na beto ya zulu, yina kele “ngolo na kugulusa bantu” tatanina beto na konso kima yina lenda sala beto mbi. (Yezaya 63:1; Mishe 6:8) Sambu yandi kele Tata mosi ya mbote, Yehowa kelungisaka ntangu yonso balusilu na yandi. Ngolo na yandi ya kukonda nsuka kendimisa beto nde ‘mambu yina ke katukaka na munoko na yandi talungisa bangindu na yandi.’​—Yezaya 55:11; Tito 1:2.

4, 5. (a) Inki mambu kusalamaka ntangu Ntotila Aza kutulaka ntima na yandi yonso na Yehowa? (b) Inki lenda salama kana beto ketula ntima nde bantu kubongisa makambu na beto?

⁴ Sambu na nki yo kele mfunu nde beto vanda na lukanu ya kukonda kuvila nde Tata na beto ya zulu ketaninaka beto? Sambu mambu lenda lutila beto na mpila nde beto vila kisika yina lutaninu na beto ya kyeleka kevandaka. Beto kemona dyambu yai na mbandu ya Ntotila Aza, muntu mosi ya vandaka kutula ntetentete ntima na Yehowa. Ntangu Aza vandaka kuyala, basoda ya ngolo ya Etiopia na kiteso ya milio mosi kwisaka kunwanisa insi ya Yuda. Ntangu Aza kumonaka nde kibuka ya basoda yina kwisaka kunwanisa bo vandaka mingi mpi ngolo, yandi sambaka nde: “Mfumu Nzambi, nge muntu ke sadisaka basoda ata bo kele ngolo ata bo kele ngolo ve. Kwisa nge sadisa beto, Mfumu Nzambi na beto, sambu beto me tula ntima na beto na nge. Beto mpi me kwisa kunwana na basoda yai mingi-mingi na zina na nge. Mfumu Nzambi, nge kele Nzambi na beto, muntu lenda kuka ve kubedisa nge.” (2 Bansangu 14:10) Yehowa ndimaka kisambu ya Aza ebuna yandi nungisaka yandi na bitumba.

⁵ Kansi, na nima ya kusadila Nzambi kisalu bamvula mingi na kwikama yonso, Aza kukatulaka ntima na yandi na ngolo yina Yehowa kele na yo ya kugulusa bantu. Sambu na kununga mavanga ya bitumba yina kimfumu ya Izraele ya nordi kwisaka kunatila bo, yandi kwendaka kusosa lusadisu na Siria. (2 Bansangu 16:1-3) Ata kuwakana yina ya yandi salaka ti Ntotila ya Siria, Bene-Adadi, sadisaka yandi na kumanisa mavanga yina Izraele vandaka sosa kukotisa na Yuda, kuwakana yina Aza kusalaka ti ntotila ya Siria kumonisaka nde yandi tulaka ve ntima na Yehowa. Yo yina, Profete Anani kuyulaka yandi mbotembote nde: “Keti bantu ya Etiopia ti ya Libia vandaka ve na basoda mingi-mingi ti bapusupusu mingi? Kansi Mfumu Nzambi pesaka bo na maboko na nge sambu nge kudipesaka na yandi.” (2 Bansangu 16:7, 8) Kansi, Aza kundimaka ve ndongisila yai. (2 Bansangu 16:9-12) Kana mpasi mebwila beto, beto tula ve ntima na bantu sambu na kubongisa yo. Kansi, beto tula ntima na Nzambi, sambu kana beto ketula ntima na ngolo ya bantu, beto tanunga ve ata fyoti.​—Nkunga 146:3-5.

Sosa Ngolo yina Yehowa kepesaka

 6. Sambu na nki beto fwete “sosa Yehowa ti ngolo na yandi”?

⁶ Yehowa lenda pesa bansadi na yandi ngolo, yandi lenda tanina bo mpi. Biblia kelongisila beto na “kusosa Yehowa ti ngolo na yandi.” (Nkunga 105:4, NW) Sambu na nki? Sambu kana beto kesala mambu na ngolo ya Nzambi, beto tasadila ngolo na beto sambu na mambote ya bantu yankaka, kansi sambu na kusala bo ve mbi. Katula mbandu ya mbote ya Yezu Kristu, yina kusalaka bimpa mingi na “ngolo ya Mfumu Nzambi,” kele ve ti muntu yankaka mepesaka mbandu ya mbote yina meluta ya yandi. (Luka 5:17) Yezu lendaka kudipesa na mambu yina zolaka kukumisa yandi mvwama, muntu ya kuluta nene, to nkutu ntotila ya kuluta nene. (Luka 4:5-7) Kansi, yandi salaka mutindu yina ve. Yandi sadilaka ngolo ya Nzambi kupesaka yandi sambu na kulonga bantu, na kusadisa bo mpi na kubelula bo. (Marko 7:37; Yoane 7:46) Yai kele mbandu mosi ya mbote mpenza sambu na beto!

 7. Inki kikalulu ya mfunu beto keyedisaka na ntangu beto kesalaka mambu na ngolo ya Nzambi kansi na ngolo na beto mosi ve?

⁷ Kima yankaka kele nde kana beto kesala mambu na “ngolo yina ya Nzambi ke pesaka,” yo tasadisa beto na kudikulumusa ntangu yonso. (1 Piere 4:11) Bantu yina kesosaka ngolo sambu na bo mosi, kekumaka lulendo. Mbandu ya muntu mosi yina kusalaka dyambu yai kele Asaradoni, Ntotila ya Asiria, yina kubulaka ntulu nde: “Mono kele ngolo, mono kele nkwa-ngolo yonso, mono muntu meluta bantu yonso na ngolo, mono kele muntu ya nda, mono kele muntu ya nene.” Kansi, Yehowa “solaka kaka mambu yina ya bantu ke monaka nde yo kele ngolo ve sambu na kumonisa bantu ya ngolo nsoni.” Yo yina, kana Mukristu ya kyeleka ketula lulendo, bika yandi tula lulendo na Yehowa, sambu yandi kezaba nde mambu yina yandi kesala, yandi kesala yo ve na ngolo na yandi mosi. Kana beto ‘kekudikulumusa na nsi ya diboko ya ngolo ya Nzambi’ beto tabaka lukumu ya kyeleka.​—1 Korinto 1:26-31; 1 Piere 5:6.

 8. Inki beto fwete sala ntetentete sambu na kubaka ngolo ya Yehowa?

⁸ Inki mutindu beto kebakaka ngolo ya Nzambi? Ntetentete, beto fwete lomba yo na kati ya kisambu. Yezu kuzabisaka balongoki na yandi nde Tata na yandi tapesa mpeve santu na bantu yina talombaka yo. (Luka 11:10-13) Tala nki mutindu mpeve yai kupesaka balongoki ya Kristu ngolo na ntangu bo ndimaka na kulemfuka na Nzambi na kisika ya kulemfukila bamfumu ya dibundu yina kupesaka nsiku nde bo ta dyaka ve kimbangi ya Yezu. Ntangu bo sambaka sambu Yehowa kusadisa bo, Yandi ndimaka bisambu na bo. Ebuna, mpeve santu pesaka bo ngolo ya kulanda kusamuna nsangu ya mbote na kikesa yonso.​—Bisalu 4:19, 20, 29-31, 33.

 9. Tanga nto ya zole ya kepesaka beto ngolo na kimpeve, pesa mpi mbandu mosi ya kemonisa ngolo na yo?

⁹ Ya zole, Biblia lenda pesa beto ngolo na kimpeve. (Baebreo 4:12) Ngolo ya ndinga ya Nzambi kumonanaka na bilumbu ya Ntotila Yoziasi. Ata ntotila yai ya Yudea kukatulaka dezia biteki ya bampani na insi na yandi, ntangu bo sengumunaka Nsiku ya Yehowa na kintulumukina na kati ya tempelo, yo pesaka yandi dyaka kikesa ya kulanda kusala kisalu ya kukatula mvindu na kati ya insi na yandi.a Ntangu yandi mosi Yoziasi kutangilaka bantu Nsiku imene, dikanda yonso kusalaka kuwakana ti Yehowa, na nima bo yantikaka kusala sambu na mbala ya zole kisalu ya ngolo kibeni ya kukatula lusambu ya biteki. Kisalu ya Yoziasi kusalaka sambu na kukatula lusambu ya mvindu kubutaka mbuma ya mbote na mpila nde “na luzingu yonso ya ntotila Yoziasi, ata muntu mosi ve buyaka kusadila Mfumu Nzambi.”​—2 Bansangu 34:33.

10. Pesa dyambu ya tatu ya kesadisaka beto na kubaka ngolo na Yehowa, mpi sambu na nki yo kele mfunu?

¹⁰ Ya tatu, beto kebakaka ngolo na Yehowa na ntangu beto kevukanaka ti Bakristu yankaka. Polo kusyamisaka Bakristu na kukwenda na balukutakanu mbala na mbala sambu na ‘kupesa bankaka kikesa ya kuzola bampangi ya nkaka kuluta diaka mbote ti kusadila bo mambu ya mbote.’ (Baebreo 10:24, 25) Ntangu Piere kubasikaka na boloko na mutindu mosi ya kimangu, yandi zolaka kuvanda ti bampangi na yandi, yo yina yandi kwendaka mbala mosi na nzo ya mama ya Yoane Marko, kisika “bantu mingi vandaka me kutakana kuna, ke samba Nzambi.” (Bisalu 12:12) Ya kyeleka, muntu na muntu zolaka kuvanda na nzo na yandi sambu na kusamba. Kansi, bo monaka mbote na kuvukana kisika mosi sambu na kusamba ti kupesana kikesa na ntangu yina ya mpasi. Ntangu Polo kumaka penepene na nsuka ya nzyetelo ya nda mpi ya kigonsa yina yandi salaka sambu na kukwenda na Roma, yandi kwendaka kukutana ti bampangi yankaka na bwala Puzole ebuna na nima, yandi kutanaka dyaka ti bampangi yankaka yina kwisaka kukutana yandi. Inki mutindu yandi salaka ntangu yandi monaka bo? “Ntangu Paulo monaka bo, yandi pesaka mersi na Nzambi, ebuna yandi bakaka kikesa ya mpa.” (Bisalu 28:13-15) Yandi bakaka kikesa na kuvanda dyaka kisika mosi ti bampangi na yandi Bakristu. Beto mpi kebakaka kikesa na kuvanda kisika mosi ti bampangi na beto Bakristu. Ntangu yonso ya beto kele ti kimpwanza mpi ti mwaye ya kuvanda kisika mosi ti bampangi yankaka, beto fwete sosa ve kutambula beto mosi mpamba na nzila yai ya mpasi ya kenataka na luzingu.​—Bingana 18:1; Matayo 7:14.

11. Tanga mwa bambandu yina kemonisa kibeni ntangu beto kevandaka na mfunu ya “ngolo ya nene”?

¹¹ Kana beto kesamba mbala na mbala, beto kelonguka Ndinga ya Nzambi, mpi beto kevukana ti bampangi yina beto kele na bo lukwikilu mosi, beto ‘tavanda ngolo sambu na kimvuka na beto ti Mfumu ti sambu na ngolo na yandi ya nene.’ (Efezo 6:10) Ntembe kele ve nde beto yonso kele na mfunu ya ‘ngolo ya Mfumu.’ Bantu mingi kevandaka dyaka ve ngolo sambu na maladi, bankaka sambu na kimununu to sambu bo mevidisaka nduku ya bo zingaka ti yandi bamvula mingi. (Nkunga 41:3) Bantu yankaka kemonaka mpasi sambu na kimbeni ya nkwelani yina kekwikilaka ve. Bibuti, mingimingi, bibuti yina kesansaka bana bo mosi, lenda mona nde kusala konso kilumbu kisalu ya kebaka bo ntangu yonso, na ntangu bo kesansa dibuta kele mukumba mosi ya mpasi. Baleke yina kele Bakristu kele na mfunu ya kikesa sambu na kununga bupusi ya banduku na bo mpi na kubuya kusadila bima yina kelausaka ti kusala pite. Ata muntu mosi ve fwete vandaka na dute na kulomba Yehowa “ngolo ya nene” sambu na kunwana ti bampasi ya mutindu yai.​—2 Korinto 4:7.

“Yandi ke pesaka Ngolo na muntu yina me lemba”

12. Inki mutindu Yehowa kesadisaka beto na kisalu na beto ya Bukristu?

¹² Yehowa kepesaka dyaka ngolo na bansadi na yandi na ntangu bo kesalaka kisalu na bo ya kusamuna. Beto ketanga na mbikudulu ya Yezaya nde: “Yandi ke pesaka ngolo na muntu yina me lemba, yandi ke yikaka ngolo na muntu yina me konda ngolo. . . . Bayina ke tulaka ntima na Mfumu Nzambi, bo ke yikaka diaka ngolo na bo. Bo ke pumbukaka bonso bakumbi-kumbi. Bo ke bakaka ntinu, kikesa na bo ke manaka ve.” (Yezaya 40:29-31) Ntumwa Polo yandi mosi bakaka ngolo sambu na kusala kisalu na yandi ya kusamuna. Yo yina, yandi salaka kisalu na yandi mbote. Yandi sonikilaka Bakristu ya Tesalonika mutindu yai: “Beto zabisaka beno nsangu ya mbote na munoko kaka ve kansi na ngolo ya [mpeve santu] mpi.” (1 Tesalonika 1:5) Kisalu na yandi ya kusamuna ti ya kulonga vandaka ti ngolo ya kubalula kibeni luzingu ya bantu yina vandaka kuwa malongi na yandi.

13. Inki kupesaka Yeremia kikesa ya kulanda kusala kisalu na yandi ata na kati ya kimbeni?

¹³ Beto lenda lemba nitu kana bantu ya teritware na beto kezolaka ve kuwa nsangu ya beto kezabisa bo, mingimingi kana beto mesamunaka mbala na mbala mpi bamvula mingi na teritware yango, kansi bantu kendimaka ve nsangu na beto. Mutindu mosi mpi Yeremia kulembaka nitu sambu na kimbeni, na maseka, mpi sambu bantu vandaka kubuya kuwa nsangu na yandi. Yandi kuditubilaka yandi mosi nde: “Mono ke yindula diaka Mfumu Nzambi ve, mono ta tuba diaka na zina na yandi ve.” Kansi yandi kukaka ve kuvanda mpima. Nsangu na yandi kumaka ‘kupela na ntima na yandi bonso tiya, yo kotaka yandi tii na mukwa.’ (Yeremia 20:9) Inki kupesaka yandi dyaka ngolo ya kununga kimbeni yina ya nene? Yeremia kutubaka nde: “[Yehowa] kele ti mono, mono zaba nde nge kele ngolo mpenza.” (Yeremia 20:11) Yeremia kundimaka kikesa yina Yehowa pesaka yandi sambu yandi bakisaka mfunu ya nsangu na yandi ti kisalu yina Nzambi kupesaka yandi.

Ngolo ya kulwadisa ti ya kubelula

14. (a) Ludimi kele na ngolo nki kiteso? (b) Pesa bambandu yina kemonisa mambu ya mbi yina ludimi lenda sala.

¹⁴ Ngolo yonso ya beto kevandaka na yo kekatukaka ve mbala mosi na Nzambi. Mu mbandu, ludimi kele ti ngolo na yo kelwadisaka mpi yo kebelulaka. Salomo kekebisa nde: “[Ludimi] lenda gulusa nge to kufwa nge.” (Bingana 18:21) Mbuma yina disolo ya nkufi ya Satana ti Eva kubutaka kemonisa nde bangogo lenda nata mpasi ya nene kibeni. (Kuyantika 3:1-5; Yakobo 3:5) Beto mpi lenda sala mambu mingi ya mbi ti ludimi na beto. Kana nge ketubila na mutindu mosi ya mbi nene ya mwana-nkento mosi kele na yo, yo lenda sala nde yandi kuma kuwa dyaka ve na nzala ya kudya madya. Kutonga-tonga nduku ti bansangu ya luvunu kukonda kuyindula lenda bebisa kinduku ya bantu yina mezabanaka banda ntama. Ee, beto fwete yala ludimi na beto.

15. Inki mutindu beto lenda sadila ludimi na beto sambu na kutunga mpi sambu na kubelula?

¹⁵ Kansi, ludimi lenda tunga, yo lenda panza mpi. Kingana mosi ya kele na Biblia ketuba nde: “Bituba-tuba ya bantu yo ke lwadisaka bantu ya nkaka bonso mbele, kansi mambu ya muntu ya mayele ke belulaka.” (Bingana 12:18) Bakristu ya mayele kesadilaka ngolo ya ludimi na bo sambu na kupesa kikesa na bantu yina kenyokwama na mabanza ti bantu yina mefwila bampangi na bo. Bangogo ya mbote lenda pesa kikesa na baleke yina kenwanaka ti bupusi ya mbi ya banduku na bo. Ludimi ya muntu ya mayele lenda sadisa bampangi ya babakala ti ya bankento yina menunaka na kundima nde bo kele kaka ti mfunu mpi nde beto kezolaka bo. Bangogo ya kitoko lenda belula bantu yina kebela. Kima ya kuluta mfunu kele nde, beto lenda sadila ludimi na beto sambu na kuzabisa nsangu ya ngolo ya Kimfumu na bantu yonso yina kezola kuwa yo. Beto tavanda na ngolo ya kusamuna Ndinga ya Nzambi kana beto ketula ntima na beto na ndinga yango. Biblia ketuba nde: “Kubuya ve kusala mambote na bantu yina fweti baka yo, kana nge mona mpila [“kana diboko na nge kele na ngolo ya kusala yo,” NW].”​—Bingana 3:27.

Mutindu ya mbote ya kusadila Ngolo

16, 17. Inki mutindu bankuluntu, bibuti, babakala, ti bankento lenda landa mbandu ya Yehowa na ntangu bo kesadila kiyeka yina Nzambi mepesaka bo?

¹⁶ Ata yandi kele nkwa-ngolo yonso, Yehowa ketwadisaka dibundu na zola yonso. (1 Yoane 4:8) Bakristu yina kele bankengi kelandaka mbandu na yandi. Bo ketalaka mameme ya Nzambi na zola yonso. Bo kesadilaka kiyeka na bo na mutindu mosi ya mbote, kansi ya mbi ve. Ya kyeleka, bantangu yankaka yo kelombaka nde bankengi ya kyeleka ‘kusungika bifu, kupesa atasio, kupesa kikesa,’ kansi bo kesalaka yo na ‘kulongaka ti kukanga ntima mpenza.’ (2 Timoteo 4:2) Yo yina, bankuluntu keyindulaka ntangu yonso bangogo yina ntumwa Piere kusonikilaka bantu yina vandaka ti kiyeka na kati ya dibundu: “Beno fweti yilama na kutala mbote-mbote bantu yina ya Nzambi pesaka beno na kutala; beno fweti vanda bonso bangungudi ke kebaka mbote mameme na bo. Beno tala bantu na beno na luzolo na beno mosi, mutindu Nzambi ke zolaka nde beno sala, kansi na kingolo-ngolo ve. Beno sala kisalu na beno ve sambu na kubaka mbongo, kansi beno sala yo na luzolo ti kiese. Beno vanda ve na mabanza ya kuyala bantu yina ya Nzambi pesaka beno na kutala, kansi beno fweti vanda bantu yina ke songaka mbandu ya mbote na kati ya bantu na beno.”​—1 Piere 5:2, 3; 1 Tesalonika 2:7, 8.

¹⁷ Bibuti ti babakala kevandaka mpi ti kiyeka yina Yehowa mepesaka bo, mpi ngolo yai bo fwete sadila yo sambu na kusadisa bantu, na kulonga bo, ti kuzola bo. (Efezo 5:22, 28-30; 6:4) Mbandu ya Yezu kemonisa nde muntu lenda sadila mpenza kiyeka mbote na zola yonso. Kana ndola kele ya bukatikati mpi ya sikisiki, yo talembisa ve ntima ya bana. (Kolosai 3:21) Makwela kekumaka ngolo na ntangu babakala yina kele Bakristu kesadilaka kimfumu na bo na zola, ebuna bankento kezitisa mpenza kimfumu ya babakala na bo, kansi kulutisa ve ndilu na kimfumu yina Nzambi mepesaka sambu na kuyala to kusadila yo sambu na kumonisa bo mpasi.​—Efezo 5:28, 33; 1 Piere 3:7.

18. (a) Inki mutindu beto fwete landa mbandu ya Yehowa na yina metala kuyala makasi na beto? (b) Inki mambu bayina kele ti kiyeka fwete sala ngolo na kulonga bantu yina bo kesungiminaka?

¹⁸ Bayina kele ti kiyeka na kati ya dibuta to na kati ya dibundu fwete salaka kibeni ngolo sambu na kuyala makasi na bo, sambu makasi kepesaka boma kansi yo kesongaka zola ve. Profete Nahumi kutubaka nde: “Mfumu Nzambi ke waka makasi nswalu ve, kansi yandi kele ngolo mingi.” (Nahumi 1:3; Kolosai 3:19) Kana beto keyala makasi na beto, yina kele kidimbu ya kemonisa ngolo na beto. Kansi kana beto kewa makasi nswalu, yo kemonisa nde beto kele ngolo ve. (Bingana 16:32) Yo vanda na dibuta to na dibundu, lukanu kele ya kulonga zola: kuzola Yehowa, kuzolana beto na beto, mpi kuzola minsiku ya mbote. Zola kele nsinga ya kuluta ngolo ya kekangisaka bantu mpi ya kepusaka kibeni bantu na kusala mambu yina kele ya mbote.​—1 Korinto 13:8, 13; Kolosai 3:14.

19. Inki dyambu ya kepesa kikesa ya Yehowa ketuba sambu na kubwisa beto ntima, mpi nki beto fwete sala sambu na kumonisa nde beto mendima yo?

¹⁹ Kuzaba Yehowa ketendula kundima ngolo na yandi. Yehowa kutubaka mutindu yai na nzila ya Yezaya: “Keti beno zaba ve? Keti beno me waka ve? Mfumu Nzambi salaka ntoto yonso tii na nsuka na yo, yandi kele Nzambi tii kuna. Yandi ke lembaka ve ata fioti.” (Yezaya 40:28) Ngolo ya Yehowa kelembaka ve. Kana beto ketula ntima na yandi kansi na beto mosi ve, yandi tayambula beto ve. Yandi kebwisa beto ntima nde: “Kuwa boma ve sambu mono kele ti nge; mono kele Nzambi na nge, kima mosi kupesa nge boma ve! Mono ke pesa nge kikesa, mono ke sadisa nge; mono ke taninaka nge na diboko na mono ya kibakala, diboko yina ke nungisaka bantu.” (Yezaya 41:10) Inki beto fwete sala sambu na kumonisa ntonda na kusungimina ya yandi kesungiminaka beto na zola yonso? Mutindu Yezu salaka, bika beto mpi kusadila ntangu yonso ngolo ya Yehowa mepesaka beto sambu na kusadisa mpi na kutunga bankaka. Bika beto yala ludimi na beto na mpila nde yo belula bampangi kansi yo sala bo mbi ve. Nsukansuka, bika beto vanda mpi ntangu yonso meso ya kukangula na kimpeve, beto kangama ngolo na lukwikilu, beto kuma dyaka ngolo na ngolo yina Ngangi na beto ya Nene, Yehowa Nzambi, kepesaka beto.​—1 Korinto 16:13.

[Noti na nsi ya lutiti]

Keti Nge Lenda Tendula?

• Inki mutindu Yehowa kesadilaka ngolo na yandi?

• Na nki banzila beto lenda baka ngolo ya Yehowa?

• Inki mutindu beto fwete sadila ngolo ya ludimi na beto?

• Inki mutindu kiyeka yina Nzambi kepesaka lenda vanda lusakumunu?

[Kifwanisu ya kele na lutiti 25]

Yezu sadilaka ngolo ya Yehowa sambu na kusadisa bantu yankaka

[Kifwanisu ya kele na lutiti 26]

Beto tavanda na ngolo ya kusamuna Ndinga ya Nzambi kana beto tula ntima na beto na ndinga yango