‘Beno Fwete Zolana Beno na Beno’
“Kana beno ke zolana beno na beno, bantu yonso ta zaba nde beno kele balonguki na mono.”—YOANE 13:35.
1. Inki kikalulu Yezu kutubilaka mingi ntangu fyoti na ntwala ya lufwa na yandi?
“BANA na mono.” (Yoane 13:33) Yezu kusadilaka bangogo yai ya kemonisa zola ya mingi sambu na kubinga bantumwa na yandi na nkokila, na ntwala ya lufwa na yandi. Kele ve ti disolo yankaka ya Evanzile yina kemonisa nde Yezu mesadilaka bangogo yai ya kemonisa zola na ntangu yandi vandaka kutubila bo. Kansi, na mpimpa yina, yandi bingaka bo na bangogo yai ya zola sambu na kumonisa zola ya mingi yina yandi vandaka na yo sambu na balongoki na yandi. Ya kyeleka, Yezu kutubilaka zola kiteso ya mbala 30 na mpimpa yina. Sambu na nki yandi tubilaka kikalulu yai mingi mutindu yina?
2. Sambu na nki kumonisa zola kele mfunu mingi sambu na Bakristu?
2 Yezu kutendulaka sambu na nki zola kele mfunu mingi. Yandi tubaka nde: “Kana beno ke zolana beno na beno, bantu yonso ta zaba nde beno kele balonguki na mono.” (Yoane 13:35; 15:12, 17) Kuvanda longoki ya Kristu kewakana mpenza ti kumonisa zola ya kimpangi. Bakristu ya kyeleka kezabanaka ve na mutindu ya kulwata ya bo mosi to na bilele ya mutindu yankaka, kansi bo kezabanaka na zola ya kyeleka mpi ya mingi yina bo kevandaka na yo bo na bo. Kuvanda ti zola ya mingi ya mutindu yai kele ntuma ya zole na kati ya bantuma tatu ya beto tubilaka na luyantiku ya disolo ya ntete yina longoki ya Kristu fwete lungisa. Inki tasadisa beto na kulanda kaka na kulungisa ntuma yai?
‘Kusala Dyaka Ngolo ya Kuluta’
3. Ntumwa Polo kupesaka nki ndongisila ya metala zola?
3 Mutindu yo vandaka kumonana na balongoki ya Kristu ya mvu-nkama ya ntete, zola yai ya mingi kemonanaka bubu yai na kati ya balongoki ya kyeleka ya Kristu. Ntumwa Polo kusonikilaka Bakristu ya mvu-nkama ya ntete nde: “Mfunu kele ve beto na kusonikila beno sambu na mambu yina ke tadila kuzola yina ya beno fweti zola bampangi yina kele bakristo. Sambu Nzambi me zabisaka beno mosi nki mutindu beno fweti zolana beno na beno. Ebuna, beno ke salaka mpidina mpi na bampangi yonso.” Ata mpidina, Polo kuyikaka nde: ‘Beno sala diaka ngolo ya kuluta.’ (1 Tesalonika 3:12; 4:9, 10) Beto mpi, beto fwete landa ndongisila ya Polo na ntima mosi mpi kusala kikesa sambu na kuzolana ‘diaka ngolo kuluta.’
4. Na kutuba ya Polo ti Yezu, banani beto fwete tudila mpenza dikebi?
4 Kaka na mukanda yina mosi ya kupemama, Polo kusyamisaka bampangi na yandi Bakristu na “kupesa kikesa na bantu yina ke na ntima ya petepete” mpi na ‘kusadisa bantu yina ke na lukwikilu ya ngolo ve.’ (1 Tesalonika 5:14) Na okazio yankaka, yandi yibusaka Bakristu nde “bantu yina ke na lukwikilu ya ngolo, . . . fweti sadisa bantu yina ke na lukwikilu ya ngolo ve.” (Roma 15:1) Yezu kupesaka mpi malongi ya metala kusadisa bayina kele na lukwikilu ya ngolo ve. Na nima ya kutuba nde na mpimpa yina ya bo takanga yandi Piere tatina yandi, Yezu kutubilaka Piere nde: “Ntangu nge ta kwisa kuvutuka na mono, nge pesa bampangi na nge kikesa.” Sambu na inki? Sambu ziku bo mpi zolaka kutina Yezu mpi bo zolaka kuvanda na mfunu ya lusadisu. (Luka 22:32; Yoane 21:15-17) Yo yina, Ndinga ya Nzambi ketinda beto na kusonga zola na beto na bayina kele na kimpeve ya ngolo ve mpi bayina kevukanaka dyaka ve ti dibundu ya Bukristu. (Baebreo 12:12) Sambu na nki beto fwete sala mutindu yina? Bingana zole ya kitoko yina Yezu kutaka kepesa mvutu na ngyufula yai.
Dimeme ya Kuvilaka ti Mbongo ya Kuvilaka
5, 6. (a) Inki bingana zole ya nkufi ya Yezu kutaka? (b) Bingana yai kesonga nki na yina metala Yehowa?
5 Sambu na kulonga bawi na yandi mutindu Yehowa ketadilaka bantu yina kevilaka nzila, Yezu kutaka bingana zole ya nkufi. Kingana ya ntete kuvandaka ya ngungudi ya mameme. Yezu kutubaka nde: “Kana muntu mosi na kati na beno ke na mameme nkama mosi, ebuna dimeme mosi kuvila, yandi ta sala nki? Keti yandi ta bikisa ve mameme ya nkaka yina makumi uvwa na uvwa na matiti, sambu na kwenda kusosa dimeme yina me vila, tii kuna ya yandi ta mona yo? Ebuna kana yandi mona yo, yandi ta tula yo na mapeka na yandi na kiese, ebuna yandi ta vutuka na nzo na yandi. Kana yandi kuma na nzo, yandi ta binga banduku na yandi ti bantu ke vandaka penepene na nzo na yandi. Ebuna yandi ta tubila bo nde: ‘Beno kwisa kusepela ti mono, sambu mono me mona dimeme na mono yina vilaka.’ Mono ke tubila beno nde mutindu mosi mpi Nzambi ta mona kiese mingi sambu na muntu mosi ya masumu yina me balula ntima. Kiese na yandi yina ta luta kiese yina ya yandi ke monaka sambu na bantu makumi uvwa na uvwa ya mbote yina ke na mfunu ve ya kubalula ntima.”—Luka 15:4-7.
6 Kingana ya zole kele ya nkento mosi. Yezu kutubaka nde: “To mpi, kana nkento mosi ke na mbongo ya bibende bibende kumi, ebuna yandi vidisa kibende mosi yandi ta sala nki? Yandi ta pedisa mwinda, yandi ta komba nzo, yandi ta sosa kibende yina mbote-mbote tii kuna ya yandi ta mona yo. Ebuna kana yandi mona yo, yandi ta binga banduku na yandi ya bankento ti bankento yina ke vandaka penepene na nzo na yandi. Ebuna yandi ta tubila bo nde: ‘Beno kwisa kusepela ti mono, sambu mono me mona kibende na mono ya mbongo yina vilaka.’ Mutindu mosi mpi, mono ke tubila beno nde bawanzio ya Nzambi ta mona kiese sambu na muntu mosi ya masumu yina me balula ntima.”—Luka 15:8-10.
7. Tanga malongi zole yina bingana ya dimeme ya kuvilaka ti ya kibende ya mbongo ya kuvilaka kelonga beto?
7 Inki malongi beto lenda baka na bingana yai ya nkufi? Yo kesonga beto (1) mutindu ya beto fwete wa na ntima sambu na bantu yina melemba mpi (2) mambu ya beto fwete sala sambu na kusadisa bo. Bika beto tadila mambu yango.
Yo Vilaka Kansi Yo Vandaka Mfunu
8. (a) Inki mutindu ngungudi ti nkento yina kusalaka ntangu bo vidisaka bima na bo? (b) Mambu yina bo salaka kesonga beto nki sambu na yina metala mutindu ya bo vandaka kutadila bima na bo ya kuvilaka?
8 Na bingana yina yonso zole kima mosi kuvilaka, kansi simba dyambu ya bankwa na yo kutubaka. Ngungudi kutubaka ve nde: ‘Mu kele ve na mfunu ya dimeme mosi yina mevila sambu mu mebikala na mameme 99. Mu vanda kaka ti yai ya mu mebikala na yo.’ Nkento yina kutubaka ve nde: ‘Susi ya nki mu tawa kaka sambu na kibende mosi ya mbongo? Bibende uvwa yai mu mebikala na yo mefwana sambu na mono.’ Kansi, ngungudi kusosaka dimeme yina kuvilaka bonso nde yandi vandaka na yo kaka mosi. Nkento yina mpi kuwaka susi bonso nde yandi vandaka ve ti bibende yankaka ya mbongo. Sambu na bo yonso zole, bima na bo yina kuvilaka kuvandaka kaka na valere na meso na bo. Kingana yai kesonga inki?
9. Susi ya ngungudi ti nkento yina kesonga inki?
9 Simba ngindu ya Yezu kusukisilaka bingana yai yonso zole: “Nzambi ta mona kiese mingi sambu na muntu mosi ya masumu yina me balula ntima” mpi nde “mutindu mosi mpi, bawanzio ya Nzambi ta mona kiese sambu na muntu mosi ya masumu yina me balula ntima.” Yo yina, susi ya ngungudi ti ya nkento yina kuvandaka na yo kemonisa, na kiteso mosi ya fyoti, mawi ya Yehowa ti ya bingangwa na yandi ya zulu kevandaka na yo. Kaka mutindu bima yina kuvilaka kuvandaka na mfunu na meso ya ngungudi ti nkento yina, bantu yina kevilaka nzila mpi kevukanaka dyaka ve ti bantu ya Nzambi kevandaka kaka na valere na meso ya Yehowa. (Yeremia 31:3) Bantu ya mutindu yai lenda vanda ya kulemba na kimpeve, kansi yo ketendula ve mpenza nde bo mekuma bankolami. Ata bo kele ya kulemba, ziku na kiteso mosi buna bo kelandaka na kuzitisa bansiku ya Yehowa. (Nkunga 119:176; Bisalu 15:29) Yo yina, bonso na ntangu ya ntama, Yehowa ‘ke vilaka bo nswalu ve.’—2 Bantotila 13:23.
10, 11. (a) Inki mutindu beto fwete tadila bantu yina kevilaka nzila ya dibundu? (b) Na kutadila bingana ya Yezu yonso zole, inki mutindu beto lenda monisa nde beto kele na susi na bo?
10 Bonso Yehowa ti Yezu, beto mpi fwete vanda na susi ya bayina melemba mpi ya kevukanaka dyaka ve na dibundu ya Bukristu. (Ezekiele 34:16; Luka 19:10) Beto kemonaka muntu yina melemba na kimpeve bonso dimeme ya mevila, kansi beto kemonaka ve nde imene, yandi tavutuka dyaka ve. Beto ketubaka ve nde: ‘Susi ya nki beto tawila muntu yina melemba? Ata yandi kele ve, dibundu tafwa ve.’ Kansi, bonso Yehowa, beto kemonaka bantu yina mevilaka nzila mpi ya kezolaka kuvutuka nde bo kele mfunu.
11 Kansi, inki mutindu beto lenda monisa mawi na beto? Bingana ya Yezu yonso zole kemonisa nde beto lenda sala yo (1) na mambu ya kemonisa nde beto ketudila bo dikebi, (2) na kuvandaka ti zola mpi (3) na kuvandaka ti dikebi ya masonga. Bika beto tadila mambu yai mosi-mosi.
Baka Lukanu ya Kusala Mambu ya Kemonisa Dikebi
12. Bangogo yina ketuba nde yandi ‘takwenda kusosa dimeme yina me vila’ kesonga nki sambu na yina metala dibanza ya ngungudi?
12 Na bingana zole yina Yezu kutaka, na yina ya ntete yandi ketuba nde ngungudi ta “kwenda kusosa dimeme yina me vila.” Ngungudi mebaka lukanu ya kukwenda mpi ya kusala ngolo sambu na kumona dimeme yina kuvilaka. Mpasi, kigonsa, mpi kitamina tavutulaka yandi nima ve. Kansi, ngungudi talanda na kusosa “tii kuna ya yandi ta mona yo.”—Luka 15:4.
13. Inki mutindu babakala ya kwikama ya ntangu ya ntama kusadisaka bantu yina vandaka ya kulemba, mpi nki mutindu beto lenda landa bambandu ya Biblia ya mutindu yina?
13 Mutindu mosi mpi, yo kelombaka mbala mingi nde muntu yina kele na kimpeve ya ngolo kubaka ngindu ya kwenda kusadisa muntu yina kele na mfunu ya kikesa. Babakala ya lukwikilu ya ntangu ya ntama kubakisaka dyambu yai. Mu mbandu, ntangu Yonatani, mwana ya Ntotila Saule, kumonaka nde nduku na yandi ya ngolo Davidi kuvandaka na mfunu ya kikesa, Yonatani “kwisaka kutala yandi. Yandi pesaka Davidi kikesa na zina ya Nzambi.” (1 Samuele 23:15, 16) Bamvu-nkama mingi na nima, ntangu Guvernere Nehemia kumonaka nde bampangi na yandi yankaka ya Bayuda kulembaka nitu, yandi mpi “telamaka na mbala mosi” mpi yandi pesaka bo kikesa nde bo “yindula Yehowa.” (Nehemia 4:14, NW) Beto mpi bubu yai, beto tazola ‘kutelama’ disongidila, kusala dyambu mosi, sambu na kupesa kikesa na bayina melemba. Kansi na kati ya dibundu, banani kele na mukumba ya kusala mutindu yina?
14. Na dibundu ya Bukristu, nani kele na mukumba ya kusadisa bantu yina melemba?
14 Mingimingi, Bakristu yina kele bankuluntu bantu kele na mukumba ya “kupesa kikesa na maboko yina me lemba, . . . kupesa ngolo na mabolongo yina ke tekita,” mpi “kutuba na bantu yina ke mona mpasi na ntima, nde: ‘beno vanda kikesa, beno wa boma ve!’” (Yezaya 35:3, 4; 1 Piere 5:1, 2) Kansi, simba nde ndongisila ya Polo kupesaka nde “beno pesa kikesa na bantu yina ke na ntima ya petepete” mpi beno “sadisa bantu yina ke na lukwikilu ya ngolo ve,” yandi pesaka yo ve kaka na bankuluntu. Kansi, Polo kusonikilaka “dibundu ya Tesalonika” yonso. (1 Tesalonika 1:1; 5:14) Kusadisa na kikesa yonso bantu yina melemba kele mukumba ya Bakristu yonso. Bonso ngungudi ya bo ketubila na kingana, konso Mukristu fwete vanda na mpusa ya “kwenda kusosa dimeme yina me vila.” Ntembe kele ve nde, sambu na kusala yo mbote yo kelombaka kuwakana ti bankuluntu. Keti nge lenda sala mwa mambu sambu na kusadisa muntu yina melemba na dibundu na beno?
Vanda na Zola
15. Ziku sambu na nki ngungudi kusalaka mambu yina ya yandi salaka sambu na dimeme yina?
15 Inki ngungudi tasala nsukansuka ntangu yandi tazwa dimeme na yandi? “Yandi ta tula yo na mapeka na yandi.” (Luka 15:5) Dyambu yai kesimba mpenza ntima na beto mpi yo ketendula mambu mingi! Ziku dimeme yina kuyunganaka bilumbu mingi, mpimpa ti mwini, na bisika yina yo meyikanaka ve, mbala yankaka mpi bantambu vandaka kulanda yo. (Yobi 38:39, 40) Ntembe kele ve nde dimeme yango kele na kikesa ve sambu yo vandaka kudya mbote ve. Yo kele mpenza na ngolo ve ya kunwana yo mosi ti bampasi yonso ya yo lenda kutana na yo na nzila sambu na kwenda kukuta mameme yankaka. Yo yina, ngungudi menyeka, metombula yo na zola yonso, mpi menata yo sambu na kutanina yo na bigonsa yonso ya nzila ntangu bo kekwenda kukuta mameme yankaka. Inki mutindu beto lenda monisa zola bonso ya ngungudi yai?
16. Sambu na nki beto fwete monisa zola bonso yina ya ngungudi kumonisaka na dimeme na yandi ya kuvilaka?
16 Muntu yina kevukanaka dyaka ve ti dibundu lenda vanda ya kulemba mpenza na kimpeve. Bonso dimeme yina kudigambulaka ti yankaka, yo lenda vanda nde muntu ya mutindu yina keyunganaka kukonda kikuma ya kyeleka na inza yai ya bambeni. Sambu yandi kebakaka dyaka ve lutaninu ya mameme yankaka, disongidila ya dibundu ya Bukristu, muntu yango kevandaka na ntwala ya bigonsa mingi kibeni ya mitambu ya Dyabulu, yina ‘ke kwendaka kuzieta bonso ntambu yina ke dila; sambu na kusosa muntu ya kudia.’ (1 Piere 5:8) Dyaka, yandi kevandaka ya kulemba sambu yandi kedyaka ve na kimpeve. Yo yina, ziku yandi lenda vanda ya kulemba mingi mpenza na mpila nde yandi takuka ve kununga yandi mosi bigonsa ya yandi lenda kutana na yo ntangu yandi kevutuka na dibundu. Yo yina, beto fwete nyeka, na mutindu ya kifwani, sambu na kunangula muntu yina melemba na zola yonso, mpi kuvutula yandi na dibundu. (Galatia 6:2) Inki mutindu beto lenda sala yo?
17. Inki mutindu beto lenda landa mbandu ya ntumwa Polo na ntangu beto kekwenda kutala muntu yina melemba?
17 Ntumwa Polo kutubaka nde: “Kana muntu mosi ke na kikesa ve, mono mpi ta vanda na kikesa ve.” (2 Korinto 11:29; 1 Korinto 9:22) Polo vandaka kuwila bantu mawa, ti bayina kuvandaka ya kulemba. Beto kezola kumonisa mawi ya mutindu mosi sambu na bayina melemba. Ntangu beto kekwenda kutala Mukristu yina melemba na kimpeve, beto ndimisa yandi nde yandi kele mfunu na meso ya Yehowa mpi nde bampangi na yandi Bambangi kele mpenza na mpusa ya kumona yandi. (1 Tesalonika 2:17) Zabisa yandi nde bo kele ya kuyilama na kusadisa yandi mpi bo kele na luzolo ya kuvanda sambu na yandi “bampangi [ya] ke sadisanaka na ntangu ya mpasi.” (Bingana 17:17; Nkunga 34:19) Kutuba na beto ya masonga lenda pesa yandi kikesa na zola yonso mpi malembemalembe na mpila nde yandi kuka kuvutuka na kimvuka ya mameme yankaka. Inki beto fwete sala na nima? Kingana ya nkento ti ya kibende ya mbongo yina kuvilaka kesonga beto dyambu ya beto fwete sala.
Vanda na Dikebi ya Masonga
18. (a) Sambu na nki nkento yina ya kingana kukatulaka ve kivuvu? (b) Inki bikesa kemonisa dikebi ya masonga ya yandi salaka sambu na kusosa, mpi nki mbutu yandi bakaka?
18 Nkento yina mevidisa kibende na yandi ya mbongo mezaba nde yo kele mpasi na kuzwa yo, kansi yandi kekatula ve kivuvu. Kana kibende yango kubwaka na kilanga mosi ya nene ya matiti mingi to na kiziba ya potopoto, mbala yankaka yandi zolaka kukatula ntima nde yandi tamona yo dyaka ve. Kansi, sambu yandi zabaka nde yo fwete vanda na kisika mosi buna na kati ya nzo na yandi, mpi nde yandi tamona yo kaka, yandi yantikaka kusosa na dikebi yonso. (Luka 15:8) Ntete, yandi tulaka tiya na mwinda sambu nsemo kutemuna nzo na yandi. Na nima, yandi kombaka na sima ti kikombo, na kutulaka ntima nde yandi tawa makelele ya kibende. Nsukansuka, yandi sosaka na dikebi yonso na bisika yonso ya kubumbana tii kuna nsemo ya mwinda kwendaka kubula na kibende ya mbongo yina. Ya kyeleka, nkento yai kuzwaka kima na yandi sambu na kikesa ya yandi salaka na kusosa na dikebi ya masonga!
19. Inki malongi beto kebaka na yina metala kusadisa bantu yina melemba na ntangu beto ketanga mambu ya nkento yina ya kingana kusalaka sambu na kuzwa kibende ya mbongo yina kuvilaka?
19 Mutindu ngindu ya kebasika na kingana yina keyibusa beto, mukumba ya Masonuku kepesa beto na kusadisa Mukristu yina melemba meluta ngolo na beto ve. Beto kebakisa mpi nde yo kelombaka kusala kikesa. Nkutu, ntumwa Polo kuzabisaka bankuluntu ya Efezo nde: “be[no] fweti sala ngolo mpidina sambu na kusadisa [bantu yina melemba, NW].” (Bisalu 20:35a) Kuvila ve nde sambu nkento yina kuzwa kibende ya mbongo na yandi, yandi sosaka ve kaka ntinuntinu mpi na kiseku na kati ya nzo na yandi. Kansi, yandi zwaka yo sambu yandi kudipesaka na kusosa ‘tii kuna ya yandi monaka yo.’ Mutindu mosi mpi, ntangu beto kesala kikesa sambu na kuvutula muntu yina melemba na kimpeve, beto fwete sadila metode ya kemonisa dikebi ya masonga yina kele ti lukanu. Inki beto lenda sala?
20. Inki beto lenda sala sambu na kusadisa bayina melemba?
20 Inki mutindu beto lenda sadisa muntu ya melemba na mpila nde yandi vutukila lukwikilu ti ntonda na yandi? Yo lenda vanda mfunu na kulonguka Biblia ti yandi na mukanda mosi ya Bukristu yina mefwana na yandi. Ya kyeleka, kulonguka Biblia ti muntu yina melembaka kepesaka beto nzila ya kusadisa yandi mbotembote. Yo kele ya kyeleka nde nkengi na kisalu muntu mefwana mpenza na kuzaba nani lenda pesa lusadisu yina kele mfunu na muntu kingandi. Yandi lenda zabisa mpangi yango masolo ya yandi tasadila na kulonguka yango mpi mukanda ya lenda vanda mpenza mfunu. Kaka mutindu nkento yina ya kingana kusadilaka bisadilu yina kusadisaka yandi na kusosa kima na yandi, beto mpi bubu yai, beto kele ti bisadilu yina kesadisaka beto na kulungisa mukumba ya Nzambi mepesaka beto ya kusadisa bayina melemba. Beto kele ti bisadilu to mikanda zole ya mpa yina tasadisa beto mingi mpenza sambu na kulungisa mukumba yai. Mikanda yango kele Adorez le seul vrai Dieu ti Approchez-vous de Jéhovah.a
21. Inki mutindu kusadisa bayina melemba kenatilaka beto yonso balusakumunu?
21 Kusadisa bantu yina melemba kenatilaka beto yonso balusakumunu. Muntu yina mebaka lusadisu kevandaka na kyese na kuvukana dyaka ti banduku ya kyeleka. Beto kewaka kyese mingi yina muntu kebakaka kaka kana yandi mepesa. (Luka 15:6, 9; Bisalu 20:35b) Dibundu ya mvimba kevandaka tiyatiya na ntangu bampangi ketulanaka dikebi ya zola. Kuluta dyaka, lukumu kekwendaka na Bangungudi na beto ya zola, Yehowa ti Yezu, yina kemonaka mutindu bansadi na bo ya kele na zulu ya ntoto kelungisaka mpusa na bo ya kusadisa bantu yina melemba. (Nkunga 72:12-14; Matayo 11:28-30; 1 Korinto 11:1; Efezo 5:1) Yo yina, beto kele na bikuma ya mbote ya kulanda ‘kuzolana beto na beto’!
[Noti na nsi ya lutiti]
a Yina Bambangi ya Yehowa mebasisaka.
Keti Nge Lenda Tendula?
• Sambu na nki yo kele mfunu nde konso muntu na kati na beto kumonisa zola?
• Sambu na nki beto fwete zola mpi bayina melemba?
• Inki malongi beto kebaka na bingana yina kutubilaka dimeme ya kuvilaka ti kibende ya mbongo ya kuvilaka?
• Inki mambu ya sikisiki beto lenda sala sambu na kusadisa muntu yina melemba?
[Bifwanisu ya kele na lutiti 24]
Ntangu beto kesadisaka bantu yina melemba, beto kesalaka mambu ya kemonisa dikebi mpi beto kemonisaka zola ti dikebi ya masonga
[Bifwanisu ya kele na lutiti 25]
Kusadisa bantu yina melemba kenatilaka beto yonso balusakumunu