Keba na Bangindu ya Ntima

Masonuku ke kebisa beto nde: “Bangindu ya mbi, kufwa bantu, bizumba, pite, kuyiba, bimbangi ya luvunu, mpi kuvweza ke katukaka na ntima.” (Mat. 15:19) Ntima na beto ya kifwani lenda kusa beto mpi kupusa beto na kupesa bikuma na diambu mosi ya beto me sala ya me swaswana ti luzolo ya Nzambi. Bantangu ya nkaka, beto lenda bakisa ve diambu yina me salama tii na nima ya kusala mambu kukonda mayele. Inki lenda sadisa beto na kuzaba bangindu ya ntima na beto na ntwala ya kusala diambu mosi ya mbi?

Tanga Biblia konso kilumbu mpi yindulula na mambu yina yo ke tuba.

Ntumwa Polo sonikaka nde: “Ndinga ya Nzambi kele ya moyo mpi ngolo mpi yo kele makasi kuluta konso mbele ya kunwanina ya makasi zole mpi yo ke kotaka tii na kukabisa moyo ti mpeve.” Nsangu ya Nzambi yina kele na Biblia “lenda sala luswaswanu na kati ya mabanza mpi bangindu ya ntima.” (Baeb. 4:12) Kuditala na nsemo ya mambu yina Masonuku ke tuba lenda sadisa beto na kuzaba bangindu ya ntima. Yo yina, yo kele mfunu mpenza na kutanga Ndinga ya Nzambi konso kilumbu mpi kuyindulula na mambu yina yo ke tuba, mpidina beto ta zaba mabanza mpi bangindu ya Yehowa!

Kundima bandongisila ya Masonuku mpi kusadila minsiku ya Biblia ta sadisa kansansa na beto​—ndinga yina ke vandaka na kati na beto ya ‘ke taka kimbangi.’ (Bar. 9:1) Ndinga ya kansansa na beto lenda buyisa beto na kupesa bikuma na diambu mosi ya mbi. Diaka, Biblia kele ti bambandu yina ‘ke kebisaka beto.’ (1 Bak. 10:11) Kulonguka na nsadisa na yo lenda kanga beto nzila ya kusala mambu ya mbi. Konso muntu na kati na beto fwete sala nki?

Samba Nzambi sambu yandi sadisa nge na kuzaba bangindu ya ntima na nge.

Yehowa ‘ke fimpaka ntima ya konso muntu.’ (1 Bans. 29:17) Yandi me luta “ntima na beto na nene, yandi mpi zaba mambu yonso.” (1 Yoa. 3:20) Nzambi lenda kusama ve. Kana beto zabisa Yehowa basusi, mawi mpi bampusa na beto na kisambu, yandi lenda bakisa bangindu ya ntima na beto. Nkutu, beto lenda lomba yandi na ‘kupesa beto ntima ya kukonda mvindu.’ (Nk. 51:10, NW) Yo yina, sambu na kuzaba bangindu ya ntima na beto, kisambu lenda sadisa beto.

Tula dikebi ntangu balukutakanu ke salama.

Kutula dikebi na mambu yina bo ke tuba na balukutakanu ya Bukristu lenda sadisa beto na kutadila na masonga yonso kimuntu na beto ya kati, to ntima na beto. Ata beto ke bakaka ve malongi ya mpa na konso lukutakanu, kuvanda pana ke sadisaka beto na kubakisa mbote-mbote minsiku ya Biblia mpi bangibusa ya mfunu yina ke sadisaka beto na kufimpa bangindu ya ntima na beto. Ba komantere yina bampangi na beto ke pesaka na balukutakanu lenda sadisa beto mpi na kuyidika kimuntu na beto ya kati. (Bing. 27:17) Kudivandila na kisika ya kukwendaka mbala na mbala na balukutakanu ya Bukristu lenda vanda ti bupusi ya mbi. Yo lenda nata beto na ‘kusosa mambote na beto mosi ya bwimi.’ (Bing. 18:1, NW) Yo yina, yo ta vanda mayele na kudiyula nde: ‘Keti mono ke vandaka ti kikalulu ya kukwenda na balukutakanu yonso mpi kubakila yo mambote?’​—Baeb. 10:24, 25.

Ntima na beto ya luvunu lenda vidisa beto nzila na mambu mingi ya luzingu. Bika beto tadila mambu iya: kusosa bima ya kinsuni, kunwa malafu, banduku yina beto ke ponaka, mpi mambu yina beto ke salaka na bansaka.

Kusosa bima ya kinsuni.

Mpusa ya kulungisa banzala na beto ya kinsuni kele mbi ve. Kansi, Yezu pesaka mbandu mosi ya ke kebisa na yina me tala kubaka bima ya kinsuni na mbalu mingi. Na mosi ya bingana na yandi, Yezu ke lomba beto na kutadila mbandu ya mvwama mosi yina banzo na yandi ya kubumbila bima fulukaka. Mpidina, yandi vandaka diaka ve ti kisika ya kubumba bima yina zolaka kubasika na nsungi ke kwisa. Yandi bakaka dibanza ya kufwa banzo na yandi ya kubumba bima mpi kutunga ya nene. Yandi yindulaka mutindu yai: “Kuna mono ta tula bambuma na mono yonso mpi bima na mono yonso ya mbote, mpi mono ta songa moyo na mono nde: ‘Moyo na mono, nge kele ti bima mingi ya mbote ya mono me bumba sambu na bamvula mingi; kudiyangisa ve, dia, nwa, mona kiese.’” Kansi mvwama yai vilaka kieleka mosi ya mfunu: Luzingu na yandi lendaka kusuka kaka na mpimpa yina.​—Luka 12:16-20.

Ntangu beto ke yela mpi ke kuma bambuta, beto ke kudiyangisaka mingi na yina me tala kubongisa bima ya kinsuni sambu yo tanina beto ntangu beto ta kuma minunu. Mpidina beto lenda yantika kupesa bikuma sambu na kusala bantangu ya ngika na kisika ya kukwenda na balukutakanu ya nkokila to kulungisa diaka ve mbote-mbote mikumba na beto ya Bukristu. Keti beto fwete keba ve na bangindu ya mutindu yina? To ntangu beto kele baleke, beto lenda bakisa mpenza nde kisalu ya ntangu yonso kele kisalu ya kuluta mbote. Ata mpidina beto ke buya kisalu ya kimupasudi-nzila, sambu beto ke yindula nde ntete-ntete beto fwete kuma ti mbongo mingi yina ta tanina beto na makwisa. Keti beto fwete sala ve yonso yina beto fwete sala ntangu yai sambu na kuvanda bamvwama na meso ya Nzambi? Nani me zaba kana mbasi beto ta vanda na luzingu?

Kunwa malafu.

Bingana 23:20 ke tuba nde: “Kuta kinduku ve na bantu yina ke nwaka malafu mingi.” Kana muntu kele ti mpusa ya ngolo ya kunwa malafu, yandi lenda yantika kupesa bikuma yina yandi ke nwaka malafu mbala na mbala. Yandi lenda tuba nde, yandi ke nwaka yo kaka sambu na kusepedisa nitu kansi ve sambu na kulauka. Kana beto ke nwa malafu kaka sambu na kudisepedisa, yo lenda vanda ntangu ya mbote sambu na kutadila na masonga yonso bangindu ya ntima na beto.

Banduku yina beto ke ponaka.

Ya kieleka, beto lenda buya ve kinduku ti bantu yina kele ve Bambangi, mu mbandu na nzo-nkanda, na kisalu, mpi bayina beto ke kutanaka ti bo na kisalu ya kusamuna. Kansi, yo me swaswana ti kuvukana ti bo to ata nkutu kusala bangwisana ya ngolo ti bo. Keti beto ke sosaka kupesa bikuma ya kuvukana ti bantu ya mutindu yina na kutubaka nde, bo kele ti bikalulu mingi ya mbote? Biblia ke kebisa beto nde: “Muntu kukusa beno ve. Banduku ya mbi ke bebisaka bikalulu ya mbote.” (1 Bak. 15:33) Kaka mutindu ndikila ya fioti lenda bebisa masa ya bunkete, kusala kinduku ti bantu yina me kudipesaka ve na Nzambi lenda bebisa kimpeve na beto mpi kupusa beto na kundima mabanza, kulwata, kutuba mpi nkadilu ya bantu ya nsi-ntoto.

Mambu yina beto ke salaka na bansaka.

Ba apareyi mpi bima ya mpa yina ke basika kele ti bansaka ya mutindu na mutindu mpi mingi na yo kele mbi to me fwana ve na Bakristu. Polo sonikaka nde: ‘Bika nde bo tubila nkutu ve mitindu yonso ya mambu ya mvindu na kati na beno.’ (Baef. 5:3) Inki beto fwete sala kana ntima na beto ke pusa beto na kutala to kuwidikila kima mosi ya mvindu? Beto fwete vila ve nde konso muntu ke vandaka na mfunu ya kudisepedisa to kusakana mwa fioti, mpi mutindu yina konso muntu ke tadilaka yo kele desizio na yandi mosi. Kansi, bika nde beto tula dikebi na ndongisila ya Polo mpi kubika ve nde meso na beto kutala mambu ya mvindu to makutu na beto kuwidikila yo.

Kana beto landaka bampusa ya ntima na beto ya luvunu mpi kukumaka ti kikalulu ya kusosa kupesa bikuma sambu na nkadilu na beto ya mbi, zaba nde beto lenda sala bansoba. (Baef. 4:22-24) Beto tadila bambandu zole ya bilumbu na beto.

Yo lombaka nde, Miguela kusoba mutindu na yandi ya kutadila bima ya kinsuni. Yandi ke tuba nde: “Nkento na mono, mwana na mono mpi mono mosi me katukaka na nsi yina kusumba bima ya mpa mpi ya kuluta mbote kele mfunu mingi. Na ntangu mosi buna, mono kudipesaka ya mvimba sambu na kuzwa bima yonso yina mono lendaka kubaka na nsi-ntoto, mpi mono vandaka kuyindula nde mono lendaka kusala mpidina kukonda kukuma kuzola mingi bima ya kinsuni. Kukonda kusukinina mono bakisaka nde, kusosa bima ya kinsuni vandaka nzila yina kele ve ti nsuka. Mono sambaka Yehowa sambu na mutindu na mono ya kutadila bima ya kinsuni mpi bangindu ya ntima na mono. Mono zabisaka yandi nde, dibuta na beto vandaka na mfunu ya kusadila yandi na ntima ya mvimba. Beto bakaka lukanu ya kukumisa luzingu na beto pete mpi beto kwendaka kuzinga kisika yina mpusa ya bansamuni vandaka mingi. Ntama mingi ve, beto kumaka bapasudi-nzila. Beto bakisaka nde beto vandaka ve na mfunu ya bima mingi ya kinsuni sambu na kuvanda ti luzingu ya mbote mpi ya kiese.”

Mambu yina Lee kutanaka ti yo ke monisa mutindu kuditadila na masonga sadisaka yandi na kuyambula banduku ya mbi. Yandi ke tuba nde: “Kisalu na mono ke lombaka nde mono vukana mbala na mbala ti bantu ya mimbongo ya bansi ya banzenza. Mono vandaka kuzaba nde malafu ta vanda mingi na balukutakanu ya mutindu yina, kansi mono vandaka kuwa kiese ya kukwenda na balukutakanu yina. Mbala mingi, mono vandaka kukuma pene ya kulauka kansi na nima yo vandaka kupesa mono mawa mingi. Yo lombaka nde mono tadila ntima na mono na masonga yonso. Bandongisila ya Ndinga ya Nzambi mpi ya bankuluntu sadisaka mono na kubakisa nde, kima yina mono vandaka kusosa vandaka kuvukana ti bantu yina ke zolaka ve Yehowa. Ntangu yai mono ke salaka mingi kisalu na mono na nzila ya telefone mpi ke zolaka diaka ve kukutana mingi ti bantu yina ya mumbongo.”

Beto fwete kuditadila na masonga yonso mpi kuzaba bangindu ya ntima na beto. Ntangu beto ke sala mpidina, beto fwete sosa lusadisu ya Yehowa na kisambu, mpi kuyibuka nde yandi me “zaba kinsweki ya ntima ya muntu.” (Nk. 44:22) Nzambi me pesaka beto mpi Ndinga na yandi, yina kele bonso kitala-tala sambu na beto. (Yak. 1:22-25) Bangibusa mpi bandongisila yina beto ke bakaka na mikanda na beto ya Bukristu mpi na balukutakanu kele mfunu mingi mpenza! Bangidika yai yonso lenda sadisa beto na kukeba ntima na beto mpi kulanda kutambula na nzila ya lunungu.