DISOLO YA KULONGUKA 48
“Tala Kaka na Ntwala”
“Meso na nge fwete tala kaka na ntwala, Ee, tala kaka na ntwala na nge.”—BING. 4:25.
NKUNGA 77 Nsemo na Nsi-Ntoto ya Mpimpa
MAMBU YINA DISOLO YAI KE TUBILAa
1-2. Inki mutindu beto lenda sadila ndongisila yina kele na Bingana 4:25? Pesa mbandu.
BETO tala bambandu yai. Mpangi-nkento mosi ya mununu ke yibuka mambu ya mbote yina yandi salaka bamvula me luta. Ata yandi ke kutana ti bampasi mingi bubu yai, yandi ke landa kusadila Yehowa ti kikesa. (1 Bak. 15:58) Konso kilumbu, yandi ke yindula mutindu yandi, bantu ya dibuta na yandi mpi banduku na yandi ta zinga na nsi-ntoto ya mpa. Mpangi-nkento ya nkaka ke yibuka diambu ya mbi yina mpangi mosi sadilaka yandi kansi yandi me baka lukanu ya kukangila ve mpangi yina kimbeni. (Bakol. 3:13) Mpangi-bakala mosi ke yibuka bifu yina yandi salaka kansi bubu yai, yandi ke tula dikebi kaka na kusala bikesa sambu na kusadila Yehowa na kwikama yonso.—Nk. 51:10.
2 Inki bampangi yai tatu ke yibuka? Bo yonso ke yibuka mambu yina me lutaka kansi bo ke tula ve dikebi na bo kaka na mambu yango. Sambu bo ke “tala kaka na ntwala.”—Tanga Bingana 4:25.
3. Sambu na nki beto fwete “tala kaka na ntwala”?
3 Sambu na nki yo kele mfunu nde beto “tala kaka na ntwala”? Kana muntu ke tambula mpi yandi ke tala ntangu yonso na nima, yandi ta tambula ve mbote. Mutindu mosi, beto ta sadila ve Yehowa mbote kana beto ke tula dikebi kaka na mambu yina me lutaka.—Luka 9:62.
4. Inki beto ta tubila na disolo yai?
4 Na disolo yai, beto ta tubila mambu tatu yina lenda pusa beto na kutula dikebi kaka na mambu yina me lutaka.b Mambu yango kele: (1) kuzola nde luzingu na beto kuvanda kaka mutindu yo vandaka ntete, (2) kukangila muntu kimbeni, mpi (3) kudiyangisa kuluta ndilu sambu na masumu yina beto salaka. Na konso diambu, beto ta mona mutindu minsiku ya Biblia ta sadisa beto na kutula ve dikebi na “mambu yina kele na nima” kansi na kutula dikebi kaka na “mambu yina kele na ntwala.”—Bafil. 3:13.
KUZOLA NDE LUZINGU NA BETO KUVANDA KAKA MUTINDU YO VANDAKA NTETE
Inki lenda kanga beto nzila ya kutala kaka na ntwala? (Tala baparagrafe 5, 9, 13)f
5. Mukanda ya Longi 7:10 ke tubila nki diambu yina beto fwete sala ve?
5 Tanga Longi 7:10. Verse yai ke tuba ve nde yo kele mbi na kutuba nde: “Sambu na nki bilumbu ya ntama vandaka mbote?” Kuyibuka mambu ya mbote yina me lutaka kele dikabu yina Yehowa me pesaka beto. Kansi verse yai ke tuba nde: “Kutuba ve nde, ‘Sambu na nki bilumbu ya ntama vandaka mbote kuluta bilumbu yai?’” Yo ke tendula nde beto fwete fwanisa ve luzingu na beto ya bubu ti ya bilumbu me luta mpi kuyindula nde bubu yai, mambu yonso kele mbi kibeni. Bible na Kituba ke balula verse yina nde: “Kuyula ve nde: ‘Sambu na nki mambu vandaka ntete mbote na bilumbu ya ntama?’ Yina kele kuyula ya kukonda mayele.”
Ntangu bantu ya Izraele basikaka na Ezipte, nki kifu bo salaka? (Tala paragrafe 6)
6. Sambu na nki yo kele kukonda mayele na kulanda kuyindula nde luzingu na beto ya ntama vandaka mbote kuluta ya bubu? Pesa mbandu.
6 Sambu na nki yo kele kukonda mayele na kulanda kuyindula nde luzingu ya bilumbu me luta vandaka mbote kuluta ya bubu? Sambu yo ta pusa beto na kuyindula kaka mambu ya mbote yina beto kutanaka ti yo mpi kuvila bampasi yina beto kutanaka ti yo. Beto tadila mbandu ya bantu ya Izraele. Ntangu bo basikaka na Ezipte, bo vilaka nswalu luzingu ya mpasi yina bo vandaka ti yo kuna. Kansi bo tulaka dikebi kaka na madia ya mbote yina bo vandaka kudia na Ezipte. Bo tubaka nde: “Beto ke yibuka kibeni mbisi ya masa yina beto vandaka kudia ya ofele na Ezipte, ti bakonkombre, bapasteki, bapwaro, matungulu, mpi ayi!” (Kut. 11:5) Keti madia yina vandaka kibeni “ya ofele”? Ve. Bantu ya Izraele niokwamaka ngolo mpi bo vandaka bampika na Ezipte. (Kub. 1:13, 14; 3:6-9) Kansi bo vilaka bampasi yina yonso. Bo tulaka dikebi kaka na madia ya mbote yina bo vandaka kudia na kisika ya kutula dikebi na mambu ya mbote yina Yehowa vandaka kusadila bo. Yehowa sepelaka ve ti kikalulu na bo yina.—Kut. 11:10.
7. Inki sadisaka mpangi-nkento mosi na kulanda ve kuyindula luzingu na yandi ya ntama?
7 Inki lenda sadisa beto na kulanda ve kuyindula luzingu na beto ya ntama? Beto tala mbandu ya mpangi-nkento mosi yina yantikaka kusala na Betele ya Brooklyn na 1945. Na nima ya mwa bamvula, yandi kwelanaka ti mpangi mosi na Betele mpi bo salaka bamvula mingi na Betele. Kansi na 1976, bakala na yandi yantikaka kubela. Mpangi-nkento yai tubaka nde ntangu bakala na yandi bakisaka nde yandi ke zola kufwa, yandi pesaka mpangi yai bandongisila ya mbote sambu na kusadisa yandi na kununga mpasi ya kubikala mufwidi. Yandi songaka nkento na yandi nde: “Beto me vanda ti makwela ya kiese. Bantu mingi me vandaka ve ata fioti ti makwela ya mutindu yai.” Kansi yandi yikaka nde: “Nge ta vila ve mambu ya mbote yina beto kutanaka ti yo kansi kutula ve dikebi na nge kaka na mambu yango. Mpasi yina nge ta wa ta mana na nima ya bamvula. Kulemba ve nitu mpi kukuma ve mawa-mawa sambu na mambu ya me kumina nge. Vanda na kiese sambu na bantangu ya mbote yina beto lutisaka ti nge na kisalu ya Yehowa. . . . Kuyibuka mambu ya me lutaka kele dikabu ya Nzambi.” Yo vandaka ndongisila ya mbote kibeni.
8. Inki mambote mpangi-nkento mosi bakaka sambu yandi landaka ve kutula dikebi na mambu ya ntama?
8 Mpangi-nkento yina sadilaka ndongisila yina. Yandi sadilaka Yehowa na kwikama yonso tii ntangu yandi fwaka ti bamvula 92. Bamvula fioti na ntwala nde yandi fwa, yandi tubaka nde: “Kana mono yindula bamvula 63 yina mono me sala na kisalu ya ntangu yonso, mono lenda tuba nde mono vandaka kibeni ti luzingu ya kiese.” Sambu na nki? Yandi tendulaka nde: “Kima lenda kumisa luzingu na beto kiese mingi kele kinduku na beto ya mbote ti bampangi mpi kivuvu ya kuzinga ti bo na paladisu mpi kusadila Yehowa mvula na mvula sambu yandi kele Ngangi ya Nene, Nzambi mosi kaka ya kieleka.”c Mbandu ya mbote ya mpangi-nkento yai ke sadisa beto na kutula dikebi na balusilu ya Yehowa.
KUKANGILA MUNTU KIMBENI
9. Mutindu Levi 19:18 ke monisa yo, nki ntangu yo lenda vanda mpasi na kulolula muntu yina me sala beto mbi?
9 Tanga Levi 19:18. Mbala mingi yo ke vandaka mpasi na kulolula muntu yina me sala beto mbi mingi-mingi kana muntu yango kele Mbangi ya Yehowa, nduku na beto ya ngolo to muntu ya dibuta. Mu mbandu, mpangi-nkento mosi kusilaka mpangi-nkento ya nkaka nde mpangi-nkento yina yibaka yandi mbongo. Na nima, mpangi-nkento yina kusilaka mpangi-nkento yai makambu, lombaka yandi pardo kansi mpangi-nkento yina bo kusilaka makambu, landaka kaka kutula dikebi na diambu yango. Keti mambu ya mutindu yai me kuminaka nge? Ata nge me kutanaka ve ti diambu ya mutindu yai, ntembe kele ve nde bampangi mingi me kangilaka bampangi yina me salaka bo mbi kimbeni mpi ke yindulaka nde bo ta kuka ve kulolula bo.
10. Inki lenda sadisa beto na kukangila ve bantu kimbeni?
10 Inki lenda sadisa beto na kulanda ve kukangila bantu kimbeni? Beto fwete vila ve nde Yehowa ke monaka mambu yonso. Yandi ke zabaka mambu yina ke kuminaka beto, yo vanda mambu ya mbi. (Baeb. 4:13) Yandi ke sepelaka ve ntangu beto ke niokwamaka. (Yez. 63:9) Yandi ke sila beto nde yandi ta katula mambu yonso ya mbi.—Kus. 21:3, 4.
11. Inki mambote beto ta baka kana beto ke lolula bantu ya nkaka?
11 Beto fwete vila mpi ve nde kana beto ke lolula bantu, yo ta natila beto mambote. Mpangi-nkento yina bo kusilaka makambu bakisaka kieleka yai. Na nima, yandi lolulaka mpangi yina kusilaka yandi makambu. Yandi bakisaka nde kana beto ke lolula bantu ya nkaka, Yehowa ta lolula beto mpi. (Mat. 6:14) Ata yandi bakisaka nde mpangi yina salaka mbi, yandi lolulaka mpangi yina mpi kangilaka yandi ve kimbeni. Inki mambote yandi bakaka, mpangi-nkento yai zwaka kiese mpi landaka kutula dikebi na kusadila Yehowa.
KUDIYANGISA KULUTA NDILU SAMBU NA BIFU YINA BETO SALAKA
12. Inki dilongi beto ke baka na 1 Yoane 3:19, 20?
12 Tanga 1 Yoane 3:19, 20. Beto yonso ke kudiyangisaka bantangu ya nkaka. Mu mbandu, bantu ya nkaka ke kudiyangisaka sambu na mambu yina bo salaka na ntwala ya kuzaba kieleka. Bankaka diaka ke kudiyangisaka sambu na bifu yina bo salaka na nima ya kubaka mbotika. (Bar. 3:23) Ya kieleka, beto ke zolaka kusala mambu ya mbote. Kansi “beto yonso ke bulaka sakuba mbala mingi.” (Yak. 3:2; Bar. 7:21-23) Kudiyangisa kele mbi ve. Sambu na nki? Sambu yo lenda sadisa beto na kusoba mambu ya nkaka na luzingu na beto mpi na kubaka lukanu ya kuvutukila diaka ve mambu ya mbi yina beto salaka.—Baeb. 12:12, 13.
13. Sambu na nki beto fwete kudiyangisa ve kuluta ndilu?
13 Beto lenda landa kudiyangisa kuluta ndilu ata na nima ya kubalula ntima mpi ata Yehowa me lolula beto. Kudiyangisa ya mutindu yai kele mbi. (Nk. 31:10; 38:3, 4) Sambu na nki? Beto tala mbandu ya mpangi-nkento mosi yina vandaka kudiyangisa kuluta ndilu sambu na masumu yina yandi salaka. Yandi ke tuba nde: “Mono vandaka kuyindula nde yo vandaka ve mfunu nde mono sala ngolo na kisalu ya Yehowa sambu yo ke monana nde mono ta guluka ve.” Bampangi mingi lenda yindula mpi mutindu yai. Yo kele mfunu nde beto kudiyangisa ve kuluta ndilu. Sambu kana beto ke kudiyangisa kuluta ndilu, Satana ta wa kiese mingi kana beto yambula kusadila Yehowa ata Yehowa me lolulaka beto.—Tala mpi 2 Bakorinto 2:5-7, 11.
14. Inki lenda sadisa beto na kundima nde Yehowa ke zolaka kulolula beto?
14 Kansi beto lenda kudiyula nde, ‘Inki lenda ndimisa mono kibeni nde Yehowa me lolula mono?’ Kana nge kudiyula ngiufula yai, yo ke monisa nde Yehowa lenda lolula nge. Bamvula mingi me luta, Nzozulu ya Nkengi mosi tubaka nde: “Beto [lenda] landa kuvutukila kifu mosi mbala na mbala. Yo lenda vanda mpasi nde beto yambula kifu yina beto vandaka ti yo na ntwala ya kusadila Yehowa. . . . Kulemba ve nitu. Kuyindula ve nde nge me sala disumu yina Yehowa lenda lolula ve. Satana ke zolaka nde beto yindula mutindu yina. Kieleka kele nde kana nge me sala kifu yina, nge ke waka mpasi mpi yo ke pesaka nge makasi. Yo ke monisa nde nge kele ve muntu ya mbi mpi nde Yehowa lenda lolula nge. Vanda ti kikalulu ya kudikulumusa mpi landa kusamba Yehowa sambu yandi lolula nge. Yandi ta sadisa nge na kukuma diaka ti kansansa ya bunkete mpi ta sadisa nge na kuyambula kusala diambu yina ya mbi. Ata mwana me vutukila kifu mosi mbala na mbala, yandi ke landaka kaka kulomba tata na yandi lusadisu. Yo yina, landa kulomba Yehowa lusadisu mpi yandi ta sadisa nge sambu yandi kele ntima-mbote.”d
15-16. Inki mutindu bantu ya nkaka ke kudiwaka kana bo me bakisa nde Yehowa me lolula bo?
15 Bansadi mingi ya Yehowa me bakaka kikesa ntangu bo bakisaka nde Yehowa me lolulaka bo. Mu mbandu, mwa bamvula me luta, mpangi mosi bakaka kikesa na disolo mosi yina yandi tangaka na masolo, “Biblia Ke Sobaka Luzingu ya Bantu.” Na disolo yina, mpangi-nkento mosi yindulaka nde Yehowa lenda zola yandi ve sambu na mambu ya mbi yina yandi salaka. Yandi kudiyangisaka bamvula mingi tii na nima ya mbotika na yandi. Kansi ntangu yandi yindulaka kimenga ya Yezu, yandi sobaka mabanza na yandi.e
16 Inki mutindu disolo ya mpangi-nkento yina sadisaka mpangi yai? Yandi sonikaka nde: “Ntangu mono vandaka leke, mono vandaka kutala mingi pornografi. Ntama mingi ve, mono talaka yo diaka. Mono solulaka ti bankuluntu mpi na nima mono salaka bikesa ya kuyambula kikalulu yai. Bankuluntu sadisaka mono na kubakisa nde Yehowa ke zolaka mono mingi mpi yandi ke zola kulolula mono. Kansi bantangu ya nkaka, mono vandaka kuyindula nde mono kele ve mfunu na meso ya Yehowa mpi nde yandi lenda zola mono ve. Disolo ya mpangi-nkento yai sadisaka mono mingi. Bubu yai, mono me bakisaka nde kana mono ke yindula nde Yehowa lenda lolula mono ve, yo kele bonso mono ke tuba nde kimenga ya Mwana na yandi me fwana ve sambu na kulolula masumu na mono. Mono bumbaka lutiti ya disolo yango sambu na kutangaka yo mpi kuyindulula yo kana bangindu yina ya kudimona mfunu ve me kwisila mono.”
17. Sambu na nki Polo vandaka ve kudiyangisa kuluta ndilu sambu na mambu ya mbi yina yandi salaka?
17 Masolo ya mutindu yai ke yibusa beto disolo ya ntumwa Polo. Na ntwala nde yandi kuma Mukristu, yandi salaka masumu mingi ya nene. Polo yibukaka mambu yina yandi salaka kansi yandi vandaka ve kutula dikebi kaka na mambu yango. (1 Tim. 1:12-15) Yandi ndimaka nde Yehowa me lolulaka yandi na nzila ya kimenga ya Yezu. (Bag. 2:20) Polo bakisaka nde kimenga ya Yezu vandaka dikabu yina Yehowa pesaka sambu na yandi. Yo yina, Polo vandaka kudiyangisa ve kuluta ndilu mpi yandi tulaka dikebi na yandi na kisalu ya Yehowa.
TULA DIKEBI NA LUZINGU NA NSI-NTOTO YA MPA
Beto fwete baka lukanu ya kutala kaka na ntwala (Tala baparagrafe 18-19)g
18. Inki beto me longuka na disolo yai?
18 Inki beto me longuka na disolo yai? (1) Kuyibuka mambu ya mbote ya me lutaka kele dikabu ya Yehowa kansi ata beto vandaka ti luzingu ya mbote na bilumbu me luta, na nsi-ntoto ya mpa beto ta vanda ti luzingu ya mbote kuluta yina beto vandaka ti yo. (2) Bantu ya nkaka lenda sadila beto mambu ya mbi. Kansi kana beto lolula bo, yo ta sadisa beto na kulanda kutula dikebi kaka na kisalu ya Yehowa. (3) Kudiyangisa kuluta ndilu sambu na bifu yina beto salaka lenda kanga beto nzila ya kusadila Yehowa na kiese yonso. Yo yina, na mbandu ya Polo, beto fwete ndima nde Yehowa me lolulaka beto.
19. Inki mutindu beto me zaba nde na nsi-ntoto ya mpa beto ta yibukaka diaka ve mambu ya ntama?
19 Beto kele ti kivuvu ya kuzinga mvula na mvula. Na nsi-ntoto ya mpa, beto ta yibukaka diaka ve ata diambu mosi yina lenda pesa beto mpasi. Nkutu Biblia ke tuba nde: “Mambu ya ntama ta kwisa ve na mabanza.” (Yez. 65:17) Bubu yai, bampangi mingi me kuma minunu na kisalu ya Yehowa kansi na nsi-ntoto ya mpa, bo yonso ta kuma diaka baleke. (Yobi 33:25) Yo yina beto baka lukanu ya kutula ve dikebi kaka na mambu yina me lutaka kansi beto tula dikebi na mambu ya mbote yina ta salama na bilumbu ke kwisa.
NKUNGA 142 Beto Tanina Kivuvu na Beto
a Kuyibuka mambu yina me lutaka kele ve mbi. Kansi kana beto ke tula dikebi kaka na mambu yango, beto lenda vila mambu ya mfunu yina beto lenda sala bubu yai to kuvila mambote yina beto ta baka na bilumbu ke kwisa. Disolo yai ta tubila mambu tatu yina beto fwete tina sambu yo pusa beto ve na kutula dikebi kaka na mambu yina me lutaka. Beto ta tubila minsiku ya Biblia mpi bambandu ya bilumbu na beto yina lenda sadisa beto na kutina mambu yina tatu.
b NTENDULA YA BANGOGO: Na disolo yai, “kutula dikebi kaka na mambu yina me lutaka” ke tendula kulanda kuyindula yo, kutubila yo ntangu yonso to kuyindula nde luzingu na beto ya ntama vandaka mbote kuluta.
f NTENDULA YA BIFWANISU: Kuzola nde luzingu na beto kuvanda kaka mutindu yo vandaka ntete, kukangila bantu kimbeni mpi kudiyangisa kuluta ndilu sambu na bifu yina beto salaka kele bonso bizitu yina beto ke benda mpi yo ke kanga beto nzila ya kutambula mbote na nzila ya luzingu.
g NTENDULA YA BIFWANISU: Kana beto me yambula bizitu yai, beto ta kudiwa mbote, beto ta vanda na kiese mpi beto ta baka kikesa. Yo ta sadisa beto na kutala kaka na ntwala.