Bikala na Dibengi ya Yehowa ya Lutaninu

1, 2. Inki mvita ta salama ntama mingi ve, mpi bansadi ya Nzambi ta sala ve nki na mvita yina?

NA Oktobri 30, 1938, bamilio ya bantu na États-Unis vandaka kuwidikila emisio na radio mosi ya me zabanaka mingi. Bantu yina vandaka kusala emisio tubaka nde, kele ti bingangwa yina me katuka na planete Mars mpi me kwisa kubwa na Ntoto sambu na kufwa yo. Ata bo zabisaka nde, mambu yina vandaka kuluta na radio vandaka ya kieleka ve, bawi mingi yindulaka nde mvita ya kieleka yantikaka mpi bo waka boma ngolo. Nkutu, bantu ya nkaka bakaka bangidika sambu na kuditanina na bigangwa yina bo vandaka yindulaka, kansi ya kuvandaka ve ya kieleka.

² Bubu yai, kubika fioti mvita mosi ya kieleka ta salama. Kansi, bantu ke buya kundima nde yo me finama. Biblia, Ndinga ya Nzambi ke tuba mambu ya me tala mvita yina. Yo kele mvita ya Armagedoni​—mvita yina Nzambi ta nwana ti ngidika yai ya bima ya mbi. (Kus. 16:14-16) Na mvita yina, bansadi ya Nzambi yina kele na ntoto ta nwana ve ti bigangwa yina ta katuka na planete ya nkaka. Kansi, Yehowa ta sadila ngolo na yandi ya mingi sambu na kugulusa beto na mutindu ya kuyituka.

 3. Beto ta tadila nki mbikudulu, mpi sambu na nki beto fwete tudila yo dikebi?

³ Mbikudulu mosi ya kele na Zakaria kapu 14 ke tadila mvita ya Armagedoni. Ata bo sonikaka yo kiteso ya bamvula 2 500 me luta, mbikudulu yai kele mfunu mingi sambu na beto. (Bar. 15:4) Mambu mingi yina mbikudulu ke tubila kele na kuwakana ti mambu yina bansadi ya Nzambi kutanaka ti yo tuka Kimfumu ya Mesia yantikaka kuyala na zulu na 1914 mpi mambu ya kitoko yina ta salama ntama mingi ve na makwisa. Mbikudulu yina ke tubila mpi mambu mingi ya mfunu mu mbandu, “dibengi ya nene” mpi ‘masa ya moyo.’ (Zak. 14:4, 8) Dibengi yai kele diambu mosi ya mfunu mpenza sambu yo kele kisika ya lutaninu ya bansambidi ya Yehowa. Mpi ntangu beto ta bakisa mambote yina masa ya moyo lenda natila beto, beto ta mona kaka ve mfunu na yo kansi mpi beto ta zola kunwa yo. Yo yina, yo kele mfunu mingi nde beto tula dikebi na mbikudulu yai.​—2 Pie. 1:19, 20.

 4. (a) ‘Kilumbu ya Yehowa’ yantikaka nki ntangu? (b) Bamvula mingi na ntwala ya 1914, bansambidi ya Yehowa vandaka kusamuna nki, mpi bamfumu ya nsi-ntoto salaka nki?

⁴ Kapu 14 ya Zakaria ke yantika ti bangogo yai: ‘Kilumbu ya Yehowa me kuma penepene.’ (Tanga Zakaria 14:1, 2.) Kilumbu yina kele nki? Yo kele “kilumbu ya Mfumu,” yina yantikaka ntangu “Kimfumu ya nsi-ntoto” kumaka “kimfumu ya Mfumu na beto mpi ya Kristu na yandi.” (Kus. 1:10; 11:15) Kilumbu yai yantikaka na 1914, ntangu Kimfumu ya Mesia yantikaka kuyala na zulu. Bamvula mingi na ntwala ya 1914, bansambidi ya Yehowa vandaka kusamuna nde nsuka ya “bantangu ya bo me tulaka ya makanda” zolaka kusuka na mvula yina, mpi nde nsi-ntoto zolaka kukota na nsungi mosi ya mavwanga ya ngolo. (Luka 21:24) Bantu ya makanda salaka nki? Na kisika ya kutula dikebi na lukebisu yina kwisaka na ntangu ya mbote, bamfumu ya politiki mpi ya mabundu vwenzaka yo mpi niokulaka bapakulami yina vandaka kusamuna ti kikesa. Na mutindu yina, bamfumu yai ya nsi-ntoto vwenzaka Nzambi Nkwa-Ngolo Yonso, sambu Bakristu bapakulami ke monisa “Yeruzalemi ya zulu,” disongidila Kimfumu ya Mesia, yina bo mpi kele bantotila.​—Baeb. 12:22, 28.

5, 6. (a) Inki diambu mbikudulu bikulaka yina bambeni zolaka kusala na “bwala” mpi na ‘bantu na yo’? (b) Banani kele “ndambu ya bantu” yina bikalaka?

⁵ Zakaria bikulaka diambu yina bantu ya makanda zolaka kusala, yandi tubaka nde: “Bo ta botula bwala [Yeruzalemi].” “Bwala” yina ke tendula Kimfumu ya Mesia ya Nzambi. ‘Bantu na yo,’ disongidila Bakristu ya kupakulama yina kele ntete na ntoto, kele mimonisi na yo. (Bafi. 3:20) Bo ‘botulaka’ bwala yina na nsungi ya Mvita ya Ntete ya Ntoto ya Mvimba, ntangu bo kangaka bampangi yina vandaka kutwadisa kitini ya organizasio ya Yehowa yina kele awa na ntoto mpi bo tindaka bo na boloko na Atlanta, na mbanza Géorgie na insi États-Unis. Bambeni sadilaka Bakristu ya kupakulama mambu ti kukonda lunungu mpi na nku yonso. Bo yokaka mikanda na bo, mpi salaka yonso sambu na kubuyisa kisalu na bo ya kusamuna. Yo vandaka bonso nde bambeni ‘yibaka bima na banzo,’ to yibaka na nku yonso bima ya mbanza yina.

⁶ Ata bansadi ya Nzambi vandaka mingi ve, mpi bambeni vandaka kukusila bo makambu, kumenga bo, ti kuniokula bo, bambeni nungaka ve na kufwa lusambu ya kieleka. Kuvandaka ti “ndambu ya bantu” yina bikalaka, disongidila Bakristu ya kupakulama yina bikalaka ya kwikama mpi buyaka ‘kukatuka na bwala.’

 7. Luzingu ya kwikama ya bapakulami ya Yehowa ke pesa nki mbandu na bansadi yonso ya kieleka bubu yai?

⁷ Keti mbikudulu yai lunganaka na mvimba na yo na nsuka ya Mvita ya Ntete ya Ntoto ya Mvimba? Ve. Mbikudulu tubaka nde makanda zolaka diaka kunwanisa Bakristu ya kupakulama yina vandaka ntete na ntoto mpi bampangi na bo ya kwikama yina kele ti kivuvu ya kuzinga na ntoto. (Kus. 12:17) Yo salamaka mutindu yina na Mvita ya Zole ya Ntoto ya Mvimba. Bubu yai, luzingu ya kwikama ya Bakristu mingi ya kupakulama ke sadisa bansadi ya Nzambi na kukanga ntima na konso mpasi yina bo lenda kutana ti yo, mu mbandu kimbeni yina ke katukaka na bantu ya dibuta yina kele ve Bambangi, na banduku ya nzo-nkanda to ya kisalu yina ke vwenzaka bo sambu na lukwikilu na bo. (1 Pie. 1:6, 7) Ata bo ke zinga na konso insi yina, bansambidi ya kieleka kele ti lukanu ya ‘kutelama ngolo na mpeve mosi,’ mpi ‘kubika ve ata fioti nde bambeni na bo kutitisa bo.’ (Bafi. 1:27, 28) Kansi, na wapi bansadi ya Yehowa lenda zwa lutaninu na nsi-ntoto yai ya ke mengaka bo?​—Yoa. 15:17-19.

 8. (a) Na Biblia, bangunga lenda tendula nki? (b) ‘Ngumba ya banti ya olive’ ke monisa nki?

⁸ Sambu Yeruzalemi​—“bwala”—​kele kifwani ya Yeruzalemi ya zulu, ‘ngumba ya banti ya olive, yina kele na ntwala ya Yeruzalemi’ kele mpi ya kifwani. Ngumba yina ke monisa nki? Inki mutindu yo ta ‘pasuka na kati-kati’ mpi ta kuma bangumba zole? Diaka na Kiebreo ya kisina, Yehowa ke binga bangumba yina zole “bangumba na mono.” Sambu na nki? (Tanga Zakaria 14:3-5.) Na Biblia, bangumba lenda tendula bimfumu, to baluyalu. Diaka, ngumba ya Nzambi ke tendulaka balusakumunu mpi lutaninu. (Yez. 11:9; 25:6, 7) Yo yina, ngumba ya banti ya olive yina Nzambi me telama na zulu na yo na esti ya Yeruzalemi ke monisa luyalu ya Yehowa ya luyalanganu ya mvimba, to luyalu na yandi yina me luta baluyalu yonso.

 9. Na nki mutindu ‘ngumba ya banti ya olive’ kabwanaka?

⁹ Kukabwana ya ngumba ya banti ya olive ke tendula nki? Ngumba yina kele na esti ya Yeruzalemi, kabwanaka ntangu Yehowa salaka luyalu ya nkaka, to luyalu ya zole. Luyalu yai ya zole kele Kimfumu ya Mesia yina Yehowa me pesa na maboko ya Yezu Kristu. Sambu baluyalu yonso zole kele ya Yehowa, yandi ke binga bangumba yina zole “bangumba na mono.”​—Zak. 14:4, NW.

10. “Dibengi ya nene” yina salamaka na kati-kati ya bangumba zole ke monisa nki?

¹⁰ Ntangu ngumba ya kifwani kabwanaka, kitini mosi na ndambu ya nordi mpi kitini ya nkaka na ndambu ya sudi, makulu ya Yehowa bikalaka na zulu ya bangumba yonso zole. Mpi, “dibengi ya nene” salamaka na nsi ya makulu ya Yehowa. Dibengi yai ya kifwani ke tendula lutaninu ya Yehowa, yina bansadi na yandi kele na yo na nsi ya luyalu na yandi ya luyalanganu ya mvimba mpi na nsi ya Kimfumu ya Mwana na yandi, Mesia. Yehowa ta sala yonso na mpila nde, lusambu ya kieleka kuvila ve ata fioti. Inki ntangu ngumba ya banti ya olive kabwanaka? Yo salamaka na 1914, ntangu Kimfumu ya Mesia yantikaka kuyala na nsuka ya Ntangu ya bantu ya Makanda. Inki ntangu bansadi ya Yehowa yantikaka kutina na dibengi yina ya kifwani?

11, 12. (a) Inki ntangu bansadi ya Nzambi yantikaka kutina na dibengi ya kifwani? (b) Inki ke ndimisa nde diboko ya Yehowa ya ngolo ke tanina bansadi na yandi?

¹¹ Yezu kebisaka balongoki na yandi nde: “Makanda yonso ta menga beno sambu na zina na mono.” (Mat. 24:9) Na nsungi ya bilumbu ya nsuka ya ngidika yai ya bima, yina yantikaka na 1914, kimbeni yina kumaka ngolo diaka. Ata bambeni telaminaka ngolo Bakristu ya kupakulama yina vandaka ntete na ntoto na nsungi ya Mvita ya Ntete ya Ntoto ya Mvimba, bo fwaka ve Bakristu yonso ya kwikama. Na 1919, bo basikaka na kimpika na Babilone ya Nene, kintinu ya nsi-ntoto ya mvimba ya mabundu ya luvunu. (Kus. 11:11, 12)a Yo kele na ntangu yina Bakristu ya kwikama yantikaka kutina na dibengi ya Yehowa.

¹² Yantika 1919, dibengi ya Yehowa ya lutaninu ke landa kutanina bansadi yonso ya kieleka na ntoto ya mvimba. Na nsungi ya bamvula, baluyalu mingi buyisaka mikanda ya Bambangi ya Yehowa mpi kisalu na bo ya kusamuna. Tii bubu yai, mambu ya mutindu yina ke salama na bansi ya nkaka. Kansi, ata makanda kusala konso mambu yina, bo ta nunga ve ata fioti na kufwa lusambu ya kieleka! Diboko ya Yehowa ya ngolo ta tanina bansadi na yandi.​—Kul. 11:2.

13. Inki mutindu beto lenda bikala na dibengi ya lutaninu ya Yehowa, mpi sambu na nki yo kele mfunu mingi bubu yai?

¹³ Kana beto kangama na Yehowa mpi kubikala ngolo na kieleka, Yehowa ti Mwana na yandi Yezu Kristu ta tanina beto na mpila nde ata muntu mosi ve to ata kima mosi ve ‘kubotula beto na diboko na yandi.’ (Yoa. 10:28, 29) Yehowa kele ya kuyilama sambu na kupesa beto lusadisu yina beto kele na yo mfunu sambu na kulemfukila yandi bonso Mfumu ya Luyalanganu mpi kubikala ya kwikama na Kimfumu ya Mesia. Beto fwete bikala na kati ya dibengi ya lutaninu, sambu dibengi yina ta tanina bansadi ya kieleka na nsungi ya mpasi ya nene yina ke kwisa nswalu.

14, 15. Na ‘kilumbu yina Nzambi ta nwanisa’ bambeni na yandi, nki ta kumina bantu yina ta vanda na nganda ya dibengi?

¹⁴ Yantika bubu yai tii na nsuka ya ngidika yai ya bima, Satana ta sala bikesa ya ngolo sambu na kunwanisa bansadi ya Yehowa. Na ntangu yina, ‘kilumbu yina Nzambi ta nwanisa’ bambeni na yandi ta kuma. Yehowa ta sala yonso na mpila nde yo vanda mvita ya nsuka yina Satana ta nwanisa bansadi na yandi. Mvita yina ta monisa na bantu yonso nde, Mfumu ya luyalanganu kele mpenza Soda ya kuluta ngolo. Yo ta vanda ‘kilumbu yina yandi ta nwanisa’ bambeni na yandi.​—Zak. 14:3.

¹⁵ Na kilumbu yina Nzambi ta nwanisa bambeni na yandi, inki ta kumina bantu yina ta vanda na nganda ya “dibengi ya nene” ya lutaninu? Bo ta vanda ve ti “nsemo ya mbalu,” yina Nzambi ta pesa na bantu yina me ndimama na yandi. Na kilumbu yina ‘bambisi yonso, bampunda ti bashamo’ yina ke tendula binwaninu ya mvita yina makanda ke sadilaka ta fwa. Binwaninu yina ta “kangama na madidi,” disongidila minduki mpi bamasini yina bo ke sadilaka na bamvita ta vanda na mfunu ve. Yehowa ta losila bambeni na yandi “maladi ya ngolo.” Yo vanda na mutindu ya kifwani to ya kieleka, maladi yina ta kanga munoko ya bambeni yina ke pesaka bansadi na yandi boma. Na kilumbu yina, ‘meso ya bambeni mpi baludimi na bo ta pola,’ disongidila bambeni ta kuka ve kunwanisa bansadi ya Nzambi mpi kutuba bangogo na bo ya kuvwenza. (Zak. 14:6, 7, 12, 15, NW) Yo ta vanda ata ti kisika mosi ve na nsi-ntoto yina bantu lenda bumbana sambu kutina lufwa yina. Na mvita yina, bantu yina ta vanda na lueka ya Satana ta vanda mingi mpenza. (Kus. 19:19-21) ‘Bamvumbi yina Yehowa ta fwa, ta panzana-panzana na bisika yonso na nsi-ntoto.’​—Yer. 25:32, 33.

16. Sambu kilumbu yina Nzambi ta nwanisa bambeni na yandi ke finama, nki bangiufula beto fwete kudiyula, mpi yo ta lomba nde beto sala nki?

¹⁶ Mbala mingi, mvita ke nataka bampasi, ata na bantu yina me nunga. Bo lenda konda madia. Bantu lenda vidisa bima na bo ya kinsuni, banzo mpi kimpwanza na bo. Kana bampasi yai me kumina beto, beto ta sala nki? Keti beto ta wa boma? Keti beto ta vidisa lukwikilu na beto sambu na bampasi? Keti beto ta vidisa kivuvu na beto mpi ta yambula kusadila Yehowa? Na nsungi ya mpasi ya nene, yo ta vanda mfunu mpenza nde beto landa kukwikila na ngolo yina Yehowa kele ti yo ya kugulusa beto mpi kubikala na kati ya dibengi ya Yehowa ya lutaninu!​—Tanga Habakuki 3:17, 18.

17, 18. (a) ‘Masa ya moyo’ ke tendula nki? (b) ‘Dizanga ya Mungwa ya ndambu ya esti’ mpi ‘dizanga ya Mungwa ya ndambu ya westi’ ke tendula nki? (c) Ntangu nge ke vingila mambu yina ta salama na makwisa, nki kele lukanu na nge?

¹⁷ Na nima ya Armagedoni, ‘masa ya moyo’ ta landa kubasika tuka na kiti ya Kimfumu ya Mesia. ‘Masa ya moyo’ kele bangidika yonso yina Yehowa me bakaka sambu nde bantu kuzinga mvula na mvula. ‘Dizanga ya Mungwa ya ndambu ya esti’ ke tendula Nzadi-Mungwa ya Kufwa, mpi ‘dizanga ya Mungwa ya ndambu ya westi’ ke tendula Nzadi-Mungwa ya Mediterane. Banzadi yina yonso ke tendula bantu. Nzadi-Mungwa ya Kufwa ke tendula bantu yonso yina kele na maziamu. Sambu Nzadi-Mungwa ya Mediterane kele na luzingu, yo ke monisa ‘kibuka ya nene ya bantu’ yina ta guluka na Armagedoni. (Tanga Zakaria 14:8, 9; Kus. 7:9-15) Yo yina, bibuka yonso zole ta baka mambote na mutindu bo ta katuka na kimpika ya lufwa yina bo bakaka na Adami ntangu bo ke landa kunwa masa ya moyo ya kifwani, ya ke katuka na “nzadi ya masa ya luzingu.” Mpidina, bo ta kuma bantu ya kukuka mpi ta zinga kimakulu.​—Kus. 22:1, 2.

¹⁸ Na nsi ya lutaninu ya Yehowa, beto ta guluka na nsuka ya ngidika yai ya bima ya mbi mpi ta kota na nsi-ntoto ya mpa ya lunungu. Ata makanda yonso ke menga beto, bika nde lukanu na beto kuvanda ya kubikala ya kwikama na Kimfumu ya Nzambi mpi kulanda kuvanda na kati ya dibengi ya Yehowa ya lutaninu.