Kapu ya Kumi na Nana

“Bo Kele Bantu ya Nsi-Ntoto Yai Ve”

 1. (a) Na ntwala ya lufwa na yandi, inki Yezu kulombaka na kisambu sambu na balongoki na yandi? (b) Sambu na nki kuvanda ‘muntu ya nsi-ntoto yai ve’ kele mfunu?

NA MPIMPA, na ntwala ya lufwa na yandi, Yezu kusambaka sambu na balongoki na yandi. Sambu yandi zabaka nde Satana tanyokula bo ngolo, Yezu kutubilaka Tata na yandi nde: “Mono ke bondila nge ve na kukatula bo na nsi-ntoto yai, kansi na kukeba bo sambu Muntu ya Mbi kwisa kukota na bo ve. Bo kele bantu ya nsi-ntoto yai ve, mutindu mono mpi kele muntu ya nsi-ntoto yai ve.” (Yoane 17:15, 16) Sambu na nki kuvanda muntu ya nsi-ntoto yai ve kele mfunu mingi? Sambu Satana kele mfumu ya inza yai. Bakristu lenda zola ve kuvanda bantu ya inza yai ya kele na nsi ya luyalu na yandi.​—⁠Luka 4:5-8; Yoane 14:30; 1 Yoane 5:⁠19.

 2. Na nki mitindu Yezu vandaka muntu ya nsi-ntoto yai ve?

² Kuvanda muntu ya nsi-ntoto yai ve kutendulaka ve nde Yezu vandaka kuzola ve bantu yankaka. Sambu, yandi belulaka bambefu, futumunaka bafwa, mpi longaka bantu Kimfumu ya Nzambi. Nkutu yandi pesaka luzingu na yandi sambu na bantu. Kansi yandi vandaka kuzola ve bikalulu ya kukonda kubanga Nzambi mpi bisalu ya bantu yina vandaka kumonisa mpeve ya inza ya Satana. Yo yina, yandi kebisaka bawi na yandi sambu na bima bonso bampusa ya mansoni, luzingu ya kusosa kufulusa bima ya kinsuni, mpi kusosa kisika ya lukumu. (Matayo 5:27, 28; 6:19-21; Luka 20:46, 47) Yo yina, beto kebakisa sambu na nki Yezu kutinaka mambu ya politiki. Ata yandi vandaka Muyuda, yandi kotaka ve na mavwanga ya politiki yina vandaka na kati ya bantu ya Roma ti Bayuda.

“Kimfumu na Mono Kele ya Nsi-Ntoto Yai Ve”

 3. (a) Inki luvunu bamfumu ya dibundu ya Bayuda kukusilaka Yezu na ntwala ya Pilate, mpi sambu na inki? (b) Inki kemonisa nde Yezu kuvandaka ve na mpusa ya kimfumu ya bantu?

³ Yindula mambu yina kusalamaka ntangu bamfumu ya dibundu ya Bayuda kukangaka Yezu mpi kunataka yandi na ntwala ya guvernere ya Roma, Ponse Pilate. Na kuta masonga, bamfumu yai monaka mbi sambu Yezu kutungululaka luvunu na bo. Sambu na kupusa guvernere na kupesa Yezu ndola, bo fundaka yandi nde: “Beto monaka muntu yai ke kusa bantu na beto nde: ‘Beno lenda futa mpaku na [Kaisala, NW] ve’, mpi nde: ‘Mono kele Kristo, mfumu ya nene.’” (Luka 23:⁠2) Yo vandaka mpenza luvunu sambu mvula mosi na ntwala, ntangu bo zolaka kutula Yezu ntotila, yandi buyaka. (Yoane 6:15) Yandi zabaka nde yandi tavanda Ntotila na zulu na bilumbu kekwisa. (Luka 19:11, 12) Dyaka, Yehowa muntu zolaka kutula yandi na kiti ya kimfumu, kansi bantu ve.

 4. Inki mutindu Yezu vandaka kutadila kufuta bampaku?

⁴ Bilumbu tatu mpamba na ntwala nde bo kanga Yezu, Bafarize kusosaka kupusa Yezu na kusala dyambu yina bo lenda fundila yandi na yina metala kufuta bampaku. Kansi yandi tubaka nde: “Beno songa mono kibende mosi ya mbongo [mbongo ya Baroma]. Ilungi yai ti zina yai na zulu ya mbongo yai, yo kele ya nani?” Ntangu bo tubaka nde: “Yo kele ya [kaisala, NW],” Yesu nde: “Ya [kaisala], beno pesa na [kaisala]; ya Nzambi, beno pesa na Nzambi.”​—⁠Luka 20:20-25.

 5. (a) Inki dilongi Yezu kulongaka balongoki na yandi na ntangu bo kangaka yandi? (b) Inki mutindu Yezu kutendulaka kikuma ya kupusaka yandi na kusala mambu yina? (c) Tribinale na yandi kusukaka nki mutindu?

⁵ Ve, Yezu kulongaka ve nde bantu fwete kolama na bamfumu ya leta. Ntangu basoda mpi bantu yankaka kwisaka kukanga Yezu, Piere kubakaka mbele mpi yandi zengaka dikutu ya muntu mosi, kansi Yezu kutubaka nde: “Vutula mbele na nge na kisika na yo, sambu bantu yina yonso ke sadilaka mbele bo ta fwa mpi na mbele.” (Matayo 26:51, 52) Na kilumbu yina kulandaka, Yezu kutendudilaka Pilate mambu yina kupusaka yandi na kusala buna: “Kimfumu na mono kele ya nsi-ntoto yai ve; kana kimfumu na mono vandaka ya nsi-ntoto yai, bantu na mono zolaka kwisa kunwana sambu bantu ya nkaka kupesa mono na maboko ya Bayuda ve.” (Yoane 18:36) Pilate kundimaka nde ‘mono me mona ata mambu mosi ve ya mbi ya bo ke fundila Yezu.’ Kansi sambu bantu vandaka kuyangisa yandi mingi, Pilate kutulaka Yezu na nti.​—⁠Luka 23:13-15; Yoane 19:12-16.

Balongoki Kelandaka Mbandu ya Yezu

 6. Inki mutindu Bakristu ya ntete kumonisaka nde bo buyaka mpeve ya inza kansi bo zolaka bantu?

⁶ Na yo, balongoki ya Yezu vandaka kubakisa ntendula ya kukonda kuvanda bantu ya nsi-ntoto yai. Yo vandaka kutendula kutina mpeve ya mbi mpi bisalu ya inza, bonso, mubulu mpi bansaka ya nsoni ya kulutisa ntangu yina vandaka kusalama na bisika ya bansaka mpi ya teyatre ya Roma. Bantu kumaka kubinga balongoki nde bambeni ya bantu kaka sambu bo vandaka kubuya bansaka ya mutindu yina. Kansi balongoki vandaka kumenga ve bantu ata fyoti, sambu bo vandaka kusala ngolo na kusadisa bantu yankaka na kubaka mambote ya bangidika ya Nzambi metulaka sambu na luguluku.

 7. (a) Sambu bo vandaka bantu ya nsi-ntoto yai ve, inki mambu balongoki ya ntete kukutanaka ti yo? (b) Inki mutindu bo vandaka kutadila bamfumu ya leta, ti kufuta bampaku, mpi sambu na inki?

⁷ Bo nyokulaka balongoki ya Yezu kaka mutindu bo nyokulaka Yezu, mbala mingi na bamfumu ya luyalu sambu bantu vandaka kuzabisa bo ve mambu na mutindu mosi ya mbote. Ata mpidina, na mukanda ya yandi sonikaka na mvu 56 ya T.B., ntumwa Polo kusyamisaka Bakristu ya Roma na ‘kulemfuka na bamfumu ya leta, sambu Nzambi muntu kepesaka bamfumu yonso kiyeka na kuyala.’ Yo ketendula ve nde Yehowa muntu ketulaka bamfumu ya leta, kansi yandi kebikaka nzila nde bo yala tii kuna Kimfumu na yandi tayala na ntoto ya mvimba. Yo yina, yo fwanaka mpenza nde Polo kulongisila Bakristu na kulemfuka na bamfumu ya leta mpi kufuta bampaku.​—⁠Roma 13:1-7; Tito 3:1, 2.

 8. (a) Na nki kiteso Bakristu fwete zitisa bamfumu ya leta? (b) Inki mutindu Bakristu ya ntete kulandaka mbandu ya Yezu?

⁸ Kansi, kulemfuka na bamfumu ya politiki kevandaka na mambu yankaka, kansi na mambu yonso ve. Ntangu bansiku ya Yehowa kewakana ve ti bansiku ya bantu, bantu yina kesadilaka Yehowa fwete zitisa bansiku na Yandi. Tala mambu yina mukanda Sur le chemin de la civilisation​—⁠Histoire du monde ketuba sambu na Bakristu ya ntete: “Bakristu vandaka kubuya mikumba yankaka ya basitwaye ya Roma. Bakristu . . . vandaka kumona nde kusala kisalu ya kisoda vandaka kufwa lukwikilu na bo. Bo vandaka kuzola ve kubaka kiyeka na politiki. Bo vandaka kuzola ve kusambila ntotila.” Ntangu tribinale ya nene ya Bayuda “pesaka nsiku ya ngolo” na balongoki nde bo longa dyaka ve, bo vutulaka nde: “Beto fweti lemfuka ntete na Nzambi, kansi na bantu ve.”​—⁠Bisalu 5:27-29.

 9. (a) Inki Bakristu ya Yeruzalemi kusalaka na mvu 66 ya T.B., mpi sambu na inki? (b) Na nki mutindu yo kele mbandu ya mbote?

⁹ Sambu na yina metala mavwanga ya politiki mpi bitumba, balongoki vandaka kukota yo ve ata fyoti. Na mvu 66 ya T.B., Bayuda ya Yudea kubendumukilaka Kaisala. Basoda ya Roma kwisaka kuzyunga Yeruzalemi nswalu. Bakristu ya vandaka na kati ya mbanza yai kusalaka inki? Bo yibukaka ndongisila ya Yezu pesaka bo nde bo fwete basika na mbanza yina. Ntangu basoda ya Roma kukatukaka sambu na nsungi mosi ya fyoti, Bakristu kutinaka, bo sabukaka Masa ya Yordani sambu na kukwenda na ndambu ya bangumba ya Pella. (Luka 21:20-24) Kukonda kukota na bo na mambu ya politiki mebikisaka mbandu mosi ya mbote ya Bakristu ya kwikama mekumaka kulanda na nima.

Bakristu Fwete Kota Ve na Mambu ya Politiki na Bilumbu Yai ya Nsuka

10. (a) Inki kisalu Bambangi ya Yehowa kesala, mpi sambu na inki? (b) Na nki mambu bo kekotaka ve?

¹⁰ Keti Istware ya bantu na bilumbu yai ya nsuka kemonisa nde kele ti kibuka ya bantu yina kekotaka ve ata fyoti na mambu ya politiki bonso Bakristu ya ntete? Ee, Bambangi ya Yehowa kesalaka mutindu yina. Na nsungi yai yonso, bo kelanda kaka na kulonga nde Kimfumu ya Nzambi kele mwaye mosi kaka ya Nzambi tasadila sambu na kunata ngemba ya mvula na mvula, luzingu ya mbote, mpi mambote na bantu yina kezolaka lunungu. (Matayo 24:14) Kansi ata mavwanga kele mingi na bansi, bo kekotaka ve ata fyoti na mambu ya politiki.

11. (a) Inki luswaswanu kele na kati ya mambu yina Bambangi kesalaka ti bisalu ya bamfumu ya mabundu? (b) Inki mutindu Bambangi ya Yehowa ketadilaka mambu yina bantu yankaka kesalaka na politiki?

¹¹ Kansi, bamfumu ya mabundu ya inza yai mekudikotisaka kibeni na mambu ya politiki. Na bansi yankaka, bo mesalaka bapropagande ya ngolo sambu na kukotila to kunwanisa bakandida. Nkutu bamfumu yankaka ya mabundu kevandaka na biyeka na politiki. Bankaka kepusaka bamfumu ya leta na kundima baprograme yina kewakana ti luzolo na bo. Kansi, Bambangi ya Yehowa kekotaka ve na mambu ya politiki. Yo ketendula ve nde bo kekangisaka bantu nzila ya kukota na baparti politiki ya bo mosi kezola, ya kubaka kiyeka na politiki, to ya kuvote. Yezu kutubaka nde balongoki na yandi tavanda bantu ya nsi-ntoto yai ve, yo yina Bambangi ya Yehowa kekotaka ve na mambu ya politiki.

12. Inki kesalamaka sambu bamfumu ya mabundu ya inza yai kekotaka na mambu ya politiki?

¹² Mutindu Yezu kutubaka yo, bansi kenwana bamvita mbala na mbala. Ata bimvuka yina kevandaka na insi mosi kenwanaka yo na yo. (Matayo 24:3, 6, 7) Mbala mingi bantwadisi ya mabundu kepesaka mpenza maboko na insi mosi to na kimvuka mosi sambu yo nwanisa yina yankaka, mpi bo kesyamisaka bantu na bo na kusala mutindu mosi. Inki mbuma yo kebutaka? Bantu ya dibundu mosi kefwaka bampangi na bo ya dibundu yina mosi na mvita, kaka sambu bo kele na bansi to na makanda yankaka. Mambu yai kewakanaka ve ti luzolo ya Nzambi.​—⁠1 Yoane 3:10-12; 4:8, 20.

13. Inki kidimbu kemonisa pwelele nde Bambangi ya Yehowa kekotaka ve na politiki?

¹³ Kansi, Bambangi ya Yehowa kekotaka ve ata fyoti na mavwanga yonso. Nzozulu ya Nkengi (ya Kifalansa) ya Yanuari 1, 1940, kutubaka nde: “Bayina yonso kele na lweka ya Mfumu takota ve na bitumba yina bansi kenwana.” Na bansi yonso mpi na mambu yonso, Bambangi ya Yehowa kelandaka na kuzitisa ntuma yai. Bo kepesaka nzila ve nde mavwanga ya politiki ya kekabisaka bantu na inza mpi bitumba kubebisa kimpangi na bo ya inza ya mvimba. ‘Bambele na bo ya bitumba bo mekumisaka yo bansengo, makonga na bo mekumaka bakupukupu.’ Sambu bo kekotaka ve na mambu ya politiki, bo kenwanaka mpi dyaka ve bitumba.​—⁠Yezaya 2:3, 4; 2 Korinto 10:3, 4.

14. Sambu bo kekotaka ve na mambu ya inza, inki mambu Bambangi ya Yehowa kekutanaka na yo?

¹⁴ Kukonda kukota na mambu ya politiki kenatilaka bo inki? Yezu kutubaka nde: “Beno . . . kele bantu ya nsi-ntoto ve; yo yina bantu ke mengaka beno.” (Yoane 15:19) Bo metulaka Bambangi ya Yehowa mingi na baboloko sambu bo kevandaka bansadi ya Nzambi. Bo menyokulaka bankaka, nkutu ti kufwa bo, mutindu bo salaka Bakristu ya mvu-nkama ya ntete. Mambu yai kesalamaka mutindu yina sambu Satana, “nzambi ya ntangu yai,” kenwanisaka bansadi ya Yehowa, yina kekotaka ve na ngidika na yandi.​—⁠2 Korinto 4:4; Kusonga 12:⁠12.

15. (a) Inki kekinga makanda yonso, mpi Bambangi ya Yehowa kezola kuditanina na nki ndola? (b) Sambu na nki yo kele mfunu mingi na kukabwana ti inza?

¹⁵ Bambangi ya Yehowa kevandaka na kyese na mpila bo kele bantu ya nsi-ntoto yai ve, sambu makanda na yo yonso tafwa na Armagedoni. (Daniele 2:44; Kusonga 16:14, 16; 19:11-21) Beto tafwa ve ti bo sambu beto kekotaka ve na mambu ya inza. Sambu beto kele dibuta ya bumosi na ntoto ya mvimba, beto kele ya kwikama na Kimfumu ya zulu ya Nzambi. Ya kyeleka, bantu kesekaka beto mpi kenyokulaka beto sambu beto kele bantu ya nsi-ntoto yai ve. Kansi, ntama mingi ve, bo tasuka, sambu inza yai ya mbi ya Satana tafwa kimakulu. Ebuna, bantu yina kesadilaka Yehowa tazinga mvula na mvula na inza na yandi ya mpa ya lunungu na nsi ya Kimfumu ya Nzambi.​—⁠2 Piere 3:10-13; 1 Yoane 2:15-17.

Mvutukila

• Inki mutindu Yezu kutendulaka dyambu yai ya kuvanda “bantu ya nsi-ntoto yai ve”?

• Inki mutindu Bakristu ya ntete vandaka kutadila (a) mpeve ya inza, (b) bamfumu ya leta, mpi (c) kufuta bampaku?

• Na nki mitindu Bambangi ya Yehowa ya ntangu yai memonisaka pwelele nde bo kele Bakristu yina kekotaka ve na mambu ya politiki?

[Kifwanisu ya kele na lutiti 165]

Yezu kutendulaka nde yandi ti balongoki na yandi kuvandaka “bantu ya nsi-ntoto yai ve”