Tambula na Nzambi ti Dibanza ya Mvula na Mvula
“Beto . . . tatambula na zina ya Yehowa Nzambi na beto tii kuna ntangu ya kukonda nsuka, nkutu mvula na mvula.”—MISHE 4:5, NW.
1. Sambu na inki beto lenda binga Yehowa nde “Ntotila ya mvula na mvula”?
YEHOWA NZAMBI kele ti luyantiku ve. Yo melunga mpenza na kubinga yandi “Nkuluntu ya Bilumbu,” sambu luzingu na yandi kele ti kisika yau yantikaka ve. (Daniele 7:9, 13) Luzingu ya Yehowa ke mpi ti kisika yau tasuka ve. Kaka yandi mpamba beto lenda binga “Ntotila ya mvula na mvula.” (Kusonga 10:6; 15:3, NW) Na meso na yandi, bamvula mile mosi kele “bonso kilumbu ya mazono, . . . bonso kamwa-ntangu ya fioti me luta na mpimpa.”—Nkunga 90:4.
2. (a) Lukanu ya Nzambi kele nde inki sambu na bantu ya bulemfu? (b) Inki bivuvu ti bangindu beto fwete vanda na yau?
2 Sambu Muntu ya kepesaka luzingu kezingaka kimakulu, yandi vandaka na ngolo ya kupesa luzingu ya kukonda nsuka na bantu ya ntete, Adami ti Eva, na kati ya Paladisu. Kansi, sambu bau lemfukaka ve, Adami vidisaka kivuvu yina ya kuzinga mvula na mvula, ye yandi kabilaka bana na yandi disumu ti lufwa. (Roma 5:12) Kansi, kukonda bulemfu ya Adami katulaka ve lukanu ya ntete ya Nzambi. Luzolo ya Yehowa kele nde bantu ya bulemfu kuzinga mvula na mvula, mpi yandi talungisa yau kaka. (Yezaya 55:11) Yau yina, yau kele mbote mpenza nde bivuvu ti bangindu na beto kuvanda ya kusadila Yehowa ti dibanza ya mvula na mvula. Ntangu beto kelunda “kilumbu ya Yehowa” na ntu na beto, beto fwete yibuka ntangu yonso nde lukanu na beto kele ya kutambula ti Nzambi mvula na mvula.—2 Piere 3:12, NW.
Konso Kima na Ntangu ya Yandi Metulaka
3. Inki mutindu beto kezaba nde Yehowa metulaka “ntangu” ya kulungisa balukanu na yandi?
3 Beto bayina ketambulaka ti Nzambi, kima ya mfunu na meso na beto kele kulungana ya luzolo na yandi. Beto kezaba nde Yehowa kele Muntu ya Kezitisaka Ntangu ya yandi metulaka sambu na konso dikambu. Mpi beto kezaba mbotembote nde, kana ntangu ya yandi tulaka melunga, yandi kelungisaka balukanu na yandi. Mu mbandu, “ntangu kilumbu yina ya Nzambi tulaka yo lungaka, Nzambi tindaka Mwana na yandi.” (Galatia 4:4) Yezu songaka ntumwa Yoane nde “ntangu” kele ya mambu yina yandi monaka na bidimbu tabwa. (Kusonga 1:1-3) Kele ti “ntangu” ya Nzambi ‘ta sambisa bantu yina me fwaka.’ (Kusonga 11:18) Bamvula kiteso ya 1900 meluta, mpeve ya Nzambi pusaka Polo na kutuba nde Nzambi “me tulaka kilumbu ya yandi ta . . . sambisa bantu yonso kele awa na nsi-ntoto na nzila ya kieleka.”—Bisalu 17:31.
4. Inki kesonga beto nde Yehowa ke na mpusa ya kufwa ngidika ya bima yai ya mbi?
4 Yehowa tasukisa ngidika ya bima yai ya mbi, sambu bubu yai na ntoto ya mvimba, bo ke finga zina na yandi. Bantu ya mbi mekuma mingi. (Nkunga 92:7) Bima ya bo kesala mpi ya bo ketuba kefingisa Nzambi, ye yandi kewa mpasi na kumona nde bo kefinga bansadi na yandi mpi bo kemonisa bau mpasi. (Zakaria 2:8) Kikuma yo yina Yehowa mesilaka na kufwa kimvuka yonso ya Satana ti kusukisa yau! Nzambi metulaka kilumbu ya mambu yai tasalama mpenza, ye bambikudulu ya Biblia ya ke na kulungana kemonisa pwelele nde beto kezinga na “ntangu ya nsuka.” (Daniele 12:4) Ntama mingi ve, yandi kemanisa makambu sambu bayina kezolaka yandi kubaka mambote.
5. Inki mpusa Loti ti Habakuki vandaka na yau na ntwala ya mambi yina vandaka na nzyunga na bau?
5 Bansadi ya Yehowa ya ntangu ya ntama vandaka na mpusa mingi ya kumona nsuka ya mambi na ntoto. Mabanza ya Loti, muntu ya lunungu, “vandaka me kuma kisakasaka sambu na pite ya bantu ya mbi vandaka kusala.” (2 Piere 2:7) Habakuki mpi zingaka na kati ya bantu ya mbi. Yo pesaka yandi mawa ye yandi dodukilaka Yehowa nde: “Mfumu Nzambi, tii nki ntangu mono fweti binga nge sambu nge kwisa kusadisa beto ti kugulusa beto na maboko ya bantu ya nku, ebuna nge ndima? Sambu na nki nge ke bika mono kumona mambu ya mbi mutindu yai? Sambu na nki nge ke tala bampasi ke niokula bantu mpidiyai? Mono ke mona kaka lufwa ti nku me ziunga mono. Bisika yonso mono ke wa kaka makelele ya kunwana ti ya kuswana.”—Habakuki 1:2, 3.
6. Inki Yehowa tubaka na kupesa mvutu na kisambu ya Habakuki, ye inki dyambu yango kelonga beto?
6 Tala kitini ya mvutu ya Yehowa pesaka Habakuki: “Ntangu [ya mbona-meso] me lunga ntete ve. Kansi ntangu ke kwisa nswalu, ebuna mambu yai ya mono ke songa nge yo ta bwa mpidina. Yo lenda kwisa malembe-malembe, kansi vingila yo; yo ta bwa kaka, yo ta konda ve.” (Habakuki 2:3) Na bangogo yai, Nzambi monisaka nde yandi zolaka manisa mambi yina kana “ntangu” melunga. Mutindu mosi, beto lenda mona nde yau mesukinina, kansi ata inki mutindu, Yehowa talungisa kaka lukanu na yandi!—2 Piere 3:9.
Beto Sala ti Kikesa ya Kemanaka Ve
7. Ata Yezu zabaka ve kilumbu mpenza ya kilumbu ya Yehowa tabwa, inki mutindu yandi salaka kisalu na yandi?
7 Keti na kutambula na kikesa yonso ti Yehowa beto fwete zaba ntete kilumbu ya yandi tasala makambu? Ata fyoti ve. Beto tadila mwa bambandu. Yezu vandaka na mpusa mingi ya kuzaba kilumbu Nzambi talungisa luzolo na yandi na ntoto bonso na zulu. Yo ke mpidina, sambu yandi longaka balandi na yandi na kusamba nde: “Tata na beto kele na zulu, zina na nge ya santu kuvanda ya lukumu, kimfumu na nge kwisa, luzolo na nge kusalama awa na ntoto bonso na zulu.” (Matayo 6:9, 10) Yezu zabaka nde Nzambi tapesa mvutu na kisambu yai. Kansi, yandi zabaka ve yandi tapesa yau inki kilumbu. Beto ketuba buna sambu, na mbikudulu na yandi ya nene ya metadila nsuka ya ngidika yai, yandi tubaka nde: “Ata muntu mosi kuzaba ve kana nki kilumbu to nki ntangu mambu yina ta bwa, ata bawanzio ya zulu ata Mwana mpi kuzaba yo ve, kansi kaka Tata mpamba muntu kuzaba yo.” (Matayo 24:36) Yezu Kristu ke muntu mosi ya mfunu na kulungana ya balukanu ya Nzambi. Yandi muntu tafwa bambeni yonso ya Tata na yandi ya zulu. Kansi, ntangu yandi vandaka na zulu ya ntoto, yandi zabaka ve kilumbu ya Nzambi tasala mambu yina yonso. Keti yau kulumunaka kikesa na yandi na kisalu ya Yehowa? Ata fyoti ve! Ntangu balongoki monaka yandi kesukula tempelo ti kikesa yonso, bau “yibukaka mambu yai ya bo sonikaka na Mukanda ya Nzambi nde: ‘Nzambi, [kikesa na mono sambu na] nzo na nge, yo ke pela na ntima na mono bonso tiya.’ ” (Yoane 2:17; Nkunga 69:9) Yezu vandaka ntangu yonso na kisalu ya bo tindaka yandi na kusala, ye yandi salaka yau ti kikesa ya kekitaka ve. Yandi sadilaka mpi Nzambi ti dibanza ya mvula na mvula.
8, 9. Ntangu balongoki yulaka Yezu ntangu ya kuvutula dyaka kimfumu, inki yandi songaka bau, ebuna inki bau salaka?
8 Yo vandaka mpi mutindu mosi sambu na balongoki ya Yezu. Yezu kutanaka ti bau na ntwala ya kutombuka na zulu. Biblia ketuba nde: “Ntangu bo vandaka me kutana ti Yesu, bo yulaka yandi nde: ‘Mfumu, keti na ntangu yo y[ai] nge [ke] vutula diaka kimfumu na bantu ya Israele?’ ” Mpusa na bau vandaka kiteso mosi ti Mfumu na bau nde, Kimfumu ya Nzambi kukwisa. Kansi, Yezu vutudilaka bau nde: “Yo kele mambu na beno ve na kuzaba ntangu to bilumbu yina ya Tata Nzambi kanaka na kiyeka na yandi mosi. Kansi beno ta baka ngolo ntangu Mpeve ya Nzambi ta kwisa kukulumuka na zulu ya ntu na beno. Ebuna beno ta zabisa nsangu na mono na bwala Yeruzalemi, na ntoto ya Yudea yonso, na ntoto ya Samaria yonso, tii na nsuka ya ntoto.”—Bisalu 1:6-8.
9 Kima mosi ve kemonisa na Biblia nde mvutu yina lembisaka nitu ya balongoki. Nkutu bau kudipesaka dyaka ti kikesa mingi na kisalu ya kusamuna. Na nima mwa bamposo mpamba, bau fulusaka Yeruzalemi yonso ti malongi na bau. (Bisalu 5:28) Ye na nima bamvula 30, kisalu na bau mwanganaka bisika mingi. Polo tubaka nkutu nde bo samunaka nsangu ya mbote “na lugangu yonso yina kele na nsi ya zulu.” (Kolosai 1:23, NW) Kimfumu ‘vutukaka ve na bantu ya Israele,’ mutindu balongoki kubanzaka. Ata na zulu mpi yau tulamaka ve na ntangu ya bau vandaka na luzingu. Kansi, balongoki landaka na kusadila Yehowa na kikesa yonso ti dibanza ya mvula na mvula.
Inki Kepusaka Beto?
10. Sambu na inki yau ke kyese kana beto kezaba ve kilumbu ya Nzambi tafwa ngidika ya Satana?
10 Bansadi ya Yehowa ya ntangu yai kele mpi na mpusa ya ngolo ya kumona nsuka ya ngidika ya bima yai ya mbi. Kansi, mpusa na beto kele kaka ve ya kukota na inza ya mpa ya Nzambi mesilaka. Beto kezola nde Yehowa kusantisa zina na yandi mpi kusonga nde yandi muntu kele mfumu. Yau yina, kana Nzambi mesongaka beto ve ‘kilumbu to ntangu’ ya yandi tafwa ngidika ya Satana, yau kele kyese sambu na beto. Mpamba ve, yau kepesa beto ntangu ya kumonisa nde lukanu na beto kele ya kutambula ti Nzambi mvula na mvula, sambu beto kezolaka yandi. Beto tamonisa mpi nde beto ketambulaka ve ti Nzambi kaka sambu yandi kezo pesa beto mambote.
11, 12. Na inki mutindu Satana mekaka kwikama ya Yobi, ye sambu na inki dikambu yango metadila beto yonso?
11 Kukangama na beto na Nzambi kesadisa beto mpi na kumonisa nde Satana kutaka luvunu ntangu yandi tubaka nde Yobi, ti bantu yankaka yonso, kesadilaka Nzambi na bwimi sambu na kubaka matabisi. Ntangu Yehowa tubaka nde muntu na yandi Yobi vandaka muntu ya mbote, ya kusungama, ya kebangaka Nzambi, Satana basisaka ngindu na yandi ya mbi nde: “Keti Yobi lenda lemfukila nge [Nzambi] na mpamba, kukonda kima? Si nge ke kebaka yandi ti fami na yandi ti bima yonso ya yandi ke na yo. Nge ke salaka yandi mbote na mambu yonso ya yandi ke salaka; nge me pesaka yandi mpi bambisi mingi, yo me fuluka na ntoto ya mvimba. Kansi ntangu yai, meka fioti na kubotula bima yonso ya yandi ke na yo, nge ta mona nde yandi ta finga nge na meso ya bantu yonso!” (Yobi 1:8-11) Na nima, Yobi kotaka na mpasi ya nene, kansi yandi bikalaka ya kwikama na kati ya mpasi yina yonso. Yandi monisaka nde Satana tubaka luvunu.
12 Mutindu mosi, kana beto kezinga na kwikama, beto tafwa luvunu ya Satana ketubaka nde, beto kesadilaka Nzambi sambu beto kezaba nde kubika fyoti, yandi kepesa beto lufutu ya nene. Kana beto kezaba ve kilumbu kibeni ya Nzambi tafwa bantu ya mbi, yau kepesa beto dibaku ya kumonisa nde beto kezolaka mpenza Yehowa mpi beto kezola kutambula na banzila na yandi kimakulu. Yau kemonisa nde beto kele ya kwikama na Nzambi mpi beto kezolaka mutindu na yandi ya kuyidika mambu. Kuluta dyaka, kana beto kezaba ve kilumbu yina ti ntangu, yau kesadisa beto na kubika meso ya kukangula na kimpeve, sambu beto kezaba nde nsuka takuma na kintulumukina, mutindu muyibi kekotilaka muntu na mpimpa. (Matayo 24:42-44) Konso kilumbu ya beto ketambulaka ti Yehowa, beto kepesaka ntima na yandi kyese ye beto kepesaka nsoni na Satana yina kesosilaka yandi.—Bingana 27:11.
Kudibongisa Sambu na Kuzinga Mvula na Mvula!
13. Inki Biblia kemonisa na yina metala kudibongisa sambu na luzingu ya kekwisa?
13 Bayina ketambulaka ti Nzambi mezabaka nde muntu ya mayele kebongisaka luzingu ya takwisa na ntwala. Bubu yai bantu mingi kekudibongisaka ntangu bo kele baleke ti ngolo. Bau kezabaka nde mpasi lenda bwa mpi bo tanuna. Ebuna bau kebongisaka mwa mbongo sambu bo mona mpasi ve na ntangu yina. Ebuna inki beto tatuba sambu na luzingu na beto ya kimpeve yina meluta mpenza mfunu? Bingana 21:5 ketuba nde: “Kana nge yindula mbote-mbote mambu ya nge zola sala, mambu yango fweti bonga; kansi kana nge sala ntinu-ntinu, nge ta zwa kima ve.” Kudibongisa sambu na kuzinga mvula na mvula kele mpenza kima ya kuluta mbote. Na yau, sambu beto kezaba ve kilumbu ya ngidika yai tafwa, mabanza na beto fwete vanda na luzingu na beto ya bilumbu kekwisa. Beto fwete vanda na bukatikati mpi beto fwete tula mambu ya Nzambi na kisika ya ntete na luzingu na beto. Bayina kele na lukwikilu ve lenda mona nde beto bantu ya metulaka luzolo ya Nzambi na ntwala, beto kemonaka ntama ve. Keti yo ke masonga?
14, 15. (a) Inki mbandu Yezu pesaka na yina metala kubongisa luzingu ya kekwisa? (b) Sambu na inki mvwama ya Yezu pesaka mbandu vandaka mona ntama ve?
14 Yezu pesaka mbandu mosi ya ketendula dyambu yai. Yandi tubaka nde: “Kuvandaka na mvwama mosi vandaka na bilanga; bilanga na yandi butaka bima mingi. Yandi yantikaka kuyindula na ntima na yandi nde: ‘Mono ke na kisika ve ya mono lenda bumba bima na mono yai yonso, ebuna nki mono fweti sala?’ Ebuna yandi tubaka na ntima na yandi nde: ‘Mono ke sala mpidiyai: mono ke fwa banzo yina ya mono ke bumbaka bima, mono ke tunga banzo ya nkaka ya kuluta nene; ebuna mono ta tula bambuma na mono yonso ti bima na mono yonso muna. Ebuna mono ta tuba na mono mosi nde: Nge me bumba bima mingi-mingi sambu na bamvula mingi. Pema ka nge, dia, nwa, sala fete.’ Kansi Nzambi tubilaka yandi nde: ‘Nge zoba yai, na mpimpa yai kaka, mono ke katula moyo na nge. Ebuna bima yai yonso ya nge me bumba, yo ta vanda ya nani?’ . . . ‘Yo kele mpidina na konso muntu yina ke bumbaka kimvwama sambu na yandi mosi, kansi yandi kele mvwama ve na meso ya Nzambi.’ ”—Luka 12:16-21.
15 Keti Yezu vandaka na ngindu ya kutuba nde yo vandaka mbi na kubumba bima ya tasadisa nge na bilumbu kekwisa? Ve, sambu Masonuku kepusa beto na kuvanda bantu ya kesala kisalu mingi. (2 Tesalonika 3:10) Mbi ya mvwama yina vandaka nde, yandi salaka kima ve sambu na kukuma ‘mvwama na meso ya Nzambi.’ Yandi lendaka kudya, kufuluka bima ya yandi bumbaka ata bamvula ikwa, kansi nsukansuka yandi zolaka kufwa. Yandi vandaka muntu mosi ya kemonaka ntama ve, sambu yandi yindulaka ve luzingu ya mvula na mvula.
16. Sambu na inki beto lenda tula ntima na Yehowa sambu na kuzinga mbote na bilumbu kekwisa?
16 Muntu ya ketambulaka ti Yehowa na dibanza ya mvula na mvula kele mayele mpi kemonaka ntama. Yai kele mutindu ya kuluta mbote ya kuyidika luzingu ya kekwisa. Muntu ya mayele kekudibongisaka na kukota nzo-nkanda, kusosa kisalu, kusansa dibuta. Kansi, kuvila ve ata fyoti nde Yehowa kelosaka ve bansadi na yandi ya kwikama. Ntotila Davidi yimbaka nde: “Mono me kuma mbuta ntangu yai, mono kele diaka leki ve; mono me monaka ntete ve muntu ya mbote Mfumu Nzambi kubuya yandi to bana na yandi kulomba madia.” (Nkunga 37:25) Yezu mpi ndimisaka beto dyaka nde Nzambi tavila ve bayina kesosaka ntete Kimfumu ti kutambula na banzila ya lunungu ya Yehowa.—Matayo 6:33.
17. Inki mutindu beto kezaba nde nsuka mefinama?
17 Ata beto kesadila Nzambi ti dibanza ya mvula na mvula, beto fwete vila ve kilumbu ya Yehowa. Bambikudulu ya kelungana kemonisa mpenza nde kilumbu yango mefinama. Mvu-nkama yai mevanda ya kufuluka ti bitumba, bamaladi, kunikana ya ntoto, ti nzala. Kunyokula Bakristu ti kusamuna nsangu ya mbote ya Kimfumu ya Nzambi na ntoto ya mvimba kele bidimbu yankaka ya beto memona. Bidimbu yai yonso kesonga nde beto kezinga na ntangu ya nsuka ya ngidika ya bima yai ya mbi. (Matayo 24:7-14; Luka 21:11) Ntoto mefuluka ti ‘bantu ya kezolaka bantu yankaka ve, ya kezolaka mbongo; ya ke kuditulaka, ya kele lulendo mingi, ya ke vwenzaka Nzambi, ya ketulaka ntu-ngolo na batata ti bamama na bo, ya ke zabaka kupesa mersi ve; ya ke zitisaka mambu ya Nzambi ve; ya kele nku mingi, ya ke zinga kaka na kimbeni, ya songi-songi, ya ke waka makasi nswalu, ya ke zolaka kusala bantu ya nkaka mpasi, ya ke zolaka ve mambu ya mbote; ya ke zolaka kuteka bantu ya nkaka; ya kele na kifu ya kusala mambu kukonda kuyindula ntete; ntima ya kufuluka na lulendo mingi; ke zola kiese ya nsi-ntoto, kansi Nzambi ve.’ (2 Timoteo 3:1-5) Na bilumbu yai ya mbi, beto bansadi ya Yehowa kezinga na mpasi. Beto kele na mpusa mingi mpenza ya kumona kilumbu ya Kimfumu ya Yehowa takomba mambi yonso na ntoto! Kansi, ntangu yai ya beto kekinga, bika beto kwamina na kutambula na Nzambi ti dibanza ya mvula na mvula.
Beto Sala ti Dibanza ya Kuzinga Mvula na Mvula
18, 19. Inki kesonga nde bantu ya kwikama ya ntama vandaka sadila Nzambi ti dibanza ya mvula na mvula?
18 Ntangu beto ketambula ti Yehowa, bika beto yibuka ntangu yonso lukwikilu ya Abele, Enoki, Noa, Abrahami, ti Sara. Polo tubilaka bantu yai, na nima yandi sonikaka nde: “Bantu yina yonso vandaka na lukwikilu ntangu bo fwaka. Bo bakaka ve mambote yina ya Nzambi silaka bo, kansi bo monaka yo, bo mpi ndimaka yo ntangu bo vandaka ntama na yo. Ebuna bo tubaka nde: ‘Beto kele kaka banzenza.’ ” (Baebreo 11:13) Ntima ya bantu ya kwikama yina “vandaka kuzola nsi ya kuluta mbote.” (Baebreo 11:16) Na lukwikilu yonso, bau vandaka kinga kisika mosi ya mbote na nsi ya luyalu ya Kimfumu ya Nzambi. Beto lenda tula ntima nde Nzambi tapesa bau luzingu ya mvula na mvula na kisika ya kuluta mbote: Paladisu ya ntoto na nsi ya luyalu ya Kimfumu.—Baebreo 11:39, 40.
19 Profete Mishe monisaka nde lukanu ya bantu ya Yehowa kele ya kusambila yandi mvula na mvula. Yandi sonikaka nde: “Bantu ya nkaka ya nsi-ntoto, konso bantu ke samba ti kulemfuka na nzambi na bo mosi, kansi beto, beto [“tatambula na zina ya Yehowa Nzambi na beto tii kuna ntangu ya kukonda nsuka, nkutu mvula na mvula,” NW].” (Mishe 4:5) Tii kuna lufwa na yandi, Mishe sadila Yehowa na kwikama yonso. Ntangu yandi tafutumuka na inza ya mpa, ntembe kele ve nde profete yai talanda na kutambula ti Nzambi mvula na mvula. Mbandu mosi ya mbote mpenza sambu na beto ya kezinga kibeni na nsuka ya bilumbu ya nsuka!
20. Inki lukanu beto fwete baka?
20 Yehowa kesepelaka mingi na zola yina beto kemonisaka sambu na zina na yandi. (Baebreo 6:10) Yandi kezaba nde kubikala ya kwikama kele kima ya mpasi sambu na beto. Sambu beto kesadila yandi na inza ya Diabulu keyala. ‘Nsi-ntoto ke mana,’ kansi “muntu yina ke salaka mambu yina ya Nzambi ke zolaka, yandi ke zingaka mvula na mvula.” (1 Yoane 2:17; 5:19) Yau yina, na ngolo ya Yehowa, beto baka lukanu ya kununga bampasi ya beto kekutana na yau konso kilumbu. Bika nde luzingu na beto ti mabanza na beto kuvanda kaka na mambote ya Tata na beto ya zola, yina kele na zulu, mesilaka beto. Beto tabaka yau kana beto kelanda kutambula ti Nzambi ti dibanza ya mvula na mvula.—Yude 20, 21.
Nge Tavutula Nde Inki?
◻ Inki kele lukanu ya Nzambi sambu na bantu ya bulemfu?
◻ Sambu na inki tii ntangu yai Yehowa mefwaka ve inza ya mbi?
◻ Sambu na inki kikesa na beto fwete kita ve ata beto kezaba ve kilumbu lukanu ya Nzambi tasalama?
◻ Tanga mwa mambote ya kutambula ti Nzambi ti dibanza ya mvula na mvula?
[Kifwanisu ya kele na lutiti 17]
Kutambula ti Nzambi kelomba nde beto sadila yandi ti kikesa yonso, mutindu Bakristu ya ntete kusalaka