Wa Kyese Yina Kevandaka na Kupesa!
“Kiese ya kuluta mingi ke vandaka na kupesa, kansi na kubaka kiese ke vandaka fioti.”—BISALU 20:35.
1. Inki mutindu Yehowa kemonisaka kyese ya kupesa?
KYESE ya kuzaba kyeleka mpi mambote yina beto kebakaka kele makabu ya kitoko yina Nzambi mepesaka beto. Bantu yina mezabaka Yehowa kele na bikuma mingi ya kuvanda na kyese. Kansi, ata yo kevandaka kyese na kubaka dikabu mosi, yo kevandaka mpi kyese na kukabila bankaka. Yehowa kele Mupesi ya “makabu yonso ya mbote mpenza,” mpi yandi kele “Nzambi . . . ya kiese.” (Yakobo 1:17; 1 Timoteo 1:11) Yandi kepesaka malongi ya mfunu na bantu yonso yina kewilaka yandi mpi yandi kesepilaka na bulemfu ya bantu yina yandi kelongaka, kaka mutindu bibuti kesepilaka ntangu bana na bo kendimaka malongi ya bo kepesaka bo na zola yonso.—Bingana 27:11.
2. (a) Inki Yezu kutubaka sambu na yina metala kupesa? (b) Kyese ya nki mutindu beto kevandaka na yo na ntangu beto kelongaka bantu yankaka kyeleka ya Biblia?
2 Mutindu mosi, ntangu Yezu vandaka na ntoto yandi vandaka na kyese na kumona bantu kendima malongi na yandi. Ntumwa Polo kuvutukilaka mutindu yai mambu yina Yezu kutubaka: “Kiese ya kuluta mingi ke vandaka na kupesa, kansi na kubaka kiese ke vandaka fioti.” (Bisalu 20:35) Kyese ya beto kebakaka na ntangu beto kelongaka bantu yankaka kyeleka yina kele na Biblia kele ve kaka kyese ya kumona nde muntu mosi mendima malongi ya dibundu na beto. Kuluta dyaka, yo kele kyese ya kuzaba nde beto kepesa bo kima mosi ya mfunu mingi yina tazinga ntangu mingi. Kana beto kepesaka bo bima ya kimpeve, beto lenda sadisa bantu na kubakila yo mambote bo mosi ntangu yai mpi mvula na mvula.—1 Timoteo 4:8.
Kupesa Kenataka Kyese
3. (a) Inki mutindu ntumwa Polo ti Yoane kumonisaka kyese na bo na kusadisa bantu yankaka na kimpeve? (b) Sambu na nki kulonga bana na beto kyeleka yina kele na Biblia kele mutindu ya kumonisa zola na beto?
3 Ee, kaka mutindu Yehowa ti Yezu kewaka kyese na kupesa makabu ya kimpeve, Bakristu mpi kewaka mutindu mosi. Ntumwa Polo kuwaka kyese na kuzaba nde yandi sadisaka bantu yankaka na kuzaba kyeleka yina kele na Ndinga ya Nzambi. Yandi sonikilaka dibundu ya Tesalonika nde: “Kaka beno, bantu ya nkaka ve, ya beto ke tulaka ntima; beno bantu ke pesaka beto kiese. Beno kele kidimbu yina ke songa nde beto me nunga, yina ya beto lenda kuditula na meso ya Mfumu na beto Yesu ntangu yandi ta [vanda ti beto, NW]. Ya kieleka, beno kele lukumu ti kiese na beto!” (1 Tesalonika 2:19, 20) Mutindu mosi, ntumwa Yoane, ntangu yandi tubilaka bana na yandi ya kimpeve, yandi sonikaka nde: “Mambu ke pesaka mono kiese ya kuluta mambu yonso yo yai: kana mono wa nde bana na mono ke landaka mambu ya kieleka.” (3 Yoane 4) Yindula mpi, kyese ya beto kevandaka na yo na kusadisa bana na beto mosi na kukuma bana na beto ya kimpeve! Kusansa bana na “malongi mpi balukebisu ya Yehowa” kele mutindu mosi yina bibuti kesongaka zola na bo. (Efezo 6:4, NW) Ntangu bo kesalaka mpidina, bibuti kemonisaka nde bo keyindulaka mpi mambote ya mvula na mvula ya bana na bo. Kana bana kendima malongi yango, bibuti kewaka kyese mingi na ntima.
4. Inki eksperiansi kemonisa kyese ya kupesa bantu bima ya kimpeve?
4 Dell kele mupasudi-nzila ya ntangu yonso mpi mama ya bana tanu. Yandi ketuba nde: “Mono kendima mpenza mambu yina ntumwa Yoane kutubaka sambu mono kepesa mersi na mpila bana na mono iya ‘kelanda mambu ya kieleka.’ Mono kezaba nde Yehowa kebakaka lukumu mpi nkembo na ntangu mabuta kevukana kisika mosi na lusambu ya kyeleka, mono kewa kyese mpenza na kumona balusakumunu ya bikesa yina mono kesalaka sambu na kulonga bana na mono kyeleka. Kivuvu ya kuzinga mvula na mvula na Paladisu ti dibuta na mono kepesaka mono kikesa mpi kepusaka mono na kukanga ntima na ntwala ya bampasi yonso ya mono kekutanaka na yo.” Kansi, yo kele mawa na kumona nde bo basisaka mwana ya Dell mosi ya nkento na dibundu sambu yandi vandaka na luzingu ya mefwana ve sambu na Bakristu. Ata mpidina, Dell kesalaka ngolo na kuvanda kaka na bangindu ya mbote. Yandi ketuba nde: “Mono ketula ntima nde kilumbu mosi mwana na mono ya nkento tavutuka na Yehowa na kudikulumusa mpi na masonga yonso. Kansi mono kepesa mersi na Nzambi mpila bana na mono yankaka kelanda na kusadila Yehowa na kwikama yonso. Kyese ya mono kewaka kepesaka mono mpenza ngolo.”—Nehemia 8:10.
Beto Baka Banduku Yina Beto Tazinga na Bo Mvula na Mvula
5. Na ntangu beto kekudipesaka na kisalu ya kukumisa bantu balongoki, inki dyambu ya beto kezabaka kepesaka beto kyese?
5 Yezu kulombaka balongoki na yandi na kukumisa bantu balongoki mpi na kulonga bo mambu yina metala Yehowa ti yina yandi kelombaka na kusala. (Matayo 28:19, 20) Yehowa ti Yezu kesadisaka bantu kukonda bwimi na kuzaba kyeleka. Yo yina, ntangu beto kekudipesaka na kusala kisalu ya kukumisa bantu balongoki, beto kevandaka na kyese ya kuzaba nde beto kelanda mbandu ya Yehowa ti ya Yezu, mutindu Bakristu ya ntete kusalaka. (1 Korinto 11:1) Na ntangu beto kesala kumosi ti Nzambi Nkwa-Ngolo Yonso mpi ti Mwana ya yandi kezolaka mingi, luzingu na beto kekumaka na ntendula ya kyekeka. Yo kele lusakumunu mosi ya nene na kuvanda na kati ya bantu yina “ke sadilaka Nzambi na kimvuka”! (1 Korinto 3:9) Dyaka, keti yo kele kyese ve na kuzaba nde bawanzio mpi kesala kisalu yai ya kulonga nsangu ya mbote?—Kusonga 14:6, 7.
6. Kana beto kesala kisalu ya kupesa bantu yankaka bima ya kimpeve, banani takuma banduku na beto?
6 Na kuta masonga, kana beto kesala kisalu yai ya kupesa bantu yankaka bima ya kimpeve, beto lenda kuma bantu yina kesalaka na kimvuka ti Nzambi, ebuna beto lenda sala kinduku yina tazinga mvula na mvula ti yandi. Sambu na lukwikilu na yandi, Abrahami kukumaka nduku ya Yehowa. (Yakobo 2:23) Na ntangu beto kesala ngolo sambu na kusala luzolo ya Nzambi, beto mpi lenda kuma banduku ya Nzambi. Kana beto sala mpidina, beto kekuma mpi banduku ya Yezu. Yandi tubaka na balongoki na yandi nde: “Mono ke binga beno banduku, sambu mono me zabisaka beno mambu yonso ya mono waka na Tata na mono.” (Yoane 15:15) Bantu mingi kevandaka na kyese ya kuta kinduku ti bantu ya nene to bamfumu, kansi beto lenda kuma banduku ya bantu ya kuluta nene ya inza ya mvimba!
7. (a) Inki mutindu nkento mosi kukumaka ti nduku ya mbote? (b) Keti nge mpi mekutanaka ti dyambu ya mutindu yai?
7 Dyaka, na ntangu beto kesadisa bantu na kuzaba Nzambi, bo mpi takuma banduku na beto, ebuna yo tapesa beto mpenza kyese mingi. Joan kezingaka na Etats-Unis. Yandi yantikaka kulonguka Biblia ti nkento mosi na zina ya Thelma. Ata dibuta ya Thelma vandaka kuzola ve nde yandi longuka Biblia, yandi yambulaka ve na kulonguka mpi yandi bakaka mbotika na nima ya mvula mosi. Joan kusonikaka nde: “Kinduku na beto kusukaka pana ve; kansi yo kumaka kinduku ya ngolo yina mesala dezia bamvula 35 ntangu yai. Mbala mingi beto vandaka kubasika na kisalu ya kusamuna mpi kukwenda na balukutakanu ya nene kumosi. Nsukansuka, mono kwendaka kuzinga na nzo mosi ya mpa na bwala mosi ya kele na kitamina ya bakilometre 800. Kansi, Thelma kesonikilaka mono kaka mikanda ya kesongaka zola mpi kyese. Yandi kesongaka mono nde yandi keyindulaka mono mingi mpi yandi kepesa mono mersi sambu mono kele nduku mpi mbandu mpi sambu mono longaka yandi kyeleka yina kele na Biblia. Kuvanda na nduku ya ngolo ya mutindu yina mpi ya kezolaka nge kele dikabu ya mbote ya mono bakaka sambu mono sadisaka yandi na kuzaba Yehowa.”
8. Inki ngindu ya mbote lenda sadisa beto na kisalu na beto ya kuta kimbangi?
8 Kuvanda na kivuvu ya kuzwa muntu mosi yina kele na nzala ya kuzaba kyeleka lenda sadisa beto na kukanga ntima ata bantu mingi ya beto kekutana na bo kesepila mpenza ve to nkutu kesepila ve ata fyoti na Ndinga ya Yehowa. Lukwikilu mpi kikalulu na beto ya kukanga ntima lenda mekama na ntwala ya bantu ya mutindu yai. Kansi, kuvanda na ngindu ya mbote tasadisa beto. Fausto, muntu ya Guatemala, kutubaka nde: “Kana mono keta kimbangi na bantu yankaka, mono keyindulaka nde yo tavanda kima mosi ya mbote mpenza kana muntu yango kukuma mpangi na mono ya kimpeve. Mono keyindulaka nde nsukansuka mono takutana ata na muntu mosi yina lenda ndima kyeleka ya Ndinga ya Nzambi. Dibanza yai kepesaka mono kikesa ya kulanda na kuta kimbangi mpi yo kenatilaka mono kyese.”
Beto Bumba Kimvwama na Beto na Zulu
9. Inki Yezu kutubaka sambu na yina metala kubumba kimvwama na zulu, mpi nki dilongi beto kebaka na mambu yai?
9 Kukumisa bantu balongoki, yo vanda bana na beto mosi to bantu yankaka, kevandaka ve pete ntangu yonso. Yo lenda lomba ntangu, kukanga ntima, mpi kukwamina. Ata mpidina, beto vila ve nde bantu kesalaka ngolo sambu na kuzwa bima mingi ya kinsuni, kansi mbala mingi bima yango kenatilaka bo ve kyese mpi yo kezingaka ve kimakulu. Yezu kuzabisaka bawi na yandi nde yo kele mbote na kusala sambu na bima ya kimpeve. Yandi tubaka nde: “Beno bumba kimvwama awa na nsi-ntoto ve. Awa na nsi-ntoto baniama ke diaka yo, yo ke bwaka matadi, bamiyibi ke kotaka na nzo na ngolo na kwenda kuyiba yo. Kansi beno bumba kimvwama na zulu; kuna baniama lenda dia yo ve, yo lenda bwa matadi ve, bamiyibi lenda kota mpi ve na kwenda kuyiba.” (Matayo 6:19, 20) Kana beto kesala sambu na kulungisa balukanu ya kimpeve, mu mbandu kusala kisalu ya mfunu ya kukumisa bantu balongoki, beto lenda kuma na kyese ya kuzaba nde beto kesala luzolo ya Nzambi mpi nde yandi tafuta beto. Ntumwa Polo kusonikaka nde: “Nzambi ke salaka bantu mbi ve, kansi yandi ke salaka bo mbote. Yandi ta vila ve kuzola ya ntima yina ya beno ke songaka yandi na bisalu ya beno salaka ti ya beno ke sala diaka na bampangi na beno bakristo.”—Baebreo 6:10.
10. (a) Sambu na nki Yezu vandaka na kimvwama ya kimpeve? (b) Inki mutindu Yezu kudipesaka yandi mosi, mpi nki mambote ya nene yo menatilaka bantu yankaka?
10 Kana beto kesala ngolo sambu na kukumisa bantu balongoki, yo ketendula nde beto kekudibumbila “kimvwama na zulu,” mutindu Yezu kutubaka. Yo kepesaka beto kyese ya kubaka. Kana beto kekaba mingi, na nsuka beto tabaka mpi bima mingi. Yezu yandi mosi kusadilaka Yehowa bamvula mingi mpenza. Yindula kiteso ya kimvwama ya yandi mekudibumbilaka na zulu! Kansi, Yezu vandaka kusosa ve mambote na yandi mosi. Ntumwa Polo kusonikaka nde: “Kristo kudipesaka sambu na kukatula masumu na beto, sambu na kukatula beto na ntangu yai ya mbi, bonso kele luzolo ya Tata na beto Nzambi.” (Galatia 1:4) Yezu kusukaka ve na kudipesa ya mvimba kaka na kisalu ya kulonga, kansi yandi pesaka mpi luzingu na yandi mosi kibeni bonso nkudulu na mpila nde bantu yankaka kuzwa mpila ya kudibumbila kimvwama na bo na zulu.
11. Sambu na nki bakado ya kimpeve meluta bakado ya kinsuni na valere?
11 Kana beto kelonga bantu mambu ya metala Nzambi, beto kesadisa bo na kumona bo mosi nki mutindu bo mpi lenda zwa mpila ya kudibumbila kimvwama ya kimpeve yina kebebaka ve. Inki kima ya nge lenda kabila bantu meluta kado yai na nene? Kana nge kabila nduku na nge montre mosi ya ntalu, kaminio, to nkutu nzo, ntembe kele ve nde nduku na nge tapesa nge mersi mingi mpi yandi tavanda na kyese, ebuna nge tawa kyese yina kevandaka na kupesa. Kansi kado yango takuma nki mutindu na nima ya bamvula 20? Na nima ya bamvula 200? Na nima ya bamvula 2000? Kansi, kana nge kudipesa na kusadisa muntu mosi na kusadila Yehowa, yandi lenda baka kado mosi yina tazinga mvula na mvula.
Beto Sosa Bantu Yina Kele na Nzala ya Kyeleka
12. Inki mutindu bantu mingi mekudipesaka sambu na kusadisa bantu yankaka na kimpeve?
12 Sambu na kuwa kyese yina kevandaka na kupesa bantu yankaka bima ya kimpeve, bansadi ya Yehowa mesalaka ngolo sambu na kukuma tii na nsuka ya ntoto. Mingi na kati na bo mebikaka banzo ti mabuta na bo sambu na kusala kisalu ya kimisionere na bansi yina yo kelombaka nde bo longuka bandinga ya mpa mpi kuyikana ti mutindu ya mpa ya kuzinga. Bankaka mekwendaka na bisika yankaka na kati ya bansi na bo bisika mfunu ya bansamuni ya Kimfumu kele mingi. Kansi bankaka melongukaka ndinga mosi ya mpa, sambu na kuzwa mpila ya kulonga banzenza yina kezingaka na babwala na bo. Mu mbandu, na nima ya kusansa bana zole ya babakala yina kesalaka bubu yai na ntu-mbanza ya Bambangi ya Yehowa ya ntoto ya mvimba, bakala mosi ti nkento na yandi na New Jersey, na États-Unis kuyantikaka kusala kisalu ya mupasudi-nzila mpi bo longukaka Kishinwa. Na nsungi ya bamvula tatu, bo longukaka Biblia ti bantu 74 ya ketubaka Kishinwa yina vandaka kulonguka na nzo-nkanda mosi ya penepene. Keti mpila kele nde nge mpi kusala mingi sambu nge wa mpi kyese yina kevandaka na kisalu ya kukumisa bantu balongoki?
13. Inki nge lenda sala kana nge kezola kubuta bambuma mingi na kisalu ya kulonga?
13 Mbala yankaka nge kevandaka na nzala ya kulonguka Biblia ti bantu kansi nge kekukaka ve na kusala yo. Na bansi yankaka yo ke mpasi na kuzwa bantu yina kesepila na kyeleka. Ziku bantu ya nge kekutana na bo kesepila ve na Biblia. Kana mpidina, mbala yankaka yo talomba nde nge tubila mbala mingi mpusa na nge na kisambu, sambu nge kezaba nde Yehowa ti Yezu Kristu ketulaka dikebi mingi na kisalu yai mpi bo lenda twadisa nge na muntu yina kele bonso dimeme. Sosa bangindu ya nge lenda sadila na bantu ya dibundu na beno yina kele na eksperiansi mingi to bayina kelongukaka ti bantu mingi. Landaka mbote malongi ti bangindu yina bo kepesa na balukutakanu ya Bukristu. Sadilaka bandongisila ya bankengi-ntambudi ti bankento na bo kepesaka. Kuluta dyaka, kulemba ve na kusamuna. Muntu ya mayele kusonikaka nde: “Kuna bima na nge na suka ti na nkokila mpi. Nge lenda zaba ve nki ta mena mbote, yai ya suka to yina ya nkokila to yonso zole ta mena mbote kiteso mosi.” (Longi 11:6) Na ntangu nge kesala yo, yindulaka bantu ya kwikama bonso Noa ti Yeremia. Ata bantu fyoti mpamba kundimaka malongi na bo, bantu yankaka kuwaka yo, mpi bo salaka mbote kisalu na bo. Kuluta dyaka, yo pesaka Yehowa kyese.
Sala Kikesa
14. Inki mutindu Yehowa kemonaka bantu yina menuna na kisalu na yandi?
14 Ziku luzingu na nge kepesa nge ve nzila ya kusala na kiteso ya nge kezola kusala kisalu ya kulonga. Mu mbandu, kimununu lenda pesa nge ve nzila ya kusala mambu mingi na kisalu ya Yehowa. Ata mpidina, yibuka mambu yina muntu ya mayele kusonikaka: “Luzingu ya nda kele matabisi ya muntu ya mbote ke bakaka, nsuki na yandi ya mpembe kele bonso mpu na yandi ya kimfumu.” (Bingana 16:31) Na meso ya Yehowa, luzingu yina muntu melutisa na kisalu na yandi kepesaka yandi kyese mingi. Dyaka, Biblia ketuba nde: “Mono ta vanda kaka mutindu mosi tii kuna ya beno me nuna, mono ta bakaka kilo na beno tii kuna ya beno me kuma nsuki-mpembe. Mono muntu vandaka kusadisa beno ntete, ebuna mono ta nataka beno diaka; mono muntu ta bakaka kilo na beno, mono muntu ta gulusa beno.” (Yezaya 46:4) Tata na beto ya zola ya kele na zulu kesila nde yandi tatanina mpi tasadisa bantu na yandi ya kwikama.
15. Keti nge kekwikilaka nde Yehowa kebakisaka mambu yina nge kekutanaka na yo na luzingu? Sambu na nki?
15 Ziku nge kezingaka ti maladi mosi, to nkwelani na nge yina kele Mukristu ve kezolaka ve nde nge landa nzila ya kyeleka, to nge kele ti mikumba ya nene na dibuta, to nge kenwanaka na bampasi yankaka. Yehowa mezaba nki mambu beto mekuka kusala ti yina beto mekuka kusala ve mpi mambu yina beto kekutanaka na yo na luzingu. Yandi kezolaka beto sambu na bikesa ya beto kesalaka na kusadila yandi. Yandi kezolaka beto kaka ata kisalu ya beto kesala kele fyoti kuluta yina bantu yankaka kesala. (Galatia 6:4) Yehowa mezaba nde beto kele bantu ya kukonda kukuka, mpi yandi kekingaka kaka nde beto sala mambu yina beto lenda kuka na kusala. (Nkunga 147:11) Kana beto kesala na kiteso ya ngolo na beto kelomba, beto lenda tula ntima nde beto kele na valere na meso ya Nzambi mpi nde yandi tavila ve bisalu ya lukwikilu na beto.—Luka 21:1-4.
16. Inki mutindu dibundu ya mvimba kesalaka kisalu ya kukumisa muntu longoki?
16 Kuvila mpi ve nde, kisalu ya kukumisa bantu balongoki kele kisalu ya beto kesalaka na kimvuka ti bantu yankaka. Ata muntu mosi ve lenda kumisa muntu yankaka longoki kaka yandi mosi. Mutindu mosi, ditonsi mosi ya mvula lenda yedisa ve kimenina. Ya kyeleka, Mbangi mosi lenda kutana na muntu yina kemonisa mpusa na kyeleka, na nima yandi kulonguka Biblia ti muntu yango. Kansi, kana muntu yina ya mpa meyantika kukwisa na Nzo-Kimfumu, dibundu ya mvimba kesadisaka yandi na kubakisa kyeleka. Kyese yina bampangi kemonisaka kele kidimbu ya kesongaka nde beto kesala na ngolo ya mpeve ya Nzambi. (1 Korinto 14:24, 25) Bana ya fyoti ti batoko kepesaka bamvutu ya kepesaka kyese, ya kemonisaka muntu yina ya mpa nde bana na beto kele ya kuswaswana ti baleke ya inza. Bantu yina kebelaka, bikata, ti minunu yina kele na dibundu kelongaka bantu ya mpa nki kukanga ntima ketendula. Ata beto kele na mvula ikwa to ata mpila ya kusala mambu yankaka kele ve, beto yonso kesalaka kisalu ya mfunu na kusadisa bantu ya mpa sambu zola na bo na kyeleka yina kele na kati ya Biblia kukuma mingi mpi bo yela sambu na kubaka mbotika. Konso ngunga yina beto kelutisaka na kisalu ya kulonga, konso ntangu ya beto kevutukaka na kutala bantu, konso mbala ya beto kesolulaka na muntu mosi ya kesepilaka na kyeleka na Nzo-Kimfumu, lenda monana kima ya mpamba na meso na beto, kansi yo kele na kati ya kisalu ya ngolo yina Yehowa ke na kulungisa.
17, 18. (a) Katula kisalu ya kukumisa bantu balongoki, inki mutindu beto lenda wa kyese yina kevandaka na kupesa? (b) Na ntangu beto kepesaka bantu yankaka bima ya kimpeve na kyese yonso, mbandu ya nani beto kelandaka?
17 Ya kyeleka, katula kusala kisalu ya mfunu ya kukumisa bantu balongoki, beto Bakristu beto kewaka dyaka kyese yina kevandaka na kupesa na mitindu yankaka. Beto lenda tula na lweka ndambu ya mbongo ya kupesa makabu sambu na kusimba bisalu ya lusambu ya kukonda mvindu mpi sambu na kusadisa bantu yina kele na mpasi. (Luka 16:9; 1 Korinto 16:1, 2) Beto lenda sosa baokazio ya kumonisa kikalulu na beto ya kuyamba banzenza na bantu yankaka. (Roma 12:13) Beto lenda sala ngolo sambu na ‘kusala bantu yonso mbote, kansi mingimingi bayina beto kele na bo lukwikilu mosi.’ (Galatia 6:10, NW) Dyaka na mitindu ya pete kansi ya mfunu, beto lenda pesa bantu yankaka bima ya kimpeve. Mu mbandu, na mukanda, na telefone, kupesa muntu kado, kusadisa bantu na kukabila bo kima mosi, to kupesa yandi kikesa na bangogo ya kitoko.
18 Na ntangu beto kepesaka bantu yankaka bima ya kimpeve, beto kemonisaka nde beto kelanda mbandu ya Tata na beto yina kele na zulu. Beto kemonisaka mpi zola na beto ya kimpangi, ya kele kidimbu ya kuzabila Bakristu ya kyeleka. (Yoane 13:35) Kana beto keyibuka mambu yai yo lenda sadisa beto na kuwa kyese yina kevandaka na kukabila bantu yankaka.
Nge Takuka Kutendula?
• Inki mutindu Yehowa ti Yezu mepesaka mbandu ya mbote na yina metala kupesa bantu yankaka bima ya kimpeve?
• Inki mutindu beto lenda baka banduku yina beto tazinga na bo mvula na mvula?
• Inki mambu beto lenda sala sambu kisalu na beto ya kulonga kubuta bambuma mingi?
• Inki mutindu bantu yonso na kati ya dibundu lenda sala sambu na kuwa kyese yina kevandaka na kupesa?
[Bifwanisu ya kele na lutiti 27]
Kana bana kendima malongi, bibuti kewaka kyese mingi na ntima
[Kifwanisu ya kele na lutiti 29]
Kana beto kesala kisalu ya kukumisa bantu balongoki, beto lenda kuma ti banduku ya kyeleka
[Bifwanisu ya kele na lutiti 30]
Yehowa kebakaka kilo na beto kana beto menuna
[Bifwanisu ya kele na lutiti 31]
Na mitindu ya pete kansi ya mfunu beto kewaka kyese yina kevandaka na kupesa