Yehowa Ke Zolaka Bantu Yina “Ke Butaka Mbuma ti Kukanga-Ntima Yonso”
“Sambu na yina bwaka na ntoto ya mbote, yo kele bantu yina . . . ke butaka mbuma ti kukanga-ntima yonso.”—LUKA 8:15.
BANKUNGA: 68, 72
1, 2. (a) Sambu na nki mbandu ya bampangi yina ke landaka kusamuna na bisika yina bantu mingi ke ndimaka ve nsangu ke pesa beto kikesa? (Tala kifwanisu ya luyantiku ya disolo.) (b) Inki Yezu tubaka na yina me tala kulonga na ‘bwala na nge mosi’? (Tala noti na nsi ya lutiti.)
SERGIO ti nkento na yandi Olinda kele bapasudi-nzila na États-Unis. Bo zole kele ti bamvula kuluta 80. Bubu yai, bo ke kukuka diaka ve kutambula sambu makulu ke yangisaka bo. Kansi mutindu bo vandaka kusala yo banda ntama, bo ke kwendaka na 7h00 na kisika yina bantu ke vandaka mingi na mbanza na bo. Bo ke vandaka bisika yina bakamio ke kangaka sambu na kupesa bantu yina ke luta mikanda. Bantu mingi ke tudilaka bo ve dikebi kansi Sergio ti Olinda ke telemaka kaka kisika yina mpi ke sekisaka bantu yina ke tala bo. Bo ke vutukaka malembe-malembe na nzo na midi. Na kilumbu ya ke landa na 7h00, bo ke vutukaka diaka na kisika yina. Bo ke samunaka bilumbu sambanu konso mposo, mpi bo ke salaka mutindu yina na mvula ya mvimba.
2 Bonso Sergio ti Olinda, bampangi mingi ya kwikama ke landaka kusamuna na bateritware na bo bamvula mingi ata bantu mingi ke ndimaka ve nsangu. Mbala ya nkaka nge ke samunaka mpi na teritware ya mutindu yai. Kana mpidina, beto ke sikisa nge sambu nge ke kangaka ntima mpi ke landaka kulonga ata yo kele mpasi.a Mbandu na nge ke pesaka bampangi mingi kikesa ata bayina me salaka bamvula mingi na dibundu. Bankengi ya nkaka ya nziunga me tubaka mambu yai: “Ntangu mono ke samunaka ti bampangi yai ya kwikama, mbandu na bo ke pesaka mono kikesa.” Nkengi mosi ya nziunga ke tuba nde: “Kwikama na bo ke sadisaka mono na kukanga ntima mpi na kuvanda kikesa na kisalu ya kusamuna.” Nkengi ya nkaka ke tuba nde: “Mbandu na bo ke simbaka kibeni ntima na mono.”
3. Inki bangiufula tatu beto ta tadila na disolo yai mpi sambu na nki?
3 Disolo yai ta pesa mvutu na bangiufula yai tatu: Sambu na nki bantangu ya nkaka beto lenda lemba? Kubuta mbuma ke tendula nki? Inki ta sadisa beto na kulanda kubuta mbuma ti kukanga-ntima yonso? Bamvutu na bangiufula yai ta pesa beto kikesa ya kulanda kusala kisalu ya kusamuna yina Yezu me pesaka beto.
SAMBU NA NKI BANTANGU YA NKAKA BETO LENDA LEMBA?
4. (a) Inki mutindu Polo kudiwaka na mambu ya mbi yina Bayuda sadilaka yandi? (b) Sambu na nki Polo waka mawa mingi mpi mpasi?
4 Keti bantangu ya nkaka nge ke lembaka sambu bantu mingi na teritware na beno ke ndimaka ve nsangu ya Kimfumu? Kana mpidina, nge lenda bakisa mutindu ntumwa Polo kudiwaka. Yandi samunaka kiteso ya bamvula 30 mpi sadisaka bantu mingi na kukuma Bakristu. (Bisalu 14:21; 2 Bakorinto 3:2, 3) Ata mpidina, yandi kukaka ve kusadisa Bayuda mingi na kukuma Bakristu. Bayuda mingi ndimaka ve nsangu ya Polo, nkutu bankaka monisaka yandi mpasi. (Bisalu 14:19; 17:1, 4, 5, 13) Inki mutindu Polo kudiwaka na mambu ya mbi yina bo sadilaka yandi? Yandi tubaka nde: “Na ntima na mono, mono kele ti mawa mingi mpi ke wa mpasi ntangu yonso.” (Baroma 9:1-3) Sambu na nki yandi kudiwaka mutindu yai? Sambu yandi vandaka kuzola mpenza kisalu ya kusamuna mpi yandi vandaka kuzola bantu. Polo vandaka kudibanza kibeni sambu na Bayuda mpi yandi waka mpasi sambu bo buyaka ntima ya mbote yina Nzambi monisilaka bo.
5. (a) Inki ke pusaka beto na kusamuna? (b) Sambu na nki beto lenda lemba bantangu ya nkaka?
5 Bonso Polo, beto ke longaka bantu sambu beto ke kudibanzaka sambu na bo mpi ke zolaka kusadisa bo. (Matayo 22:39; 1 Bakorinto 11:1) Luzingu na beto mosi ke ndimisa nde kusadila Yehowa kele mutindu ya kuluta mbote ya kuzinga. Beto ke zolaka mpi kusadisa bantu ya nkaka na kubakisa nde bo ta kuma ti luzingu ya mbote kana bo sadila Yehowa. Yo yina, beto ke landaka kusiamisa bo na kulonguka kieleka ya me tala Yehowa mpi lukanu na yandi sambu na bantu. Yo kele bonso nde beto ke natila bo dikabu mosi ya kitoko mpi ke bondila bo nde: ‘Pardo, beno ndima dikabu yai.’ Kana bo buya dikabu yango, beto ‘ke waka mpasi’ bonso ntumwa Polo. Kuwa mpasi mutindu yina ke tendula ve nde beto me konda lukwikilu kansi yo ke monisaka nde beto ke zolaka kibeni bantu. Mambu yai lenda lembisa beto bantangu ya nkaka, ata mpidina beto ke landaka kusamuna. Beto lenda ndima mambu yina Elena, mupasudi-nzila ya me sala bamvula kuluta 25 tubaka: “Kisalu ya kusamuna ke vandaka mpasi. Ata mpidina, kele ve ti kisalu ya nkaka yina me luta yo.”
KUBUTA MBUMA KE TENDULA NKI?
6. Inki ngiufula beto ke tadila ntangu yai?
6 Inki ke ndimisa beto nde beto lenda buta mbuma konso kisika yina beto ke samuna? Sambu na kuzwa mvutu na ngiufula yai ya mfunu, beto tadila bingana zole yina Yezu pesaka ya ke monisa mfunu ya ‘kubuta mbuma.’ (Matayo 13:23) Kingana ya ntete kele ya nti ya vinu.
7. (a) Na kingana ya Yezu, nani kele “muntu ya ke salaka bilanga,” “nti ya vinu” mpi “balutangu”? (b) Beto ta pesa mvutu na nki ngiufula?
7 Tanga Yoane 15:1-5, 8. Na kingana yai, Yezu monisaka nde Yehowa kele “muntu ya ke salaka bilanga,” Yezu yandi mosi kele “nti ya vinu” mpi balongoki na yandi kele “balutangu.”b Na nima, Yezu songaka bantumwa na yandi nde: “Tata na mono ke bakaka nkembo na diambu yai, nde beno landa kubuta mbuma mingi mpi beno monisa nde beno kele balongoki na mono.” Kubuta mbuma ke tendula nki? Na kingana yai, Yezu monisaka ve pwelele nki kele mbuma yango kansi yandi monisaka mambu yina lenda sadisa beto na kuzwa mvutu na ngiufula yai.
8. (a) Na kingana ya Yezu, sambu na nki ‘kubuta mbuma’ ke tendula ve kukumisa bantu balongoki? (b) Inki beto fwete vila ve na konso diambu yina Yehowa ke lombaka beto?
8 Yezu tubaka nde Tata na “yandi ke katulaka konso lutangu yina kele na mono yina ke butaka ve mbuma.” Na kutuba ya nkaka, beto lenda vanda bansadi ya Yehowa kaka kana beto ke buta mbuma. (Matayo 13:23; 21:43) Yo yina na kingana yai, kubuta mbuma ke tendula ve kukumisa bantu balongoki. (Matayo 28:19) Kana yo vandaka mpidina, bampangi yina me sadisaka ve ata muntu mosi na kukuma longoki ya Yezu zolaka kuvanda bonso balutangu yina ke butaka ve mbuma. Kansi yo kele ve mutindu yina. Sambu na nki? Sambu beto lenda pusa ve bantu na ngolo na kukuma balongoki. Yehowa kele zola. Yandi ke lombaka beto ve mambu yina beto ta kuka ve kusala. Yandi ke lombaka beto kaka mambu yina beto ta kuka kusala.—Kulonga 30:11-14.
9. (a) Inki mutindu beto ke butaka mbuma? (b) Inki kingana beto ta tadila?
9 Kubuta mbuma ke tendula kibeni nki? Yo fwete vanda kima yina beto yonso lenda sala. Inki kisalu Yehowa me pesaka bansadi na yandi yonso? Kulonga nsangu ya mbote ya kimfumu ya Nzambi.c (Matayo 24:14) Kingana ya Yezu ya muntu ya ke kunaka ke monisa yo pwelele. Bika beto tadila kingana yango.
10. (a) Nkeni mpi ntoto yina Yezu tubilaka kele nki? (b) Nti ya ble ke butaka nki?
10 Tanga Luka 8:5-8, 11-15. Na kingana ya muntu ya ke kunaka, Yezu tendulaka nde nkeni kele “ndinga ya Nzambi,” to nsangu ya Kimfumu ya Nzambi. Ntoto kele ntima ya muntu. Nkeni yina bwaka na ntoto ya mbote basisaka misisa, yelaka mpi kumaka nti. Na nima nti yina “butaka mbuma mbala 100.” Kana nti yina vandaka nti ya ble, yo zolaka kubuta nki? Keti yo zolaka kubuta tubanti ya fioti ya ble? Ve, yo ta buta bankeni, yina ta yela mpi ta kuma nti ya ble. Na kingana yai, nkeni mosi butaka bambuma 100. Kingana yai ke longa beto nki na yina me tala kisalu ya kusamuna?
11. (a) Kingana ya muntu ya ke kunaka ke longa beto nki na yina me tala kisalu ya kusamuna? (b) Inki mutindu beto ke butaka nkeni ya mpa?
11 Ntangu bibuti to bampangi ya nkaka longaka beto mambu ya Kimfumu ya Nzambi na mbala ya ntete, yo vandaka bonso nde bo kunaka nkeni na ntoto ya mbote. Bo vandaka na kiese ntangu bo monaka nde beto me ndima nsangu. Nkeni yai landaka kuyela tii ntangu yo butaka mbuma. Mutindu beto me katuka kutubila yo, nti ya ble ke basisaka ve tubanti ya fioti, kansi yo ke butaka bankeni ya mpa. Mutindu mosi, beto ke butaka ve balongoki ya mpa kansi bankeni ya mpa.d Inki mutindu beto ke salaka yo? Konso ntangu yina beto ke songaka bantu mambu ya Kimfumu ya Nzambi, yo kele bonso nde beto ke kumisa mingi mpi ke mwanga nkeni yina vandaka na ntima na beto. (Luka 6:45; 8:1) Ntangu beto ke landaka kusamuna nsangu ya Kimfumu ya Nzambi, beto “ke butaka mbuma ti kukanga-ntima yonso.”
12. (a) Kingana ya Yezu ya nti ya vinu mpi ya muntu ya ke kunaka ke longa beto nki? (b) Inki kele mawi na nge na nima ya kulonguka dilongi yai?
12 Kingana ya Yezu ya nti ya vinu mpi ya muntu ya ke kunaka ke longa beto nki? Beto me longuka nde ‘kubuta mbuma’ ke tendula ve nde bantu fwete ndima to kubuya nsangu. Kansi yo ke tendula nde beto fwete landa kusamuna. Polo tendulaka diambu ya mutindu mosi ntangu yandi tubaka nde: “Konso muntu ta baka matabisi . . . na kutadila kisalu na yandi.” (1 Bakorinto 3:8) Yehowa ta pesa beto matabisi na kutadila kisalu na beto, ata bantu kukuma balongoki to ve. Matilda, yina kele mupasudi-nzila bamvula 20 ke tuba nde, “Kuzaba nde Yehowa ke pesaka beto matabisi na kutadila bikesa na beto, ke pesaka mono kiese.”
INKI MUTINDU BETO LENDA KANGA NTIMA NTANGU BETO KE BUTA MBUMA?
13, 14. Na kutadila Baroma 10:1, 2, nki kele bikuma yina pusaka Polo na kulanda kusamuna?
13 Inki ta sadisa beto na ‘kubuta mbuma ti kukanga-ntima yonso’? Beto tadila mbandu ya Polo na dikebi yonso. Beto me zaba nde Polo lembaka sambu Bayuda ndimaka ve nsangu ya Kimfumu. Ata mpidina, Polo yambulaka ve kulonga bo. Yandi monisaka mutindu yandi kudiwaka sambu na Bayuda ntangu yandi tubaka nde: “Nzala ya ntima na mono mpi kisambu ya mono ke sala na Nzambi sambu na bo kele kibeni nde bo guluka. Sambu mono ke ta kimbangi nde bo kele ti kikesa sambu na Nzambi, kansi ve na kuwakana ti nzayilu ya sikisiki.” (Baroma 10:1, 2) Sambu na nki Polo landaka kulonga?
14 Kikuma ya ntete yina pusaka Polo na kulonga Bayuda kele ‘nzala ya ntima na yandi.’ Luzolo na yandi vandaka mpenza nde bo guluka. (Baroma 11:13, 14) Kikuma ya zole yina pusaka Polo kele ‘kisambu yina yandi salaka na Nzambi sambu na bo.’ Polo bondilaka Yehowa na kusadisa Bayuda sambu bo ndima nsangu ya Kimfumu. Kikuma ya tatu, Polo tubaka nde: “Bo kele ti kikesa sambu na Nzambi.” Yandi monaka mambu na bo ya mbote mpi makuki na bo ya kusadila Yehowa. Polo bakisaka nde kikesa yina Bayuda vandaka na yo lenda sadisa bo na kukuma balongoki ya Kristu, bonso yandi.
15. Inki mutindu beto lenda landa mbandu ya Polo? Pesa bambandu.
15 Inki mutindu beto lenda landa mbandu ya Polo? Ntete, beto fwete vanda ti mpusa ya ngolo ya kusosa bantu yina kele “ti nkadilu ya mbote sambu na kubaka luzingu ya mvula na mvula.” Ya zole, beto fwete lomba Yehowa na kusadisa bantu ya masonga na kundima nsangu ntangu beto ke longa bo. (Bisalu 13:48; 16:14) Silvana yina kele mupasudi-nzila bamvula kiteso ya 30, ke salaka mambu yai. Yandi ke tuba nde: “Na ntwala ya kukota na lupangu ya muntu sambu na kusamuna, mono ke lombaka Yehowa na kusadisa mono na kuvanda ti mabanza ya mbote.” Beto ke lombaka mpi nde bawanzio kusadisa beto na kuzwa bantu yina kele na mpusa ya kuwa nsangu ya Kimfumu. (Matayo 10:11-13; Kusonga 14:6) Robert, yina kele mupasudi-nzila bamvula kuluta 30, ke tuba nde: “Kusala ti bawanzio yina me zaba mambu yina ke salama na nzo ya muwi ke pesaka kiese.” Ya tatu, beto fwete sala ngolo na kumona mambu ya mbote na bantu mpi makuki na bo ya kusadila Yehowa. Mpangi Carl, nkuluntu yina me bakaka mbotika bamvula kuluta 50 ke tuba nde: “Mono ke sosaka mwa mambu ya fioti yina lenda monisa nde muntu me monisa mpusa, mu mbandu, kana yandi ke seka, ke tala na kiese yonso to ke yula bangiufula yina ke katuka na ntima.” Kana beto ke sala mambu yai, beto ta ‘buta mbuma ti kukanga-ntima yonso,’ bonso Polo.
“KUBIKA VE NDE DIBOKO NA NGE KUPEMA”
16, 17. (a) Inki dilongi beto lenda baka na Longi 11:6? (b) Inki mutindu kisalu na beto ya kusamuna lenda benda dikebi ya bantu yina ke talaka beto?
16 Beto fwete vila ve nde kisalu na beto ya kusamuna lenda benda dikebi ya bantu ata beto ke mona bonso nde bo ke ndima ve nsangu. (Tanga Longi 11:6.) Bantu yina ke talaka beto ke monaka mutindu beto ke lwataka mbote, ke vandaka luzitu mpi ke zolaka bantu. Mambu yai lenda benda dikebi na bo mpi na nima ata bantu yina vandaka kuyindudila beto mambu ya mbi lenda kuma kutuba mambu ya mbote. Sergio ti Olinda monaka kieleka ya mambu yai.
17 Sergio ke tuba nde: “Na ntangu mosi buna, beto vandaka kukwenda diaka ve kisika yina beto vandaka kusamuna sambu beto vandaka kubela. Ntangu beto yantikaka diaka kusamuna, bantu yulaka beto nde ‘Beno vandaka kukwisa diaka ve sambu na nki? Beto vandaka kuwa nzala na beno.’” Olinda ke tuba na kiese yonso nde: “Bashofere vandaka kupesa beto mbote na ntama mpi bankaka songaka beto nde ‘kisalu ya mbote!’ Nkutu bo vandaka kulomba mikanda na beto.” Sergio ti Olinda yitukaka kibeni ntangu muntu mosi kwisaka kisika bo vandaka, pesaka bo kado ya bintuntu mpi tondaka bo sambu na kisalu na bo.
18. Sambu na nki nge me baka lukanu ya ‘kubuta mbuma ti kukanga-ntima yonso’?
18 Kana nge ‘bika ve nde diboko na nge kupema’ na kuzabisa bantu nsangu ya Kimfumu ya Nzambi, yo ta monisa nde nge ke pesa maboko na kisalu ya mfunu ya “kuta kimbangi na makanda yonso.” (Matayo 24:14) Kima ya kuluta mfunu kele nde, nge ta vanda na kiese kibeni sambu nge me zaba nde nge ke sepedisa Yehowa. Yehowa ke zolaka bantu yonso yina “ke butaka mbuma ti kukanga-ntima yonso”!
a Nkutu, Yezu tubaka nde kulonga na “bwala na yandi mosi” vandaka mpasi. Mikanda yonso iya ya ke tubilaka kisalu na yandi ya kusamuna, ke tubila diambu yango.—Matayo 13:57; Marko 6:4; Luka 4:24; Yoane 4:44.
b Ata balutangu na kingana yai ke monisa Bakristu yina ta kwenda na zulu, bansadi yonso ya Nzambi lenda baka malongi na kingana yai.
c Bangogo ‘kubuta mbuma’ lenda tendula mpi kuyedisa “mbuma ya mpeve.” Kansi disolo yai mpi yina ke landa ta tubila mingi-mingi kuyedisa “mbuma ya bikobo na beto,” to kulonga nsangu ya Kimfumu ya Nzambi.—Bagalatia 5:22, 23; Baebreo 13:15.
d Na dibaku ya nkaka, Yezu fwanisaka kisalu ya kukumisa bantu balongoki ti kisalu ya kukuna mpi ya kukatula bima na bilanga.—Matayo 9:37; Yoane 4:35-38.