Beto Vukana Kumosi Ti Ngwisana Yonso Na Kati Ya Zola

“Beto vukana kumosi ti ngwisana yonso na kati ya zola.”​—⁠KOLOSAI 2:​2, NW.

KUWA! Ndinga ya ngolo kewakana na kati ya mazulu ketuba nde: “Mawa mingi na ntoto ti na [mbu, NW]! Sambu Satana me kwisa kukulumuka kuna na beno; yandi me dasuka, sambu yandi me zaba nde ntangu mingi ve me bika na yandi.” (Kusonga 12:12) Konso mvula ya keluta, nsangu yai kekumina bantu ya ntoto mpasi mpi kilo mpenza.

² Mbeni ya nene ya Yehowa mezabanaka banda ntama bonso nkolami (Satana) ye mukusi (Dyabulu). Kansi ntangu yai mukusi yina mebakaka kisalu ya nkaka ya kunata nkuba​—⁠yandi mebalukaka nzambi ya nganzi! Sambu na inki? Sambu yandi losamaka katuka na mazulu tii na ntoto na Mishele ti bawanzyo na yandi na bitumba ya mazulu ya 1914. (Kusonga 12:​7-9) Dyabulu kebakisa nde yandi mebikala kaka na ntangu fyoti na kumonisa nde yandi mekuka na kukatula bantu yonso na lusambu ya Nzambi. (Yobi 1:11; 2:​4, 5) Mutindu kisika ya kutinina kele dyaka ve, satana ti bampeve na yandi ya mbi mekuma bonso kikuta ya banyuki ya kemanisaka makasi na bau na zulu ya kimvuka ya bantu ya kutombuka.​—⁠Yezaya 57:⁠20.

³ Mambu yai ya kesalamaka, nkatu bantu kumona, ketendula kikuma ya kubwa ya bikalulu ya mbote na kati ya bantu. Yau ketendula mpi bikesa ya bantu kesala sambu na kuvukisa makanda ya kekabwana ye ya bantu kekuka ve kuzinga na ngwisana. Bimvuka ya makanda mpi ya bandinga kefwisana na kimpala, bantu ketina bansi ye kebika banzo na bau. Mfunu ya kuyituka kele ve kana kufwa nsiku meyela na mutindu yau mesalamaka ntete ve! Mutindu Yezu kutubaka na ntwala, ‘zola ya bamingi kele na kukuma madidi.’ Bisika yonso, na kati ya bantu ya kutombuka beto kemona kukonda ya ngwisana ti ya zola.​—⁠Matayo 24:⁠12.

⁴ Na kumonaka mambu ya nza, kisambu ya Yezu sambu na balandi na yandi kebaka ntendula ya mudindu: “Mono kebondila nge ve na kukatula bo na [nza, NW] kansi na kukeba bo sambu [Nkwa-mambi, NW] kwisa kukota na bo ve. Bo kele bantu ya [Nza] yai ve, mutindu mono mpi kele muntu ya [Nza] yai ve.” (Yoane 17:​15, 16) Bubu yai “Nkwa mambi” kemanisa makasi na yandi ntetentete na zulu ya bayina yonso “ke landaka bansiku ya Nzambi ti ke ndimaka mambu ya kieleka yina ya Yezu songaka.” (Kusonga 12:17) Kana dikebi ti lutaninu ya zola ya Yehowa ve, nga Bambangi na yandi ya kwikama mekombamaka awa na ntoto. Beto tabaka luzingu kaka kana beto kezwa luta na balubongisu yonso Yehowa kesala sambu na lutaninu ti mambote na beto ya kimpeve. Yau kelomba nde beto kudipesa na kusalaka na kuwakana ti kisalu ya mpeve na Yandi na nzila ya Yezu, mutindu ntumwa kusyamisaka na Kolosai 1:​29, NW.

⁵ Ata nkutu Polo kutanaka ti bau ve na kinsuni, yandi zolaka bampangi na yandi ya Kolosai. Yandi tubilaka bau nde: “Mono kezodila nde beno kuzaba kiteso ya mudindu ya mayindu na mono sambu na beno.” (Kolosai 2:​1, NW) Sambu balandi ya Yezu kele bantu ya nza yai ve, “nkwa-mambi” fwete kusosa kaka kufwa bumosi ya bampangi na kukunaka na kati na bau mpeve ya nza. Nsangu ya Epafrazi katukaka na yau na Kolosai kemonisa nde dyambu yai vandaka kusalama kuna.

⁶ Mosi na kati ya mabanza ya mfunu ya Polo vandaka na yau sambu na bampangi na yandi bakristu ya Kolosai lenda tubama na bunkufi na bangogo yai nde: “Beto vukana kumosi ti ngwisana yonso na kati ya zola.” Bangogo ya Polo kele ti ntendula ya kuluta mfunu bubu yai na kati ya nza ya kufuluka ti nkabwana mpi kukonda zola. Kana beto metula dilongi ya Polo na ntima, beto tasepela na lutaninu ya Yehowa. Beto mpi tamona ngolo ya mpeve na yandi na luzingu na beto. Dilongi ya mayele ya inki mutindu yai! Yau yina, Kolosai 2:2 tavanda mukapu na beto sambu na mvula 1995.

⁷ Na mukanda mosi na Bakorinto, ntumwa sadilaka nitu ya muntu bonso kingana. Yandi sonikaka nde: “nkabwana fwete kuvanda ve” na kati ya dibundu ya Bakristu ya kusolama, kansi nde “bamambere na yau fwete kuvanda na mayindu ya kiteso mosi” (1 Korinto 12:​12, 24, 25) Yai kingana ya kitoko ya inki mutindu! Bitini ya nitu na beto kesadisanaka, konso kitini ya kukangama na lweka ya nitu ya mebikala. Nsiku yau yina mosi kesimba kimvuka na beto ya ntoto ya mvimba ya bampangi ya kevukisa bansolami ti mafunda ya kele na kivuvu ya kuzinga na Paladisu ya ntoto. Beto lenda ve kugambuka na kimvuka ya bampangi na beto ya nkaka na kuzinga na kimpwanza! Na nsadisa ya Yezu, mpeve ya Nzambi kedukulama ya kuluta kiteso na zulu ya kimvuka na beto ti bampangi.

Ngwisana Mekangama ti Nzayilu

⁸ Kisika ya nkaka Polo simbidilaka kele nde ngwisana ya bakristu kele ya kukangama ti nzayilu, mingimingi nzayilu ya Kristu. Polo kusonikaka nde bakristu fwete vanda ya “kuvukana kumosi ti ngwisana yonso na kati ya zola mpi sambu na kimvwama yonso ya kundima mpenza ngangu na bau, sambu na nzayilu ya kyeleka ya diswekamu ya Nzambi ya kele Kristu.” (Kolosai 2:⁠2) Beto mezwaka nzayilu​—⁠bakyeleka​—⁠banda ntangu ya beto yantikaka kulonguka Ndinga ya Nzambi. Na kuzabaka mutindu bakyeleka yina melungila balukanu ya Nzambi, beto mebakisa mfunu ya kisalu ya Yezu. “Na yandi meswekamaka mbotembote kimvwama yonso ya mayele ti ya Nzayilu.”​—⁠Kolosai 2:​3,  NW.

⁹ Keti mutindu yau yina nge ketadilaka Yezu ti kiyeka na yandi na lukanu ya Nzambi? Bamingi na kati ya kikristu, ntinu na bau kele kaka na kutuba zina ya Yezu, mono mendimaka Yezu, mono kesadilaka Yezu. Keti bau kuzaba yandi mpenza? Ata fyoti ve, sambu mingi kekwikilaka na Butatu Busantu ya kele na masonuku ve. Nge kezabaka ve kaka kyeleka ya mambu yai, kansi mbala ya nkaka nge, kele ti nzayilu ya mingi na mambu ya Yezu kutubaka mpi kusalaka. Mafuku ya bantu kuzwaka yau na kulonguka ya mukanda Le plus grand homme de tous les temps. Kyeleka, beto kele na mfunu ya kulanda kukumisa nzayilu na beto mudindu na yina metadila Yezu mpi banzila na yandi.

¹⁰ Ntela yai nde “kimvwama yonso ya mayele ti ya nzayilu meswekamaka mbotembote” na Yezu, kezola kutendula ve nde mpila ya kuzaba yau kele ve. Kansi, yau kele ya kukangula bonso dibulu ya matadi ya ntalu. Beto metumama ve na kusala ndongula ya nzyunga mosi ya nene na kudiyulaka nde na wapi kubanda na kutimuna. Beto mezabaka ntama​—⁠nzayilu ya kyeleka kebandaka ti yina ya Biblia kesamunaka na yina metadila Kristu. Na mutindu beto kesepelaka mpenza na kiyeka ya Yezu na lukanu ya Nzambi, beto kezwaka kimvwama yonso ya mayele ti ya nzayilu ya kyeleka. Ebuna, kima beto mebikala na yau mfunu, kele kutimuna dyaka ngolo, na kusengumuna dyaka matadi ya ntalu to bima ya ntalu ya mebikala na dibulu yina ya beto meyitaka kutimuna.​—⁠Bingana 2:​1-5.

¹¹ Mu mbandu, beto lenda kuzaba nde Yezu yobisaka makulu ya bantumwa na yandi. (Yoane 13:​1-20) Kansi, keti beto meyindulaka na mudindu na yina metala dilongi ya yandi vandaka kulonga bau ye nkadilu ya yandi kumonisaka? Na kusalaka mpila yina, beto talenda kusengumuna kimvwama ya mayele ya kekumisa beto ngolo​—⁠ee, ya kepusa beto​—⁠na kusoba mutindu ya kutadila mpangi ya nkento to mpangi ya bakala ya mepesaka beto makasi kubanda ntama. To, kana bau mepesa beto kisalu ya beto kesepela na yau ve, beto lenda kusoba mabanza kana beto mebakisa disongidila ya mbalu ya Yoane 13:​14, 15. Yai mutindu ya nzayilu ti mayele kesobisa kimuntu na beto. Inki talenda kuvanda nkadilu ya bantu ya nkaka yina kemona beto kelanda penepene mpenza mbandu ya Yezu na nzayilu na yandi ya beto keyedisa? Mbala ya nkaka kibuka takuma ‘ya kuvukana dyaka ngolo kumosi ti ngwisana yonso na kati ya zola.’a

Kidiba Lenda Kubebisa Ngwisana

¹² Kana nzayilu ya kyeleka kesadisa beto na ‘kuvanda ya kuvukana kumosi ti ngwisana yonso na kati ya zola,’ yina ya “mebingama na kifu nde ‘nzayilu’,” kebutaka inki? Mambu ya kuswaswana​—⁠ntembe, kukonda ngwisana, maswana mpi kubuya lukwikilu. Yau yina beto fwete kuditanina sambu na nzayilu yina ya mbi, mutindu Polo kukebisaka Timoteo. (1 Timoteo 6:​20, 21) Polo kusonikaka mpi nde: “Mono ketuba mambu yai sambu muntu kukusa beno ve na bangindu ya kundimisa. Beno keba sambu muntu kukanga beno ve na mutambu ya filozofi mpi ya luvunu bonso mbisi, to na malongi ya nsiku ya bambuta to na mambu ya mpamba ya nza yai ya meswaswana ti Kristu.”​—⁠Kolosai 2:​4, 8, NW.

¹³ Bakristu ya Kolosai vandaka na kuwakana ti bupusi ya mbi mosi ya bau vandaka kubinga na kifu mpenza nde nzayilu. Bantu mingi na Kolosai ti ya banzyunga na yau vandaka kuyangalala mingi na filozofi ya Greke. Kuvandaka mpi ti balandi nsiku ya bayuda ya vandaka kuzola nde bakristu kulunda Nsiku ya Moize, bonso bilumbu ya nkinsi mpi bansiku ya madya. (Kolosai 2:​11, 16, 17) Polo buyisaka ve bampangi na yandi na kuzwa nzayilu ya kyeleka kansi yau vandaka kulomba nde bau kukeba sambu muntu kukanga bau ve na mutambu bonso mbisi na nsadisa ya bangindu ya kundimisa na kunataka bau na kutadila luzingu na bau ti nkadilu na bau ya bumuntu. Nge lenda kubakisa nde kana na kati ya dibundu bankaka vandaka kuyambula bangindu ya mutindu yina, bamboninu ya luzingu ya mutindu yina ya meswaswana na Masonuku kutwadisa mabanza mpi bansola na bau, yau zolaka kufwa ngwisana ti zola na kati ya bamambere ya dibundu.

¹⁴ ‘Ee,’ nge lenda kuyindula mpila yina nde, ‘mono kebakisa kigonsa kuvandaka na ntwala ya Bakolosai, kansi mono lenda ve kudibika kukusama na mabanza ya Bagreki bonso moyo ya kefwaka ve to butatu busantu; mono kemonaka mpi ve kigonsa ya kuvukana na bankinsi ya dibundu ya luvunu yina ya mono tinaka.’ Yau kele mbote. Yau kele mbote na kundima bunene ya mbalu ya kyeleka ya lufulu ya memonisama na nzila ya Yezu mpi ya metulamaka na kati ya Masonuku. Kansi, keti yau lenda kusalama nde beto kenwanisama na kigonsa ya bafilozofi to mabanza ya bantu ya bubu yai?

¹⁵ Nkadilu mosi ya mutindu yina kemonanaka tuka ntama: “Wapi lusilu ya kukwisa na yandi? Sambu, yantika lufwa ya batata, mambu yonso kele kaka bonso yau vandaka na luyantiku ya lugangu.” (2 Piere 3:​4, NW) Mawi yai lenda kutubama na bangogo ya nkaka, kansi ntendula kele kaka yau yina mosi. Mu mbandu, bankaka lenda kuyindula mutindu yai: ‘Ntangu mono longukaka kyeleka bamvula meluta, nsuka vandaka kumonika “penepene kibeni.” Kansi tii bubu yau kekuma kaka ve, nani kezaba ntangu yau takwisa?’ Yau kele kyeleka nde muntu mosi ve kezaba yau. Kansi, simba dibanza Yezu kusyamisaka beto na kuvanda na yau: “Beno keba, beno kangula meso, sambu beno zaba ve kana nki ntangu yo ta bwa”​—⁠Marko 13:​32, 33.

¹⁶ Inki kigonsa tavanda na kubaka dibanza nde mutindu nsuka kezabana ve, beto fwete kudibongisa na kuzinga luzingu ya beto keyindula nde yau kele ya “mbote” mpi ya kukuka! Ngindu ya mutindu yai lenda kubasika na mabanza ya mutindu yai: ‘Mono lenda kumata fyoti fyoti na luzingu sambu yau tasadisa mono (to mwana na mono) na kuzwa kisalu ya lukumu yina kefuta mbote yina tasadisa mono na kuzinga mbote. Sambu mono takwendaka na balukutakanu ye tavukanaka na kusamuna, kansi kikuma kele ve ya kuditungisa to kupesa bankayilu ya nene.’​—⁠Matayo 24:​38-42.

¹⁷ Ntembe kele ve nde Yezu ti bantumwa na yandi kuzodilaka beto luzingu ya kele ti dibanza nde yau kele mfunu na kusamuna, na kusala ngolo mpi na kuvanda na luzolo ya mbote ya kupesa bankayilu. Polo kusonikaka nde: “Bampangi, mono kezola tuba nde: Ntangu me bika diaka mingi ve. Ebuna katuka bilumbu yai, bika nde babakala yina me kwelaka bo kuzinga bonso nde bo me kwelaka ntete ve; . . . bayina ke sumbaka bima bo kuvanda bonso nde bima ya bo ke sumbaka yo kele ya bo ve. Bayina ke sadilaka mambu ya nsi-ntoto bo kuvanda bonso bantu kesadilaka yo mpenza ve. [Sambu mambu ya nza yai kele kaka na kusoba, NW].”​—⁠1 Korinto 7:​29-31; Luka 13:​23, 24; Filipi 3:​13-15; Kolosai 1:29; 1 Timoteo 4:10; 2 Timoteo 2:4; Kusonga 22:⁠20.

¹⁸ Na kisika ya kupesaka beto ngindu ya kuyindula luzingu ya bumvwama na beto, Polo kusonikaka nde: “Sambu beto kwisaka kunata kima ve awa na nsi ntoto; yo yina ntangu beto ta katuka beto ta nata mpi kima mosi ve. Yo yina mpi, kana, beto ke na madia ti bilele . . . yina me lunga na beto . . . Nge fweti nwana ngolo sambu na kuvanda kaka na lukwikilu; simba na maboko na nge moyo ya mvula na mvula, sambu Nzambi solaka nge na kuzaba moyo yina ntangu nge tubaka mambu ya mbote sambu na lukwikilu na nge na meso ya bantu mingi.”​—⁠1 Timoteo 6:​7-12.

¹⁹ Kana dibundu metungama ti Bakristu ya kikesa yina ‘keta kimbangi ya mbote na bantu yonso’ na masonga yonso, ngwisana kevandaka. Bau kekudiyambulaka ve na nkadilu bonso yai: ‘Nge me bumba bima mingi-mingi sambu na bamvula mingi. Pema ka nge, dia, nwa, sala feti.’ (Luka 12:19) Kansi, bau kele ya kuvukana na ngolo mosi, ti luzolo ya mbote ya kupesa nkayilu na kubaka dikabu ya kufwana na kisalu yai ya bau tasala dyaka ve mbala zole.​—⁠Fwanisa na Filipi 1:​27, 28.

Keba Sambu na Bangindu ya Kundimisa

²⁰ Ya kyeleka, kele ti mitindu ya nkaka na nzila na yau Bakristu lenda ‘kukusama na bangindu ya kundimisa’ to na luvunu ya mpamba ya kekanga nzila ya ‘kuvanda ya kuvukana ti ngwisana yonso na kati ya zola.’ Mvula yai, biro ya filiale ya Allemange ya la Société Watchtower kusonikaka nde: “Dyambu mosi menata ntembe ya ngolo na kati ya mabundu mingi, bansamuni, ti bankuluntu mpi kendima to kebuya nkisi ya mpangi mosi kusadilaka.” Bau yikaka nde: “Sambu bambefo mpi mitindu ya kubelula kele mingi kibeni, yau kele dyambu fwete kubasisa bantembe mingi. Kana na nima ya mutindu ya kubelula mebumbana ti kangindu ya lusambu ya bampeve ya mbi, yau lunga kunata kigonsa.”​—⁠Efeso 6:⁠12.

²¹ Bakristu kezolaka kubikala na luzingu mpi na mavimpi ya mbote, sambu bau lenda kusambila Nzambi. Kansi, na ngidika yai, bununu ti maladi yina kekatuka na kukonda kukuka kenyokula beto. Na kisika ya kutubilaka kaka mambu ya mavimpi, beto fwete kutadila mpenza mambu yina tabongisa yau, sambu na mambote na beto ti ya bankaka. (1 Timoteo 4:16) Kristu kele kisina ya lubongisu yina, kaka mpila yandi vandaka kisina ya ndongisila ya Polo na Bakolosai. Kansi yindula nde Polo tubaka nde bankaka lenda kukusa ti “bangindu ya kundimisa” sambu na kubalula dikebi na beto na kubuya Yezu, mbala ya nkaka na kubalula mabanza na beto na mitindu ya kusengumuna maladi, ti ya kubelula yau, to mpi na madya.​—⁠Kolosai 2:​2-4.

²² Na ntoto ya mvimba bantu kele ya kukangama na lukumu ti kundimisa ya kesongaka mfunu ya mitindu yonso ya kubelula mpi ya kusengumuna maladi. Mingi na kati na yau mezabanaka mpi bantu kesadilaka yau ngolo, ya nkaka meyinamaka mpi kebangisaka.b Konso muntu kele na mukumba ya kusola yina ya yandi tasala sambu na mavimpi na yandi. Kansi, bayina kendima ndongisila ya Polo na Kolosai 2:​4, 8 tataninama na kukusama na “bangindu ya kundimisa” to “luvunu ya mpamba” ya kevidisa bantu mingi ya mekonda kivuvu ya Kimfumu, kesosa ndembikilu nkatu kuvanda na kivuvu ya kuzwa yau. Ata mukritu mendima mpenza nde mutindu ya kubelula mosi kele mbote sambu na yandi, yandi fwete kwisa kunata yau ve na kati ya bampangi sambu, yau takuma dyambu ya kubendakana ti bantembe ya kesuka ve. Yandi fwete kumonisa nde yandi kezitisaka ngwisana ya kele na kati ya dibundu.

²³ Polo kumonisaka yau nde, ngwisana kele lufulu ya kyese ya kyeleka. Na nsungi na yandi, ya kyeleka, ntalu ya mabundu vandaka fyoti na kutesa ti ntalu ya bubu. Yau yina yandi lendaka kusonika na Bakolosai nde “Ata nkutu mono kele na beno ve na kinsuni, kansi mono kele na beno na kimpeve, na kuyangalalaka ye na kumonaka ndonga na beno ya mbote ye ngolo ya lukwikilu na beno.” (Kolosai 2:​5, NW) Inki kikuma ya nene ya kuyangalala beto kele na yau! Beto lenda kumona ngwisana, ndonga ya mbote, mpi lukwikilu ya ngolo na dibundu na beto mosi, ya kemonisa nkadilu ya bantu ya Nzambi yonso na ntoto ya mvimba. Yau yina, na ntangu yai ya nkufi mebikala na ngidika yai, bika muntu na muntu na kati na beto kubaka lukanu ya “kuvanda ya kuvukana na bumosi ti ngwisana yonso na kati ya zola.”

[Footnotes]

[Study Questions]

1, 2. Inki bupusi ya nkabisa beto kewa, mingimingi bilumbu yai?

 3. Kukitisama ya Satana mebutaka inki na ntangu na beto?

 4. Sambu na inki bansadi ya Yehowa kele na kigonsa ya nene?

5, 6. Inki mutindu Polo kudiwaka sambu na Bakristu ya Kolosai, ye sambu na inki mukapu ya mvu 1995 melunga mpenza?

 7. Inki ngwisana fwete kumonana na kati ya Bakristu ya kyeleka?

8, 9. (a) Inki beto kele na yau ntetentete mfunu sambu na kutunga dibundu ti ngwisana?(b) Inki mutindu beto mezwaka nzayilu ya Kristu?

10. Na inki mutindu beto lenda kukuma na nzayilu ya meswekamaka?

11. Inki mutindu beto lenda kuyedisa nzayilu ti mayele na beto na kuyindulaka Yezu na mudindu? (Sadila mbandu ya Yezu ya kuyobisaka makulu ya bantumwa to bambandu ya nkaka.)

12. Beto fwete kukeba sambu na inki nzayilu?

13, 14. (a) Sambu na inki bampangi ya Kolosai vandaka na kigonsa na yina metala nzayilu? (b) Sambu na inki bubu yai bamingi lenda kuyindula nde bau kele kwa bau na kigonsa yina ve?

15, 16. Inki mutindu ya kutadila luzingu lenda kotila mukristu na mabanza?

17, 18. Inki nkadilu Yezu ti bantumwa kusyamisaka beto na kuvanda na yau?

19. Inki kevandaka nkadilu ya dibundu kana bakristu mendima mutindu ya kutadila luzingu ya Yezu kusyamisaka?

20. Na inki dyambu ya nkaka bakristu lenda kukusama?

21. Inki mutindu mukristu lenda kuvidisa dikebi na yandi ya mbote bubu yai?

22. Inki nkadilu ya bukatikati beto fwete kuvanda na yau na ntwala ya mitindu mingi ya kusengumuna maladi ti ya kubelula yau ya bau kesikisa beto?

23. Sambu na inki beto kele ti kikuma ya kuyangalala?

[Caption on page 1]

[Noti]

[Caption on page 1]

[Bangyufula]

[Caption on page 14]

[Ntendula ya Bifwanisu ya lutiti 14]

Keti balukanu na nge na yina metala makwisa mebaka lufulu na kumonana ya Yezu?

[Caption on page 1]

Keti Nge Mesimba?

◻ Inki kele mukapu ya mvu 1995 ya Bambangi ya Yehowa?

◻ Sambu na inki yau vandaka mfunu nde bakristu ya Kolosai kuvanda na ngwisana yonso na kati ya zola mpi sambu na inki yau kele mpi mfunu sambu na beto bubu yai?

◻ Bakristu fwete kukeba ntetentete na inki mutindu ya luvunu ya kutadila luzingu bubu yai?

◻ Sambu na inki bau fwete kukebisa Bakristu na kukusama ve na bangindu ya kundimisa na yina metala mitindu ya kubelula ti ya kusengumuna maladi?