“Менің уақытым әлі бітпеген болу керек”

Қоқыс таситын үлкен көлікті айдап келе жатқан жүргізуші оны игере алмай, бағытынан ауытқып кетеді де, жаяужолмен келе жатқан бір ерлі-зайыпты мен 23 жасар жігітті қағып кетеді. Нью-Йорк қаласында шығатын бір газетте хабарланғандай, ерлі-зайыптылар бірден өліп кетеді, ал жас жігіт есінен танып қалады. Кейіннен есін жиып, не болғанын түсінген ол: “Бұл қалай болғаны?! О, Құдайым, бәрі тезірек бітсе екен”,— дейді. Сосын: “Менің уақытым әлі бітпеген болу керек”,— деген ұйғарым жасайды.

ОСЫНДАЙ оқиғаларды сіз де естіген боларсыз. Мұндайда өлім аузынан қалған адам жайлы “уақыты бітпеген екен”, ал оқыс жағдайдан өліп кеткендер туралы “уақыты жетіпті” не “Құдайдың жазғаны ғой” деп жатады. Адамдар осындай жайттарды мейлі, тағдырдан, сәттіліктен не Құдайдан көрсін, барлығының сенетіні бір. Олар: “Өміріміздегі оқиғалар мен олардың ақыры немен бітетіні алдын ала белгіленіп қойылған және біз оларды өзгерте алмаймыз”,— деп ойлайды. Олар өлімге не қандай да бір бақытсыздыққа ұшырағанда ғана емес, басқа да жағдайларда осылай ойлайды. Тарихқа үңілер болсақ, бұндай көзқарастың тамыры тереңде жатқанын көруге болады.

Мысалы, ежелгі бабылдықтар жұлдыздар мен олардың қозғалысы адамның іс-әрекеттеріне әсер етеді деп сенген. Сондықтан олар аспандағы белгілерге қарап, бағыт-бағдар алып отырған. Ал гректер мен римдіктер тағдыр құдайына табынатын. Олар үшін бұл құдайдың жақсы не жаман жайттарды белгілейтін құдіреті кейде тіпті Зевс пен Юпитер деген басты құдайлардың еркінен басымырақ болған сыңайлы.

Шығыс елдерінде индуизм мен буддизм дінін ұстанатындар болса адам өткен өміріндегі істерінің салдарын қазіргі өмірінде көреді және оның бүгінде істеген әрекеттері келесі өміріне әсер етеді деп сенеді. Мәсіхшілер әлемінің көптеген шіркеулерін қоса алғанда, басқа діндердің ілімдері де тағдырмен байланысты нанымдарды қолдайды.

Сол себепті бүгінде көзі ашық, көкірегі ояу көп адам өмірлері қандай болатыны, күнделікті оқиғалардың немен аяқталатыны және түбінде оларды не күтіп тұрғаны тағдырдың қолында әрі бұл өзгермейді дегенге неге әлі де сенетіні таңғалдырмайды. Сіз де осыған сенесіз бе? Адам өміріндегі оқиғалар, оның жетістіктері мен сәтсіздіктері, тіпті өмірге келуі мен өлуі, шынымен де, алдын ала белгіленіп қойылған ба? “Жазмыштан озмыш жоқ” деу дұрыс па? Құдай Сөзінің осы сұрақтарға қалай жауап беретінін қарастырып көрейік.

[3-беттегі түпдерек]

Ken Murray/New York Daily News