Likálo ya Jéhovah na likoló ezali kotambola
Na ntina na biyika, nayokaki na matoi na ngai ete, yango etangami biyika na kozilingana.”—EZEKIELE 10:13.
1. Motuka nini Jéhovah azali na yango?
NA ELEKO oyo bato basili kosala bampepo ya nguya mpe na mbangu mingi, bakonzi na mokili bakoki kokanisa mbala mosusu ete bango nde bazali na mituka mileki malamu mpo na kotambola na yango. Nzokande, esili koleka mibu 2 600, Jéhovah amonisaki epai na mosakoli Ezekiele ete, ye azali na motuka eleki mituka nyonso, oyo ata moko te na bakonzi na mituka amoni naino yango te. Ezali líkálo monene mpe na kitoko. Ezali likambo ya kokamwa na koyoka ete Mozalisi ya molóngó azali kotambola kati na motuka ekokani na likálo? Te, mpamba te motuka na Jéhovah na likoló ekeseni mosika mpenza na oyo nyonso moto asili kosala.
2. Lolenge nini Likálo ya Jéhovah na likoló emonisami na mokapo 1 ya Ezekiele, mpe mosakoli azali liboso kobenda likebi na biso likoló na banani?
2 Na Ezk mokapo 1 na esakweli ya Ezekiele, tozali komona Jéhovah likoló na likálo lileki monene na likoló. Motuka yango monene ezali na biyika minei ekotambalaka yango moko mpe ezali na makoki ya kosala makambo mingi. Ezekiele azwaki emonaneli na likálo ya likoló, na mobu 613 liboso ya ntango na biso, wana azalaki pene na moko na mingálá mitimolamaki na Babilone ya kala. Mosakoli azali liboso kobenda likebi na biso likoló na baoyo bazali na mosala na likálo ya Jéhovah na likoló. Na boumeli ya botangi na biso, tomeka kokanisa makambo oyo Ezekiele amonaki.
Bikelamu na bomoi minei
3. Bilongi minei ya moko na moko na bakeluba minei emonisi nini?
3 Ezekiele ayebisi ete: “Ezalaki ngai kotala, namonaki mopepe makasi kouta epai na likoló, mpe lipatá monene liyei na móto makasi kati na yango. Mpe kongenga ezingaki lipatá monene . . . Mpe kati na yango, ezalaki na elilingi ya bikelamu na bomoi minei.” (Ezekiele 1:4, 5, MN) Moko na moko na bikelamu yango minei to bakeluba, azalaki na mapapu minei mpe na bilongi minei. Elongi ya nkosi, elakisi boyengebene ya Jéhovah; elongi ya ngombe mobali emonisi nguya na Nzambe; mpe elongi ya mpóngó ezali elembo ya mayele. Moko na moko azalaki mpe na elongi ya moto, oyo ezali elilingi na bolingo ya Jéhovah.—Deteronome 32:4; Yobo 12:13; Yisaya 40:26; Ezekiele 1:10; 1 Yoane 4:8.
4. Mpo na nini bakeluba bazalaki na bilongi minei, mpe bazalaki kotambola na lombángo nini?
4 Bilongi ya keluba moko na moko bizalaki kotala epai na epai oyo asengelaki kokenda. Na yango, bakeluba bakokaki kobóngola nzela nokinoki mpo na kokende na epai oyo basengelaki kokenda. Na lombángo nini bazalaki kotambola? Bakokaki kozala na lombángo motindo moko na mokalikali! (Ezekiele 1:14) Ata motuka moko te oyo esalemi na moto, esili kokóma na lombángo motindo wana.
5. Ndenge nini Ezekiele amonisi biyika ya likálo mpe zolongano na yango?
5 Na pwasa, biyika ya likalo bimonani. Ekokani na mosusu soko moke te. Totangi na Ezk 1 verset 16 mpe verset 18 (MN) ete: “Lolenge na yango mpe etongelo na yango ezalaki lokola ete yika moko ekóti na katikati na oyo mosusu. Mpe zolongano na yango ezalaki na monene na nsómo; mpe atóndaki na miso na zingazinga na yango nyonso minei.” Yika moko ezalaki epai na keluba moko na moko, etangamaki lokola biyika minei epai na epai. Biyika bizalaki kongenga lokola kulusuluti, libánga oyo lizali lokola talatala mpe langilangi lokola mai na mosáká to mpe mai na mpondu. Tala eloko ebakisi pole mpe bonzengá na emonaneli yango. Lokola “atóndaki na miso na zingazinga na yango nyonso,” zolongano ya biyika ezalaki kotambola pambapamba te. Biyika bizalaki minene mingi mpe, likoló mpenza, mpo na yango nde ezalaki kotambola na ntaká molai bobele na kobaluka moko mpamba. Lolenge moko na bakeluba, yango mpe ekokaki kotambola na lombango mpenza lokola mokalikali.
Biyika katikati na biyika
6. (a) Na ndimbola nini tokoki koloba ete biyika ya likálo bikótáki kati na biyika mosusu? (b) Epai wapi biyika bizalaki kokende?
6 Likambo mosusu ya kokamwa; yika moko na moko ekótáki katikati na mosusu: yika moko ekótaki kati na yika mosusu oyo ezalaki na monene motindo moko. Esengelaki kozala bobele bongo mpo ekoka kolobama ete biyika yango “bizalaki kotambola na bipai nyonso minei, moko na moko na epai na yango.” (Ezk 1 Verset 17, MN) Biyika bizalaki na makoki va kobongwana mbala moko, mpamba te na epai nyonso, moko na moko ezalaki kokende na esika na yango. Biyika yango bizalaki kokende bobele epai oyo bakeluba bazalaki kokende. Lokola ememami na biyika yango, likálo na Nzambe na mobimba na yango, lizalaki bongo kotambola likoló ya moboko mozangi komonana, oyo ekokani mwa moke na aéroglisseur, motuka oyo mokoselimwaka likoló na mai na lisalisi ya eboké ya mopepe mokangisami na nsé na yango.
7. Epai wapi biyika bizwaki nguya na yango?
7 Epai wapi biyika bizwaki nguya ya kolanda kotambola bipai binso oyo bakeluba bazalaki kokende? Na elimo santu ya Nzambe Mozwi-na-Nguya-Nyonso. Mpo na yango totangi na Ezk verset 20, ete: “Kuna elimo elingaki kokenda, bango bakendaki wana . . . elimo ya ekelamu na bomoi ezalaki kati na biyika.” Bokasi oyo bozalaki na biyika yango ezalaki bobele bokasi na Nzambe oyo bokosalaka mosala, bokasi bozangi komonana oyo bozalaki kotambwisa bakeluba.
8. Nkombo nini epesamaki na biyika, mpe mpo na nini?
8 Biyika bibéngami na nkombo “biyika na kozilingana” (Ezekiele 10:13) Liloba oyo limonani lokola ete ezali kolobela kotambola ya yika moko na moko, oyo ezali kobaluka to mpe kozingana. Eteni yango ya likálo ebéngami bongo mpo na komonisa lombángo oyo likálo yango ezali kotambola Atako lombángo wana, biyika bizalaki sé komona nzela na yango mpo ete ezalaki na miso mingi.
9. Ndenge nini Ezekiele amonisaki eloko nini ezalaki likoló na biyika minei ya likálo oyo na mbángo mingi?
9 Kasi sikawa, totala eloko nini ezali likoló na biyika minei oyo na lombángo mpenza na monene, mpe na molai ya nsomo. Totangi na verset 22 ya mokapo 1 na mokanda ya Ezekiele (MN) ete: “Na likoló na mitó ya bikelamu na bomoi, ezalaki na etando moko na kongenga lokola kulusatala na kokamwisa, etandamaki likoló na mitó na bango.” Atako ezalaki makasi, etando yango ezalaki lokola talatala, “kongenga lokola kulusatala na kokamwisa.” Ezalaki kongenga lokola ebele na diamá etandami na moi. Oyo ezali eloko ya kokamwa mpenza mpe ya kitoko mingi!
Motambwisi na likálo azali kati na nkembo na ye
10. (a) Ndenge nini bamonisi kiti na bokonzi mpe Ye oyo afandi likoló na yango? (b) Likambo oyo ete Motambwisi na likálo azingamaki na nkembo elakisi nini?
10 Sikawa emonani lokola ete, likálo litelemi mpo na kopesa nzela na Motambwisi na yango ete aloba epai na Ezekiele. Likoló na etando, ezali na elilingi ya kiti na bokonzi ekokani na libángá ya safili, elingi koloba langi na bulé makasi. Moto moko akokani na bato basalami longwa na mputulu, afandi likoló na kiti na bokonzi. Elilingi na moto esalisaki mpenza Ezekiele ete akanga ntina ya emonaneli wana ya Nzambe. Nzokande elilingi na moto yango ezingamaki na nkembo, na motindo boye ete ezalaki kongenga lokola eloko esalemi longwa na kosangisama ya palata mpe wolo. Oyo nde bonzenga! Longwa na oyo emonanaki lokola loketo na moto yango, nkembo yango kitoko ezalaki kongenga epai na likoló mpe na epai na nsé, kozingáká moto wana na mobimba na ye. Wana emonisi ete nkembo na Jéhovah ezali na nsuka te. Lisusu, Motambwisi na likálo azali kotambola elongo na monama kitoko. Nsima na mopepe makasi, monama mozali elembo ya kimya mpe ya bobangi eloko te. Lokola azali na kimya mpe bobangi eloko moko te, Jéhovah azali mpenza kosalela bizaleli na ye na bokatikati, bizaleli yango ezali bongo mayele, boyengebene, nguya mpe bolingo.
11. Emonaneli ya likálo mpe ya kiti na bokonzi ya Jéhovah ezalaki na bopusi nini likoló na Ezekiele?
11 Likálo mpe kiti na bokonzi ya Jéhovah ezingami na pole mpe na langi kitoko mingi. Oyo nde kokesena elongo na Satana, mokóló na molili mpe na makambo na nkuku! Emonaneli oyo ezalaki na bopusi nini likoló na Ezekiele? Alobi ete: “Wana emonaki ngai yango, nakweaki na elongi na ngaí, mpe nayokaki mongongo na oyo azalaki koloba.”—Ezekiele 1:28.
Likálo elakisi nini
12. Likálo ya Jéhovah na likoló ezali elilingi ya nini?
12 Likálo yango kitoko ezali elilingi ya nini? Lisangá ya Jéhovah Nzambe kuna na likoló. Lisangá yango lisalami na bikelamu na ye nyonso ya elimo mpe ya bosantu, oyo bifandi na bisika bizangi komonana: basérafé, bakeluba mpe baanzelu. Mpo ete Jéhovah azali Nzambe Oyo—Aleki-Likoló, bikelamu na ye nyonso ya elimo bizali na nsé na ye; azali kotambwisa bango na ndimbola oyo ete azali koyangela bango na boboto mpe azali kosalela bango engebene mokano na ye.—Nzembo 103:20.
13. (a) Mpo na nini tokoki koloba ete Jéhovah azali kotambwisa lisangá na ye? (b) Emonaneli ya likólo na Jéhovah mpe biyika na yango minei, ezali na bopusi nini likoló na yo?
13 Lokola soko nde azalaki likoló na likálo, Jéhovah azali kotambwisa lisangá yango, oyo azali kokamba yango bipai binso oyo elimo na ye ezali komema yango. Lisangá yango lizali kotambola te kozanga koyeba epai yango ezali kokende, to mpe kozanga bokengeli ya mayele. Nzambe azali kotika te ete lisangá yango litambola bipai binso oyo yango moko ekolinga kokende. Na esika ete ezala bongo, lisangá lizali komiyokanisa na mitinda na ye. Bango nyonso elongo bazali kotambola liboso epai na kokokisama na mikano nyonso na Nzambe. Emonaneli oyo na likálo ya Jéhovah lizali kotambola, elongo na biyika na yango minei, ezali komonisa biso lisangá ya likoló oyo lileki mpenza na bonzengá. Tala mpo na nini lisangá ya Jéhovah limonisami na motindo na eloko esalemi na mipanzi minei mikokani to carré: mpo ete lizali na bokatikati na kokoka.
Atyami lokola mokengeli
14. Mosakoli Ezekiele azali elilingi ya nani?
14 Bongo mosakoli Ezekiele azalaki elilingi ya nani? Na kotalela makambo mazali kosalema, emonani ete etuluku ya ba Témoins de Jéhovah bapakolami na elimo bazali kosala mosala esika moko na likalo ya likoló. Na lolenge lobongi, Ezekiele azalaki elilingi ya batikali bapakolami ya ba Témoins de Jéhovah uta 1919. Na mobu wana, lisangá ya Jéhovah kuna na likoló ekotaki na boyokani ya elimo elongo na basangani na batikali bapakolami, mpo na kopesa bango lisusu makasi ete bazala ba Témoins de Jéhovah liboso na mokili mobimba. (Tala Emoniseli 11:1-12.) Na eleko wana, lisangá yango likokisami na likálo lizalaki kotambola, mpe lizali kotambola kino lelo oyo. Nkutu tokoki koloba ete biyika na yango bizali lelo kobaluka na lombángo minei koleka na kala. jéhovah azali kotambwisa yango na lombángo mpenza epai na liboso!
15. Mongongo ya Motambwisi na likálo na likoló elobi nini, mpe mosala nini mapesameli Ezekiele?
15 Ezekiele azalaki na mposa ya koyeba mpo na nini likálo oyo ya likoló litelemaki liboso ne ye. Ayebaki ntina ntango ayokaki mongongo na Ye oyo afandaki likoló na likálo kolobáká ne ye. Kobangáká na makambo oyo amonaki, Ezekiele akweaki elongi na nsé. Yoka oyo elobami na mongongo ya Motambwisi na likálo ya likoló: “Mwana na moto, telema na makolo na yo mpe nakosolola na yo.” (Ezekiele 2:1) Bongo, Jéhovah atyaki Ezekiele lokola mokengeli mpe apesaki ye mokumba ya kokebisa libota na botomboki na Yisraele. Mpe azalaki lisusu na mokumba ya koloba na nkombo na Nzambe. Nkombo Ezekiele elimboli “Nzambe alendisi ngai.” Nzambe alendisi solo kelasi ya Ezekiele, asili kotya bango mokengeli mpe asili kotinda bango epai na boklisto ya lokuta.
16, 17. (a) Na likambo nini emonaneli na likálo ya likoló ezalaki na litomba monene mpo na Ezekiele? (b) Na eleko na biso, bososoli na emonaneli oyo etali likálo ya likoló esili kosala bopusi nini epai na kelasi ya Ezekiele mpe epai na ebele monene?
16 Emonaneli na likálo ya likoló ezakaki kotinda Ezekiele bobele na kokanisa te mpe na kobánga te, kasi ebongisaki ye lisusu mpo na mosala na ye ya mokengeli oyo etali kokebisa Yelusaleme na ntina na libebi monene libelemaki. Na eleko na biso, ezali bobele lolenge moko mpo na kelasi ya mokengeli. Batikali bapakolami basilaki kokanga ntina ya emonaneli etali likalo ya Jéhovah oyo lizali kotambola na likoló, likambo oyo lizalaki na bopusi monene likoló na bango. Na 1931, volume ya yambo ya mokanda Justification esalisaki bango mpenza mpo na koyeba makambo mingi likoló ne emonaneli ya Ezekiele. Boyebi oyo bazwaki bopusaki bango na kozala na botondi na motindo boye ete, kobanda nimero ya Décembre 1931 kino nimero ya 15 Novembre 1950 ya La Tour de Garde, elilingi ya likálo oyo Ezekiele amonaki, ezalaki kotyama likoló na ezipeli na zulunalo yango, na loboko ya mobali. Bongo, kelasi ya Ezekiele ekokisaki mosala na yango ya mokengeli na koyokisáká mongongo mpo ne kopesa likebisi liuti na Nzambe. Ntango oyo Jéhovah akoboma boklisto ya lokuta, lokola efundi ye na kiti na bokonzi na likálo na ye ya likoló, ntango yango esili kobelema mpenza
17 Na mikolo na biso, “ebele monene ya bato bakokani na bampate bazali kosala elongo na batikali bapakolami (Emoniseli 7:9) Bango nyonso elongo, bazali kosakola kobomama oyo ezali koya mpo na boklisto ya lokuta mpe mpo na biloko mabe yo Diable na mobimba na yango. Mosala ya kopesa likebisi mozali kokokisama malamu; mozali kozwa lisungi ya baanzelu lokola esakolamaki na Emoniseli 14:6, 7.
Totambola elongo na likálo ya likoló
18. Tosengeli kosala nini mpo ete baanzelu balanda kosunga biso, mpe tosengeli komitika kotambwisama na nini?
18 Baanzelu na botósi baoyo bazali kati na lisangá ya Nzambe kuna na likoló, bazali kotambola na bomoko na kosalisáká basaleli na Jéhovah na mabelé ete bakokisa mosala na bango motali kosakola bikateli na Nzambe. Soki tolingi ete basaleli wana na nguya balanda kobatela biso mpe kokamba biso, biso mpe tosengeli kotambola na bomoko mpe kotambola na lombángo moko elongo na biyika ya kozilingana ya elilingi. Lisusu, mpo ete tozali kati na lisangá ya Nzambe lizali komonana, oyo lizali kosala na bomoko elongo na likálo ya likoló, tosengeli komitika kotambwisama na elimo na Nzambe. (Tala Bafilipi 2:13.) Soki tozali ba Témoins de Jéhovah, tosengeli bongo kokende na epai oyo likálo ya likoló ezali kokende. Tosengeli soko moke te kokende na epai mosusu. Wana tolakisami nzela oyo tosengeli kokende, esengeli na biso kolanda yango. Na motindo boye, lisangá likokabwana te.—1 Bakolinti 1:10.
19. (a) Na boyokani na likambo oyo ete biyika nyonso na likálo ya likoló bizali na miso zingazinga na yango, basaleli na Jéhovah basengeli komilengela na likambo nini? (b) Etamboli na biso esengeli kozala lolenge nini na eleko na biso oyo esili kobeba?
19 Míso oyo mazali zingazinga na biyika ya likálo ezali komonisa bokengi. Lokola lisangá ya likoló lizali kosenzela, bobele bongo biso mpe tosengeli kokengela libaku nyonso mpo na kosunga lisangá ya Jéhovah awa na mabelé. Kati na lisangá na biso, tokoki komonisa ete tozali kopesa motindo oyo na lisungi na kosalanáká elongo na bankulutu. (Baebele 13:17) Mpe na eleko na biso esili kobeba, baklisto basengeli kozala ntango nyonso pene na lisangá ya Jéhovah. Tolingi kolimbola makambo na lolenge na biso te, noki te tokotambola elongo moko te na likálo ya Jéhovah na likoló. Tómitunaka mbala na mbala ete: ‘Likálo ya likoló ezali kotambola na epai wapi?’ Soko tokotambola epai na liboso elongo na lisangá ya Nzambe oyo lizali komonana, boye tozali mpe kotambola elongo na lisangá na ye lizangi komonana.
20. Toli nini kitoko ntoma Paulo apesi na Bafilipi 3:13-16.
20 Na yango, Paulo akomaki ete: “Bandeko, namitangi te ete nasili kosimba yango; nde mpo na yango, nazali kosala likambo oyo ete, awa ezali ngai kobosana makambo mazali na nsima mpo na kolanda yango ezali liboso, nazali kopota mbangu kino nsuka mpo na libonza oyo ezali bongo ebyangeli na Nzambe kuna na likoló, kati na Klisto Yesu. Tika ete biso banso baoyo tosili kokomela tozala na elimo motindo oyo; mpe soko bozali na makanisi makeseni na ntina na likambo moko, Nzambe akomonisela bino mayele. Kasi, ata esika nini esili biso kokóma, tolanda kotambola bobele na nzela yango.”—Bafilipi 3:13-16, MN.
21. Nzela na kotambola nini tosengeli kolanda soki tolingi kokóla elongo na lisangá na Nzambe kati na elimo?
21 “Nzela” oyo elobelami awa ezali te eloko oyo ezali mpasi mpo ete moto akoka kolongwa na yango. Basaleli na Jéhovah bazali na nzela kitoko mpo na kotambola, nzela oyo ezali kokólisa bango na elimo. Nzela yango etali koyekola Biblia moto na moto, koyangana na makita ya lisangá, kosakola mbala na mbala nsango malamu ya Bokonzi mpe komonisa bizaleli ya lisangá ya Nzambe na likoló. Nzela yango ezali kosalisa biso na kolanda epai ekokendeke lisangá oyo likokisami na likalo. Na kolendendela na nzela yango, tokokóma kino na eloko tozali kobila mpe tokozwa libonza, ezala bomoi bokoki kosuka te kati na makoló to bomoi ya seko awa na mabelé oyo makobongwana paradis.
22. (a) Ndenge nini batikali bapakolami mpe ebele monene ya bampate mosusu bakoki kobongisama kati na bomoko? (b) Eloko nini ebómbami te liboso na Jéhovah?
22 Lokola elobi yango Yoane 10:16, “bampate mosusu” mpe kelasi ya Ezekiele basengelaki kobongisama kati na bomoko. Ezali bongo likambo na ntina mingi ete basangani nyonso ya lisangá na Jéhovah bayeba mpenza ndimbola mpe bakanga ntina ya emonaneli elakisami na Ezekiele mokapo 1 mpo ete bakoka kotambola na bomoko elongo na likálo ya Nzambe na likoló. Emonaneli ya likálo oyo ezali kosalisa biso na kokanga ntina ete tosengeli kotambola na boyokani elongo na lisangá ya Jéhovah oyo ezali komonana mpe lisangá na ye oyo ezangi komonana. Lisusu, tobosana te ete: miso na Jéhovah “makotambolaka na mokili mobimba mpo na komonisa bokasi na ye epai na baoyo bazali kosalela ye na motema moko.” (2 Ntango 16:9) Eloko moko te ebómbami liboso na Jéhovah, mingi mpenza mpo na oyo etali mokano na ye ya kolóngisa boyangeli na ye na molóngó mobimba.
23. Lokola likólo ya Jéhovah na likoló ezali kotambola, biso tosengeli kosala nini?
23 Na eleko na biso, ntembe ezali te ete likálo ya Jéhovah na likoló ezali kotambola. Mosika te biloko nyonso bikozwa nkembo lolenge moko na Moto na nkembo oyo afandi na likálo, mpo na kolóngisa boyangeli na ye na molóngó mobimba. Basérafé, bakeluba mpe baanzelu bazali kosunga biso kati na mosala na biso ya kosakola na mokili mobimba. Tokende bongo liboso elongo na lisangá ya Jéhovah na likoló. Kasi, ndenge nini tokoki kotambola elongo na likálo motindo moko?
Bozongeli
◻ Bizaleli nini bimonisami na bikelamu minei na bomoi oyo Ezekiele amonaki?
◻ Likálo ya Jéhovah na likoló ezali elilingi ya nini?
◻ Ezekiele, mosakoli na Nzambe, azalaki elilingi ya nani?
◻ Bososoli na oyo emonisami na likálo ya Jéhovah na likoló esili kosala bopusi nini likoló na kelasi na Ezekiele mpe likoló na ebele monene?