Ebele monene bazali kosala Mosala ya Bulɛɛ

“Bazali kosalela ye mosala ya bulɛɛ butu na moi kati na tempelo na ye.”​—EMONISELI 7:15, NW.

 1. Likambo nini ya ntina litali bososoli ya elimo esalemaki na 1935?

MOKOLO ya 31 Máí 1935, ezalaki mokolo ya esengo monene mpo na bato oyo bayaki na liyangani ya Batatoli ya Yehova oyo esalemaki na Washington, D.C. Na esika oyo, mpo na mbala ya liboso, ebele monene ya Emoniseli 7:9 emonisamaki polele na boyokani na makambo malobelami na Biblia mpe na boyokani na makambo oyo mabandaki kokokisama.

 2. Nini emonisaki ete motuya monene ya bato bayebaki ete Nzambe abyangaki bango te mpo na bomoi ya likoló?

² Soko pɔ́sɔ motoba liboso, na molulu ya Elambo ya Mpokwa ya Nkolo kati na masangá ya Batatoli ya Yehova, bato 10 681 kati na baoyo bazalaki wana (soko moto 1 kati na bato 6) alyaki limpa te mpe amelaki vinyo te, mpe bato 3 688 kati na bango bazalaki basakoli ya molende ya Bokonzi ya Nzambe. Mpo na nini bamipekisaki na kolya limpa mpe na komela vinyo? Mpamba te, na kolanda makambo oyo bayekolaki kati na Biblia, bayebaki ete Nzambe abyangaki bango te mpo na bomoi ya likoló, kasi bakokaki kosangana na bibongiseli ya bolingo ya Yehova na lolenge mosusu. Na bongo, na liyangani wana, nini esalemaki ntango molobi atunaki ete: “Tiká ete baoyo nyonso bazali na elikya ya kozala na bomoi ya seko awa na mabelé bátɛlɛma”? Bankóto na bato batɛlɛmaki, mpe bato oyo bazalaki wana babɛtaki mabɔkɔ mpo na mwa ntango molai.

 3. Mpo na nini koyebana ya ebele monene epesaki nguya ya sika kati na mosala ya kosakola, mpe lolenge nini Batatoli bamiyokaki na ntina na yango?

³ Makambo oyo bato bayaki na liyangani wana bayekolaki epesaki bango nguya ya sika kati na mosala na bango. Bakómaki na bosepeli mpo ete sikawa, liboso ya nsuka ya ebongiseli oyo esili konuna, bobele mwa nkóto te, kasi nde ebele ya bato bakopesamela libaku kitoko ya koya kati na lisangá ya Yehova mpo na kobikisa bomoi na bango, na elikya ya kozala na bomoi ya seko na paladiso awa na mabelé. Oyo nde nsango ya kosimba motema epesamaki epai na bato oyo balingaka solo! Batatoli ya Yehova bayebaki ete bazalaki na mosala monene ya kosala​—mosala moko ya esengo. Bambula mingi na nsima, John Booth, oyo akómaki mosangani kati na Mikóló-Bakambi, amikundolaki ete: “Liyangani wana lipesaki biso makambo mingi ya kosepela koleka.”

 4. (a) Na meko nini koyanganisama ya ebele monene esalemaki mpenza kobanda 1935? (b) Na makambo nini basangani ya ebele monene bazali komonisa elembeteli ete kondima na bango ezali na bomoi?

⁴ Na boumeli ya bambula oyo elandaki, motángo ya Batatoli ya Yehova ebakisamaki na lolenge ya kokamwa. Atako bazwaki minyoko makasi na boumeli ya Etumba ya Mibale ya mokili mobimba, motángo na bango ebakisamaki soko mbala misato na boumeli ya mibu zomi. Mpe motuya ya basakoli 56 153 oyo bazalaki kopesa litatoli na 1935 liboso ya bato nyonso ebakisamaki mpamba te na 1994, koleka basakoli ya Bokonzi 4900000 bazwami na mikili koleka 230. Mingi kati na bango bazali kolikya makasi kozala kati na baoyo Yehova akopesa bomoi ya kokoka na paladiso awa na mabelé. Soki tokokanisi bango na etongá moke, bango basili mpenza kokóma ebele monene. Bazali te bato oyo balobaka ete bazali na kondima, nzokande bamonisaka yango na misala te. (Yakobo 1:22; 2:14-17) Bango nyonso bazali kosangana na koyebisa nsango malamu ya Bokonzi ya Nzambe epai na bato mosusu. Ozali moko kati na ebele wana ya bato ya esengo? Kozala Motatoli ya molende ezali moko na makambo ya ntina oyo ezali komonisa yango, kasi makambo mingi mosusu masɛngami.

“Batɛlɛmi liboso na kiti na bokonji”

 5. Likambo oyo ete ebele monene “batɛlɛmi liboso na kiti na bokonzi” emonisi nini?

⁵ Kati na emonaneli oyo ntoma Yoane azwaki, amonaki bango “batɛlɛmi liboso na kiti na bokonji mpe liboso na Mwana na Mpate.” (Emɔnisɛli 7:9) Kotɛlɛma na bango liboso ya kiti ya bokonzi ya Nzambe, lokola emonisami kati na mokapo oyo, emonisi ete bazali kondima na motema mobimba boyangeli ya Yehova. Yango esangisi makambo mingi. Na ndakisa: (1) Bayebi lotómo Yehova azali na yango ya kokata mpo na oyo ezali malamu mpe oyo ezali mabe mpo na basaleli na ye. (Genese 2:16, 17; Yisaya 5:20, 21) (2) Bazali koyoka Yehova ntango azali koloba na bango na nzela ya Liloba na ye. (Deteronome 6:1-3; 2 Petelo 1:19-21) (3) Bazali komona ntina ya kotosa baoyo Yehova apesi bango mokumba ya bokɛngɛli. (1 Bakolinti 11:3; Baefese 5:22, 23; 6:1-3; Baebele 13:17) (4) Atako bazangi kokoka, bazali kosala milende mpo na kolanda litambwisi ya teokrasi, na lolenge ya kozanga bosepeli te, kasi na bolingo malamu, oyo euti na motema. (Masese 3:1; Yakobo 3:17, 18) Bazali liboso na kiti ya bokonzi mpo na kosala mosala ya bulɛɛ mpo na Yehova, ye oyo bango bazali kopesa limemya mozindo mpe bazali kolinga mingi. Mpo na oyo etali ebele monene wana, “kotɛlɛma” na bango liboso na kiti ya bokonzi emonisi ete bandimami epai na Ye oyo afandi likoló na kiti ya bokonzi. (Kokanisá na Emoniseli 6:16, 17.) Bandimami na ntina na likambo nini?

“Balati bilamba mpɛmbɛ”

 6. (a) Likambo oyo ete ebele monene “balati bilamba mpɛmbɛ” elimboli nini? (b) Lolenge nini ebele monene bazwi etɛlɛmɛlo ya sembo liboso na Yehova? (c) Na meko nini kozala na kondima kati na makila ya Klisto oyo masopamaki ezali na bopusi likoló na bomoi ya ebele monene?

⁶ Lisoló ya makambo oyo ntoma Yoane amonaki eyebisi ete basangani ya ebele monene wana “balati bilamba mpɛmbɛ.” Bilamba wana ya mpɛmbɛ bimonisi etɛlɛmɛlo na bango ya pɛto, mpe ya sembo liboso na Yehova. Lolenge nini bazwaki etɛlɛmɛlo motindo wana? Tosilaki komona ete kati na emonaneli ya Yoane bazalaki “liboso na Mwana na Mpate.” Bazali kondima Yesu Klisto ete azali “Mwana-na-Mpate na Njambe, molongoli na masumu na mokili.” (Yoane 1:29) Kati na emonaneli, Yoane ayokaki moko kati na mikóló oyo bazalaki pene na kiti ya bokonzi na Nzambe kolimbola ete: “Basukoli bilamba na bango, mpe bayeisi yango mpɛmbɛ na makila na Mwana na Mpate; yango wana bajali liboso na kiti na bokonji na Njambe.” (Emɔnisɛli 7:14, 15) Na elobeli ya elilingi, basukoli bilamba na bango na komonisáká kondima na makila ya lisiko ya Klisto. Ezali te bobele mpo ete yango eyokani na mayele na bango nde bazali kondima mateya ya Biblia na ntina na lisiko. Botɔ́ndi mpo na yango ezali na bopusi likoló na bomoto na bango ya kati; na yango, ezali “na motema” nde bazali komonisa kondima. (Baloma 10:9, 10) Yango ezali na bopusi makasi likoló na makambo oyo bazali kosala na bomoi na bango. Na kondima nyonso, bazali komipesa bango moko epai na Yehova na lisalisi ya mbeka ya Klisto, komonisáká komipesa yango na nzela ya kozindisama na mai, kozaláká mpenza na bomoi na boyokani na komipesa na bango, mpe na yango bazali kokóma na boyokani malamu elongo na Nzambe. Oyo nde libaku kitoko​—oyo ya kobatelama malamumalamu!​—2 Bakolinti 5:14, 15.

7, 8. Lolenge nini lisangá ya Yehova lisalisaki ebele monene na kobatela bilamba na bango pɛto?

⁷ Na komibanzabanza na bolingo nyonso mpo na bolamu na bango ya seko, lisangá ya Yehova ezali mbala na mbala kobenda likebi na ntina na bizaleli mpe etamboli oyo ekoki kobebisa, to koyindisa bilamba bisalisaka na koyeba moto na boye ete, atako na libándá azali kosakola, moto yango akokokisa mpenza te masɛngami ya esakweli oyo mazali na Emoniseli 7:9, 10. (1 Petelo 1:15, 16) Kolobeláká makasi makambo oyo ebimisamaki liboso, Linɔ́ngi ya Mosɛnzɛli, na 1941 mpe na nsima, ezalaki mbala na mbala komonisa ete ekozala likambo mabe na kosakwela bato mosusu mpe na nsima, na ntango oyo tozali na mosala te, komipesa na misala lokola pite mpe ekobo. (1 Batesaloniki 4:3; Baebele 13:4) Na 1947, elobelamaki makasi ete mitinda ya Yehova na ntina na libala ya boklisto esengeli kosalelama na mikili nyonso; ata soki makambo ya bonkɔ́kɔ endimi likambo nini, baoyo balandaki kobala basi mingi bakokaki te kozala Batatoli ya Yehova.​—Matai 19:4-6; Tito 1:5, 6.

⁸ Na 1973, emonisamaki na Batatoli ya Yehova na mokili mobimba ete bango nyonso basengeli kotika biloko nyonso oyo, kozanga ntembe, bizali kobebisa nzoto, lokola esaleli mabe ya makaya, ata na esika nini bakoki kozala​—bobele kati na Ndako ya Bokonzi te to kati na mosala ya kosakola te, kasi lisusu ata na misala na bango ya mosuni to ata na bisika oyo bato bazali komona bango te. (2 Bakolinti 7:1) Na 1987, na mayangani ya etúká ya Batatoli ya Yehova, bilenge baklisto bazwaki batoli makasi mpo na kobatela etɛlɛmɛlo ya pɛto liboso ya Nzambe, basengeli komibatela na kozala na lolenge mibale ya bomoi. (Nzembo 26:1, 4) Mbala na mbala, Linɔ́ngi ya Mosɛnzɛli ekebisaki bango na ntina na makambo makeseni ya elimo ya mokili oyo, mpamba te “losambo na mpɛtɔ mpe lobɔngi epai na Njambe Tata na biso” esangisi komibatela pɛto “na makambo na mokili.”​—Yakobo 1:27.

 9. Nani akobatela mpenza etɛlɛmɛlo na ye ya kondimama liboso ya kiti ya bokonzi na Nzambe nsima ya bolózi monene?

⁹ Ezali baoyo kondima etindi bango na kozala na bomoi motindo wana mpe kozala pɛto na elimo mpe na bizaleli nde “bakotɛlɛma liboso na kiti na bokonzi” lokola basaleli ya Nzambe oyo bakondimama nsima ya bolózi monene oyo ezali koya. Bazali te bato oyo bazali bobele kobanda lolenge ya bomoi ya boklisto, kasi bazali nde kolendendela na bosembo nyonso kati na yango.​—Baefese 4:24.

“Bitape na mbila na mabɔkɔ na bango”

10. Bitape ya mbila oyo Yoane amonaki na mabɔkɔ ya ebele monene ezali na ndimbola nini?

¹⁰ Kati na makambo minene oyo matali ebele monene, oyo Yoane amonaki, tozali kokuta likambo oyo ete “basimbi bitape na mbila na mabɔkɔ na bango.” Yango ezali na ndimbola nini? Kozanga ntembe bitape wana ya mbila ekundwelaki Yoane elambo ya Mingombo oyo Bayuda bazalaki kosala, elambo ya esengo monene kati na manáka ya Baebele, oyo ezalaki kosalema nsima na kobuka mbuma na eleko ya moi. Na boyokani na Mibeko, mandalala, elongo na bitape ya banzeté mosusu, ezalaki kosalelama mpo na kosala mingombo oyo bakofanda kati na yango na boumeli ya elambo. (Levitike 23:39-40; Nehemia 8:14-18) Yango ezalaki lisusu koningisama na basambeli oyo bazalaki na tempelo na ntango bazalaki koyemba Hallel (Nzembo 113 kino 118). Koningisama ya bitape na mbila na ebele monene mbala mosusu ekundwelaki Yoane mokolo oyo Yesu akɔtaki na Yelusaleme, wana na esengo nyonso ebele ya basambeli bazalaki koningisa bitape na mbila mpe konganga ete: “Osana! Ye oyo ajali koya na nkombo na [Yehova] apambwama, ye Mokonji na Yisalaele.” (Yoane 12:12, 13) Na bongo, koningisama ya bitape na mbila emonisi ete ebele monene ezali koyamba na esengo nyonso Bokonzi ya Yehova mpe Mokonzi na ye oyo apakolami.

11. Mpo na nini basaleli ya Nzambe bazali solo kozwa esengo na kosaleláká Yehova?

¹¹ Ezali elimo motindo wana ya esengo nde ebele monene bazali komonisa mpenza sikawa wana ezali bango kosalela Yehova. Yango elimboli te ete bakutanaka te na mikakatano soko mpe na makambo ya mpasi to ya mawa. Kasi bosepeli oyo ezali kouta na kosalela mpe na kosepelisa Yehova ezali kosalisa bango na kolónga makambo wana. Na yango, misionere moko oyo asalaki elongo na mobali na ye na boumeli ya mbula 45 na Guatemala alobelaki ezalela ya makambo ya mwa mpasi oyo bazalaki kati na yango, mosala makasi mpe mibembo ya mikakatano wana bazalaki kosala milende mpo na kokóma na bamboka ya ba Indiens mpo na koyebisa bango nsango ya Bokonzi. Asukisaki ete: “Ezalaki bantango kati na bomoi na biso oyo elekaki kopesa esengo.” Atako akómaki mobangé mpe azalaki na mitungisi ya bokɔnɔ, kati na makambo ya nsuka oyo akomaki kati na agenda na ye, tozali kokuta maloba oyo: “Ezalaki bomoi ya kitoko, oyo ezali na mbano mingi.” Na mabelé mobimba, Batatoli ya Yehova bazali na mayoki motindo moko na ntina na mosala na bango.

“Mosala ya bulɛɛ butu na moi”

12. Ezala na moi to na butu, likambo nini Yehova azali komona awa na mabelé?

¹² Basambeli wana ya esengo bazali kosalela Yehova “mosala ya bulɛɛ butu na moi kati na tempelo na ye.” (Emoniseli 7:15, NW) Bipai nyonso na mokili, bamilió ya bato bazali kosangana kati na mosala wana ya bulɛɛ. Wana butu ekómi na bamboka mosusu mpe bato balali, na bamboka mosusu moi ebimi mpe Batatoli ya Yehova bazali komipesa na mosala ya kotatola. Lokola mabelé ezali kobaluka, ntango nyonso, butu na moi, bazali kopesa masanzoli epai na Yehova. (Nzembo 86:9) Kasi mosala oyo bazali kosala butu na moi oyo elobelami na Emoniseli 7:15 etaleli mpenza moto na moto.

13. Engebene Makomami, kosala “butu na moi” ezali na ndimbola nini?

¹³ Bato oyo basali ebele monene bazali kosala mosala ya bulɛɛ butu na moi. Yango elimboli ete likambo nyonso oyo bazali kosala etalelami lokola mosala ya bulɛɛ? Ezali solo ete na makambo nyonso oyo bazali kosala, bazali koyekola ete basengeli kosala yango na lolenge oyo ezali kokumisa Yehova. (1 Bakolinti 10:31; Bakolose 3:23) Nzokande, “mosala ya bulɛɛ” etaleli bobele makambo oyo matali losambo ya moto epai na Nzambe. Komipesa na mosala moko “butu na moi” esɛngi kosala yango ntango nyonso to kozanga kolɛmba mpe komonisa milende ya solo.​—Kokanisá na Yosua 1:8; Luka 2:37; Misala 20:31; 2 Batesaloniki 3:8.

14. Nini ekosala ete mosala ya kosakola ya moto na moto eyokana na maloba oyo matali mosala ya “butu na moi”?

¹⁴ Lokola bazali kosala na libándá ya tempelo monene ya Yehova ya elimo awa na mabelé, baoyo basali ebele monene bazali kosala makasi na kosangana ntango nyonso mpe kozanga kolɛmba kati na mosala ya kosakola. Mingi bakómisi yango mokano na bango na kosanganáká kati na mosala ya kosakola pɔ́sɔ nyonso. Basusu bamipesi lokola babongisi-nzela ya sanza na sanza to babongisi-nzela basungi. Mbala mingi bazali komipesa mpenza na kotatola na balabála mpe na bamagazini na ntɔ́ngɔ́ntɔ́ngɔ́. Mpo na komiyokanisa na bato oyo bamonisaki bosepeli, Batatoli mosusu bazali kotambwisa boyekoli ya Biblia na butu. Bazali kopesa litatoli wana bazali kosomba biloko, wana bazali kosala mobembo, na ntango ya kolya, mpe na nzela ya telefone.

15. Longola mosala ya kosakola, nini esangisami kati na mosala na biso ya bulɛɛ?

¹⁵ Kosangana na makita ya lisangá ezali mpe eteni mosusu ya mosala na biso ya bulɛɛ; ezali mpe bongo mpo na oyo etali mosala ya kotonga mpe kobongisa bisika ya mayangani ya boklisto. Etaleli mpe milende misalemi mpo na kolendisa mpe kosalisa ndeko moklisto moko ya mobali mpe ya mwasi, na elimo mpe na mosuni, mpo na kolanda komipesa na mosala ya Yehova. Yango esangisi mpe mosala na biso ya Komité mpo na boyokani elongo na minganga. Mosala ya Betele kati na mitindo na yango nyonso, ezala mpe komipesa na bolingo malamu mpo na misala ya mayangani, nyonso ezali mosala ya bulɛɛ. Ya solo, ntango bomoi na biso etongami likoló na boyokani na biso elongo na Yehova, yango ekotonda mpenza na mosala ya bulɛɛ. Lokola mokapo elobi yango, libota ya Yehova lizali kosala “mosala ya bulɛɛ butu na moi,” mpe bazali kozwa esengo monene na kosaláká bongo.​—Misala 20:35; 1 Timoté 1:11.

‘Bauti na mabota nyonso na mikili nyonso, na bikólo nyonso, mpe na minɔkɔ nyonso’

16. Lolenge nini emonisami solo ete ebele monene “bauti na mabota nyonso”?

¹⁶ Basangani ya ebele monene bauti na mabota nyonso. Nzambe azali na koponapona te, mpe ebongiseli ya lisiko oyo epesamaki na nzela ya Yesu Klisto ezali kopesa matomba na bango nyonso. Ntango ebele monene eyebanaki mpo na mbala ya liboso na boyokani na Makomami na 1935, Batatoli ya Yehova bazalaki kosala na mikili 115. Na bambula 1990, mosala ya koluka bato oyo bakokani na bampate emataki kino koleka mbala mibale na bamboka mingi.​—Malako 13:10.

17. Nini esengeli kosalema mpo na kosalisa bato ya ‘bikólo nyonso, mabota nyonso, mpe minɔkɔ nyonso’ na kosangana kati na ebele monene?

¹⁷ Mpo na koluka bato oyo bakoki kokóma basangani ya ebele monene, Batatoli ya Yehova bazali kotya likebi bobele na mabota te kasi lisusu na bikólo, na bato mpe na minɔkɔ oyo ezali kati na mabota yango. Mpo ete nsango ekómela bato wana, Batatoli bazali kobimisa mikanda mikolimbolaka Biblia na minɔkɔ koleka 300. Yango esɛngi kobongisama mpe kobatelama ya bituluku ya babongoli oyo bazali na makoki, kopesa baordinatɛrɛ ya malamu mpo na kosalela minɔkɔ nyonso wana, mpe mpo na konyata mikanda. Na boumeli ya bambula mitano oyo eleki, minɔkɔ 36, oyo elobami na bato soko 98 000 000, ebakisamaki likoló na minɔkɔ oyo ebongolami. Lisusu, Batatoli bazali kosala makasi na kokendáká kotala bato wana mpo na kosalisa bango ete bákanga ntina ya Liloba ya Nzambe.​—Matai 28:19, 20.

“Bauti na bolózi monene”

18. (a) Ntango bolózi monene ekokwea, nani akobikisama? (b) Konganga nini ya esengo ekosalema na ntango wana?

¹⁸ Ntango baanzelu bakotika mipepe ya libebisi oyo elobelami na Emoniseli 7:1, baoyo bakozwa libateli ya bolingo ya Yehova bakozala te bobele bapakolami “baombo na Nzambe na biso” kasi lisusu ebele monene oyo basanganaki elongo na bango kati na losambo ya solo. Lokola yango elobamaki epai na ntoma Yoane, basangani ya ebele monene ‘bakouta na bolózi monene’ lokola babíki. Oyo nde konganga mpo na botɔ́ndi mpe masanzoli ya esengo bakopesa na nsima, wana bakoloba ete: “Lobiko na Njambe na biso oyo afandi na kiti na bokonji, mpe na Mwana na Mpate”! Mpe basaleli nyonso ya sembo ya Nzambe oyo bazali na likoló basangisi mingongo na bango na kolobáká ete: “Bobɛlɛ bongo! Masanjoli, na nkɛmbɔ, na mayɛlɛ, na matɔndi, na lokumu, na nguya, na makasi, mpɔ na Njambe na biso libela na libela, bobɛlɛ bongo.”​—Emɔnisɛli 7:10-14.

19. Kati na mosala nini ya esengo babíki bakosepela kosangana na yango?

¹⁹ Ekozala mpenza ntango moko ya esengo! Bato nyonso oyo bakobika bakozala basaleli ya Nzambe bobele moko ya solo! Bakozala na esengo mingi koleka na kosaleláká Yehova. Bakozala na mosala mingi ya kosala​—mosala ya esengo! Mabelé makokóma Paladiso. Bamilió mingi ya bakufi bakosekwisama mpe na nsima bakoteyama mpo na oyo etali banzela ya Yehova. Oyo nde libaku kitoko ya esengo na kosangana na makambo wana!

Okoloba nini?

◻ Makambo masalemaki na 1935 mazalaki na bopusi nini likoló na mosala ya kosakola ya Batatoli ya Yehova?

◻ Likambo oyo ete ebele monene “batɛlɛmi liboso na kiti na bokonzi” emonisi nini?

◻ Lolenge nini botɔ́ndi mpo na makila ya Mwana na Mpate esengeli kozala na bopusi likoló na bomoi na biso?

◻ Likambo oyo ete bazali koningisa bitape na mbila ezali na ndimbola nini?

◻ Na ndimbola nini ebele monene bazali kosala mosala ya bulɛɛ “butu na moi”?

[Bililingi na lokasa 16, 17]

Mosala na bango ya bulɛɛ emonisami na milende ya ntango nyonso, ya kozanga kolɛmba mpe ya solosolo