1 Samuele

17 Mi Mafilisita+ bakopanya limpi* zabona hamoho, kuitukiseza ndwa. Bakopanela mwa Soko+ ya Juda, mi batibelela mwahalaa Soko ni Azeka,+ mwa Efesi-damimi.+ 2 Saule ni baana ba Isilaele bakopana hamoho mi batibelela mwa Musindi* wa Ela,+ mi bayema mwa libaka zabona kuitukiseza kulwanisa Mafilisita. 3 Mafilisita nebali fa lilundu kwa neku leliñwi, mi Maisilaele ni bona nebali fa lilundu kwa neku leliñwi, mi nekunani musindi mwahalaa bona.

4 Kiha kutaha ikandulwa kuzwa mwa mafulo a Mafilisita; libizo lahae neli Goliati,+ wa kwa Gati,+ mi naali wa butelele bobubato eza limita zetaalu.* 5 Naapezi kuwani ya sisole ya kopa kwa toho yahae, mi naapezi siapalo sa ndwa sa tusipi. Siapalo sa kopa+ seo neli sa bukiti bobueza lishekele ze 5,000.* 6 Naapezi lisilelezo za kopa kwa misitasi ya mahutu ahae mi naalwezi muwayo+ wa kopa kwa mukokoto, mwahalaa maheta ahae. 7 Teku ya kota ya lilumo lahae neiswana sina musumo wa baluki,+ mi sipi ya lilumo lahae neieza lishekele ze 600* kwa bukiti; mi mulwali wa tebe yahae naamuzamaya kwapili. 8 Kihaa yema, ahuweleza kwa masole ba Maisilaele+ mi ali ku bona: “Kiñi hamutilo yema mwa libaka zamina kuitukiseza ndwa? Hanili, na ni Mufilisita, mi mina mu batanga ba Saule? Hamukete muuna, mi ashetumukele ku na. 9 Haiba akona kulwana ni na mi anitula, lukaba batanga bamina. Kono haiba nimutula ni kumubulaya, mukaba batanga baluna mi muka lusebeleza.” 10 Mi Mufilisita yo ali: “Nishubula* mpi ya Isilaele+ kacenu. Hamu nife muuna, nilwane ni yena!”

11 Saule ni Maisilaele kaufela habautwa manzwi a Mufilisita yo, basaba maswe mi baikalelwa hahulu.

12 Cwale Davida neli mwanaa muuna wa mwa Efrata+ yanaasimuluha mwa Betelehema+ wa Juda, mi libizo la muuna yo neli Jese,+ ili yanaanani bana babashimani ba 8,+ mi mwa miteñi ya Saule, muuna yo nasaasupezi. 13 Bana ba Jese babahulu babalaalu nebalatelezi Saule kwa ndwa.+ Mabizo a bana bahae babalaalu bao bane baile kwa ndwa neli Eliabi+ yena mweli, Abinadabi+ mwanaa hae wabubeli, ni Shamaha+ wabulaalu. 14 Davida neli yena yomunyinyani ka kufitisisa,+ mi bana babahulu babalaalu bao nebalatelezi Saule.

15 Davida naayanga ku Saule mi hape naakutanga kuyo lisa lingu+ za ndatahe kwa Betelehema. 16 Cwale Mufilisita yo naatahanga kuto yema fapilaa Maisilaele zazi ni zazi kakusasana ni manzibwana ka mazazi a 40.

17 Jese kihaa li ku mwanaa hae Davida: “Hakuunge efa* ye ya bubeke bobubesizwe ni linkwa zelishumi ze, uliiseze bahulwani bahao kapili-pili mwa mafulo. 18 Mi uunge likalulo zelishumi ze za mafi,* uliise ku nduna wa sitopa sa masole ba 1,000; hape uyo bona mobazuhela bahulwani bahao mi unitiseze bupaki bobuka to nikolwisa kuli bazuha hande.” 19 Bana ba Jese bao, nebali ni Saule mwa Musindi* wa Ela+ hamoho ni baana babañwi kaufela ba Isilaele, bane baile kuyo lwanisa Mafilisita.+

20 Davida kihaa zuha isali kakusasana mi asiya mutu yanaaka babalela lingu; alonga zanaashimba mwa musipili mi afunduka, sina mwanaa mulaelezi Jese. Hafita kwa mafulo, afumana kuli mpi neizwa, kuliba kwa ndwa, mi neihuwa muhuwo wa ndwa. 21 Maisilaele ni Mafilisita bayema kuitukiseza ndwa, mi limpi zabona nelitalimani. 22 Kapili-pili Davida asiya libyana mwa pabalelo ya mulibeleli wa libyana mi amatela kone kuinzi mpi. Hafita kwateñi, abuza bahulwani bahae mobazuhela.+

23 Hanaasweli kuambola ni bona, ikandulwa yabizwa Goliati,+ Mufilisita wa kwa Gati, ataha. Ataha kuzwa mwa mpi ya Mafilisita, mi abulela manzwi aswana anaabulezi sapili,+ mi Davida amuutwa. 24 Baana kaufela ba Isilaele hababona muuna yo, babaleha, basabile maswe.+ 25 Baana ba Isilaele nebabulela, bali: “Kana mumuboni muuna yani yataha? Uto shubula* Isilaele.+ Mulena ukafa muuna yaka mubulaya sifumu sesiñata, uka mufa mwanaa hae wamusizana,+ mi ukalukulula ndu ya ndatahe kwa misebezi ni mitelo mwa Isilaele.”

26 Davida akala kubuza baana bane bayemi bukaufi ni yena, ali: “Ki sika mañi sesika ezwa ku muuna yakabulaya Mufilisita yani ni kuzwisa lishubu fahalimwaa Isilaele? Kakuli Mufilisita yasika ya kwa mupato yo ki mañi kuli ashubule* limpi za Mulimu yapila?”+ 27 Batu bao kiha bamubulelela manzwi aswana, anaabulelezwi sapili, bali: “Se ki sona sesika ezwa ku muuna yaka mubulaya.” 28 Eliabi+ muhulwanaa hae hamuutwa abulela ni baana bao, anyemela Davida mi ali ku yena: “Utilo batañi kwanu? Mi ki mañi yeusiyezi lingu lisikai zani mwa lihalaupa?+ Naziba buikuhumuso bwahao ni milelo yemaswe ye mwa pilu yahao; utile feela kuto buha ndwa.” 29 Davida kihaa mualaba, ali: “Niezizeñi? Hanili nenibuza feela puzo!” 30 Davida kihaa musiya mi aya ku mutu yomuñwi, abuza puzo yeswana,+ mi batu bamufa kalabo yeswana, sina sapili.+

31 Manzwi anaabulezi Davida autwiwa ki batu babañwi, mi atalusezwa Saule. Mi Saule aluma batu kuyo mubiza. 32 Davida abulelela Saule, ali: “Kusike kwaba ni mutu yakenelwa ki sabo* kabakala hae. Mutangaa hao ukaya kuyo lwana ni Mufilisita yo.”+ 33 Kono Saule abulelela Davida, ali: “Haukoni kulwana ni Mufilisita yo, kakuli u mutangana feela,+ kono yena saabile lisole* kuzwa kwa bunca bwahae.” 34 Davida kihaa bulelela Saule, ali: “Mutangaa hao ki mulisana wa lingu za ndatahe, mi kukile kwataha tau,+ ni bere, mi yeñwi ni yeñwi yazona neitilo swala ngu mwa mutapi. 35 Nailatelela ni kuyo inata mi nayangwela ngu mwa mulomo wayona. Hane ikalile kunilwanisa, naiswala kwa bulizi bwayona,* nainata ni kuibulaya. 36 Mutangaa hao naabulaile tau ni bere, mi ni yena Mufilisita yasika ya kwa mupato yo, ukaezwa sina zona, kakuli ushubuzi* limpi za Mulimu yapila.”+ 37 Mi Davida aekeza, ali: “Jehova, yena yanaa nilamulezi kwa manala a tau ni kwa manala a bere, ki yena yaka nilamulela kwa lizoho la Mufilisita yo.”+ Saule kihaa li ku Davida: “Zamaya, haike Jehova abe ni wena.”

38 Cwale Saule aapesa Davida liapalo zahae. Amuapesa kuwani ya sisole ya kopa kwa toho yahae, kihona amuapesa siapalo sa ndwa sa tusipi. 39 Cwale Davida atamela mukwale fahalimwaa liapalo zahae mi alika kuzamaya, kono apalelwa, kakuli naasika litwaela. Davida ali ku Saule: “Hanikoni kuzamaya inze niapezi lika ze, kakuli hanisika litwaela.” Mi Davida alitubula. 40 Cwale aanga mulamu wahae mwa lizoho, mi aketa macwe aketalizoho amande kwa musindi,* aalonga mwa mukotana wahae wa bulisana, mi naasweli kafwililo+ kahae mwa lizoho. Mi akala kuatumela Mufilisita.

41 Mufilisita ni yena ataha, inzaa sutelela hahulu ku Davida, mi mulwali wa tebe yahae naamuzamaya fapili. 42 Mufilisita hatalima mi abona Davida, amusheununa ka kumunyaziseza kakuli naali feela mutangana yomufubelu ni yabuheha.+ 43 Cwale Mufilisita ali ku Davida: “Kikuli ni nja,+ hautaha ku na usweli litupa?” Mi Mufilisita akuta Davida ka milimu yahae. 44 Mufilisita abulelela Davida, ali: “Taha ku na, mi nikafa nama yahao kwa linyunywani za lihalimu ni kwa libatana za mwa naheñi.”

45 Davida aalaba Mufilisita yo, ali: “Utaha ku na ulwezi mukwale ni lilumo ni muwayo,+ kono na nitaha ku wena ka libizo la Jehova wa limpi,+ yena Mulimu wa limpi za Isilaele, yeushwauzi.*+ 46 Kacenu Jehova uka kufa mwa lizoho laka,+ mi nika kubulaya ni kupuma toho yahao; mi kacenu nikafa litupu za Mafilisita kwa linyunywani za lihalimu ni kwa libatana za lifasi; mi batu kaufela mwa lifasi bakaziba kuli kunani Mulimu mwa Isilaele.+ 47 Mi batu kaufela babakubukani fa* bakaziba kuli Jehova hapilisi ka mukwale kamba ka lilumo,+ kakuli ndwa ki ya Jehova,+ mi kaufelaa mina uka mifa mwa mazoho aluna.”+

48 Cwale Mufilisita akala kusutelela hahulu kuli akopane ni Davida, kono Davida amata kapili-pili kuyo kopana ni Mufilisita. 49 Davida akenya lizoho mwa mukotana wahae, aanga mwateñi licwe mi aliposa ka kafwililo. Anata Mufilisita mwa pata, mi licwe lalikelela mwa pata yahae, mi Mufilisita awela fafasi ka pata.+ 50 Ka mukwa wo, Davida atula Mufilisita ka kafwililo ni ka licwe; anata Mufilisita ni kumubulaya nihaike nekusina mukwale mwa lizoho la Davida.+ 51 Davida azwelapili kumata mi ayo yema kwatuko ni Mufilisita. Cwale acomola mukwale wa Mufilisita+ mwa sipusu saona, mi amufuulula ka kumupuma toho ka mukwale wo. Mafilisita hababoni kuli ikandulwa wabona ushwile, babaleha.+

52 Baana ba Isilaele ni ba Juda hababoni cwalo, bananuha ni kukala kuhuweleza mi bamanama Mafilisita kuzwa mwa musindi+ kuyo fita kwa minyako ya Ekroni,+ mi litupu za Mafilisita bane bashwile nelilapami mwa nzila kukalela kwa Shaaraimi,+ kuisa kwa Gati ni kwa Ekroni. 53 Maisilaele hase bakutile kuzwa kwa kundongwama Mafilisita, bahapa zeneli mwa mafulo abona.

54 Cwale Davida aanga toho ya Mufilisita ni kuitisa mwa Jerusalema, kono abeya lilwaniso za Mufilisita mwa tende yahae.+

55 Saule hanaaboni Davida hayo kopana ni Mufilisita, abuza Abinere nduna wa mpi, ali: “Abinere,+ mutangana yo ki mwanaa mañi?”+ Abinere amualaba, ali: “Ka wena yapila, shangwe mulena, hanizibi!” 56 Mulena ali: “Hakuyo batisisa kuli mutangana yo ki mwanaa mañi.” 57 Cwale Davida asakuta feela kwa kubulaya Mufilisita, Abinere amunga ni kumutisa fapilaa Saule, Davida inzaa sweli toho ya Mufilisita+ mwa lizoho lahae. 58 Cwale Saule amubuza, ali: “Mutangana, u mwanaa mañi?” Mi Davida aalaba, ali: “Ni mwanaa mutangaa hao Jese+ wa mwa Betelehema.”+