Mu Si Ke Mwa Tuhela!

“Lu si ke lwa katala ku eza hande, kakuli lu ka kutula mwa nako ya teñi ha lu sa zwafi.”—MAGALATA 6:9.

 1, 2. (a) Tau i zuma ka linzila lifi? (b) Sihulu ki bomañi bao Diabulosi a bata ku swala?

TAU i zuma ka linzila ze fitana-fitana. Fokuñwi i bandamena folofolo yeo i bata ku swala kwa manwelo a mezi kamba kwa linzila ze itusiswa hahulu. Kono ka linako ze ñwi, ka mo i taluseza buka ye bizwa Portraits in the Wild, tau “i’ nga muhato ka ku ya ka bunolo bwa muinelo—sina ka mutala, ha i fumana mwan’a pizi ya lobezi.”

² “Diabulosi, sila” sa luna, ka mw’a taluseza muapositola Pitrosi, “u nz’a zamaya sina tau ye lila ye bata ye i ka ca.” (1 Pitrosi 5:8) Ka ku ziba kuli nako ya hae ye siyezi ki ye kuswani, Satani u sweli ku tisa sineneketo ye nze i ekezeha kwa batu kuli a ba zwise kwa ku sebeleza Jehova. Nihakulicwalo, yona “tau ye lila” yeo sihulu i bata ku swala batanga ba Jehova. (Sinulo 12:12, 17) Mizumelo ya hae i swana ni yani ya mulikan’a hae wa mwahal’a lifolofolo. Ka mukwa ufi?

 3, 4. (a) Ki miezezo ifi y’a itusisa Satani mwa ku bata ku swala batanga ba Jehova? (b) Bakeñisa kuli ze ki “linako ze tata,” ki lipuzo lifi ze zusiwa?

³ Ka linako ze ñwi Satani u lika kezo ya ku bandamena—ili nyandiso kamba twaniso ye lelezwi ku loba busepahali bwa luna ilikuli lu tuhele ku sebeleza Jehova. (2 Timotea 3:12) Kono, ka ku swana sina tau, ka linako ze ñwi Diabulosi u’ nga muhato ka ku ya ka bunolo bwa muinelo. U litela ku fitela lu zwafa kamba ku fokola, mi cwale u lika ku landalala fa muinelo wa luna wa maikuto a si ka tiya ilikuli a fite fa ku lu tahiseza ku palelwa. Ha lu lukeli ku fita fa ku swalwa ka bunolo!

⁴ Niteñi, lu pila mwa nako ye t’ata ka ku fitisisa mwa litaba kaufela za mufuta wa mutu. Mwa “linako ze tata” ze, ba bañata ba luna ne ba kana ba ikutwa ku zwafa kamba ku imelwa ka linako ze ñwi. (2 Timotea 3:1) Cwale he, lu kona ku pima cwañi ku fokola hahulu kuli mane lu fite fa ku swalwa ka bunolo ki Diabulosi? Ee, lu kona ku utwa cwañi kelezo ye buyelezwi ya muapositola Paulusi ye li: “Lu si ke lwa katala ku eza hande, kakuli lu ka kutula mwa nako ya teñi ha lu sa zwafi”?—Magalata 6:9.

Muta Ba Bañwi Ba Lu Swabisa

 5. Ki sifi se ne si tahiselize Davida ku fokola, kono ki sifi sa n’a si ka eza?

⁵ Mwa miteñi ya likezahalo za mwa Bibele, nihaiba batanga ba Jehova ba ba sepahala ka ku fitisisa ne ba kana ba ikutwile ku imelwa. “Ni fokozi kabakala ku tonga,” ki mwa n’a ñolezi walisamu Davida. “Busihu ni busihu, musamo wa ka u kolobiswa ki mioko, likubo za ka li koloba ka ku lila kwa ka. Meto a ka s’a unda kabakala maswabi.” Ki kabakalañi Davida ha n’a ikutwile cwalo? “Kabakala ba ba ni nyandisa kaufela,” ki mwa n’a taluselize. Likezo za ba bañwi ze holofaza ne li tiselize Davida masitapilu a matuna hahulu kuli mane mioko ya hae ne i ngonga ka ku sa konwa ku tibelwa. Niteñi, Davida n’a si ka zwa ku Jehova bakeñisa se ne ba mu ezize batu sina yena.—Samu 6:6-9.

 6. (a) Ne lu kana lwa amiwa cwañi ki manzwi kamba likezo za ba bañwi? (b) Ba bañwi ba itahiseza cwañi ku ba nto ye konwa ku swalwa ka bunolo ki Diabulosi?

⁶ Ka ku swana, manzwi kamba likezo za ba bañwi ne li kana za lu tahiseza ku fokola ka masitapilu a matuna. “Yo muñwi h’a bulela, manzwi a hae a taba sina mukwale,” ki mo i bulelela Liproverbia 12:18. Yena ya bulela y’o h’a li muzwale kamba kaizeli wa Sikreste, ‘sibonena sa ku tabiwa’ si kona ku tunga hahulu. Tengamo ya butu neikaba ya ku ikutwa ku fosezwa, mwendi ka ku ba ni ndimbelela. Seo si cwalo sihulu haiba lu ikutwa kuli l’u ngilwe ka ku tokwa sishemo kamba ka katulo ye maswe. Ne lu kana lwa fumana butata ku bulela ku sifosi; mane ne lu kana lwa mu sheng’oka ka bomu. Ka ku imezwa ki ndimbelela, ba bañwi se ba palezwi mi ba tuhezi ku taha kwa mikopano ya Sikreste. Ka bumai, kacwalo ba “fa Diabulosi sibaka” sa ku itusisa bona sina nto ye swalwa ka bunolo.—Maefese 4:27.

 7. (a) Lu kona cwañi ku pima ku ikenya mwa lubeta lwa ku swalwa ki Diabulosi ba bañwi ha ba lu swabisa kamba ku lu utwisa pilu butuku? (b) Ki kabakalañi ha lu swanela ku tokolomoha ndimbelela?

⁷ Lu kona cwañi ku pima ku ikenya mwa lubeta lwa ku swalwa ki Diabulosi ba bañwi ha ba lu swabisa kamba ku lu utwisa pilu butuku? Lu lukela ku lika ku sa ba ni ndimbelela. Ka ku fapahana, m’u nge muhato wa pili wa ku tisa kozo kamba ku felisa litaba ka bubebe ka mo ku konahalela kaufela. (Maefese 4:26) Makolose 3:13 i lu susueza kuli: “Mutu h’a na ni s’a tongoka yo muñwi, mu swalelane.” Sihulu swalelo ki ye swanela muta sifosi a lumela bufosi bwa hae mi ki ya inyaza luli. (Mu bapanye Samu 32:3-5 ni Liproverbia 28:13.) Niteñi, kwa lu tusa haiba lu hupula kuli ku swalela haki ku lumeleza kamba ku nyinyafaza lifoso zeo ba bañwi ba ezize. Ku swalela ku talusa ku tokolomoha ndimbelela. Ndimbelela ki mulwalo o bukiti ku u lwala. I kona ku sinya minahano ya luna, ku lu byangula tabo ya luna. Mane i kona ku ama buikangulo bwa luna. Ka ku fapahana, swalelo, fo i swanela, ya lu tusa. Haike luna, ka ku swana sina Davida, ni kamuta lu si ke lwa tuhela ni ku zwa ku Jehova bakeñisa seo batu sina luna ba lu bulezi kamba ku lu eza!

Muta Lu Taelisa

 8. (a) Ki kabakalañi ba bañwi ha ba ikutwa ku ba ni mulatu hahulu ka linako ze ñwi? (b) Ki lubeta lufi lo lu mwa ku tupwikela hahulu mwa maikuto a bufosi kuli mane lu fite fa ku tuhela ku itiisa?

⁸ “Kaufela lu fosa mwa linto ze ñata,” ki mo i bulelela Jakobo 3:2. Muta lu fosa, ki kwa ka sipepo ku ikutwa mulatu. (Samu 38:3-8) Maikuto a bufosi a kona ku ba a tiile hahulu haiba lu lwanisa bufokoli bwa nama ni ku welanga ku bona hape ka linako ze ñwi.a Mukreste yo muñwi ya n’a talimani ni twaniso ye cwalo n’a talusize kuli: “Ne ni sa lati ku zwelapili inze ni pila, ni sa zibi haiba ni ezize sibi se si sa swalelwi kamba kutokwa. Ne ni ikutwile kuli ne ni ka eza hande ha ne ni ka tuhela ku ikataza mwa sebelezo ya Jehova kakuli mwendi ha ku sa na ze nde ku na.” Muta lu tupwikela cwalo mwa maikuto a bufosi kuli mane lu tuhela ku itiisa, lu fa Satani lisuba—mi n’a kana a itusisa lona kapili! (2 Makorinte 2:5-7, 11) Mubonelo o itikanelezi hahulu-hulu kwa neku la maikuto a bufosi ne u kana wa ba o’ tokwahala.

 9. Ki kabakalañi ha lu swanela ku ba ni buikolwiso mwa mufelañeke wa Mulimu?

⁹ Muta lu eza sibi ki ko ku swanela ku ba ni sipimo se siñwi sa maikuto a bufosi. Ka linako ze ñwi, nihakulicwalo, maikuto a bufosi a zwelapili ka libaka la kuli Mukreste u ikutwa kuli ni kamuta n’a si ke a swanelwa ki mufelañeke wa Mulimu. Niteñi, Bibele i lu sepisa ka mufutumala kuli: “Ha lu ipulela libi za luna, Mulimu ki Ya Sepahala, Ya lukile, kuli a lu swalele libi, mi a lu tapise bumaswe kaufela.” (1 Joani 1:9) Kana ku na ni libaka lifi kamba lifi le linde la ku lumela kuli Mulimu h’a na ku eza seo mwa taba ya luna? Mu hupule kuli, mwa Linzwi la hae, Jehova u bulela kuli “wa lata ku swalela.” (Samu 86:5; 130:3, 4) Bakeñisa kuli ha koni ku puma, u ka eza sina ka mo li sepiseza Linzwi la hae, haiba fela lu taha ku yena ka pilu ye bakile.—Tite 1:2.

10. Ki buikolwiso bufi bo bu nyangumuna pilu b’o Watchtower ya kwamulaho ne i kile ya hasanya ka za ku lwanisa bufokoli bwa nama?

¹⁰ Ki sifi se mu swanela ku eza haiba mu sweli ku lwanisa bufokoli mi mu wela ku bona hape? Mu si ke mwa tuhela! Ku wela mwa bufokoli bo mu sweli ku lwanisa ha ku zwisi teñi zwelopili ye se mu ezize kale. Musulo wa February 15, 1954 wa magazini ye, ne u file buikolwiso bo bu nyangumuna pilu bo bu li: “Ne lu [kana] lwa ipumana lu sitatala ni ku wa hañata ka mukwa o muñwi o maswe o se u ngongwezi ka butungi mwa mupilelo wa luna wa kale ku fita mo ne lu lemuhezi. . . . Mu si ke mwa zwafa. Mu si ke mwa fita fa kutwisiso ya kuli mu ezize sibi se si sa swalelwi. Satani u bata kuli mu fite fa ku nahana ona cwalo fela. Taba ya kuli mu ikutwa ku iswabela ni ku inyemela ki bupaki ku i li yona bwa kuli ha mu si ka ya kwahule hahulu. Ni kamuta mu si ke mwa katala ku sikuluhela ku Mulimu ka buikokobezo ni ka busepahali, ili ku bata swalelo ni ku keniswa ni tuso ya hae. Mu ye ku yena sina mwana mwa yelanga ku ndat’ahe ha li mwa butata, ku si na taba kuli ki hakai fa bufokoli bo bu swana, mi Jehova ka musa u ka mi fa tuso kabakala sishemo sa hae se si si ka libelelwa mi, haiba mu li ba ba buniti, u ka mi fumanisa lizwalo le li kenile.”

Muta Lu Ikutwa Kuli Ha Lu Ezi Se Si Likani

11. (a) Lu swanela ku ikutwa cwañi ka za ku abana mwa musebezi wa ku kutaza Mubuso? (b) Ki maikuto afi ka za ku abana mwa bukombwa ao Bakreste ba bañwi ba lwanisana ni ona?

¹¹ Musebezi wa ku kutaza Mubuso u peta kalulo ya butokwa mwa bupilo bwa Mukreste, mi ku abana ku ona ku tisa tabo. (Samu 40:8) Bakreste ba bañwi, nihakulicwalo, ba ikutwa hahulu ku ba ni mulatu ka za ku sa kona ku eza ze ñata hahulu mwa bukombwa. Maikuto a bufosi a cwalo mane ne a ka fukuza tabo ya luna ni ku lu tiseza ku tuhela, ka ku nahana kuli Jehova u nga kuli ni kamuta ha lu ezi se si likani. Mu nyakisise maikuto ao ba bañwi ne ba lwanisani ni ona.

“Kana mwa ziba ka m’o bubotana bu bezi bo bu feza nako?” ki mwa n’a ñolezi kaizeli yo muñwi wa Sikreste ili y’o yena ni munn’a hae ba sweli ku hulisa bana ba balalu. “Ni lukela ku bukeleza lika fo ni konela ku eza cwalo kaufela. Seo si talusa ku sebelisa nako ni nze ni bata mwa lintolo za salaula, mwa malekisezo a ze cipisizwe, kamba nihaiba ku luka liapalo. Hape ni sebelisa hora kamba ze peli ka viki ye ñwi ni ye ñwi ni nze ni eza ka t’ata musebezi wa tupampili [twa lico ze cipisizwe]—ili ku tu sehulula, ku tu buluka, ni ku tu lekisa. Ka linako ze ñwi ni ikutwa hahulu mulatu mwa ku eza lika zeo, ka ku nahana kuli ni swanela ku sebelisa nako yeo mwa sebelezo ya mwa simu.”

“Ne ni nahanile kuli ne ni sa lati Jehova mo ku likani luli,” ki mwa n’a taluselize kaizeli yo muñwi ya n’a na ni bana ba bane ni munna ya sa lumeli. “Kacwalo ne ni satalala mwa ku sebeleza Jehova kwa ka. Ne ni lika ka t’ata luli, kono ni kamuta ne ni si ka ikutwa kuli ne ku likani. Mwa bona, ne ni si na maikuto ni a makana a ku ba ya butokwa ku ili na, kacwalo ne ni sa koni ku nahana ka m’o Jehova n’a ka amuhela sebelezo ya ka ku yena.”

Mukreste ya n’a fumani tokwahalo ya ku zwa mwa sebelezo ya nako ye tezi n’a bulezi kuli: “Ne ni sa koni ku lumeleza muhupulo wa kuli ne ni palelwa mwa buitamo bwa ka bwa ku sebeleza Jehova ka nako ye tezi. Ha mu koni ku nahana ka mo ne ni swabezi! Cwale n’a lilanga ha ni hupula taba yeo.”

12. Ki kabakalañi Bakreste ba bañwi ha ba ikutwa hahulu mulatu ka za ku sa kona ku eza ze ñata mwa bukombwa?

¹² Ki kwa ka taho ku bata ku sebeleza Jehova ka ku tala ka mo ku konahalela kaufela. (Samu 86:12) Nihakulicwalo, ki kabakalañi ba bañwi ha ba ikutwa hahulu mulatu ka za ku sa kona ku eza ze ñata ni ku fita? Ku ba bañwi, seo si bonahala ku swalisana ni maikuto a ka nañungelele a ku sa ba ya butokwa, ao mwendi a tahiswa ki muinelo o muñwi o maswe o ba ipumani ku ona mwa bupilo. Mwa miinelo ye miñwi, maikuto a sa swaneli a bufosi ne a kana a zwa fa mubonelo o sa ngi lika ka mo li inezi luli wa seo Jehova a si libelezi ku luna. “Ne ni nahana kuli haiba mutu a sa topweli, h’a ezi se si likani,” ki mwa n’a itumelezi Mukreste yo muñwi. Ka seo, n’a itomezi lipimo ze pahami hahulu ka ku tula tikanyo—mi cwale n’a ikutwile mulatu ni ku fita ha n’a si ka kona ku li kwanisa.

13. Ki sifi seo Jehova a libelela ku luna?

¹³ Ki sifi seo Jehova a libelela ku luna? Ka ku si bulela fela ka bunolo, Jehova u lu libelela ku mu sebeleza ka moyo-kaufela, ili ku eza seo muinelo wa luna u lumeleza. (Makolose 3:23) Nihakulicwalo, ne ku kana kwa ba ni shutano ye tuna mwahal’a se lu bata ku eza ni se lu kona ku eza ka k’u nga miinelo ka mo i inezi luli. Ne lu kana lwa ciñekeliswa ki miinelo ye cwale ka buhulu, buikangulo, buikoneli bwa mubili, kamba buikalabelo bwa lubasi. Nihakulicwalo, muta lu eza se lu kona kaufela, ne lu kana lwa ikolwisa kuli sebelezo ya luna ku Jehova ki ya ka moyo-kaufela—ili moyo-kaufela o likanelela ni wa mutu yo muñwi y’o buikangulo ni miinelo ya hae li mu lumeleza ku ba mwa bukombwa bwa ka nako ye tezi.—Mateu 13:18-23.

14. Ki sifi se mu kona ku eza haiba mu tokwa ku ziba seo mu kona ku libelela ku ili mina ka k’u nga miinelo ka mo i inezi luli?

¹⁴ Kacwalo he, mu kona ku ziba cwañi seo mu kona ku libelela ku ili mina ka k’u nga miinelo ka mo i inezi luli? Ne mu kana mwa bata ku buhisana taba yeo ni mulikani wa Mukreste ye mu sepile, ya hulile, mwendi ya li eluda kamba kaizeli ya na ni yeloseli, ya ziba buikoneli bwa mina, bufokoli bwa mina, ni buikalabelo bwa mina bwa lubasi. (Liproverbia 15:22) Mu hupule kuli mwa meto a Mulimu butokwa bwa mina sina mutu ha bu balwi ka butuna bwa se mu eza mwa bukombwa bwa mwa simu. Batanga ba Jehova kaufela ki ba butokwa hahulu ku yena. (Hagai 2:7; Malaki 3:16, 17) Se mu eza mwa musebezi wa ku kutaza ne si kana sa ba se si fita kamba se si fitiwa ki se ba eza ba bañwi, kono haiba ki sona se mu kona ku eza kaufela, Jehova wa tabela, mi ha ku na tokwahalo ya kuli mu ikutwe ku ba ni mulatu.—Magalata 6:4.

Muta ze Ñata Li Batiwa ku Luna

15. Ki mwa linzila lifi mo ku tokwiwa ze ñata kwa maeluda ba liputeho?

¹⁵ “Mutu kaufela ya filwe hahulu,” ka mwa n’a bulelezi Jesu, “ku ka batwa hahulu ku yena.” (Luka 12:48) Ka buniti fela ‘ku ka batwa hahulu’ ku bao ba ba sebeza sina maeluda ba mwa liputeho. Ka ku swana sina Paulusi ba sebeleza puteho ka t’ata. (2 Makorinte 12:15) Ba na ni ku itukiseza lingambolo, ku eza misipili ya bulisana, ku talima litaba za buatuli—zeo kaufela ba sa keshebisi mabasi a bona tota. (1 Timotea 3:4, 5) Maeluda ba bañwi hape ba patehile mwa ku tusa ku yaha Mandu a Mubuso, ku sebeza fa Tutengo twa Kutwano ni ba Sipatela, ni ku itatela kwa mikopano ye minyinyani ni ye mituna. Bona banna bao ba ba sebeza ka t’ata, ba ba ipeile ba kona ku pima cwañi ku fokola mwatas’a buima bwa buikalabelo bo bu cwalo?

16. (a) Ki tatululo ifi ye sebeza yeo Jetero n’a file Mushe? (b) Eluda u kona ku koniswa ki kalemeno kafi kuli a abane ni ba bañwi buikalabelo bo bu swanela?

¹⁶ Muta Mushe, munna ya ishuwa ni ya ikokobeza, n’a imbindanisa mwa ku babalela butata bwa ba bañwi, mukwenyan’a hae, Jetero, n’a mu file tatululo ye sebeza: ku abana buikalabelo bo buñwi ni banna ba bañwi ba ba fitile ku ze konisa. (Exoda 18:17-26; Numere 12:3) “Butali bu inzi ku ba ba ikokobeza [kamba, ba ba ishuwa],” ki mo i bulelela Liproverbia 11:2. Ku ba ya ishuwa ku talusa ku lemuha ni ku amuhela bufokoli bwa mina. Mutu ya ishuwa h’a kata-kati ku abana buikalabelo ni ba bañwi, mi hape h’a sabi kuli ka nzila ye ñwi u latehelwa ki tamaiso ka ku abana buikalabelo ni banna ba bañwi ba ba fitile ku ze konisa.b (Numere 11:16, 17, 26-29) Mwa sibaka sa seo, u tukufalelwa ku ba tusa ku eza zwelopili.—1 Timotea 4:15.

17. (a) Lilama za liputeho ne ba kana ba nolofaza cwañi mushimbo wa maeluda? (b) Ki buitomboli bufi b’o bafumahali ba maeluda ba eza, mi lu kona ku ba bonisa cwañi kuli lwa itebuha buitomboli b’o?

¹⁷ Lilama za puteho ba kona ku eza ze ñata mwa ku nolofaza mushimbo wa maeluda. Ka ku utwisisa kuli maeluda ba na ni mabasi a bona a ku babalela, ba bañwi ha ba na ku bata lika ze sa ngi miinelo ka mo i inezi luli za nako ni mamelelo ya maeluda. Mi hape ha ba na k’u nga ka ku sa itebuha buitomboli bwa ka ku itatela b’o bafumahali ba maeluda ba eza ha ba nze ba abana banna ba bona ni puteho ku si na buitati. Me yo muñwi wa bana ba balalu ili y’o munn’a hae a sebeza sina eluda n’a talusize kuli: “Nto ye ni sa bilaeli ka za yona ni kamuta ki mulwalo o ekezehile o ni itatela ku lwala mwa lapa ilikuli bo munn’a ka ba kone ku sebeza sina eluda. Na ziba kuli mbuyoti ya Jehova ki ye tuna fa lubasi lwa luna bakeñisa ku sebeza kwa hae, mi ha ni bi ni lukokoto ku seo a fa. Niteñi, ka mo ku inezi fela, bakeñisa kuli munn’a ka u patehile, hañata ni na ni ku hala matakala a mañata hahulu ni ku kalimela bana ba luna ku fita sipimo se ne ni lukela ku eza mwa muinelo o fapahana ku wo.” Ka bumai, kaizeli yo n’a fumani kuli ba bañwi, mwa sibaka sa ku itebuha mushimbo wa hae o ekezehile, ne ba bulela lipulelo za ku sa utwela mutu butuku ze cwale ka ya kuli, “Ki kabakalañi ha mu sa ezi bupaina?” (Liproverbia 12:18) Ki ko kunde hakalo ku babaza ba bañwi ka za se ba eza mwa sibaka sa ku ba nyaza ka za se ba sa koni ku eza!—Liproverbia 16:24; 25:11.

Kakuli Mafelelezo H’a Si Ka Taha Kale

18, 19. (a) Ki kabakalañi ye ha i si nako ya ku tuhela ku mata mwa siyano ya ku matela bupilo bo bu sa feli? (b) Ki kelezo ifi ya ka bunako yeo muapositola Paulusi n’a file kwa Bakreste mwa Jerusalema?

¹⁸ Mumati h’a ziba kuli u fakaufi ni mafelelezo a siyano ye telele, h’a tuheli. Mubili wa hae ne u kana wa ba kwa mafelelezo a ku satalala kwa ona—u topwezi, u cisize hahulu, ni ku tokwa mezi—kono mutu ha s’a li fakaufi cwalo ni ku feza haki yona nako ya ku tuhela ku mata. Ka ku swana, sina Bakreste lu mwa siyano ya ku matela mupuzo wa bupilo, mi lu fakaufi hahulu ni fa mafelelezo a yona. Cwale haki yona nako ya kuli lu tuhele ku mata!—Mu bapanye 1 Makorinte 9:24; Mafilipi 2:16; 3:13, 14.

¹⁹ Bakreste mwa lilimo za mwanda wa pili ne ba talimani ni muinelo o swana. Ibat’o ba ka 61 C.E., muapositola Paulusi n’a ñolezi Bakreste ba mwa Jerusalema. Nako ne i nze i fela—“lusika” lo lu maswe, muinelo wa linto wa Sijuda ili wa bukwenuheli, ne u li bukaufi ni “ku fela.” Sihulu Bakreste ba mwa Jerusalema ne ba na ni ku lemuha lika ni ku sepahala; ne ba ka tokwa ku baleha ku zwa mwa muleneñi ha ne ba ka u bona u ambekilwe ki limpi. (Luka 21:20-24, 32) Kacwalo, kelezo ya Paulusi ye buyelezwi ne li ya ka bunako ye li: “Mu si ke mwa katala ni ku fela pilu.” (Maheberu 12:3) Muapositola Paulusi fa n’a itusisize manzwi a utwahala hande a mabeli a talusa ku eza sika: ‘ku katala’ (kaʹmno) ni ‘ku fela pilu’ (e·klyʹo·mai). Ka ku ya ka c’aziba yo muñwi wa litaba za Bibele, manzwi ao a Sigerike ne a “itusisizwe ki Aristotle kwa bamati ba ba pumula ni ku welela hamulaho wa ku fitelela fo i felela siyano. Babali [ba liñolo la Paulusi] ne ba sa li mwa siyano. Ha ba lukeli ku tuhela ba si ka feza. Ha ba lukeli ku ituhelela ku welela ni ku wa ka ku katala. Hape ku na ni pizo ya ku tundamena mwa ku talimana ni butata.”

20. Ki kabakalañi kelezo ya Paulusi ha i li ya ka bunako kacenu?

²⁰ Kelezo ya Paulusi ki ya ka bunako hakalo ku luna kacenu! Ha ku talimanwi ni sineneketo ye sweli ku ekezeha, ne ku kana kwa ba ni linako zeo lu ikutwa sina mumati ya topwezi ili y’o mahutu a hae a fakaufi ni ku palelwa. Kono ha lu li bukaufi cwana ni mafelelezo, ha lu lukeli ku tuhela! (2 Makolonika 29:11) Seo ki sona seo Sila sa luna, “tau ye lila,” n’a ka bata kuli lu si eze. Ka ku lu tahiseza buitumelo, Jehova s’a ezize litukiso ze fa “ya katezi mata.” (Isaya 40:29) Ka za seo litukiso zeo li li sona ni ka mo lu kona ku itusiseza zona li ka buhisanwa mwa taba ye tatama.

[Litaluso za kwatasi]

Kalabo ya Mina ki Ifi?

◻ Lu kona ku pima cwañi ku tuhela muta ba bañwi ba lu swabisa kamba ku lu utwisa pilu butuku?

◻ Ki mubonelo ufi o itikanelezi wa maikuto a bufosi o ka lu tibela ku tuhela?

◻ Ki sifi seo Jehova a libelela ku luna?

◻ Buishuwo bu kona ku tusa cwañi maeluda ba mwa puteho ku pima ku fokola?

◻ Ki kabakalañi kelezo ya Paulusi kwa Maheberu 12:3 ha i li ya ka bunako ku luna kacenu?