Mu Bone Kuli Lika za Pili Li Ba za Pili!
Ki nako ya mukopano, kono mu na ni musebezi. Ki sifi se mu ka eza pili?
MU BONDATE lubasi. Lizazi mukatumbi la ku sebeza ka t’ata ha li nze li bata ku likela, mu nahana ka za mukopano wa puteho manzibwana. Haiba mu caela ka bubebe, mu ka ba fela ni nako ya ku tapa, ku cinca liapalo, ni ku ca lico ka bubebe mu si ka ya kale kwa mukopano. Ka ku sa libelela, mubelekisi wa mina wa taha ku t’o mi kupa ku beleka ku fita tikanyo. U mi sepisa ku mi lifa mali a mañata. Mu bata mali.
Kamba mu boma lubasi. Ha mu nze mu lukisa mulalelo, mu bona liapalo ze kokonyani, mi ze ñwi li ka tokwiwa kamuso. Mu ipuza kuli, ‘Haiba ni ya kwa mukopano manzibwana, ni ka haina lili liapalo?’ Ka ku ba kuli kihona mu sa zo kena fa mubeleko, mu lemuha kuli ku t’ata ku eza misebezi ya fa lapa haiba mutu wa beleka.
Kamba mu bana ba sikolo. Mwa ndu ya mina, fa tafule ku bundami misebezi ye mu filwe kwa sikolo. Buñata ne mu i filwe kale-kale, kono ha mu si ka i eza kapili, mi cwale misebezi ye miñatanyana ya tokwahala. Mu bata ku kupa bashemi ba mina kuli mu si ke mwa ya kwa mukopano ilikuli mu feze misebezi ya mina.
Ki sifi se ne mu ka eza pili: ku sebeza hamulaho wa ku caela, ku haina liapalo, misebezi ya kwa sikolo, kamba ku ya kwa mukopano wa puteho? Ka mubulelelo wa kwa moya, ku eza pili lika za pili ku talusañi? Ki ufi mubonelo wa Jehova?
Mu Swanela ku Ezañi Pili?
Maisilaele ha ne ba sa z’o amuhela Milao ye Lishumi, munna yo muñwi n’a fumanwi a lwalela likota la Sabata. Seo ne si hanisizwe luli mwa Mulao. (Numere 15:32-34; Deuteronoma 5:12-15) Ne mu ka atula cwañi taba yeo? Kana ne mu ka swalela munna y’o, ku fa libaka la kuli, n’a sa sebelezi ku pila bupilo bwa mbombolelwa kono kuli a pilise lubasi lwa hae? Kana ne mu k’a nga kuli Sabata ne i ka mamelwa ka linako ze ñata mwahal’a silimo mi ku sa eza cwalo hañwi fela, mwendi kabakala ku palelwa ku lelela cimo lika kwa munna yo, ne ku ka swalelwa ka bunolo?
Jehova n’a ngile taba yeo ka butuna hahulu. Bibele i li: “Mi [Jehova, NW] a li ku Mushe: Luli, mutu yo u swanezi ku bulawa.” (Numere 15:35) Ki kabakalañi kezo ya munna y’o ha ne i nyemisize Jehova?
Batu ne ba kona ku lwalela likota ni ku bata lico, liapalo, ni makundamo, mwa mazazi a silezi. Ne ba swanela ku neela lizazi la bu 7 ku za kwa moya. Ku lwalela likota ne ku si ka fosahala, kono ku eza cwalo mwa nako ya ku lapela Jehova ne ku fosahezi. Bakreste niha ba sa etelelwi ki Mulao wa Mushe, kana taba yeo ha i lu luti kuli lu swanela ku tomahanya hande ze lu eza kacenu?—Mafilipi 1:10.
Maisilaele ha se ba bile mwa lihalaupa ka lilimo ze 40, ba itukiseza ku kena mwa Naha ya Sepiso. Ba bañwi ne ba nyikwile manna a n’a ba file Mulimu mwa lihalaupa mi ku si na kakanyo ne ba libelela ku ca lico li sili. Kuli ba tusiwe ku ba ni mubonelo o munde ha ne ba kena mwa naha “mo ku buba mabisi ni linosi,” Jehova a ba hupulisa kuli: “Mutu h’a na ku pila buhobe fela, kono mutu a pile kaufela ze zwa mwa mulomo wa [Jehova, NW].”—Exoda 3:8; Deuteronoma 8:3.
Maisilaele ne ba na ni ku ikataleza “mabisi ni linosi” za bona. Ne ba na ni ku tula limpi, ku yaha mandu, ku lima masimu. Niteñi, Jehova n’a laezi sicaba ku toma nako ka zazi ya ku nahanisisa fa litaba za kwa moya. Hape ne ba swanela ku ba ni nako ya ku luta bana ba bona linzila za Mulimu. Jehova n’a ize: “[Manzwi a ka] mu a lute bana ba mina; u a eze ngambolo ha u inzi mwa ndu ya hao, niha u zamaya u li mwa nzila, niha u y’o lobala, niha u zuha.”—Deuteronoma 11:19.
Halalu ka silimo Muisilaele ni muproselite kaufela wa munna mwa naha n’a laezwi ku iponahalisa ku Jehova. Bondate mabasi ba bañata ka ku lemuha kuli lubasi mukatumbi ne lu ka tusiwa kwa moya ka linako ze cwalo, ne ba lukisa ku ya hamoho ni basali ni bana ba bona. Kono ki mañi ya n’a ka sileleza mandu ni masimu a bona kwa lisinyi lubasi ha ne lu ba siyo? Jehova n’a sepisize kuli: “Ha ku na mutu ya ka lakaza naha ya henu nako y’o kambama ku y’o iponisa ku [Jehova, NW] Mulimu wa hao, halalu ka mwaha.” (Exoda 34:24) Maisilaele ne ba tokwa ku lumela kuli ha ne ba ka eza pili lika za kwa moya, ne ba si ke ba latehelwa ki lika za kwa mubili. Kana Jehova n’a talelelize sepiso ya hae? Ee luli!
Mu Bate Pili Mubuso
Jesu n’a lutile balateleli ba hae ku beya lika ze butokwa za kwa moya fapil’a ze ñwi kaufela. Mwa Ngambolo ya hae ya fa Lilundu, n’a elelize bateelezi ba hae kuli: “Mu si ke mwa bilaela, inze mu li: Lu ka cañi? kamba, lu ka nwañi? kamba, lu ka apalañi? Kono mu bate pili mubuso wa Mulimu ni Ku Luka kwa Hae, mi linto zeo kamukana mu ka li ekelezwa kwateñi.” (Mateu 6:31, 33) Hamulahonyana wa lifu la Jesu, Bakreste ba ne ba sa zo kolobezwa ne ba sebelisize kelezo yeo. Ba bañata ne li Majuda kamba baproselite ba Majuda ba ne ba ile kwa Jerusalema kwa mukiti wa Pentekonta wa 33 C.E. Teñi k’o, nto ye ne si ka libelelwa ya ezahala. Ne ba utwile ni ku lumela taba ye nde ka za Jesu Kreste. Kabakala ku lakaza ku ituta ze ñata ka za tumelo ya bona ye nca, ba siyala mwa Jerusalema. Ne ba felezwi ki lico, kono za kwa mubili ne li li mwa sibaka sa bubeli. Ne ba fumani Mesiya! Mizwale ba bona ba Sikreste ne ba ba file lika za kwa mubili kuli kaufel’a bona ba zwelepili ku “tiiseza mwa tuto ya baapositola . . . ni mwa milapelo.”—Likezo 2:42.
Kwa nalulelule, Bakreste ba bañwi ba keshebisa tokwahalo ya ku swalisana kamita kwa mikopano. (Maheberu 10:23-25) Mwendi ne ba lata sifumu, ku keshebisa lika za kwa moya ha ne ba nze ba lika ku bata kuli bona ni mabasi a bona ba onyoke. Muapositola Paulusi ha s’a susuelize mizwale ba hae ku sa tuhela mikopano, n’a ñozi kuli: “Mwa mukwa wa mina, lilato la ku lata bufumu li be siyo; mu kolwe ki se mu na ni sona; kakuli Mulimu u ize: Ha ni na ku ku tuhela, ha ni na ku ku fulalela.”—Maheberu 13:5.
Kelezo ya Paulusi ne li ya ka bunako luli. Ibat’o ba lilimo ze ketalizoho Paulusi ha sa ñolezi Maheberu liñolo, mpi ya Siroma ya Cestius Gallus ya potoloha Jerusalema. Bakreste ba ba sepahala ba hupula temuso ya Jesu, ye li: “Ha mu ka bona [seo] . . . , ya inzi fa situwa sa ndu, a si ke a shetumuka ku y’o kena mwa ndu, kuli a ikungele sika, nihaiba si li siñwi; mi ya inzi mwa masimu, a si ke a kutela kwahae ku y’o nga kubo ya hae.” (Mareka 13:14-16) Ne ba ziba kuli ku piliswa kwa bona ne ku itingile fa ku utwa litaelo za Jesu, mi isiñi fa ku tiya kwa mibeleko ya bona kamba buñata bwa maluo a bona. Ba ne ba utwile kelezo ya Paulusi ili ba ne ba eza pili lika za kwa moya ku si na kakanyo ne ku li bunolo ku bona ku siya mandu, mibeleko, liapalo, ni maluo a butokwa hahulu ili ku sabela kwa malundu. Ne ku li t’ata ku bafi kamba bafi ba ne ba sa lata mali.
Ka Mo Ba Bañwi Kacenu Ba Bisize Lika za Pili ku Ba za Pili
Bakreste ba ba sepahala kacenu ba lata ku swalisana kamita ni mizwale ba bona, mi ba bañwi ba itombola hahulu kuli ba be kwa mikopano. Mwa libaka ze ñwi, misebezi fela ye li teñi ki ya ku yapana. Muzwale yo muñwi u sebelezanga ba beleka ni bona la Mukibelo manzibwana, nako ye ba lata ku itabisa batu ba bañata mwa silalanda sa hae, ilikuli bona ba to eza musebezi wa hae manzibwana ao yena a fumaneha kwa mukopano. Mizwale ba bañwi ba ba sebeza ka ku yapana ba fumanehanga kwa mikopano ya puteho ye fakaufi haiba musebezi wa bona u ba tibela ku fumaneha ku ya bona. Kacwalo, ibato ba kuli ha ba tondahalangi kwa mukopano. Mutu ya n’a sa zo tabela mwa Canada n’a lemuhile ka bubebe butokwa bwa Sikolo sa Bukombwa sa Teokratiki ni Mukopano wa Sebelezo, kono n’a patehanga hahulu kwa mubeleko mi n’a sa fumanehangi teñi. Kacwalo, a lifa ya beleka ni yena kuli a ezange misebezi ya hae ka nako yeo ilikuli yena a yange kwa mikopano ya butokwa yeo.
Ba mapongo ba bañata ki ka siwela ba tondahala kwa mukopano. Ba teelezanga kwa tukiso kwa ndu ya bona fa luwaile kamba tepu ha ba sa koni ku ya kwa Ndu ya Mubuso. Ba bonisa buitebuho kwa litukiso za Jehova za kwa moya ka “mutanga ya sepahala, ya na ni kutwisiso” wa hae mi seo sa babazeha! (Mateu 24:45) Bakreste ba ba babalela bashemi ba bona ba basupali ka niti ba itebuha haiba muzwale kamba kaizeli a itatela ku siyala ni mushemi ilikuli mubabaleli a kone ku ya kwa mukopano wa puteho.
Mu Lelele Cimo!
Bashemi ba ba iyakatitwe za kwa moya ba tusa bana ba bona ku itebuha mikopano ya Sikreste. Hañata, ba tokwa bana ba bona ku eza ze ba filwe kwa sikolo honafo fela mwa sibaka sa kuli li bundame. Fa manzibwana a mikopano bana ba eza ze ba filwe kwa sikolo ba sa zwa fela kwa sikolo. Likezo za ku itabisa ha li lumelezwi ku palelwisa batu ku ba kwa mikopano ya puteho.
Ka ku ba bondate lubasi, kana mu beile ku kopana mwa sibaka sa pili? Ka ku ba boma lubasi, kana mu likanga ku lelela cimo misebezi ya mina kuli mu be ni sibaka sa ku ya kwa mikopano? Ka ku ba yo munca, kana za kwa sikolo ki za butokwa ku fita mikopano kamba mikopano ki ya butokwa ku fita za kwa sikolo?
Mikopano ya puteho ki tukiso ya Jehova ye lilato. Buikatazo kaufela bu swanelwa ku eziwa kuli tukiso yeo i latelelwe. Jehova u ka mi fuyaula hahulu haiba lika za pili mu li bisa za pili!