Mulimu Unani Mabizo Amakai?

Kalabo ya mwa Bibele

Mulimu unani feela libizo lililiñwi. Libizo leo mwa Siheberu liñolwanga kuli יהוה mi litolokiwanga kuli “Jehova” mwa Silozi.a Mulimu naaitusisize mupolofita wahae Isaya kubulela kuli: “Ki na Jehova. Ki lona libizo laka.” (Isaya 42:8) Libizo leo lifumaneha mwa miputo yakale ya Bibele ibato ba ha 7,000—ili palo yefita libizo lifi kamba lifi leliitusisizwe kutalusa Mulimu, kamba libizo la mutu ufi kamba ufi.b

Kana Jehova unani mabizo amañwi?

Nihaike kuli Bibele ibulela kuli Mulimu unani feela libizo lililiñwi, mwa Bibele kunani malumbatina amañwi aitusisizwe kutalusa Mulimu. Malumbatina ni litaba zelatelela libonisa butu bwa Jehova ni mwainezi luli.

Lilumbatina	Taba	Taluso
Yamaata kaufela	Genese 17:1	Unani maata amatuna hahulu. Pulelo ya Siheberu ya ʼEl Shad·daiʹ, yetalusa “Mulimu Yamaata Kaufela,” ifumaneha ha 7 mwa Bibele.
Alfa ni Omega	Sinulo 1:8; 21:6; 22:13	“Wapili ni wa mafelelezo,” kamba “makalelo ni mafelelezo,” ili kutalusa kuli kwandaa Jehova, kwali kusimwa kube ni Mulimu yomuñwi Yamaata mi hakuna kuba ni yomuñwi hape. (Isaya 43:10) Alfa ni omega ki zona litaku zapili ni za mafelelezo fa sipeleta sa Sigerike.
Yomuhulu wa Mazazi	Daniele 7:9, 13, 22	Haana makalelo; ubile teñi kuzwa kokusina makalelo pili kusika ba kale sibupiwa sifi kamba sifi.—Samu 90:2.
Mubupi	Isaya 40:28	Ki yena yatahisize kuli lika kaufela libe teñi.
Ndate	Mateu 6:9	Mufani wa Bupilo.
Mulimu	Genese 1:1	Nto yelapelwa; ili yemaata. Linzwi la Siheberu la ʼElo·himʹ litalusa lika mwa buñata, ili kubonisa butuna, kukutekeha, kamba kutompeha kwa Jehova.
Mulimu wa milimu	Deuteronoma 10:17	Mulimu yomutuna ka kufitisisa, ili kushutana ni “milimu yesina tuso” yebalapela batu babañwi.—Isaya 2:8.
Muluti Yapahami	Isaya 30:20, 21	Uluta batu lituto zebatusa ni kubaetelela.—Isaya 48:17, 18.
Mubupi Yomutuna	Samu 149:2	Ki yena yatahisize kuli lika kaufela libe teñi.—Sinulo 4:11.
Mulimu Yatabile	1 Timotea 1:11	Unani tabo nako kaufela.—Samu 104:31.
Yautwa litapelo	Samu 65:2	Uutwanga tapelo ni tapelo yebalapela batu babanani tumelo.
Ki na Na	Exoda 3:14, King James Version	Wakona kuba nto ifi kamba ifi kuli apete mulelo wahae. Pulelo yeo hape itolokilwe kuli, “Nikaba Senika Tabela Kuba Sona” kamba “Nikaba Senika Keta Kuba Sona.” (The Emphasised Bible, by J. B. Rotherham; New World Translation) Litaba zeo lilutusa kuziba taluso ya libizo la Jehova, lelibulezwi mwa timana yetatama.—Exoda 3:15.
Lifufa	Exoda 34:14, King James Version	Ubata kuli lulapele feela yena anosi. Linzwi leo hape litolokilwe kuli “utoile kulapelwa ni yomuñwi” ni “uzibahala kuli ubata kulapelwa feela anosi.”—God’s Word Bible; New World Translation.
Mulena wa kamita	Sinulo 15:3	Bubusi bwahae habuna makalelo ni mafelelezo.
Mulena	Samu 135:5	Mulena; mwa Siheberu ki ʼA·dhohnʹ ni ʼAdho·nimʹ.
Mulena wa limpi	Isaya 1:9, King James Version; Maroma 9:29, King James Version	Muzamaisi wa limpi za mangeloi. Pulelo ya “Mulena wa limpi” hape yakona kubulelwa kuli “Mulena wa limpi [za kwa lihalimu].”—Maroma 9:29, New World Translation; NET Bible, litaluso ze kwatasi.
Yapahami ka Kufitisisa	Samu 47:2	Ki yena yanani mayemo apahami ka kufitisisa.
Yakenile Hahulu	Liproverbia 9:10	Ukenile hahulu (Utwekile) kufita mutu ufi kamba ufi.
Mubupi	Isaya 64:8	Unani maata fahalimwaa batu kaufela ni linaha, sina feela mubupi wa lizupa hanani maata fahalimwaa lizupa lahae.—Maroma 9:20, 21.
Muliululi, Yaleka sinca	Isaya 41:14; King James Version	Ka kuitusisa tiululo ya sitabelo sa Jesu Kreste, ulukulula kamba kuleka sinca batu kuli bazwe mwa butanga bwa sibi ni lifu.—Joani 3:16.
Licwe	Samu 18:2, 46	Sibaka sesisilelelizwe ni sesili mapilelo.
Mupilisi	Isaya 45:21	Upilisanga batu kwa kozi kamba kwa sinyeho.
Mulisana	Samu 23:1	Uisa pilu balapeli bahae.
Mulena Yapahami ka Kufitisisa	Genese 15:2	Unani maata amatuna; ka Siheberu ki ʼAdho·naiʹ.
Yapahami	Daniele 7:18, 27	Mulena yapahami ka kufitisisa.

Mabizo a libaka ze mwa Mañolo a Siheberu

Mabizo amañwi a libaka zebulezwi mwa Bibele anani mwateñi libizo la Mulimu, kono taba yeo haitalusi kuli mabizo ao ki a Mulimu.

Libizo la sibaka	Taba	Taluso
Jehova-jire	Genese 22:13, 14	“Jehova Ukalukisa.”
Jehova-nisi	Exoda 17:15	“Jehova ki Musumo Waka wa Sisupo,” kamba “Sisupo.” (Today’s New International Version) Jehova ki Mulimu ya fakaufi ni batu bahae mi bakona kusilelezwa ni kutusiwa ki yena.—Exoda 17:13-16.
Jehova-shalomi	Baatuli 6:23, 24	“Jehova ki Yena Kozo.”
Jehova-shama	Ezekiele 48:35, litaluso ze kwatasi, American Standard Version	“Jehova U Mwateñi.”

Mabaka haluswanela kuziba libizo la Mulimu ni kuitusisa lona

Mulimu uunga libizo lahae la Jehova kuli ki la butokwa, bakeñisa kuli utahisize kuli libizo leo liñolwe mwa Bibele hañata-ñata.—Malaki 1:11.
Jesu, yena Mwanaa Mulimu, naakuta-kutezi kubonisa butokwa bwa libizo la Mulimu. Ka mutala, naalapezi ku Jehova kuli: “Libizo lahao likeniswe.”—Mateu 6:9; Joani 17:6.
Batu habafita fa kuziba ni kuitusisa libizo la Mulimu bakalanga kutiisa silikani sabona ni Jehova. (Samu 9:10; Malaki 3:16) Kuba ni silikani sesicwalo kutahisa kuli batusiwe ki sepiso ya Mulimu yeli: “Bakeñisa kuli wanilata, nika mulamulela. Nika musileleza kabakala kuli waziba libizo laka.”—Samu 91:14.
Bibele ibulela kuli: “Kunani zebaanga batu kuli ki milimu, ibe kwa lihalimu kamba fa lifasi, sina hakunani ‘milimu’ yemiñata ni ‘malena’ babañata.” (1 Makorinte 8:5, 6) Nihakulicwalo, Bibele ibulela kuli kunani feela Mulimu alimuñwi anosi wa niti, yena Jehova.—Samu 83:18.

a Licaziba babañwi ba Siheberu batabela kuitusisa libizo la “Yahweh” kutalusa libizo la Mulimu.

b Libizo la Mulimu lelipumezwi la “Jah,” lifumaneha mwa Bibele ibato ba ha 50, kukopanyeleza cwalo ni linzwi la “Halelujah,” kamba “Haleluya,” lelitalusa “Mulumbeke Jah.”—Sinulo 19:1; American Standard Version; King James Version.