‘Mutanga ya Sepahala’ ni Sitopa sa Hae se si Busa
“Ki mañi mutanga ya sepahala, ya na ni kutwisiso, y’a ka beya Mulen’a hae ku lisa batanga ba hae, ku ba fa lico ka nako ye lukela?”—MATEU 24:45.
1. Ki kabakalañi Jehova h’a itatela ku fana m’ata a tamaiso, mi ki ku mañi kwa ezize seo ka butuna?
JEHOVA ki Mulimu ya eza lika ka mulao. Hape ki yena Simuluho ya m’ata kaufela a tamaiso ye lukile. Ka ku ba ni buikolwiso mwa busepahali bwa libupiwa za hae ze ipeya ku utwa, Jehova u itatela ku fana m’ata a tamaiso. Mutu y’o a file m’ata a matuna a tamaiso ki Mwan’a hae, Jesu Kreste. Ee luli, Mulimu “u mu file kuli fahalimw’a linto kamukana ibe yena toho ya [puteho, NW]”—Maefese 1:22.
2. Paulusi u biza cwañi puteho ya Sikreste, mi Kreste u file m’ata a tamaiso ku mañi?
2 Muapositola Paulusi u biza puteho ya Sikreste sina “Ndu ya Mulimu” mi u talusa kuli Mwan’a Jehova ya sepahala, Jesu Kreste, u beilwe fahalimw’a ba ndu yeo. (1 Timotea 3:15; Maheberu 3:6) Kreste ni yena, u fa m’ata a tamaiso kwa lilama za ba ndu ya Mulimu. Lwa kona ku bona seo ku zwelela mwa manzwi a Jesu a ñozwi kwa Mateu 24:45-47. N’a bulezi kuli: “Ki mañi mutanga ya sepahala, ya na ni kutwisiso, y’a ka beya Mulen’a hae ku lisa batanga ba hae, ku ba fa lico ka nako ye lukela? U na ni mbuyoti mutanga yo, nako y’a ka fita Mulen’a hae, a mu fumana a eza cwalo. Kaniti na mi bulelela, kuli u ka mu beya fa bukombwa bwa z’a luwile kaufela.”
Muzamaisi wa Ndu wa mwa Lilimo za Mwanda wa Pili
3. Ki bomañi ba ba fita fa ku ba “mutanga ya sepahala, ya na ni kutwisiso,” mi ki pulelo ifi ye sebeliswa ku bona sina batu ka buñwi?
3 Ku zwelela mwa tatubisiso ya luna ya ka tokomelo ya Mañolo, lwa ziba kuli lilama ba ba tozizwe ka moya ba ndu ya Mulimu mwahal’a nako ifi kamba ifi ka nañungelele ba fita fa ku ba “mutanga ya sepahala, ya na ni kutwisiso,” “sikombwa,” kamba “muzamaisi wa ndu.” Ka buñwi, lilama za ba ndu ya Jehova ba bulelwa sina “batanga” kamba “sitopa sa bababaleli.”—Mateu 24:45; Luka 12:42; Reference Bible, litaluso za kwatasi.
4. Hakuswanyani pili lifu la hae li si ka fita kale, ki puzo mañi ya n’a zusize Jesu, mi n’a iswaniselize ili yena ku mañi?
4 Inze ku sa na ni likweli pili lifu la hae li si ka fita kale, Jesu n’a zusize puzo ye, ili ye ñozwi kwa Luka 12:42: “Ki mañi sikombwa se si sepahala, se si na ni kutwisiso, s’a beile mulen’a sona fahalimu a batanga ba hae, ku ba holisa lico ka nako ya teñi?” Cwale, mazazi a sikai fela pili a si ka shwa kale, Jesu n’a iswaniselize ili yena ku mutu ya n’a li fakaufi ni ku ya kwa naha ye kwahule, a biza batanga ba hae ni ku ba fa za n’a luwile.—Mateu 25:14.
5. (a) Ki l’ili fo Jesu n’a fezi ba bañwi kuli ba babalele liluwo la hae? (b) Ki musebezi mañi o ekelizwe w’o Kreste n’a file ku bao ba ne ba ka ba kalulo ya muzamaisi wa ndu y’a kopani-kopani?
5 Ki l’ili f’o Jesu n’a fezi ba bañwi musebezi wa ku babalela liluwo la hae? Seo ne si ezahalile hamulaho wa zuho ya hae. Mwa manzwi a hae a zibahala hahulu a fumanwa kwa Mateu 28:19, 20, Kreste n’a file pili bao ba ne ba ka ba kalulo ya muzamaisi wa ndu ili y’a kopani-kopani musebezi o ekelizwe wa ku luta ni ku tahisa balutiwa. Ka ku fa bupaki ka buñwi “ku isa kwa mafelelezo a lifasi,” batanga bao ne ba ka yandulula simu ya bulumiwa yeo Jesu n’a kalisize ku i lima mwahala bukombwa bwa hae bwa fa lifasi-mubu. (Likezo 1:8) Seo ne si ama kuli ba be “mandumeleti a Kreste.” Ka ku ba “likombwa za ze patilwe za Mulimu,” ne ba ka tahisa balutiwa ni ku fa sico sa kwa moya ku bona.—2 Makorinte 5:20; 1 Makorinte 4:1, 2.
Sitopa se si Busa sa Ba Ndu
6. Ki sifi seo sitopa se si li sikombwa sa mwa lilimo za mwanda wa pili ne si buyelezwi ku tahisa?
6 Ka nañungelele, Bakreste ba ba tozizwe ka moya ne ba ka fita fa ku ba sikombwa sa mulena, kamba muzamaisi wa ndu, ya filwe musebezi wa ku fa sico sa kwa moya ka nako ye lukela kwa lilama ka buñwi za ba ndu ya Mulimu. Mwahal’a lilimo za 41 C.E. ni 98 C.E., lilama za sitopa se si li sikombwa za mwa lilimo za mwanda wa pili ne ba buyelezwi ka bumulimu kuli ba ñole litaba ze 5 za likezahalo za kwaikale, mañolo a 21, ni buka ya Sinulo ili kwa neku la ku tusa mizwale ba bona. Zona litaba ze ñozwi ze buyelezwi zeo li na ni sico se si nde sa kwa moya sa batanga, fo kikuli, ba ba tozizwe ka buñwi ba ndu ya Mulimu.
7. Ki ufi mulelo wa Kreste mwa ku keta palo ya banna ba sikai ku zwelela mwahal’a sitopa sa mutanga?
7 Hailifo Bakreste ba ba tozizwe kaufel’a bona ka nañungelele ba fita fa ku ba ba ndu ya Mulimu, ku na ni bupaki bo butuna bo bu bonisa kuli Kreste n’a ketile palo ye nyinyani ya banna mwahal’a sitopa sa mutanga kuli ba sebeze sina sitopa se si busa se si bonahala. Litaba za kwaikale za puteho li bonisa kuli baapositola ba 12, ku kopanyeleza cwalo ni Matiasi, ne ba li ona mutomo wa sitopa se si busa sa mwa lilimo za mwanda wa pili. Likezo 1:20-26 i lu bonisa taba yeo. Ka ku ama kwa ku yoliwa kwa Judasi Isikariota, ku amilwe ka za “bukombwa bwa hae” ni “situlo sa bukombwa ni sa buapositola.”
8. Buikalabelo bwa sitopa se si busa sa mwa lilimo za mwanda wa pili ne li bufi?
8 Situlo sa bukombwa sa mufuta o cwalo ne si kopanyeleza cwalo ni buikalabelo bwa baapositola bwa ku ketela banna ba ba swanela mwa libaka za sebelezo ni ku zamaisa bukombwa. Kono ne ku talusa ze ñata. Hape ne ku ama ku luta ni ku fa taluso fa lisupo za tuto. Mwa ku taleleza sepiso ya Jesu ye ñozwi kwa Joani 16:13, “moya wa niti” ne u na ni ku etelela puteho ya Sikreste ka ku zwelapili hanyinyani-hanyinyani ka ku i fitisa mwa niti kaufela. Ku zwa kwa makalelo fela, bao ba ne ba amuhezi linzwi ni ku fita fa ku kolobezwa, sina Bakreste ba ba tozizwe ba zwelapili ku ipeya kwa “tuto ya baapositola.” Ka buniti fela, libaka ha ne ku ketilwe banna basupile ba ne ba babalizwe mwa ku aba lico ne li la kuli “ba ba lishumi ka ba babeli” ba kone ku ba ba ba lukuluhile ili kuli ba ‘tiiseze mwa milapelo ni mwa bukombwa bwa linzwi.’—Likezo 2:42; 6:1-6.
9. Sitopa se si busa sa kwa makalelo ne si fukuzehile kamukwaufi ka ku fita fa lilama ze 11, kono ka mo ku bonahalela ki kabakalañi palo ha ne i si ka tiswa hape ka bubebe fa 12?
9 Ku bonahala kuli kwa makalelo sitopa se si busa ne si ama fela baapositola ba Jesu. Kono kana ne si ka siyala ona cwalo? Ibata iba mwa silimo sa 44 C.E., muapositola Jakobo, muhulwan’a Joani, n’a silahilwe ki Heroda Agripa I. (Likezo 12:1, 2) Ka mo ku bonahalela ne ku si na muhato wa kuli a yoliwe sina muapositola, sina mo ne ku inezi mwa taba ya Judasi. Ki kabakalañi ha ne ku li cwalo? Ku si na ku kakanya seo ki ka libaka la kuli Jakobo n’a shwile inze a sepahala, wa pili kwa ku shwa kwa baapositola ba 12. Kwa neku le liñwi, Judasi ne li mukwenuheli ya maswe mi n’a na ni ku yoliwa ili kuli palo ya macwe a 12 a mutomo wa Isilaele wa kwa moya i kutiswe sinca.—Maefese 2:20; Sinulo 21:14.
10. Ki l’ili mi ne li kamukwaufi w’o sitopa se si busa sa mwa lilimo za mwanda wa pili ne si ekelizwe ka ona, mi Kreste n’a itusisize sona cwañi mwa ku etelela ba ndu ya Mulimu?
10 Lilama za kwa makalelo za sitopa se si busa sa mwa mwanda wa pili ne li baapositola, banna ba ne ba zamaile ni Jesu mi ne ba li lipaki za lifu ni zuho ya hae. (Likezo 1:21, 22) Kono ona muinelo wo ne u na ni ku cinca. Lilimo ha ne li nze li ya, banna ba bañwi ba Sikreste ba fita fa mayemo a tiile a kwa moya mi ne ba ketilwe sina maeluda mwa puteho ya kwa Jerusalema. Ka silimo sa 49 C.E. ili nako ye zibahala sina ya kale ni ku fita, sitopa se si busa ne se si ekelizwe ka ku kopanyeleza isiñi fela baapositola ba ne ba sa siyezi kono hamohocwalo ni palo ya banna bahulu mwa Jerusalema. (Likezo 15:2) Kacwalo palo ya sitopa se si busa ne i si ka tomiwa, kono ka ku ya ka bupaki Mulimu n’a etelezi lika ili kuli i cince ka ku lumelelana ni miinelo ya batu ba hae. Kreste, Toho ya puteho ili y’a mafulofulo, n’a itusisize sona sitopa se si busa seo se si ekelizwe mwa ku tatulula taba ye tuna ya ka za bulapeli ya Bakreste ba ne ba si Majuda ka za mupato ni ku buluka Mulao wa Mushe. Sitopa se si busa ne si ñozi liñolo ku talusa katulo ya sona ni ku fa milao ye ne i na ni ku bulukiwa.—Likezo 15:23-29.
Nako ya ku Tatuba Muzamaisi wa Ndu
11. Kana ketelelo ye m’ata ye ne i boniswa ki sitopa se si busa ne i itebuhiwa ki mizwale, mi ki sifi se si bonisa kuli Jehova n’a fuy’ozi tukiso yeo?
11 Ka buñwi mi sina liputeho, Bakreste ba kwa makalelo ne ba itebuhile yona ketelelo yeo ye m’ata ye ne i filwe ki sitopa se si busa. Puteho ya kwa Antioke wa Syria ha se i balile liñolo le ne li zwelela kwa sitopa se si busa, ne ba tabisizwe ki susuezo. Liputeho ze ñwi ha ne li nze li amuhela litaba zeo ni ku latelela litaelo, za “tiiseza mwa tumelo; mi balumeli ne ba ekezeha ka zazi ni zazi.” (Likezo 16:5) Ne ku kona ku iponelwa kuli, Mulimu n’a fuy’ozi tukiso yeo.—Likezo 15:30, 31.
12, 13. Ki likezahalo mañi za n’a talusize cimo Jesu mwa linguli za hae za lipondo ni litalenta?
12 Kono ha lu talimeñi kwa kalulo ye ñwi ya yona taba ye ye butokwa hahulu. Mwa swanisezo ya hae ya lipondo, Jesu n’a iswaniselize ili yena ku mutu wa lusika lwa bulena ya n’a ngile musipili wa kwa naha ye kwahule ku y’o yoliswa bulena mi cwale a kuta. (Luka 19:11, 12) Bakeñisa zuho ya hae ka 33 C.E., Jesu Kreste n’a pahamiselizwe kwa lizoho la bulyo la Mulimu, k’o n’a na ni ku ina teñi ku fitela lila za hae ha se li beilwe sina sipula sa fa hatela mahutu a hae.—Likezo 2:33-35.
13 Mwa swanisezo ye ñwi ya taluso ye swana, nguli ya litalenta, Jesu na talusize kuli hamulaho a nako ye telele, mulena a kuta mi a tatuba litaba ni batanga ba hae. Kwa batanga ba ne ba bonisize busepahali, mulena n’a bulezi kuli: “U konile ku sepahala mwa linto ze nyinyani, ni ka ku beya ku busa ze ñata; kena mwa tabo ya mulen’a hao.” Kono ka ku ama ku mutanga ya n’a sa sepahali, n’a talusize kuli: “U ka amuhiwa mane ni s’a na ni sona. Mutanga yo ya si na tuso, mu mu latele mwa lififi la kwande.”—Mateu 25:21-23, 29, 30.
14. Ki sifi seo Jesu n’a si libelezi kwa neku la batanga ba hae ba ba tozizwe kwa moya?
14 Hamulaho a nako ye telele—ibata iba butelele bwa lilimo ze myanda ye 19—Kreste n’a kampwekilwe m’ata a bulena ka 1914, kwa mafelelezo a “linako za bamacaba.” (Luka 21:24) Hamulahonyana a f’o, na tile ku to “tatuba litaba” ni batanga ba hae, Bakreste ba ba tozizwe ka moya. (Mateu 25:19) Ki sifi seo Jesu n’a libelezi kwa neku la bona ka buñwi ni ka nañungelele? Musebezi wa sikombwa ne u zwezipili sina ka mo ne u inezi mwa lilimo za mwanda wa pili. Kreste n’a file litalenta kwa batu ka buñwi—“yo muñwi ni yo muñwi ka ku likanyeza mata a hae.” Kacwalohe, Jesu n’a libelezi siselo se si likana ni buikoneli bwa mutu. (Mateu 25:15) Mulao o sebeliswa fa ki o fumanwa kwa 1 Makorinte 4:2, o talusa kuli: “Se si batahala kwa likombwa kikuli li sepahale.” Ku sebelisa litalenta ku talusa ku sebeza ka busepahali sina lindumeleti za Mulimu, ku tahisa balutiwa ni ku hasanya liniti za kwa moya ku bona.—2 Makorinte 5:20.
“Mutanga” ni Sitopa sa hae se si Busa Nako ya Maungulo ha ne inze i Atumela
15. (a) Ki sifi seo Kreste n’a si libelezi kwa neku la muzamaisi wa ndu ya hae? (b) Ki sifi se si bonisa kuli Kreste n’a libelezi sitopa sa mutanga kuli si ka eza cwalo pili a si ka fita kale ku to tatuba ba ndu ya hae?
15 Jesu na libelezi Bakreste ba ba tozizwe kuli ka nañungelele ba sebeze sina sikombwa ya sepahala, y’a fa sitopa sa batanga ba hae “lico ka nako ya teñi.” (Luka 12:42) Ka ku ya ka Luka 12:43, Kreste n’a bulezi kuli: “Mutanga yo u na ni mbuyoti, mulen’a hae h’a fita, a mu fumana a eza cwalo!” Seo si bonisa kuli mwahal’a nako pili Kreste a si ka fita kale ili ku to tatuba litaba ni batanga ba hae ba ba tozizwe ka moya, ba se ba bile ba ba fa sico sa kwa moya kwa lilama za puteho ya Sikreste, ba ndu ya Mulimu. Ki bomañi ba n’a fumani Kreste inze ba eza cwalo ha n’a kutile mwa m’ata a bulena ka 1914 ni ku zwelapili ku tatuba ndu ya Mulimu ka 1918?—Malaki 3:1-4; Luka 19:12; 1 Pitrosi 4:17.
16. Kreste ha n’a tile ku to tatuba ndu ya Mulimu ka 1918, ki kabakalañi ha n’a si ka fumana likeleke za Krestendomu inze li fa sico sa kwa moya ka nako ya teñi?
16 Nako ye telele ya Jesu ya ku libelela kwa lizoho la bulyo la Jehova ha ne inze i fita fa mafelelezo, hañihañi kwa fita fa ku bonahala kuli ki mañi ya n’a fa sico kwa batanga ba Kreste nihaiba mwa nako pili 1914 i si ka fita kale. Kana mu hupula kuli ne li likeleke za Krestendomu? Ku tokwa ni hanyinyani, kakuli ne ba ikenyize ka butungi mwa lipuso za mañañazwana. Ne ba li l’itusiso ze ne li itatela za yanduluko ya bukoba mi ne ba lika ku winana mwa ku bonahaza busepahali bwa bona kwa mibuso, ili ku susueza buitati bwa ka sicaba. Seo ne si tisize ka bubebe fahalimw’a bona mulatu wa mali, fo kikuli, ha ne ba file kemelo ye tiile kwa milonga ya mañañazwana ye ne i ikenyize mwa ndwa ya lifasi ya pili. Kwa neku la moya, tumelo ya bona ne i kuyuzwi ki Zwelopili ya mwa lizazi la cwale. Butata bwa kwa moya ne bu tile bakeñisa kuli bahulu ba bona ba bulapeli ne ba fitile fa ku komiwa ki likwata ze nyaza Bibele ni tuto ya ku ipilaula. Ne ku si na sico ni se si kana sa kwa moya se ne si ka libelwa ku zwelela kwa bahulu ba bulapeli ba Krestendomu!
17. Ki kabakalañi Kreste ha n’a hanile Bakreste ba bañwi ba ba tozizwe, mi ki sifi se ne si zwile mwateñi ku bona?
17 Ka ku swana, ne ku si na sico sa kwa moya se ne si zwelela kwa Bakreste ba ba tozizwe bao ba ne ba ndongwami fela punyuho ya bona ya ka butu mwa sibaka sa ku sebelisa talenta ya Mulena. Ne ba fumanehile ku ba batanga ba ba “buzwa,” ba ne ba sa swaneli ku babalela liluwo la Mulena. Kacwalo, ne ba latezwi “mwa lififi la kwande,” k’o likeleke za Krestendomu li sa fumaneha teñi.—Mateu 25:24-30.
18. Ki mañi ya n’a fumanwi ki Mulena inze a fa sitopa sa batanga ba hae sico sa kwa moya ka nako ya teñi, mi ki sifi se si fa buniti bwa seo?
18 Kacwalohe, Mulena, Jesu Kreste ha sa fitile, ili ku to tatuba batanga ba hae ka 1918, ki mañi y’o n’a fumani inze a fa sitopa sa batanga ba hae sico sa bona ka nako ya teñi? Ee, ka yona nako yeo, ki mañi ya n’a fa babati ba niti kutwisiso ye nepahezi ya sitabelo sa tiululo, libizo la bumulimu, ku sa bonahala kwa ku ba teñi kwa Kreste, ni butokwa bwa 1914? Ki mañi ya n’a beile fa ngandaleza buhata bwa tuto ya Silalu, ku sa shwa kwa moyo wa mutu, ni mulilo wa lihele? Mi ki mañi ya n’a file temuso ka za likozi za tuto ya ku ipilaula ni ku lapela milimu? Lisupo li bonisa kuli ne li sikwata sa Bakreste ba ba tozizwe ba ne ba swalisana ni bahatisi ba magazini ye bizwa Zion’s Watch Tower and Herald of Christ’s Presence, ili ye bizwa cwale sina Tora ya ku Libelela Ye Hasanya Mubuso wa Jehova.
19. Sitopa sa mutanga ya sepahala ne si iponahalize cwañi pili 1918 i si ka fita kale, ki sikamañi seo a itusisize sona mwa ku fa sico sa kwa moya, mi ki haisali ku zwiwa l’ili?
19 Mwa musulo wa yona wa November 1, 1944, The Watchtower ne i talusize kuli: “Ka 1878, lilimo ze mashumi a mane pili Mulena a si ka taha kale kwa tempele ka 1918, ne ku na ni sitopa sa Bakreste ba ba buniti ba ba sumekezwi ba ne ba ikayutuzi kwa sikwata ni likopano za bahulu ba bulapeli mi ili ba ne ba bata ku zamaya ka Bukreste . . . Silimo se ne si tatama, fo kikuli, mwa July, 1879, ili kuli liniti zeo Mulimu n’a file ka Kreste sina ‘sico ka nako ye swanela’ si kone ku fita kamita ku ba ndu kaufela ya bana ba ba sumekezwi, yona magazini ye, The Watchtower, ne i kalisizwe ku hatiswa.”
20. (a) Sitopa se si Busa sa mwa lizazi la cwale ne si fitile cwañi fa ku ba teñi? (b) Ki sifi seo lilama za Sitopa se si Busa ne ba si eza, mi ne li mwatas’a ketelelo ya mañi?
20 Ka ku fa litaba ze ama Sitopa se si Busa sa mwa lizazi la cwale, musulo wa The Watchtower wa December 15, 1971, ne u talusize kuli: “Hamulaho wa lilimo ze ketalizoho [ka 1884] Zion’s Watch Tower Tract Society ne i fitile fa ku ñolwa ka mulao mi ne i sebeza sina ‘s’itusiso’ sa ku fa ka sona sico sa kwa moya kwa batu ba ba buniti ba ba eza likiti-kiti ba ba bata ku ziba Mulimu ni ku utwisisa Linzwi la hae . . . Bakreste ba ba ineezi, ba ba kolobelizwe, ili ba ba tozizwe ne ba swalisani ni yona Sosaiti yeo kwa sibaka se situna sa tamaiso mwa Pennsylvania. Ku si na taba ni kuli ba fa Sikwata sa Bazamaisi kamba ku tokwa, ne ba ifanile ili bona kwa musebezi o ipitezi wa sitopa sa ‘mutanga ya sepahala, ya na ni kutwisiso.’ Ne ba tusa mwa ku fepa ni ku etelela sitopa sa mutanga, mi kacwalo sitopa se si busa sa fita fa ku ba teñi. Ka bupaki seo ne li ka ketelelo ya m’ata a sebeza a Jehova a sa bonahali kamba moya o kenile. Hape, mwatas’a ketelelo ya Toho ya puteho ya Sikreste, Jesu Kreste.”
21. (a) Ki mañi ya n’a fumanwi ki Kreste inze a aba sico sa kwa moya, mi n’a ba file cwañi mupuzo? (b) Ki sifi se ne si libelezi mutanga ya sepahala ni Sitopa sa hae se si Busa?
21 Ka 1918, Jesu Kreste ha n’a tatubile bao ba ne ba ipapata ku ba batanga ba hae, n’a fumani sikwata sa mwahal’a macaba sa Bakreste ba ne ba hatisa liniti za Bibele ze itusiswa mwa puteho ni kwande mwa musebezi wa ku kutaza. Ka 1919 kaniti luli ne ku ezahezi sina mwa n’a taluselize cimo Kreste kuli: “U na ni mbuyoti mutanga yo, nako y’a ka fita Mulen’a hae, a mu fumana a eza cwalo. Kaniti na mi bulelela, kuli u ka mu beya fa bukombwa bwa z’a luwile kaufela.” (Mateu 24:46, 47) Bona Bakreste ba niti bao ne ba keni mwa tabo ya Mulen’a bona. Bakeñisa kuli ne ba iponahalize ku ba ba ba “sepahala mwa linto ze nyinyani,” ne ba ketilwe ki Mulena kuli ba be ba ba “busa ze ñata.” (Mateu 25:21) Mutanga ya sepahala ni Sitopa sa hae se si Busa ne ba fitile fa ku ba ba ba tiile, ba ba itukiselize musebezi wa bona o yanduluzwi. Lu swanela ku ba ba ba tabile hakalo kuli seo ne si li cwalo, kakuli Bakreste ba ba sepahala ba fumana tuso ye tuna ku zwelela mwa musebezi wa buineelo wa mutanga ya sepahala ni Sitopa sa hae se si Busa!
Lisupo ze Tuna za ku Hupula
◻ Ki mañi y’a li Toho ya ba ndu ya Mulimu, mi yena Y’o u se a file m’ata a tamaiso ku mañi?
◻ Ki ufi musebezi wa ka nañungelele w’o Kreste n’a file sitopa sa mutanga?
◻ Ki sifi sitopa se siñwi sa ka nañunge- lele se ne si li teñi mwahal’a sitopa sa mutanga, mi misebezi ya sona ne li ifi?
◻ Kreste ha sa fitile ku to tatuba ba ndu ya Mulimu, ki mañi ya n’a fa sico sa kwa moya kwa lilama za yona?
◻ Sitopa se si Busa sa mwa lizazi la cwale ne si fitile cwañi fa ku ba teñi?
[Siswaniso se si fa likepe 10]
“Mutanga” wa mwa lilimo za mwa mwanda wa pili n’a na ni sitopa se si busa se ne si kopanyeleza baapositola ni maeluda ba mwa puteho ya Jerusalema