Mu Latelele Liseli la Lifasi

“Ya ni latelela . . . u ka ba ni liseli la bupilo.”—JOANI 8:12.

 1. Liseli ki la butokwa hahulu kamukwaufi?

KI SIKA mañi se ne lu ka eza ku si na liseli? Ha mu nahane ku zuha ka zazi le liñwi ni le liñwi la silimo kaufela ni ku talimana ni lififi ka lihora ze 24. Mu nahane lifasi le li si na mubala, kakuli ha ku si na liseli ha ku na mubala. Ka mo ku inezi fela, kabe ne ku si na liseli, ni luna ne lu si ke lwa ba teñi! Ki kabakalañi cwalo? Kakuli, mwa kezahalo ya ku ikezeza lico kwa limela ye bizwa photosynthesis, limela ze tala li itusisa liseli mwa ku eza lico ze lu ca—bubeke, miloho, ni miselo. Ki niti, ka linako ze ñwi lu ca nama ya lifolofolo. Kono zona lifolofolo zeo ne li cile limela kamba lifolofolo ze ñwi ze ne pila limela. Kacwalo, bupilo bwa luna bwa kwa mubili bu itingile ka ku tala fa liseli.

 2. Ki limbule lifi ze m’ata za liseli ze li teñi, mi seo si lu bulelela nto mañi ka za Jehova?

² Liseli la luna li zwa kwa lizazi, leo li li naleli. Nihailikuli lizazi la luna li tahisa liseli le liñata hahulu, lona niteñi ki naleli ya butuna bwa makutelakaufi fela. Ze ñata ki ze tuna hahulu ni ku fita. Mi sishañata sa linaleli seo lu pila ku sona, se si bizwa mulalambinda wa Milky Way, si na ni linaleli ze fitelela bolule b’a likiti ze mwanda. Fahalimu a seo, ku na ni bolule b’a likiti ze ñata za milalambinda mwa pupo kamukana. Ki bishañata-shañata kwa buñata hakalo bya linaleli! Ki buñata bo butuna hakalo bwa liseli le li zwa ku byona. Ki simbule se si m’ata hakalo sa liseli seo Jehova, ya n’a bupile zeo kaufela, a li sona! Isaya 40:26 i zibahaza kuli: “A mu talime lihalimu, mu buhe: Ya ezize linto zeo ki mañi? Ki Yena ya zamaisa limpi za zona ka mulao, ya li biza kaufela ka mabizo; ka butuna bwa mata a hae ni kabakala bulena bwa hae bo bu tiile, ha ku na ye tokwahala.”

Mufuta O Muñwi wa Liseli

 3. Liseli la kwa moya le li zwa ku Jehova ki la butokwa kamukwaufi?

³ Jehova hape ki Simbule sa mufuta o muñwi wa liseli, le li lu konisa ku ba ni pono ya kwa moya, monyehelo ya kwa moya. Dikishinari ye ñwi i talusa “ku monyehela” cwana: “Ku fa zibo: ku fa taelo; ku fa kutwisiso ye tuna ya kwa moya.” I talusa “ku monyehelwa” sina: “ku lukululwa kwa ku s’a ziba ni ku sa zibisiwa hande.” Ku monyehelwa kwa neku la kwa moya ko ku zwa ku Jehova ku fiwa ku luna ka zibo ye nepahezi ya se si mwa Linzwi la hae, yona Bibele. Seo ki sona se si lu konisa ku ziba seo Mulimu a li sona ni seo milelo ya hae ili sona. “Mulimu ya n’a ize: Liseli li benye mwa lififi, ki Yena ya benyisize mwa lipilu za luna liseli la zibo ya kanya ya Mulimu ye mwa pata ya Kreste.” (2 Makorinte 4:6) Kacwalo, liniti ze mwa Linzwi la Mulimu li lu lukulula kwa ku s’a ziba ni ku s’a zibiswa hande. Jesu n’a bulezi kuli: “Mu ka ziba niti, mi niti i ka mi lukulula.”—Joani 8:32.

 4, 5. Zibo ye zwa ku Jehova i sebeza cwañi sina liseli mwa bupilo bwa luna?

⁴ Jehova, yena Simbule sa monyehelo ya kwa moya ya niti, ki “Ya na ni butali kaufela.” (Jobo 37:16) Hape, Samu 119:105 i zibahaza ka za Mulimu kuli: “Linzwi la hao ki lumonyi lwa mwa mautu a ka, ki liseli la mwa nzila ya ka.” Kacwalo u kona ku monyehela kwa moya isiñi fela muhato o’ tatama wa mwa bupilo bwa luna kono hape ni nzila ye fapili. Ha ku si na seo, bupilo ne bu ka swana sina ku zamaisa motikala mwa mukwakwa o’ minyauka wa mwa malundu mwa busihu bo bu tezi lififi mi ku si na malaiti fa motikala kamba ko kuñwi ku sili. Liseli la kwa moya le li zwa ku Mulimu li konwa ku bapanyiwa kwa liseli le li fiwa ki malaiti a kwapili a motikala. Liseli li monyehela nzila ilikuli lu kone ku bona hande ko lu libile luli.

⁵ Bupolofita bo bu kwa Isaya 2:2-5 bu bonisa kuli mwa linako za luna Mulimu u sweli ku kubukanya mwa macaba kamukana batu ba ba bata monyehelo ya kwa moya ilikuli ba kone ku ituta ni ku sebelisa bulapeli bwa niti. Is 2 Timana 3 i bulela kuli: “U ka lu luta linzila za hae, lu zamaye mwa makululu a hae.” Is 2 Timana 5 i mema babati ba niti kuli: “A mu tahe, lu zamaye mwa liseli la [Jehova, NW].”

 6. Liseli le li zwa ku Jehova kwa nalulelule li ka lu isa kai?

⁶ Kacwalo, Jehova ki yena simbule sa mifuta ye mibeli ya liseli le li butokwa hahulu kwa bupilo: la kwa mubili ni la kwa moya. Liseli la kwa mubili li tusa mibili ya luna ya nama ku pila cwale, mwendi ka lilimo ze bat’o ba ze 70 kamba ze 80 kamba ze ñwi cwalo. Kono liseli la kwa moya li isa kwa bupilo bwa kamita mwa paradaisi ya fa lifasi-mubu. Ki ka ku ba fela sina mwa n’a bulelezi Jesu mwa tapelo ku Mulimu: “Bupilo bo bu sa feli, kikuli ba ku zibe, Wena, Mulimu a nosi wa niti, ni y’o lumile, yena Jesu Kreste.”—Joani 17:3.

Lifasi Le Li mwa Lififi la kwa Moya

 7. Ki kabakalañi ha lu tokwa monyehelo ya kwa moya cwale ku fita l’ili kaufela?

⁷ Kacenu lu tokwa liseli la kwa moya ku fita l’ili kaufela. Bupolofita bo bu cwale ka Mateu kauhanyo ya 24 ni 2 Timotea kauhanyo ya 3 bu bonisa kuli lu fakaufi ni mafelelezo a muinelo wo wa linto. Bona bupolofita b’o ni bo buñwi cwalo ne bu bulezi cimo ka za lika ze sabisa ze se ezahezi mwa linako za luna, ili ku lu zibisa kuli lu mwa “mazazi a maungulelo.” Ka buniti bwa bupolofita bo bu cwalo, lilimo za mwanda w’o li ipumani mwa likozi ze tatamani. Ku loba mulao ni mifilifili li hulile ku fita fa lipimo ze sabisa. Lindwa se li bulaile batu ba ba fitelela bolule b’a mwanda. Matuku, a’ cwale ka bo bu sabiwa hahulu bona bwa AIDS, a beya bolule-lule mwa lubeta, ba ba fitelela 160,000 se ba bulailwe ki AIDS mwa United States fela. Bupilo bwa mabasi bu sinyehile mi muzamao wa tobali o munde u’ ngiwa ku ba nto ya kwaikale.

 8. Ki muinelo mañi w’o cwale u talimani ni mufuta wa mutu, mi ki kabakalañi?

⁸ Ya n’a li muñoli yo muhulu wa Kopano ya ba Macaba, Javier Pérez de Cuéllar n’a bulezi kuli: “Muinelo wa lifasi u fa bupaki bo bu kolwisa hahulu bwa kuli bubotana [bu sweli ku sinya] mayemo a ku tamana hande kwa likwata za batu.” N’a lemuhile kuli: “Batu ba ba fitelela bolule ba ba sikiti cwale ba pila mwa bubotana bo butuna luli” ni kuli “seo si hulisize miinelo ye isa kwa lifapahano ze tuna. Ona “manyando a matuna ao,” ka mwa n’a bulelezi, “a nyinyafaza hahulu litatululo zeo milonga i kona ku sebelisa.” Mi mueteleli wa kopano ye ñwi ye na ni susuezo n’a zibahalize hape kuli: “But’ata bo butuna bo bu talimani ni nyangela ki bwa kuli se i bile ye s’a konwi ku zamaiswa.” Ki a niti cwañi manzwi a kwa Samu 146:3: “Mu si ke mwa isepisa ka malena, nihaiba ka bana ba batu, ba ba palelwa ku tusa.”

 9. Ki bomañi ba ba tahisa ka mutomo lififi le li kwahela mufuta wa mutu, mi ki mañi ya kona ku lu zwisa yona kukuezo yeo?

⁹ Muinelo kacenu u swana fela sina mo ne i bulelezi cimo Isaya 60:2 kuli: “Lififi ki le, li ka kwahela lifasi; lififi le lituna li kwahele macaba.” Lona lififi leo le li apesa buñata bo butuna bwa bayahi ba lifasi-mubu li ba teñi bakeñisa kuli ha ba ikungeli liseli la kwa moya le li zwa ku Jehova. Mi mutomo sakata wa lona lififi la kwa moya leo ki Satani Diabulosi ni badimona ba hae, lila ze tuna za Mulimu wa liseli. Ki bona “malen’a lifasi le, le li lififi.” (Maefese 6:12) Sina ka mo i bulelela 2 Makorinte 4:4, Diabulosi ki yena “mulimu wa lifasi le,” ili y’o a “foufalize kutwisiso ya bona, kuli ba si ke ba bonisezwa liseli la Evangeli ya kanya ya Kreste ye li siswaniso sa Mulimu.” Ha ku na puso ya mutu ye kona ku yundisa susuezo ya Satani fa lifasi. Ki Mulimu fela ya kona ku eza seo.

“Liseli Le Lituna”

10. Isaya n’a bulezi cimo cwañi ka za kuli mwa lizazi la luna liseli ne li ka benyisezwa kwa mufuta wa mutu?

¹⁰ Niteñi, hailif’o lififi le lituna li apesize buñata bwa mufuta wa mutu, Linzwi la Mulimu hape ne li polofitile kwa Isaya 60:2, 3 kuli: “Wena, [Jehova, NW] u ka ku pazulela, mi kanya ya hae i ka bonahala ku wena. Ba macaba ba ka ta kwa liseli la hao.” Seo si lumelelana ni bupolofita bo bu kwa Isaya kauhanyo ya 2, bo ne bu sepisize kuli bulapeli bwa niti bwa Jehova, bo bu monyehezwi ne bu ka tomiwa mwa linako ze za mafelelezo mi, sina ka mo li bulelela Is 2 litimana 2 ni 3, “macaba kaufela a ka ya kwateñi. Macaba a mañata a ka ya, inz’a li: A mu te, lu kambamele fa lilundu la [Jehova, NW],” f’o kikuli, kwa bulapeli bwa hae bwa niti bo bu pahami. Kacwalo nihailikuli lifasi li zamaiswa ki Satani, liseli le li zwa ku Mulimu li sweli ku benyiswa mi li sweli ku lukulula likwanamunu kwa lififi.

11. Ki mañi ya n’a ka ba ni mayemo a’ zwile mubano ka ku fitisisa mwa ku bonisa liseli la Jehova, mi Simioni n’a mu zibahalize cwañi?

¹¹ Bupolofita bo bu kwa Isaya 9:2 ne bu bulezi cimo kuli Mulimu n’a ka luma mutu yo muñwi mwa lifasi ku t’o benyisa liseli la hae. I bulela kuli: “Sicaba se ne si zamaya mwa lififi si boni liseli le lituna; liseli li pazulezi ba ba yahile mwa naha ya muluti wa lifu.” Yena “liseli le lituna” y’o ki Mubuleli wa Jehova, yena Jesu Kreste. Jesu n’a bulezi kuli: “Ki na liseli la lifasi; ya ni latelela h’a na ku zamaya mwa lififi, kono u ka ba ni liseli la bupilo.” (Joani 8:12) Seo ne si zibiwa ki ba bañwi mane Jesu niha n’a sa li mwanana yo munyinyani. Luka 2:25 i bulela kuli munna ya n’a bizwa Simioni “n’a lukile” ni kuli “Moya o Kenile n’o li ku yena.” Ha n’a boni Jesu a li mwanana yo munyinyani, Simioni n’a bulezi mwa tapelo ku Mulimu kuli: “Meto a ka a boni ku pilisa kwa hao, Ko u lukisize fapil’a macaba kaufela; Kuli ibe liseli le li bonisa macaba.”—Luka 2:30-32.

12. Ki l’ili mi ki kamukwaufi Jesu n’a kalisize ku zwisa kubo ya lififi le ne li apesize batu?

¹² Jesu n’a kalisize ku zwisa kubo ya lififi fa mufuta wa mutu hamulahonyana fela wa kolobezo ya hae. Mateu 4:12-16 i lu taluseza kuli seo ne si talelelize Isaya 9:1, 2, ye ne i bulezi ka za “liseli le lituna” le ne li ka kalisa ku benya fa batu ba ba zamaya mwa lififi la kwa moya. Mateu 4:17 i bulela kuli: “Ku zwa fo, Jesu a kala ku luta batu, a li: Mu bake, kakuli mubuso wa kwa lihalimu u sutelezi fakaufi.” Ka ku kutaza ka za taba ye nde ya Mubuso wa Mulimu, Jesu n’a file batu monyehelo ka za milelo ya Mulimu. N’a “tahisize mwa liseli bupilo ni ku sa shwa, ka Evangeli.”—2 Timotea 1:10.

13. Jesu n’a italusize cwañi, mi ki kabakalañi ha n’a kona ku eza seo ka buikolwiso bo bu cwalo?

¹³ Jesu n’a benyisize liseli la Mulimu ka ku sepahala. N’a bulezi kuli: “Ni tile mwa lifasi, na ni li liseli, kuli mutu ya lumela ku na, a si ke a ina mwa lififi. . . . Ha ni si ka ipulelela fela; kono Ndate ya ni lumile, ki Yena ya ni laezi se ni swanezi ku bulela, ni mukwa o ni bulela ka ona. Mi ni ziba kuli taelo ya hae ki bupilo bo bu sa feli.”—Joani 12:44-50.

‘Bupilo Ne Bu Li ka Yena’

14. Jesu u zibahazwa cwañi kwa Joani 1:1, 2?

¹⁴ Ee, Jehova n’a lumile Mwan’a hae fa lifasi-mubu ku ba liseli le li bonisa batu nzila ye isa kwa bupilo bwa ku ya ku ile. Mu lemuhe m’o seo si bonisezwa kwa Joani 1:1-16. Jn 1 Litimana 1 ni 2 li bala kuli: “Kwa simuluho ne ku na ni Linzwi, mi Linzwi n’a li ku Mulimu, mi Linzwi ne li [mulimu]. N’a li teñi ku Mulimu kwa simuluho.” Fa Joani u biza Jesu ili y’o na si ka fita kale fa ku ba mutu wa fa lifasi-mubu ka lilumbatina la “Linzwi.” Seo si bonisa musebezi wa n’a eza sina Mubuleli wa Jehova Mulimu. Mi Joani h’a bulela kuli “kwa simuluho ne ku na ni Linzwi,” ku talusa kuli Linzwi n’a li yena makalelo a misebezi ya Mulimu ya ku bupa, ili “toho ya libupiwa za Mulimu.” (Sinulo 3:14) Mayemo a hae a’ zwile mubano mwahal’a libupiwa za Mulimu kamukana a fa mutomo sakata wa kuli a bizwe “mulimu,” kamba ya m’ata. Isaya 9:6 i mu biza “Mulimu ya Mata,” kono isi Mulimu ya M’ata Kaufela.

15. Ki litaba lifi ze ekelizwe zeo Joani 1:3-5 i lu fa ka za Jesu?

¹⁵ Joani 1:3 i bulela kuli: “Linto kamukana li ezizwe ka yena; mi ku ze ezizwe, ha ku na se si ezizwe ku sa ezi yena.” Makolose 1:16 i bulela kuli “linto kamukana li ezizwe ka yena, ze kwa lihalimu, ni ze mwa lifasi.” Joani 1:4 i bulela kuli “bupilo ne bu li ku yena; mi Bupilo ne li liseli la batu.” Kacwalo ka Linzwi, mifuta ye miñwi kaufela ya bupilo ne i bupilwe; mi hape ka Mwan’a hae, Mulimu u konahalisa kuli mufuta wa mutu o’ na ni sibi, o’ shwa u fumane bupilo bo bu s’a feli. Ka buniti fela Jesu ki yena ya m’ata y’o Isaya 9:2 i biza “liseli le lituna.” Hape Joani 1:5 i bulela kuli: “Liseli la benya mwa lififi; mi lififi ha li si ka li [tula, NW].” Liseli li yemela niti ni ku luka, ka ku fapahana ni lififi, le li yemela mafosisa ni ku sa luka. Kacwalo Joani u bonisa kuli lififi ha li na ku tula liseli.

16. Joani Mukolobezi n’a supile cwañi kwa butuna bwa musebezi wa Jesu?

¹⁶ Joani u bulela kwa litimana 6 ku isa 9 kuli: “Kwa taha mutu ya n’a lumilwe ki Mulimu, libizo la hae ili Joani [Mukolobezi]. S’a n’a tezi ki bupaki, kuli a pake za Liseli, kuli kamukana ba lumele ka yena. [Joani] ne si yena Liseli, kono n’a tile ku paka za Liseli [Jesu]; Ne li Liseli la niti le li bonisa mutu kaufela ya taha mwa lifasi.” Joani n’a supa ku Mesiya ya n’a na ni ku taha mi n’a sikululezi balateleli ba hae ku Yena. Kwa nalulelule, batu kamukana ne ba filwe sibaka sa ku amuhela liseli. Kacwalo Jesu n’a si ka taha kwa ku t’o tusa fela Majuda kono kwa ku t’o tusa mufuta wa mutu kaufela—ba ba fumile kamba ba ba shebile, ku si na taba ni mushobo.

17. Joani 1:10, 11 i lu bulelela sika mañi ka za muinelo wa kwa moya wa Majuda ba mwa lizazi la Jesu?

¹⁷ Jn 1 Litimana 10 ni 11 li zwelapili ku bulela kuli: “N’a li mwa lifasi, mi lifasi ne li tahile ka yena, mi lifasi ha li si ka mu ziba. U tile habo, mi bahabo ha ba si ka mu amuhela.” Jesu, mwa ku ba teñi kwa hae pili a si ka ba mutu wa fa lifasi-mubu, ne li yena ka y’o lifasi la mufuta wa mutu ne li bupilwe. Nihakulicwalo, ha n’a li fa lifasi-mubu n’a hanilwe ki buñata bwa batu ba habo, bona Majuda. Ne ba sa lati kuli bumaswe ni buipi bwa bona bu tiswe fa ngandaleza. Ne ba lata lififi mwa sibaka sa ku lata liseli.

18. Joani 1:12, 13 i bonisa cwañi kuli ba bañwi ne ba ka kona ku ba bana ba Mulimu ba ba na ni sanda se si ipitezi?

¹⁸ Joani u bulela mwa Jn 1 litimana 12 ni 13 kuli: “Kono bona ba ba mu amuhezi, u ba file mata a ku fetuha bana ba Mulimu, bona ba ba lumela libizo la hae, Ba ba si ka pepwa ki mali, kamba ku lata kwa nama, kamba ku lata kwa mutu, kono ba ba pepilwe ki Mulimu.” Litimana ze li bonisa kuli kwa makalelo, balateleli ba Jesu ne ba si bana ba Mulimu. Pili Kreste a si ka taha kale fa lifasi-mubu, nihaiba bwana bo bu cwalo kamba sepo ye ñwi ya kwa lihalimu ne li si ka kwaluha kale kwa batu ba fa lifasi-mubu. Kono ka m’ata a sitabelo sa Kreste sa tiululo ku seo ba bonisa tumelo, batu ba bañwi ba fa lifasi-mubu ne ba añuzwi ku ba bana mi ne ba konile ku ba ni sepo ya ku ba ni bupilo sina malena hamoho ni Kreste mwa Mubuso wa kwa lihalimu wa Mulimu.

19. Ki kabakalañi Jesu h’a li mwa mayemo a mande ka ku fitisisa a ku benyisa liseli la Mulimu, sina ha ku bonisizwe kwa Joani 1:14?

¹⁹ Jn 1 Timana 14 i bulela kuli: “Mi Linzwi a ezwa nama, mi a t’o yaha ku luna a tezi sishemo ni niti; mi lwa buha kanya ya hae, ili kanya ye lukela Mwana wa libanda ya zwa ku Ndate.” Fa lifasi-mubu, Jesu n’a benyisize kanya ya Mulimu sina fela Mweli wa Mulimu mwa n’a ka konela. Kacwalo, ka nzila ye ipitezi, n’a li ya fitile hande ka ku fitisisa ku ze konisa za ku patulula Mulimu ni milelo ya Hae kwa batu.

20. Sina ka mo ku ñolezwi kwa Joani 1:15, ki sifi seo Joani Mukolobezi a lu bulelela ka za Jesu?

²⁰ Ka ku tatama, muapositola Joani u ñola kwa Jn 1 timana 15 kuli: “Joani [Mukolobezi] n’a paka za hae ha n’a huweleza, a li: Ki yena ye ne ni bulezi kuli ya ni taha mwamulaho wa ni fita; kakuli n’a li teñi pili ku na.” Joani Mukolobezi n’a pepilwe likweli ze bata i’ba ze silezi pili Jesu a si ka pepwa kale sina mutu wa fa lifasi-mubu. Kono Jesu n’a ezize misebezi ye miñata ku fita Joani, kuli mane n’a fitile Joani mwa nzila ye ñwi ni ye ñwi. Mi Joani n’a lumezi kuli Jesu n’a li teñi pili yena a si ka ba teñi kale, bakeñisa kuli Jesu n’a bile teñi pili a si ka ba kale mutu wa fa lifasi-mubu.

Limpo ze zwa ku Jehova

21. Ki kabakalañi Joani 1:16 ha i bulela kuli lu amuhezi “sishemo se si ekezwa fa sishemo”?

²¹ Joani 1:16 i bulela kuli: “Mi, mwa ku fuma kwa hae lu fumani kamukana sishemo se si ekezwa fa sishemo.” Nihailikuli batu ba pepezwi mwa sibi kabakala ku si hoza ku Adama, Jehova u lela ku sinya muinelo wo wa linto o’ maswe, ku punyusa bolule-lule ba ba kena mwa lifasi le linca, ku zusa bafu, ni ku zwisa teñi sibi ni lifu, ili ze ka tahisa bupilo bo bu sa feli fa paradaisi ya lifasi-mubu. Limbuyoti zeo kaufela ki za ka sishemo fela, ze si ka fumanwa sina tifo kwa batu ba ba mwa sibi. Ki limpo ze zwa ku Jehova ka Kreste.

22. (a) Ki sifi seo mpo ya Mulimu ye tuna ka ku fitisisa i konahalisa? (b) Ki memo mañi ye lu fiwa mwa buka ya mafelelezo ya Bibele?

²² Ki ifi mpo ye tuna ka ku fitisisa ye konahalisa zeo kaufela? “Mulimu u latile lifasi [la mufuta wa mutu] hahulu, mane u li file Mwan’a hae wa libanda, kuli mutu ufi kamba ufi ya lumela ku yena a si ke a shwa, kono a be ni bupilo bo bu sa feli.” (Joani 3:16) Kacwalo, zibo ye nepahezi ya Mulimu ni Mwan’a hae, “Mulen’a bupilo,” ki ya butokwa hahulu ku bao ba ba bata liseli la kwa moya ni bupilo bo bu s’a feli. (Likezo 3:15) Ki ka libaka leo buka ya mafelelezo ya Bibele ha i fa memo ye tatama ku bao kaufela ba ba lata niti ni ba ba bata bupilo ye li: “Taha! Mi ni yena ya utwa a bulele, a li: Taha! Mi ya shwile linyolwa a tahe; ya lata, a nge fela kwa mezi a bupilo.”—Sinulo 22:17.

23. Ki lika mañi zeo batu ba ba swana sina lingu ba ka eza ha ba taha kwa liseli?

²³ Batu ba ba ikokobeza, ba ba swana sina lingu ha ba na ku taha fela kwa liseli la lifasi kono ba ka latelela liseli leo: “Lingu za mu latelela; kakuli li ziba [mulumo wa niti ye mwa] linzwi la hae.” (Joani 10:4) Ka buniti luli, ba tabela ku “[hata] mw’a n’a hatile” kakuli ba ziba kuli ku eza cwalo ku ka talusa bupilo bo bu s’a feli ku bona.—1 Pitrosi 2:21.

Ne Mu K’a Alaba Cwañi?

◻ Ki ifi mifuta ye mibeli ya liseli le li zwa ku Jehova?

◻ Ki kabakalañi monyehelo ya kwa moya haili ya butokwa cwalo kacenu?

◻ Ki ka nzila ifi Jesu n’a li “liseli le lituna”?

◻ Ki sifi seo Joani kauhanyo 1 i lu bulelela ka za Jesu?

◻ Ki limpo mañi ze ya ku ba ba latelela liseli la lifasi?

[Siswaniso se si fa likepe 10]

Simioni n’a bizize Jesu kuli ki “liseli le li bonisa macaba”