Ku Zamaya ka Butali kwa Neku la Lifasi

“Mu zamaye ka [butali, NW] ni ba ba kwande.”—MAKOLOSE 4:5.

 1. Bakreste ba kwa makalelo ne ba talimani ni nto mañi, mi ki kelezo ifi yeo Paulusi n’a file kwa puteho ya mwa Kolose?

BAKRESTE ba kwa makalelo ba ne ba pila mwa mileneñi ya kalulo ya lifasi ya Roma ka ku zwelapili ne ba talimana ni ku lapela milimu ya maswaniso, ku bata minyaka kwa ka muzamao o maswe, ni mikiti ni lizo za sihedeni. Ba ne ba pila mwa Kolose, muleneñi o ne u li mwa kalulo ya fa sihali-hali sa wiko ya Asia Minor, ku si na kakanyo ne ba talimana ni bulapeli bwa me ya li mulimu wa musali ni tumelo ya balimu ya Mafrigia ba mwa sibaka m’o, lituto za mihupulo ya butu za sihedeni za bayahi ba Magerike, ni bulapeli bwa Sijuda bo ne bu li mwa ndandanda ya Majuda. Muapositola Paulusi n’a elelize puteho ya Sikreste kuli ba “zamaye ka butali” kwa neku la “ba ba kwande” ba ba cwalo.—Makolose 4:5.

 2. Ki kabakalañi Lipaki za Jehova kacenu ha ba tokwa ku zamaya ka butali kwa neku la ba ba kwande?

² Kacenu, Lipaki za Jehova ba talimana ni likezo ze fosahezi ze swana, mi mane ni lika ze ñwi ze ñata. Kacwalo, ni bona ba tokwa ku bonisa butali mwa liswalisano za bona ni ba ba kwande a puteho ya niti ya Sikreste. Ba bañata mwa likopano za bulapeli ni za bupolitiki hamohocwalo ni ze hasanya makande b’a ba lwanisa. Ba bañwi ba bao, ibe ka ku ba lwanisa ko ku iponelwa hande-nde kamba, hañata, ka liakalezo ze maswe, ba lika ku sinya libizo la Lipaki za Jehova ni ku tahisa kuli ba bonwe bumaswe. Sina fela Bakreste ba kwa makalelo ka mukwa o si ka luka ha ne ba bonwa sina “tuto ye keluhile” ye lubeta ili ye na ni tukufalelo ye si ka nahanisiswa hande, Lipaki za Jehova kacenu hañata ki bona ba ba s’a ngiwi hande ni ku s’a utwisisiwa.—Likezo 24:14; 1 Pitrosi 4:4.

Ku Tula ku S’a Ngiwa Hande

 3, 4. (a) Ki kabakalañi Bakreste ba niti ni kamuta ha ba si ke ba latiwa ki lifasi, kono ki sika mañi se lu swanela ku lika ku eza? (b) Ki sifi seo muñoli yo muñwi n’a ñozi ka za Lipaki za Jehova ba ne ba kwalezwi mwa munganda wa tukufazo wa Nazi?

³ Bakreste ba niti ha ba libeleli ku latiwa ki lifasi, leo, ka ku ya ka muapositola Joani, “li lapalezi mwatas’a ya maswe.” (1 Joani 5:19) Nihakulicwalo, Bibele i susueza Bakreste ku lika ka t’ata ku tahisa batu ka buñwi kwa lineku la Jehova ni bulapeli bwa hae bo bu kenile. Lu eza seo ka ku fa bupaki ko ku nongile fa taba mi hape ni ka muzamao wa luna o munde. Muapositola Pitrosi n’a ñozi kuli: “Mu be ni muzamao o munde mwahali a bahedeni, kuli bakeñisa litaba ze ba mi seba ka zona, inge ki mina lisinyi, ba lemuhe misebezi ya mina ye minde, mi ba lumbe Mulimu zazi l’a ka ba potela.”—1 Pitrosi 2:12.

⁴ Mwa buka ya hae ye bizwa Forgive—But Do Not Forget, muñoli Sylvia Salvesen n’a bulezi ka za basali ba ne ba li Lipaki ba n’a tamilwe ni bona mwa munganda wa tukufazo wa Nazi: “Ba babeli bao, Käthe ni Margarethe, ni ba bañwi ba bañata, ne ba ni tusize hahulu, isiñi fela ka tumelo ya bona kono mwa litaba ze sebeza. Ne ba lu fumanezi masila a pili a’ kenile a ne lu bile ni ona a fa litombo za luna . . . Ka bukuswani ne lu ipumani mwahal’a batu ba ne ba lu lakaleza ze nde, ili ba ne ba bonisa maikuto a bona a’ silikani ka likezo za bona.” Ki bupaki bo bunde hakalo bo bu zwa ku “ba ba kwande”!

 5, 6. (a) Ki musebezi mañi w’o Kreste a sweli ku peta ka nako ye, mi ki sika mañi se lu s’a swaneli ku libala? (b) Ki ufi o’ swanela ku ba mubonelo wa luna kwa batu ba lifasi, mi ki kabakalañi?

⁵ Lu kona ku eza ze ñata mwa ku sinya mubonelo o maswe ka nzila ye butali ka yeo lu ipuluka ku ba ba kwande. Ki niti, lu pila ka nako yeo Mulen’a luna y’a busa, Kreste Jesu, a sweli ku ketahanya batu ba macaba, “sina mulisana h’a keta lingu mwa lipuli.” (Mateu 25:32) Kono ni kamuta lu si ke lwa libala kuli Kreste ki yena Muatuli; ki yena y’a atula ka za ba ba li “lingu” ni ba ba li “lipuli.”—Joani 5:22.

⁶ Seo si swanela ku susueza mubonelo wa luna ku ba ba si kalulo ya kopano ya Jehova. Ne lu kana lwa b’a nga ku ba basilifasi, kono ki ba ba li kalulo ya lifasi la mufuta wa mutu leo “Mulimu [a] latile . . . hahulu, mane u li file Mwan’a hae wa libanda, kuli mutu ufi kamba ufi ya lumela ku yena a si ke a shwa, kono a be ni bupilo bo bu sa feli.” (Joani 3:16) Ki ko kunde hahulu k’u nga batu sina ba ba ka ba lingu ku fita ku ba atula ka buikuhumuso kuli ki lipuli. Ba bañwi bao ka nako ye ñwi ne ba lwanisa niti ka situhu cwale se li Lipaki ba ba ineezi. Mi buñata bwa bao pili ne ba hohilwe ki likezo za sishemo, pili ba si k’a nga kale muhato kwa ku kutaza kufi kamba kufi ko ku nongile fa taba. Sina ka mutala, mu bone siswaniso se si fa likepe 17.

Ba Ba Na ni Cisehelo, Isiñi Mandunda

 7. Ki nyazo ifi yeo papa n’a bonisize, kono ki puzo ifi ye ne lu kana lwa buza?

⁷ Papa John Paul II n’a nyazize lituto ze keluhile ka nañungelele, mi sihulu Lipaki za Jehova, ha n’a bulezi kuli: “Cisehelo ye bata i’ba ya ka mandunda ka yeo ba bañwi ba bata balapeli ba banca, ku ya fa ndu ni ndu, kamba ku yemisa bazamai fa likokozo za mikwakwa, ki sipamesho fela sa cisehelo ye tiile ya baapositola ni balumiwa se si eziwa ki ba lituto ze keluhile.” Ne ku kana kwa buziwa kuli, Haiba ya luna ki “sipamesho fela sa cisehelo ye tiile ya baapositola ni balumiwa,” cisehelo luli ya ku hasanya evangeli i fumaneha kai? Ka buniti fela haki mwahal’a Makatolika kamba, mane, mwahal’a Maprotesitanti kamba lilama za likeleke za Orthodox.

 8. Lu swanela ku peta cwañi bupaki bwa luna bwa fa ndu ni ndu, mi lu sepa ku ba ni ze zwa mwateñi lifi?

⁸ Nihakulicwalo, kuli lu tise fa ngandaleza buhata bwa linyazo lifi kamba lifi ka za mandunda ze tahiswa fa bupaki bwa luna, kamita lu swanela ku ba ni sishemo, ba ba likute, ni ba ba silikani ha lu atumela batu. Mulutiwa Jakobo n’a ñozi kuli: “Kana ku mina ku na ni ya na ni butali ni kutwisiso? A bonahalise ka muzamao wa hae o munde kuli misebezi ya hae i ezwa ka musa o lukela mutu ya butali.” (Jakobo 3:13) Muapositola Paulusi u lu eleza ka ku tiya kuli lu “sabe lindwa.” (Tite 3:2) Sina ka mutala, ku fita kuli lu nyaze ka ku tala litumelo za mutu ye lu fa bupaki ku yena, kana ne i si ke ya ba nto ye nde ku bonisa cisehelo ye buniti kwa maikuto a hae? Mi cwale mu bulelele mutu y’o taba ye nde ka mo i inezi mwa Bibele. Ka ku ikungela muatumelelo o tiile ni ku bonisa likute le li swanela kwa batu ba litumelo li sili, lu ka ba tusa ku ba ni mubonelo o munde ni ku fita wa ku teeleza, mi mane mwendi ba ka lemuha butokwa bwa lushango lwa Bibele. Se si zwa mwateñi ne si kana sa ba sa kuli ba bañwi ne ba kana ba taha “mi ba lumbe Mulimu.”—1 Pitrosi 2:12.

 9. Lu kona ku sebelisa cwañi kelezo ya n’a file Paulusi (a) kwa Makolose 4:5? (b) kwa Makolose 4:6?

⁹ Muapositola Paulusi n’a elelize kuli: “Mu zamaye ka butali ni ba ba kwande, mu nze mu yolisa linako.” (Makolose 4:5) Ha n’a talusa pulelo ye ya kwa mafelelezo, J. B. Lightfoot n’a ñozi kuli: “Mu si ke mwa bolomokiwa ki nako ye nde ifi kamba ifi, ya ku bulela ni ku eza nto ye neikana ya zwisezapili mulelo wa Mulimu.” (Za musiyamo ki za luna.) Ee, lu lukela ku itukiseza ka manzwi ni likezo mwa nako ye swanela. Butali bo bu cwalo hape bu ama ku keta nako ya lizazi ye swanela ya ku pota. Haiba lushango lwa luna lu haniwa, kana ki ka libaka la kuli batu ha ba itebuhi lona, kamba kana ki ka libaka la kuli lu tile ka nako ye kona ku ba ye s’a swaneli? Paulusi hape n’a ñozi kuli: “Mubulelelo wa mina ibe o na ni musa kamita, o lungilwe lizwai, kuli mu zibe mo mu lukela ku alabela mutu kaufela.” (Makolose 4:6) Seo si tokwa buitukisezo bwa ka bunako ni lilato la niti la ku lata muyahwa ni yena. Haike kamita lu fitise lushango lwa Mubuso ka ku ba ni musa.

Ku Ba ni Likute ni ku “Lukela ku Eza Misebezi Kaufela ye Minde”

10. (a) Ki kelezo mañi yeo muapositola Paulusi n’a file kwa Bakreste ba ne ba pila mwa Kreta? (b) Lipaki za Jehova ba bile cwañi mutala o munde mwa ku latelela kelezo ya Paulusi?

¹⁰ Ha lu koni ku sheng’oka likuka za Bibele. Hape, ha lu swaneli ku eza likananisano ze sa tokwahali fa lipuzo ze s’a ami busepahali bwa Sikreste. Muapositola Paulusi n’a ñozi kuli: “Hupulisa balumeli [Bakreste mwa Kreta] kuli ba ipeye kwatas’a ba ba busa, ni kwatas’a malena; ba ye ka mulao; ibe ba ba lukela ku eza misebezi kaufela ye minde; Ba si ke ba nyefula mutu; ba sabe lindwa; ba be ni makeke; ibe ba ba na ni musa hahulu kwa batu kaufela.” (Tite 3:1, 2) C’aziba wa litaba za mwa Bibele E. F. Scott n’a ñozi ka za liñolo leo kuli: “Bakreste ne ba s’a swaneli fela ku ipeya ku utwa ba m’ata a tamaiso, kono ba lukela ku itukiseza musebezi o munde ufi kamba ufi. Seo . . . si talusa kuli, haiba ku tokwahala ku ba cwalo, Bakreste ba swanela ku ba mwahal’a ba ba kwapili mwa ku bonisa moya wa ku tusa ba ba bañwi. Kamita ne ku ka ba ni ku taha kwa mililo, likozi, likayamana la mifuta ye fitana-fitana, ili f’o bayahi ba bande kaufela ne ba ka lakaza ku tusa bomuyahwa ni bona.” Mwahal’a lifasi kaufela se ku bile ni linako ze ñata za ku ba teñi kwa likayamana mi Lipaki za Jehova ba bile mwahal’a ba pili ku eza misebezi ya kimululo. Ba tusize isiñi fela mizwale ba bona kono hape ni ba ba kwande.

11, 12. (a) Bakreste ba swanela k’u nga cwañi muhato ku ba m’ata a tamaiso? (b) Ku ipeya kwatas’a ba m’ata a tamaiso ku kopanyeleza nto mañi ha ku amiwa kwa ku yaha Mandu a Mubuso?

¹¹ Taba ye swana ye zwelela mwa liñolo la Paulusi leo ne li ya ku Tite hape i bonisa ka ku tala butokwa bwa ku tahisa mubonelo wa likute ku ba m’ata a tamaiso. Bakreste ba banca ili bao bakeñisa mayemo a bona a buikambuso ba fita fa ku biziwa fapil’a baatuli ba swanela ku mamela hahulu kuli ba zamaye ka butali ku ba ba kwande. Ba kona ku eza ze ñata mwa ku fa mubonelo o muñwi fa libizo la batu ba Jehova ka mubonahalelo wa bona, muipulukelo wa bona, ni ka nzila ye ba bulela ka yona ku ba m’ata a tamaiso ba ba cwalo. Ba swanela ‘ku kuteka ya swanelwa ki ku kutekwa,’ mi ba ikalabele ka likute le li tungile.—Maroma 13:1-7; 1 Pitrosi 2:17; 3:15.

¹² “Malena” ba kopanyeleza cwalo ni bazamaisi ba mulonga ba fa sibaka. Cwale bakeñisa kuli Mandu a Mubuso a mañata a sweli ku yahiwa, ku sebelisana ni ba m’ata a tamaiso ba fa sibaka ha ku konwi ku pimiwa. Hañata, maeluda ba talimana ni ku s’a ngiwa hande. Kono se ku fumanwi kuli mwa sibaka m’o bayemeli ba puteho ba toma liswalisano ze nde ni ba m’ata a tamaiso ni ku swalisana ni katengo ka ka lela za miyaho ya tolopo, ku s’a ngiwa hande k’o ku kona ku zwisiwa teñi. Hañata bupaki bo bunde bw’a fiwa kwa batu bao ka nako ya kwamulaho ne ba s’a zibi se siñwi kamba ne ba ziba ze nyinyani fela ka za Lipaki za Jehova ni lushango lwa bona.

‘Ha ku Konahala, Mu Pilisane mwa Kozo ni Batu Kaufela’

13, 14. Ki kelezo mañi yeo Paulusi n’a file kwa Bakreste ba mwa Roma, mi lu kona ku i sebelisa cwañi mwa liswalisano za luna ni ba ba kwande?

¹³ Paulusi n’a file kelezo ye tatama ye kwa Bakreste ba ne ba pila mwa Roma ya bahedeni: “Mu si ke mwa kutisa bumaswe ka bumaswe; mu tokomele ku bata ze nde mwa meto a batu kaufela. Ha ku konahala, mi haili ka mina, mu pilisane mwa kozo ni batu kaufela. Balatiwa, mu si ke mwa kutisa bumaswe ili mina, kono mu fe buhali sibaka; kakuli ku ñozwi kuli: Ku likanyisa ki kwa ka, ki Na ni ka kutisa, ku bulela [Jehova, NW]. Cwale, ya ku toile h’a lapile, u mu fe lico; h’a shwile linyolwa u mu nwise; kakuli ha u eza cwalo u ka kubukanya mashala a’ tuka fa toho ya hae. U si ke wa tulwa ki bumaswe, kono u tule bumaswe ka bunde.”—Maroma 12:17-21.

¹⁴ Mwa liswalisano za luna ni ba kwande, luna ka ku ba Bakreste ba niti lu talimana ni balwanisi ka ku s’a kona ku pima seo. Mwa liñolo le li fahalimu, Paulusi u bonisa kuli nzila ya butali ki ku lika ka t’ata ku tula twaniso ka likezo za sishemo. Ka ku swana sina mashala a mulilo, zona likezo za sishemo zeo ne li kana za felisa mayemo a ku ba mwa twaniso ni ku tahisa mulwanisi mwa ku ba ni mubonelo o’ sishemo kwa batu ba Jehova, mwendi mane ni ku zusulusa cisehelo ya hae kwa taba ye nde. Seo muta si ezahala, bumaswe bu tulwa ka bunde.

15. Ki l’ili f’o Bakreste ba swanela ku tokomela hahulu ku zamaya ka butali ni ba ba kwande?

¹⁵ Ku zamaya ka butali ku ba ba kwande ki ko ku butokwa hahulu mwa mandu m’o yo muñwi wa bosinyalana a si k’a amuhela kale niti. Ku mamela likuka za Bibele ku tahisa banna ba bande ni ku fita, basali ba bande ni ku fita, bondate ba bande ni ku fita, bome ba bande ni ku fita, ni bana ba ba ipeya ku utwa ni ba ba sebeza ka t’ata kwa sikolo. Y’a si mulumeli u swanela ku kona ku bona ku ama ko kunde k’o likuka za Bibele li ba ni kona ku mulumeli. Kacwalo, ba bañwi “ba koliswe ki mizamao” ya lilama za lubasi ba ba ineezi.—1 Pitrosi 3:1, 2.

‘Ku Eza Batu Kaufela Hande’

16, 17. (a) Ki matabelo mañi a’ tabelwa ki Mulimu? (b) Lu swanela cwañi ku ‘eza hande’ mizwale ba luna mi hape ni ba ba kwande?

¹⁶ Bunde bo butuna ka ku fitisisa bo lu kona ku ezeza muyahwa ni luna ki ku mu tiseza lushango lwa bupilo ni ku mu luta ka za ku tahisa sinca kutwano ni Jehova ka Jesu Kreste. (Maroma 5:8-11) Kacwalo muapositola Paulusi u lu bulelela kuli: “Ka Jesu, lu tiseze Mulimu sitabelo sa milumbeko, kikuli bupaki bo bu zwa mwa milomo ye lumba Libizo la hae.” (Maheberu 13:15) Paulusi u ekeza kuli: “Mu si ke mwa libala ku eza ba bañwi hande, ni ku fana; kakuli Mulimu u tabela matabelo a cwalo.” (Maheberu 13:16) Fahalimu a ku fa bupaki kwa luna kwa fa nyangela, ha lu swaneli ku libala “ku eza ba bañwi hande.” Ki kalulo ye tiile ya matabelo a’ tabelwa ki Mulimu.

¹⁷ Ka taho, lu eza hande mizwale ba luna ba kwa moya, bao ne ba kana ba ba mwa butokwi bwa maikuto, kwa moya, ni kwa mubili, kamba bwa liitusiso ze ñwi za kwa mubili. Paulusi n’a bonisize seo ha n’a ñozi kuli: “Ha lu sa na ni sibaka, lu eze batu kaufela hande, sihulu banabahabo luna ba balumeli.” (Magalata 6:10; Jakobo 2:15, 16) Nihakulicwalo, ha lu swaneli ku libala manzwi a kuli, “Lu eze batu kaufela hande.” Kezo ya sishemo ku wahabo luna, muyahwa ni luna, kamba ye lu beleka ni yena ne i ka eza ze ñata hahulu mwa ku zwisa s’aluluti ni ku kwalula pilu ya mutu y’o kwa niti.

18. (a) Ki likozi mañi ze lu swanela ku pima? (b) Lu kona ku itusisa cwañi bunde bwa luna bwa Sikreste sina nto ye yemela musebezi wa luna wa ku fa bupaki fa nyangela?

¹⁸ Kuli lu eze seo, ha lu tokwi ku ba balikani ba batuna ba bao ba ba kwande. Liswalisano ze cwalo li kona ku tahisa kozi. (1 Makorinte 15:33) Mi ha ku na mulelo wa ku ba balikani ba lifasi. (Jakobo 4:4) Kono bunde bwa luna bwa Sikreste bu kona ku yemela ku kutaza kwa luna. Mwa linaha ze ñwi ku sweli ku zwelapili ku ba ko ku t’ata ku bulela kwa batu kwa mandu a bona. Miyaho ye miñwi ye shangatami i silelelizwe ka lipangaliko z’e lu palelwisa ku bonana ni ba ba pila ku yona. Mwa linaha ze zwezipili luwaile lu fa nzila ye ñwi ya ku kutaza ka yona. Mwa linaha ze ñata ku kutaza mwa mikwakwa kw’a konwa ku eziwa. Niteñi, mwa linaha kaufela, ku ba ya tabisa, ya silikani, sishemo, ni ku tusa ba bañwi ku kwalula sibaka sa ku zwisa s’aluluti ni ku fa bupaki bo bunde.

Ku Kuzisa Balwanisi

19. (a) Bakeñisa kuli ha lu landalali fa ku tabisa batu, lu kona ku libelela nto mañi? (b) Lu swanela ku lika cwañi ka t’ata ku latelela mutala wa Daniele ni ku sebelisa kelezo ya Pitrosi?

¹⁹ Lipaki za Jehova haki ba ba landalala fa ku tabisa batu kamba ku ba saba. (Liproverbia 29:25; Maefese 6:6) Ba lemuha ka ku tala kuli ku si na taba ni buikatazo bwa bona kamukana bwa ku ba mitala ye minde mwa ku lifa mitelo ni ku ba bayahi ba bande, balwanisi ba ka hasanya buhata bo bu holofaza ni ku bulela ka ku ba nyaziseza. (1 Pitrosi 3:16) Ka ku ziba seo, ba lika ku likanyisa Daniele, ka za y’o lila za hae ne ba bulezi kuli: “Ha lu na ku fumanela Daniele libaka la ku mu tameleza, haisi ha lu ka mu tama ka taba ya mulao wa Mulimu wa hae.” (Daniele 6:5) Ni kamuta ha lu na ku sheng’oka likuka za Bibele kuli lu tabise batu. Kwa lineku le liñwi, ha lu bati ku bulaelwa se lu lumela. Lu lika ka t’ata ku pila ka kozo ni ku utwa kelezo ya muapositola ye li: “Ki sona s’a lata Mulimu, kuli ka ku eza hande, mu tibe milomo ya batu ba likuba, ba ba sa zibi se siñwi.”—1 Pitrosi 2:15.

20. (a) Ki nto mañi ye lu lumela ka ku tiya, mi ki susuezo mañi yeo Jesu n’a lu file? (b) Lu kona cwañi ku zwelapili ku zamaya ka butali ni ba ba kwande?

²⁰ Lu lumela ka ku tiya kuli mayemo a luna a ku ikauhanya kwa lifasi ki a’ lumelelana ka ku tala ni Bibele. A yemelwa ki taba ya kwaikale ya Bakreste ba mwa lilimo za mwanda wa pili. Lu tiiswa pilu ki manzwi a Jesu a’ li: “Mu ka ba ni manyando mwa lifasi; kono mu tiye lipilu, ni tuzi lifasi.” (Joani 16:33) Ha lu sabi. “Ki mañi ya ka mi eza maswe ha mu tukufalelwa bunde? Kono niha mu ka utwiswa butuku kabakala niti, fo mu na ni mbuyoti. Mu si ke mwa saba ku sabisa kwa bona, mu si ke mwa filikana; Kono mwa lipilu za mina mu kenise Kreste, Mulena; mu itukiseze kamita ku ikalabela ku ya ka mi buza sepo ye li teñi ku mina, inze mu eza ka musa ni likute.” (1 Pitrosi 3:13-15) Ha lu nze lu eza ka nzila yeo, lu ka zwelapili ku zamaya ka butali ku ba ba kwande.

Ka Mulelo wa ku Lundulula

◻ Ki kabakalañi Lipaki za Jehova ha ba tokwa ku zamaya ka butali ni ba ba kwande?

◻ Ki kabakalañi Bakreste ba niti ni kamuta ha ba sa koni ku sepa ku latiwa ki lifasi, kono ki nto mañi ye ba swanela ku lika ku eza?

◻ Ki ufi o swanela ku ba mubonelo wa luna kwa batu ba kwande, mi ki kabakalañi?

◻ Ki kabakalañi ha lu swanela ku ‘eza hande’ isiñi fela mizwale ba luna kono hape ni ba ba kwande?

◻ Ku zamaya kwa luna ka butali ni ba ba kwande ku kona ku lu tusa cwañi mwa ku fa bupaki kwa luna fa nyangela?

[Siswaniso se si fa likepe 19]

Misebezi ya sishemo ya Sikreste i kona ku eza ze ñata mwa ku zwisa s’aluluti

[Siswaniso se si fa likepe 22]

Bakreste ba swanela ku “itukiseza musebezi o munde kaufela”