“Muselo Wa Moya” U Lumbekisa Mulimu

“Sa ka lumbiwa Ndate ka sona kiha mu beya muselo hahulu.”—JOA. 15:8.

1, 2. (a) Ki kolo ifi ye lu na ni yona? (b) Ki ifi mpo ya lu fa Jehova ye lu konisa ku mu sebeleza hande?

HA MU nyake mitala ye mibeli ye: Musali yo muñwi wa Sikreste u lemuha kuli kaizeli yo muñwi wa mwanana u bonahala ku bilaezwa ki nto ye ñwi. U lumelelana ni yena kuli ba sebeze hamoho mwa sebelezo ya mwa simu. Ha ba nze ba sebeza hamoho mwa simu, kaizeli wa mwanana u kalisa ku talusa ze mu bilaeza. Hasamulaho ka lona lizazi leo, kaizeli wa mwanana u itumela ku Jehova mwa tapelo kabakala tuso ya naa filwe ki kaizeli yo muhulu yo kakuli naa fumani tuso ya naa tokwa. Mwa sibaka se siñwi ku na ni mutu ni musalaa hae be ne ba ilo kutaleza mwa naha i sili mi kihona ba sa zo kuta. Ha ba nze ba ikola siango ni ba bañwi, ba kandeka ka tabo ze ba iponezi, mi muzwale yo muñwi wa mwanana wa teeleza inze a kuzize. Lilimonyana hasamulaho, muzwale yo ha nze a itukiseza ku ya kwa lumezwi, u hupula mutu ni musalaa hae bao ni ze ne ba kandekile ze ne mu susumelize ku ba mulumiwa.

² Mwendi mitala yeo i mi hupulisa mutu yo muñwi ya kile a mi susumeza kamba ye mu kile mwa susumeza. Ki niti kuli haki hañata bupilo bwa mutu bu cinciwanga ki ku ambola feela ni yena hañwi, kono ka zazi ni zazi lu banga ni kolo ya ku susueza ba bañwi ni ku ba tiisa. Mu nahane kuli kambe ne ku na ni nto ye ñwi ye ne ka mi konisa hande ku tusa hahulu mizwale ni likaizeli ba mina ni ku tahisa kuli mu itusiswe hahulu ki Mulimu. Kana ne mu si ke mwa tabela ku fiwa nto yeo? Kaniti Jehova u lu fanga mpo ye cwalo, ili moya wa hae o kenile. (Luka 11:13) Moya wa Mulimu ha u nze u sebeza ku luna, u tahisa kuli lu be ni tulemeno to tu lu tusa ku peta hande sebelezo ya luna ku Mulimu. Haki mpo kwa bunde!—Mu bale Magalata 5:22, 23.

 3. (a) Lu lumbekisa cwañi Mulimu ha lu ikataza ku ba ni “muselo wa Moya”? (b) Ki lipuzo lifi ze lu ka nyakisisa?

³ Tulemeno to tu tahiswa ki moya o kenile wo tu bonisa mwa inezi Jehova Mulimu, yena Muñaa moya wo. (Makolo. 3:9, 10) Jesu naa bonisize libaka la butokwa Bakreste ha ba swanela ku likanyisa Mulimu ha naa bulelezi baapositola ba hae kuli: “Sa ka lumbiwa Ndate ka sona kiha mu beya muselo hahulu.”a (Joa. 15:8) Ha lu nze lu ikataza ku ba ni “muselo wa Moya,” ze u ka tahisa ku luna li ka bonahala ka mubulelelo ni ka likezo za luna, mi zeo li ka lumbekisa Mulimu wa luna. (Mat. 5:16) Muselo wa moya u shutana cwañi ni mikwa ya lifasi la Satani? Lu kona cwañi ku ba ni muselo wa moya? Ki kabakalañi ku eza cwalo ha ku kona ku lu bela taata? Lu ka alaba lipuzo ze ha lu nze lu nyakisisa likalulo za pili ze talu za muselo wa moya, ili lilato, tabo, ni kozo.

Lilato le li Swana ni la Mulimu

 4. Jesu naa lutile balateleli ba hae kuli ba bonisange lilato le li cwañi?

⁴ Lilato le li tahiswa ki moya o kenile li shutana hahulu ni lilato le li atile mwa lifasi. Kamukwaufi? Kakuli lilato leo li swana ni la bonisa Mulimu. Jesu naa koñomekile shutano yeo mwa Ngambolo ya fa Lilundu. (Mu bale Mateu 5:43-48.) Naa bulezi kuli nihaiba baezalibi ba ezanga ba bañwi ka ku ya ka mo ba ba ezeza ni bona. Ba ba bonisa lilato le li cwalo ha ba itomboli kono ba eza feela ba bañwi hande bakeñisa kuli ni bona ne ba ba ezize hande. Haiba lu bata ku ba “bana ba Ndataa [luna] ya kwa lihalimu” lu swanela ku shutana ni ba ba eza cwalo. Ku fita ku eza ba bañwi sina mo ba lu ezeza, lu swanela ku ba nga sina mwa ba ngela Jehova ni ku ba eza sina mwa ba ezeza. Kono lu kona ku lata cwañi lila za luna ka ku ya ka taelo ya Jesu?

 5. Lu kona ku bonisa cwañi lilato ku ba ba lu nyandisa?

⁵ Ha mu nyake mutala o muñwi wa mwa Bibele. Bo Paulusi ni Silasi ha ne ba nze ba kutaleza mwa Filipi, ne ba tamilwe, ku natiwa maswe, ni ku nepelwa mwa tolongo ya mwahali, mi mahutu a bona naa notezwi mwa likulo. Mi ha ne ba li mwa tolongo mwendi ne ba ezizwe maswe ki mulibeleli wa tolongo. Ha ne ba lukuluhile ka sipundumukela kabakala zikinyeho ya lifasi, kana ne ba batile ku kutisa bumaswe ku mulibeleli yo? Batili. Lilato le ne ba bonisize ka ku itombola ne li ba susumelize ku nga muhato ka bubebe kuli ba tuse mulibeleli yo, mi kezo yeo ya tahisa kuli yena ni ba ndu ya hae kaufela ba be balumeli. (Lik. 16:19-34) Mizwale ba luna ba bañata ba mwa miteñi ya luna ni bona ba ‘fuyozi ba ba ba nyandisa.’—Maro. 12:14.

 6. Lu kona ku bonisa cwañi kuli lwa itombola kabakala lilato le lu na ni kwa mizwale ba luna? (Mu bone mbokisi ye fa likepe la 21.)

⁶ Balumeli ka luna lu ba lata hahulu ku fita mo lu latela lila za luna. “Lu swanezi ku tobohela banabahabo luna mioyo ya luna.” (Mu bale 1 Joani 3:16-18.) Kono hañata lu bonisanga lilato mwa linzila ze nyinyani. Ka mutala, haiba lu bulela kamba ku eza nto ye sitatalisa muzwale yo muñwi, lwa kona ku bonisa lilato ka ku nga muhato wa ku kutisana pilu ni yena. (Mat. 5:23, 24) Ku cwañi haiba yo muñwi a lu foseza? Kana lwa ‘latanga ku swalela,’ kamba kana fokuñwi lwa bulukanga sikoto kwa pilu? (Samu 86:5) Lilato le lituna le li tahiswa ki moya o kenile la kona ku lu tusa ku kwahela lifoso ze nyinyani, ili ku swalela ba bañwi ka pilu kaufela “sina Jehova ha [lu] swalezi.”—Makolo. 3:13, 14, NW; 1 Pit. 4:8.

7, 8. (a) Lilato la luna ku Mulimu li zamaelela cwañi ni lilato le lu bonisa kwa batu? (b) Lu kona ku tiisa cwañi lilato la luna ku Mulimu? (Mu bone siswaniso se si kwatasi.)

⁷ Ki nto mañi ye ka lu tusa ku itombolanga kabakala lilato le lu na ni kwa mizwale ba luna? Ki ku ba ni lilato le lituna ku Mulimu. (Maef. 5:1, 2; 1 Joa. 4:9-11, 20, 21) Linako ze lu banga ni zona za ku nahana ka za Jehova ha lu bala Bibele, ku kengeyela ze lu balile, ni ku lapela za lu susumezanga mi li tiisanga lilato la luna ku Ndataa luna wa kwa lihalimu. Kono lu swanela ku itusisanga hande nako ya luna kuli lu sutelele ku Mulimu.

⁸ Ka mutala: Mu nge kuli ne mu konanga ku bala Linzwi la Mulimu, ku kengeyela ze mu balile, ni ku lapela ku Jehova ka nako feela i liñwi ka zazi ni zazi. Kana ne mu si ke mwa eza ka mo mu konela kaufela kuli nako yeo ye mu bulukezi Jehova i si ke ya itusiswa kwa lika li sili? Ki niti kuli ha ku na ya kona ku lu palelwisa ku lapela ku Mulimu, mi ba bañata ku luna ba kona ku bala Bibele ka nako ifi kamba ifi ye ba lata. Kono mu swanela ku nga mihato ye ka mi tusa ku sa itusisanga nako yeo ye mu bulukezi Mulimu kwa ku eza misebezi ye miñata ye mu tokwa ku eza ka zazi ni zazi. Kana mwa likanga ku fumana nako ye ñata ka zazi ni zazi kuli mu sutelele ku Jehova?

“Tabo ya Moya O Kenile”

 9. Moya o kenile u kona ku lu tusa ku zwelapili ku ba ni tabo niha lu talimana niñi?

⁹ Tabo ki kalulo ya muselo wa moya ye lu kona ku zwelapili ku ba ni yona niha lu talimana ni butata. Tabo i swana sina simela se si tiile se si kona ku zwelapili ku hula linako niha li li ze taata. Mwa lifasi kaufela, batanga ba Mulimu ba bañata ba ‘amuhezi linzwi mwa manyando a matuna, ka tabo ya moya o kenile.’ (1 Mates. 1:6) Ba bañwi ba talimananga ni butata. Nihakulicwalo, Jehova u ba tiisa ka moya wa hae kuli ba “be ni pilu-telele, ni ku iswala, ni tabo kaufela.” (Makolo. 1:11) Tabo yeo i tahiswanga kiñi?

10. Tabo ya luna i tahiswanga kiñi?

¹⁰ Bufumu bwa lu fa Jehova ki bwa butokwa mi ki bwa kamita. Bu shutana ni “bufumu bo bu sa tiyi” bwa lifasi la Satani. (1 Tim. 6:17; Mat. 6:19, 20) U lu fa sepo ye tabisa ya ku pila ku ya ku ile. Lu tabile kakuli lu ba bañwi ba mizwale ba Sikreste ba mwa lifasi kaufela. Nto ya butokwa hahulu ye lu tahiseza tabo ki bulikani bo lu na ni bona ni Mulimu. Lu ikutwa sina mwa naa ikutwezi Davida ya naa li nyambaeti kono ili ya naa lumbekile Mulimu ha naa opezi kuli: “Kakuli sishemo sa hao ki se sinde ku fita bupilo; mulomo wa ka u ka ku lumba. Mihe ni ka ku lumbeka ha ni nze ni pila.” (Samu 63:3, 4) Niha lu talimana ni butata, lipilu za luna li lumbeka Mulimu ka tabo.

11. Ki kabakalañi ha ku li kwa butokwa ku sebeleza Jehova ka tabo?

¹¹ Muapositola Paulusi naa susuelize Bakreste kuli: “Mu be ba ba tabile kamita ku Mulena; hape ni kutela ni li: Mu be ba ba tabile.” (Mafil. 4:4) Ki kabakalañi ha ku li kwa butokwa kuli Bakreste ba sebeleze Jehova ka tabo? Ki kabakala taba ya naa zusize Satani ye ama bubusi bwa Jehova. Satani u bulela kuli ha ku na mutu ya sebeleza Mulimu ka ku itatela. (Jobo 1:9-11) Haiba lu sebeleza Jehova bakeñisa kuli lu swanela ku eza cwalo kono inge lu si na tabo, fo sitabelo sa milumbeko ya luna ha si na ku ba se si zwelela kwa pilu. Kabakaleo, lu ikataza ku latelela kelezo ya wa lisamu, ye li: “A mu sebeleze Muñaa Bupilo inze mu tabile; mu itahise fapilaa hae ka lipina.” (Samu 100:2) Sebelezo ye fiwa ka tabo ni ka ku itatela i lumbekisa Mulimu.

12, 13. Lu kona ku ezañi kuli lu felise mihupulo ye maswe?

¹² Kono niti kikuli nihaiba batanga ba Jehova ba ba ineezi fokuñwi ba kona ku zwafa mi ku kona ku ba bela taata ku ba ni mubonelo o munde. (Mafil. 2:25-30) Kiñi se si kona ku lu tusa ha lu li mwa miinelo ye cwalo? Liñolo la Maefese 5:18, 19 li bulela kuli: “Kono mu tale Moya. Mu ikambolele ka lisamu ni ka lipina ni ka lifela za Moya, mu nze mu opela mi mu lumbeka Mulena ka lipilu za mina.” Lu kona ku sebelisa cwañi kelezo yeo?

¹³ Ha lu kenezwi ki mihupulo ye maswe, lwa kona ku lapela ku Jehova ni ku ikataza ku kengeyela lika za butokwa. (Mu bale Mafilipi 4:6-9.) Ba bañwi ba lizanga lipina za Mubuso inze ba ngunjunga, mi ku eza cwalo ku ba tusanga ku nahana lika ze nde. Muzwale yo muñwi ya naa keni mwa likayamana le ne li mu zwafisanga, u talusa kuli: “Ne ni lapelanga kamita, mi ne ni petile lipina li sikai za Mubuso. Ne ni banga ni mombecima ha ne ni opelanga lipina ze nde zeo za ku lumbeka Jehova ka ku tumusa kamba ka ku opelela mwa pilu. Hape ka yona nako ye swana yeo ne ku zwisizwe buka ya Mu Sutelele ku Jehova. Mwa silimo se ne si tatami ne ni felize ku bala buka yeo habeli. Lika zeo ne li ni tobanga pilu. Na ziba kuli Jehova naa fuyauzi buikatazo bwa ka.”

“Tamo ya Kozo”

14. Kozo ye tiswa ki moya o kenile i bonahala kwa mukwa ufi?

¹⁴ Kwa mikopano ya macaba, baputehi ba lisimuluho ze shutana-shutana ba ikolanga ku swalisana ni mizwale ni likaizeli ba bona. Nto yeo i bonisa kozo ye ba ikola batu ba Mulimu kacenu, yona swalisano ya luna ya mwa lifasi kaufela. Batu hañata ba komokanga ha ba bona mizwale be ne ba nahanela kuli mwendi ha ba lumelelani, ha ba ‘tundamena mwa ku buluka buñwi bwa moya ka tamo ya kozo.’ (Maef. 4:3) Swalisano yeo ya makaza luli bakeñisa mikwa ye ba konile ku tula ba bañata.

15, 16. (a) Pitrosi naa huliselizwe mwa sicaba se si cwañi, mi taba yeo ne i mu tahiselize butata ka mukwa ufi? (b) Jehova naa tusize cwañi Pitrosi kuli a cince mubonelo wa hae?

¹⁵ Ku taata ku swalisanisa batu ba lisimuluho ze shutana-shutana. Kuli lu utwisise ze lu tokwa ku tula ilikuli lu be ni buñwi, ha lu nyakeñi mutala wa muapositola Pitrosi. Lwa kona ku bona mwa naa ngela Balicaba be ne ba si ka ya kwa mupato ha naa ize: “Mwa ziba kuli mutu wa Mujuda ha lumelelwi ku kopana ni wa sicaba si sili, nihaiba ku kena ku yena; kono Mulimu u ni lemusize kuli ni si ke na talima mutu ufi kamba ufi kuli ki ya na ni masila, kamba ki ya si ka kena.” (Lik. 10:24-29; 11:1-3) Ku bonahala kuli Pitrosi ha naa hula naa lumela kuli Mulao ne u mu tokwa kuli a late feela Majuda ka yena, ku likana ni mubonelo o ne ba na ni ona Majuda ba bañata ka nako yeo. Mwendi yena naa bona kuli ku lukile ku nga Balicaba sina lila ze ne swanelwa ku toiwa.b

¹⁶ Ha mu nahane feela mwa naa ikutwezi Pitrosi ha naa keni mwa ndu ya Kornele. Kana mutu ya naa toile Balicaba naa ka kona ku ‘kopana hamoho’ ni bona “ka tamo ya kozo”? (Maef. 4:3, 16) Ka mazazi feela a sikai kwamulaho, moya wa Mulimu no kwaluluzi pilu ya Pitrosi mi wa mu konisa ku cinca mubonelo wa hae ni ku tula ketululo. Jehova naa mu bonisize hande ka pono kuli ha keti batu ka ku ya ka mushobo kamba naha ya bona. (Lik. 10:10-15) Kamukwaocwalo, Pitrosi naa bulelezi Kornele kuli: “Luli ni lemuha kuli Mulimu ha yi ka ku keta batu; kono mwa sicaba ni sicaba, ya mu saba mi a eza se si lukile, u lumelelwa ki Yena.” (Lik. 10:34, 35) Pitrosi naa cincize mubonelo wa hae mi a swalisana hande ni kopano ya “banabahabo” kaufela.—1 Pit. 2:17.

17. Ki kabakalañi buñwi bwa batu ba Mulimu ha bu li bo bu makaza?

¹⁷ Ze ne ezahezi ku Pitrosi li lu tusa ku utwisisa cinceho ye makaza ye sweli ku ezahala mwahalaa batu ba Mulimu kacenu. (Mu bale Isaya 2:3, 4.) Batu ba bañata-ñata ba ba “zwa mwa macaba kaufela, ni mwa mishobo, ni mwa masika, ni mwa lipuo kaufela” ba cincize munahano wa bona ilikuli u lumelelane ni “se si latwa ki Mulimu . . . , se sinde, se si kateleha, se si petehile.” (Sin. 7:9; Maro. 12:2) Buñata bwa batu bao ne ba kukuelizwe ki lifasi la Satani kuli ba late sitoyo ni lifapano. Kono bakeñisa kuli ba itutile Linzwi la Mulimu mi ba tusizwe ki moya o kenile, ba konile ku ‘tundamena mwa ku bata ze tahisa kozo.’ (Maro. 14:19) Kacwalo, buñwi bwa bona bu lumbekisa Mulimu.

18, 19. (a) Ki nto mañi ya kona ku eza mañi ni mañi wa luna kuli a zwisezepili kozo ni buñwi mwa puteho? (b) Lu ka nyakisisañi mwa taba ye tatama?

¹⁸ Ki nto mañi ya kona ku eza mañi ni mañi wa luna kuli a zwisezepili kozo ni buñwi ze ba na ni zona batu ba Mulimu? Mwa liputeho ze ñata ku na ni batu ba ba zwa kwa linaha li sili. Ba bañwi mwendi ba na ni lizo ze shutana ni za luna kamba ha ba buleli hande puo ya luna. Kana lwa ikatazanga ku zibana hande ni bona? Linzwi la Mulimu li lu susueza ku eza cwalo. Paulusi ha naa ñolela puteho mo ne ku na ni Majuda ni Balicaba, naa ize: “Mu amuhelane . . . , sina Kreste ha lu amuhezi, kuli Mulimu a fiwe kanya.” (Maro. 15:7) Kana ku na ni mutu yo muñwi mwa puteho ya mina ye mu tokwa ku ziba hande?

¹⁹ Ki lika mañi ze ñwi ze lu kona ku eza kuli moya o kenile u sebeze ku luna? Taba ye tatama i ka alaba puzo ye ha lu ka nyakisisa likalulo ze siyezi za muselo wa moya.

[Litaluso za kwatasi]

Mu Kona ku Alaba Cwañi?

• Lu kona ku bonisa cwañi kuli lwa itombola kabakala lilato le lu na ni kwa mizwale ba luna?

• Ki kabakalañi ha lu swanela ku sebeleza Mulimu ka tabo?

• Lu kona ku ezañi kuli lu zwisezepili kozo ni buñwi mwa puteho?

[Mbokisi fa likepe 21]

“Ba ki Bona Bakreste ba Niti”

Buka ye ñwi i bulela manzwi a naa bulezi lipantiti wa mwanana ya li Mujuda, ili ya talusa mwa naa kopanezi lwa pili ni Lipaki za Jehova ha sa fitile mwa munganda wa tukufazo wa Neuengamme. Naa ize:

“Luna Majuda be ne ba zwa kwa Dachau lu mano fita mwa munganda, Majuda ba bañwi ba kalisa ku pata lika kaufela ze ne ba na ni zona ilikuli ba si ke ba ikabela ni luna. . . . Ha ne lu li kwande [a munganda wa tukufazo], ne lu tusananga. Kono ha se lu tile kwanu, ko ku na ni miinelo ye taata hahulu, mañi ni mañi u iyakatwa feela za bupilo bwa hae ni ku libala za ba bañwi. Kono ha mu utwe ze ne ba ezanga Baituti ba Bibele. Ka nako yeo, ne ba na ni ku sebeza ka taata kuli ba lukise mapaipi a mezi. Ne ku na ni silami mi ne ba yemanga lizazi mukatumbi mwa mezi a bata hahulu. Ha ku na ya naa utwisisize mo ne ba konezi ku tiyela muinelo wo. Ne ba bulezi kuli Jehova u ba fanga maata. Ne ba tokwanga hahulu sico sina luna ha ne lu si tokwa, kakuli ne ba shwanga tala. Kono ki nto mañi ye ba ezanga? Ne ba kopanyanga hamoho lico kaufela ze ne ba na ni zona mi ne ba li abanga fahali ni ku fa kwateñi balumeli ka bona be ne ba sa zo taha ku zwa kwa Dachau. Mi ne ba ba amuhezi ni ku ba tubeta. Ne ba lapelanga pili ba si ka ca kale. Ha se ba cile, kaufelaa bona ne ba ikutwanga ku kula mi ne ba banga ba ba tabile. Ne ba bulezi kuli ne se ba tuhezi ku utwa tala. Ka nako yeo na ipulelisa mwa pilu, na li: Ba ki bona Bakreste ba niti.”—Between Resistance and Martyrdom—Jehovah’s Witnesses in the Third Reich.

[Maswaniso a fa likepe 19]

Kana mwa itusisanga hande nako ya mina kuli mu sutelele ku Jehova?