Ku Yemela Tumelo ya Luna

“Mwa lipilu za mina mu kenise Kreste, Mulena; mu itukiseze kamita ku ikalabela ku ya ka mi buza sepo ye li teñi ku mina.”—1 PITROSI 3:15.

 1, 2. Ki kabakalañi Lipaki za Jehova ha ba sa komokiswi ki twaniso, kono ba lakazañi?

MWA linaha ze ñata, Lipaki za Jehova kamita ba zibwa ku ba batu ba ba sepahala, ba muzamao o munde. Ba bañata ba b’a nga kuli ki bomuyahwa ni bona ba bande, ba ba sa tahisi butata ni bo bukana. Kono ka ku komokisa, bona Bakreste bao ba ba lata kozo ba nyandisizwe maswe—mwa linako za lindwa ni za kozo. Ha ba komokiswi ki twaniso yeo. Mane, ba i libelela. Kakuli ba ziba kuli Bakreste ba ba sepahala ba mwa lilimo za mwanda wa pili C.E. ne ba ‘toilwe,’ ni ba ba tundamena ku ba balateleli ba Kreste ba niti kacenu ba swanela ku libelela kuli ba ka toiwa. (Mateu 10:22) Hape, Bibele i li: “Batu kaufela ba ba lata ku pila ka bulumeli bo bu li teñi ku Jesu Kreste, ba ka nyandiswa.”—2 Timotea 3:12.

² Lipaki za Jehova ha ba bati nyandiso, mi hape ha ba tabeli butata bo i kona ku tahisa—litifo, litolongo, kamba twaniso. Ba lakaza ku ‘pila mwa kozo ni buiketo’ ilikuli ba kone ku kutaza taba ye nde ya Mubuso wa Mulimu ku si na tibelo. (1 Timotea 2:1, 2) Ba itebuha tukuluho ya ku zwelapili ku lapela ye ba na ni yona mwa linaha ze ñata, mi ba eza mo ba konela kaufela ka tokomelo kuli ba “pilisane mwa kozo ni batu kaufela,” hamohocwalo ni babusi ba milonga ya butu. (Maroma 12:18; 13:1-7) Kacwalo, ki kabakalañi ha ba ‘toilwe’?

 3. Ki lifi libaka le liñwi le ba toyezwi maswe Lipaki za Jehova?

³ Ka mutomo, Lipaki za Jehova ba toilwe maswe ka mabaka a swana ni ao Bakreste ba kwa makalelo ne ba nyandiselizwe. Sa pili, Lipaki za Jehova ba latelela litumelo za bona za bulapeli ka linzila ze ba tahiseza ku sa latiwa ki ba bañwi. Sina ka mutala, ba kutaza taba ye nde ya Mubuso wa Mulimu ka tukufalelo, kono batu hañata ha ba utwisisangi tukufalelo ya bona, b’a nga kuli ku kutaza kwa bona ki “ku tahisa balutiwa ka mandunda.” (Mu bapanye Likezo 4:19, 20.) Hape ba ikambusa kwa litaba za bupolitiki ni lindwa za macaba, mi seo fokuñwi si talusizwe ka mafosisa kuli Lipaki ki bayahi ba naha ba ba sa sepahali.—Mika 4:3, 4.

 4, 5. (a) Lipaki za Jehova ba tamelelizwe cwañi litaba? (b) Ki bomañi sihulu ba ba susuelize hañata nyandiso ya batanga ba Jehova?

⁴ Sa bubeli, Lipaki za Jehova ba tamelelizwe litaba—buhata bo bunsu ni ku kopamisa litumelo za bona. Kabakaleo, mwa linaha ze ñwi ba lwanisizwe maswe. Hape, bakeñisa kuli ba bata likalafo za ku sa itusisa mali ili ze lumelelana ni takazo ya bona ya ku utwa taelo ya Bibele ya ku ‘itima kwa mali,’ ba beilwe ka mafosisa libizo la “babulai ba banana” ni “balapeli ba ba ipulaya.” (Likezo 15:29) Kono niti kikuli Lipaki za Jehova ba kuteka hahulu bupilo, mi ba bata kuli bona ni bana ba bona ba fumane likalafo ze nde hahulu ze li teñi. Tamilikezo ya kuli bana ba Lipaki za Jehova ba bañata ba shwanga ka silimo kabakala ku hana ku pompelwa mali ki ya buhata. Hape, bakeñisa kuli niti ya Bibele ha i ami lubasi kaufela ka ku swana, Lipaki hape ba tamelelizwe ku shandaula mabasi. Niteñi, ba ba ziba hande Lipaki za Jehova ba ziba kuli Lipaki ba kuteka hahulu bupilo bwa lubasi mi ba lika ku utwa litaelo za Bibele za kuli munna ni musali ba latane ni ku kutekana ni kuli bana ba utwe bashemi ba bona ibe kuli ki balumeli kamba kutokwa.—Maefese 5:21–6:3.

⁵ Hañata, basusuezi ba batuna ba nyandiso ya batanga ba Jehova ba bile balwanisi ba bulapeli ba ba kukuelize babusi ba bupolitiki ni babihi ba makande kuli ba like ku yemisa misebezi ya Lipaki. Luna Lipaki za Jehova, lu swanela ku ezañi ha lu lwaniswa cwalo—ibe kabakala litumelo ni likezo za luna kamba kabakala litamilikezo?

“Musa wa Mina U Zibwe ki Batu Kamukana”

 6. Ki kabakalañi ha ku li kwa butokwa k’u nga ka ku itikanelela ba ba si mwa puteho ya Sikreste?

⁶ Sa makalelo, lu tokwa ku ba ni mubonelo o lukile—ili mubonelo wa Jehova—wa ba ba sa lumeli mihupulo ya luna ya bulapeli. Hakusicwalo, lu kana lwa itahiseza fela ku lwaniswa ni ku nyefulwa ki ba bañwi. Muapositola Paulusi n’a ñozi kuli: “Musa wa mina u zibwe ki batu kamukana.” (Mafilipi 4:5) Kacwalo, Bibele i lu susueza k’u nga ka ku itikanelela ba ba si mwa puteho ya Sikreste.

 7. Ku ipabalela ku za ‘lifasi lu si na koli’ ku amañi?

⁷ Kwa lineku le liñwi, Mañolo a lu eleza patalaza kuli ‘lu ipabalele ku za lifasi lu si na koli.’ (Jakobo 1:27; 4:4) Linzwi la “lifasi” fa, sina ka mo li fumanehela hañata mwa Bibele, li talusa batu kaufela ba ba si Bakreste ba niti. Lu pila mwahal’a batu ba ba cwalo; lu banga ni bona kwa mubeleko, kwa sikolo, ni mwa silalanda sa luna. (Joani 17:11, 15; 1 Makorinte 5:9, 10) Niteñi, lu ipabalela ku za lifasi lu si na koli ka ku nyenya mibonelo, lipulelo, ni muzamao ze sa lumelelani ni linzila za Mulimu ze lukile. Hape ki kwa butokwa hahulu kuli lu lemuhe lubeta lwa ku swalisana hahulu ni lifasi le, sihulu ni ba ba itobohile likuka za Jehova.—Liproverbia 13:20.

 8. Ki kabakalañi kelezo ya ku ipabalela ku za lifasi lu si na koli ha i sa lu fi mutomo ni o mukana wa ku nyenya ba bañwi?

⁸ Niteñi, kelezo ya ku ipabalela ku za lifasi lu si na koli ha i lu fi mutomo ni o mukana wa ku tompolola ba ba si Lipaki za Jehova. (Liproverbia 8:13) Mu hupule mutala wa baeteleli ba bulapeli bwa Sijuda, o nyakisisizwe mwa taba ye felile. Mufuta wa bulapeli o ne ba tahisize ne u si ka shemubiwa ki Jehova; mi ne u si ka tahisa silikani se sinde ni ba ne ba si Majuda. (Mateu 21:43, 45) Banna bao ba ne ba ngangatezi litoho, ka ku ipala hahulu ku luka, ne ba nyenya Balicaba. Luna ha lu bi ni mubonelo o cwalo wa makutelakaufi, ku eza ka tompololo ba ba si Lipaki. Sina muapositola Paulusi, lu lakaza kuli bote ba ba utwa lushango lwa niti lo lu mwa Bibele ba shemubwe ki Mulimu.—Likezo 26:29; 1 Timotea 2:3, 4.

 9. Mubonelo o itikanelezi, wa ka Mañolo u swanela ku ama cwañi mo lu bulelela ka za ba ba sa lumeli lituto za luna?

⁹ Mubonelo o itikanelezi, ili wa ka Mañolo u swanela ku ama mo lu bulelela ka za ba ba si Lipaki. Paulusi n’a laezi Tite ku hupulisa Bakreste mwa sioli sa Kreta kuli “ba si ke ba nyefula mutu; ba sabe lindwa; ba be ni makeke; ibe ba ba na ni musa hahulu kwa batu kaufela.” (Tite 3:2) Mu lemuhe kuli Bakreste ne ba sa swaneli ku nyefula “mutu”—nihaiba ba ne ba si Bakreste mwa Kreta, ba bañwi ili ba ne ba zibahala ku ba mahata, ba micomibi, ni ba ba buzwa. (Tite 1:12) Kacwalo ne lu si ke lwa latelela mañolo ha ne lu ka itusisa lipulelo za mashendekela ku ba ba sa lumeli lituto za luna. Buitundumuni ha bu na ku hohela ba bañwi kwa bulapeli bwa Jehova. Kono ha l’u nga ba bañwi ni ku ba eza ka ku ya ka likuka ze nde za mwa Linzwi la Jehova, lu ‘kutekisa tuto’ ya Mulimu.—Tite 2:10.

Nako ya ku Kuza, Nako ya ku Bulela

10, 11. Jesu n’a bonisize cwañi kuli n’a ziba (a) “nako ya ku kuza”? (b) “nako ya ku bulela”?

¹⁰ Muekelesia 3:7 i li: Ku na ni “nako ya ku kuza, ni nako ya ku bulela.” Cwale butata ki bo: ku ziba nako ya ku tuhelela balwanisi ni nako ya ku bulela kuli lu lwanele tumelo ya luna. Lu kona ku ituta ze ñata kwa mutala wa mutu ya n’a talifile ka ku petahala kamita—yena Jesu. (1 Pitrosi 2:21) N’a ziba “nako ya ku kuza.” Sina ka mutala, baprisita ba bahulu ni banna bahulu ha ne ba mu tamile litaba fapil’a Pilato, Jesu “[n’a] si ka alaba se siñwi.” (Mateu 27:11-14) N’a sa bati kuli nto ifi kamba ifi i filikanye ku eza kwa hae tato ya Mulimu. Kono n’a tuhelezi likezo za hae kuli li pake. N’a ziba kuli nihaiba niti ne i si ke ya cinca minahano ni lipilu za bona ze ikuhumusa. Kacwalo a tuhelela tamilikezo ya bona, a zwezipili ku kuza ka mulelo.—Isaya 53:7.

¹¹ Kono Jesu hape n’a ziba “nako ya ku bulela.” Fokuñwi, n’a kananile patalaza ni bahanyezi, ku hana litamilikezo za bona. Sina ka mutala, bañoli ni Bafalisi ha ne ba likile ku mu shwaula fapil’a nyangela ka ku mu tameleza ku leleka badimona ka m’ata a Beelzebule, Jesu n’a ikatulezi ku hana tamilikezo yeo. N’a felize buhata ka ku fa libaka le li kolwisa ni swanisezo ye m’ata. (Mareka 3:20-30; hape mu bone Mateu 15:1-11; 22:17-21; Joani 18:37) Ka ku swana, Jesu ha s’a betekilwe ni ku tamiwa, ha n’a tisizwe fapil’a Kuta ye Tuna, Muprisita yo muhulu Kayafa ka butali a buza a li: “Na ku konkisa ka Mulimu Ya-Pila, u lu bulelele haiba ki wena Kreste Mwan’a Mulimu?” Yeo hape ne li “nako ya ku bulela,” kakuli ku zwelapili ku kuza ne ku ka ngiwa sina ku hana ku ba Kreste. Kacwalo Jesu a alaba, a li: “Ki na.”—Mateu 26:63, 64; Mareka 14:61, 62.

12. Ki ifi miinelo ye ne susuelize Paulusi ni Barnabasi ku bulela ba sa sabi mwa Ikone?

¹² Hape mu nyakisise mutala wa Paulusi ni Barnabasi. Likezo 14:1, 2 i li: “Mwa Ikone, Paulusi ni Barnabasi ba kena hamoho mwa sinagoge ya Majuda; ha ba bulezi Linzwi mwateñi, kwa lumela batu ba bañata, kwa Majuda ni kwa Magerike. Kono Majuda ba ba si ka lumela ba susumeza bamacaba, mi ba ba filikanya lipilu ka balumeli.” The New English Bible i li: “Kono Majuda ba ne ba si ka sikuluha ba susumeza Bamacaba kuli ba fetuhele Bakreste.” Balwanisi ba Majuda ne ba si ka hana fela lushango, kono hape ne ba zwezipili ku sawana kai ni kai, ku lika ku susueza ba macaba ku ketulula Bakreste.a Ki sitoyo kwa butuna se ne ba na ni sona kwa Bukreste! (Mu bapanye Likezo 10:28.) Paulusi ni Barnabasi ne ba ikutwile kuli yeo ne li “nako ya ku bulela,” hakusicwalo balutiwa ba banca ne ba ka zwafiswa ki nyefulo ya nyangela. Kacwalo “[bo Paulusi ni Barnabasi] ba tola mwateñi mazazi a mañata, ba bulela ba sa sabi; ba tiyela ku [Jehova, NW],” ya n’a bonisize tumelezo ya hae ka ku ba konisa ku eza limakazo. Kabakaleo ba bañwi ba “yemela Majuda, ba bañwi ba yemela baapositola.”—Likezo 14:3, 4.

13. Ha lu nyefulwa, kamita ki ifi “nako ya ku kuza”?

¹³ Kacwalo lu swanela ku ezañi ha lu nyefulwa? Seo si itingile fa miinelo. Miinelo ye miñwi i tokwa kuli lu sebelise sikuka sa kuli ku na ni “nako ya ku kuza.” Seo sihulu si cwalo haiba balwanisi ba ba tiile ba bata ku lika ku lu susueza ku kanana ko ku sa tusi. Lu si libali kuli batu ba bañwi ha ba lati fela ku ziba niti. (2 Matesalonika 2:9-12) Ku ikataza ku ambolisana ni ba lipilu ze ikuhumusa ili ze sa lumeli ki kwa mbango. Fahalimw’a seo, ha ne lu ka kananisa mulwanisi kaufela, ne lu kana lwa keluha kwa musebezi wa butokwa hahulu ili o fumanisa mupuzo—wa ku tusa batu ba ba sepahala ba ba bata luli ku ituta niti ya Bibele. Kacwalo ha lu talimana ni balwanisi ba ba bata ku hasanya buhata ka za luna, kelezo ye buyelezwi i li: “Mu ba pime.”—Maroma 16:17, 18; Mateu 7:6.

14. Lu kana lwa lwanela cwañi tumelo ya luna fapil’a ba bañwi?

¹⁴ Kaniti, seo hasi talusi kuli ha lu lwaneli tumelo ya luna. Kakuli hape ku na ni “nako ya ku bulela.” Lu iyakatwa ka swanelo ka za batu ba bande ba ba bulelezwi buhata ka za luna. Lu lakaza ku taluseza hande ba bañwi ka za litumelo za luna ze buniti; kaniti lu amuhela sibaka seo. Pitrosi n’a ñozi kuli: “Mwa lipilu za mina mu kenise Kreste, Mulena; mu itukiseze kamita ku ikalabela ku ya ka mi buza sepo ye li teñi ku mina, inze mu eza ka musa ni likute.” (1 Pitrosi 3:15) Batu ba ba tabela ka buniti ha ba kupa bupaki ka za litumelo ze lu kumalezi, ha ba buza ka za litamilikezo za balwanisi, lu na ni buikalabelo bwa ku yemela tumelo ya luna, ku ba fa likalabo ze nde za mwa Bibele. Fahalimw’a seo, muzamao wa luna o munde u kona ku paka hahulu. Bashalimeli ba ba sepahala ha ba lemuha kuli lu lika ka buniti ku latelela likuka za Mulimu ze lukile, ba kona ku bona hande kuli milatu ye lu tamelezwa ki ya buhata.—1 Pitrosi 2:12-15.

Buhata Ha Bu Zibahazwa Bo?

15 Ki ufi mutala o muñwi o bonisa ka m’o Lipaki za Jehova ba tamelelizwe litaba mwa makande?

¹⁵ Fokuñwi, Lipaki za Jehova ba tamelelizwe litaba ku ba liluko la makande. Sina ka mutala, ka la August 1, 1997, mutende wa kwa Russia ne u hasanyize litaba za busawana, mi mwahal’a litaba ze ñwi, ne u bulezi kuli Lipaki ba tokwa kuli balumeli ba ‘hane basali, banna, ni bashemi ba bona haiba bao ha ba utwisisi kamba ku ba ni tumelo ya bona.’ Mutu kaufela ya ziba hande Lipaki za Jehova wa ziba kuli b’o ki buhata. Bibele i bonisa kuli Bakreste ba swanela k’u nga lilama za lubasi ba ba si balumeli ka lilato ni likute, mi Lipaki ba ikataza ku latelela taelo yeo. (1 Makorinte 7:12-16; 1 Pitrosi 3:1-4) Niteñi, taba yeo ne i hatisizwe, mi kacwalo babali ba bañata ne ba bulelezwi buhata. Lu kona ku yemela cwañi tumelo ya luna ha lu tamelezwa litaba?

16, 17, ni kakwenda fa likepe 28. (a) The Watchtower ne i kile ya bulelañi ka za mwa ku ngela litamilikezo za mwa makande? (b) Ki mwa miinelo mañi m’o Lipaki za Jehova ba kona k’u nga muhato kwa lipiho ze maswe za mwa makande?

¹⁶ Hape ku na ni “nako ya ku kuza, ni nako ya ku bulela.” The Watchtower ne i kile ya bulela cwana: “Ku tuhelela litaba za buhata za mwa makande kamba ku yemela niti ka linzila ze swanela ku itingile fa miinelo, mutahisi wa buhata, ni mulelo wa hae.” Mwa miinelo ye miñwi ki ko kunde hahulu ku tuhelela lipiho ze maswe, ilikuli buhata bu si ke bwa hasanyiwa hape.

¹⁷ Mwa miinelo ye miñwi i kana ya ba “nako ya ku bulela.” Mubihi wa makande ya sepahala mwendi u bulelezwi buhata ka za Lipaki za Jehova mi n’a kana a tabela ku utwa litaba za niti ka za luna. (Mu bone kakwenda ka ka li “Ku Hana Tamilikezo.”) Haiba lipiho ze maswe za mwa makande li tahisa saluluti se si paleliswa musebezi wa luna wa ku kutaza, bayemeli ba ofisi ya mutai wa Watch Tower Society ba kana ba lela ku yemela niti ka nzila ye ñwi ye swanela.b Sina ka mutala, maeluda ba ba kona ba kana ba talusezwa ku bulela litaba za niti, inge cwalo fa tukiso ya fa televishini, mi ku sa eza cwalo ku kana kwa bonisa kuli Lipaki za Jehova ha ba na kalabo. Mwa litaba ze cwalo Lipaki ka buñwi ka butali ba latelela ketelelo ya Watch Tower Society ni bayemeli ba yona.—Maheberu 13:17.

Ku Yemela Taba ye Nde ka Mulao

18. (a) Ki kabakalañi ha lu sa tokwi tumelezo ya milonga ya batu kuli lu kutaze? (b) Lu eza cwañi ha lu sa fiwi tumelezo ya ku kutaza?

¹⁸ Lu filwe tukelo kwa lihalimu ya ku kutaza taba ye nde ya Mubuso wa Mulimu. Jesu, ya lu laezi ku eza musebezi wo, u filwe “bulena kaufela mwa lihalimu ni mwa lifasi.” (Mateu 28:18-20; Mafilipi 2:9-11) Kacwalo, ha lu tokwi tumelezo ya milonga ya batu kuli lu kutaze. Niteñi, lu lemuha kuli ku ba ni tukuluho ya ku lapela kwa tusa mwa ku hasanya lushango lwa Mubuso. Mwa linaha mo lu na ni tukuluho ya ku lapela, lu ka itusisa mulao kuli lu i sileleze. Mo lu si ka fiwa tukuluho yeo, lu ka ikataza ku i fumana, ka ku ya ka mulao. Mulelo wa luna haki wa ku cinca muinelo wa nyangela, kono wa “ku lwanela Evangeli ni ku i tiisa.”c—Mafilipi 1:7.

19. (a) Ki sifi se si kona ku zwa mwa ‘ku kutiseza Mulimu ze li za Mulimu’? (b) Lu tundamezi ku ezañi?

¹⁹ Ka ku ba Lipaki za Jehova, lwa lumela kuli Jehova ki yena Muambakani-ya-Pahami. Mulao wa Hae ki o mutuna ka ku fitisisa. Lu utwa ka tokomelo milonga ya batu, ili ku ‘kutiseza Sesare ze li za Sesare.’ Kono ha lu na ku lumeleza nto ifi kamba ifi ku lu tibela ku taleleza buikalabelo bwa luna bwa butokwa hahulu—bwa ‘ku kutiseza Mulimu ze li za Mulimu.’ (Mateu 22:21) Lwa utwisisa hande kuli ku eza cwalo ku ka lu tahiseza ku “toiwa” ki macaba, kono lu amuhela seo ku ba kalulo ya teko ya bulutiwa. Mizeko ye ñozwi ya Lipaki za Jehova mwa lilimo za mwanda wa bu 20 i paka tundamo ya luna ya ku lwanela tumelo ya luna. Ka tuso ni kemelo ya Jehova, ha lu na ‘ku lisela ku luta batu, ni ku bulela.’—Likezo 5:42.

[Litaluso za kwatasi]

Kana Mwa Hupula?

◻ Ki kabakalañi Lipaki za Jehova ha ba ‘toilwe’?

◻ Lu swanela k’u nga cwañi ba ba sa lumeli lituto za luna za bulapeli?

◻ Ha n’a talimani ni balwanisi, Jesu n’a tomile mutala ufi o itikanelezi?

◻ Ha lu nyefulwa, lu kona ku sebelisa cwañi sikuka sa kuli ku na ni “nako ya ku kuza, ni nako ya ku bulela”?

[Mbokisi fa likepe 28]

Ku Hana Tamilikezo

“Mwa Yacuiba, kwa Bolivia, sikwata sa ba bulapeli bwa evangelical ne si tahisize kuli ndu ya moya i buhise maswaniso a zamaya a n’a bonahala kuli ne a lukisizwe ki bakwenuheli. Kabakala ze maswe ze ne zwile mwa tukiso yeo, maeluda ba lukisa ku potela mandu a moya a mabeli ni ku lifa mali kuli nyangela i buhiswe mavidio a Jehovah’s Witnesses—The Organization Behind the Name ni The Bible—A Book of Fact and Prophecy. Muñ’a ndu ya wayalesi yo muñwi ha s’a boni mavidio a Sosaiti, a nyemiswa ki litamilikezo za mwa tukiso ya bakwenuheli mi a lukisa ku fa lizibiso mahala za kuli Lipaki za Jehova ba ka ba ni mukopano wa sikiliti. Palo ya baputehi ne li ye tuna hahulu, mi batu ba ba sepahala ba bañata ba kala ku buza Lipaki lipuzo ze nde ha ne ba ba potezi mwa bukombwa.”—1997 Yearbook of Jehovah’s Witnesses, makepe 61-2.

[Siswaniso se si fa likepe 29]

Fokuñwi, Jesu n’a hanile litamilikezo za ba ne ba mu lwanisa