Imanijai Kemudi Batuntulu ne Kusumininwa Kukatampe

“Aye . . . wimulwilanga mafuku onso, nyeke, mu milombelo yandi, amba mukēmanije ke mudi batuntulu bonka, ne kusumininwa’tu monso muswidile mutyima wa Leza.”​—KOLOSE 4:12.

1, 2. (a) Bantu ba panja bāmwene bika mu bukata bwa bene Kidishitu babajinji? (b) Mukanda wa bene Kolose ulombola namani kwita kwādi kwitele bene Kidishitu mutyima na buswe?

BALONDI ba Yesu bādi batele batōtyi bakwabo mutyima mpata. Tertullian (mulembi wa mu myaka tutwa tubidi ne tutwa tusatu K.K.) wānenene pa kanye kobādi balombola ku bana banshiye, ku balanda, ne ku banunu. Bino bilongwa bya buswe byātengele mpata mityima ya bakubulwa kwitabija, bamo bāfula ne ku kunena pangala pa bene Kidishitu amba, ‘Tala’po mobeswidile abo bene na bene.’

² Mukanda wa bene Kolose ulombola patōka kuno kwita mutyima kwa buswe kwādi kutele mutumibwa Polo ne umpwani nandi Epafalasa banababo ba mu Kolose. Polo wēbatumīne mukanda’mba: Epafalasa “wimulwilanga mafuku onso, nyeke, mu milombelo yandi, amba mukēmanije ke mudi batuntulu bonka, ne kusumininwa’tu monso muswidile mutyima wa Leza.” O mwanda mu uno mwaka wa 2001, Batumoni ba Yehova bakekala na kisonekwa kya mwaka kiselelwe mu bino bishima bya Kolose 4:12, kinena’mba: ‘Imanijai kemudi batuntulu bonka, ne kusumininwa monso muswidile mutyima wa Leza.’

 3. Le i bintu’ka bibidi byātelele Epafalasa mu milombelo?

³ Padi kodi kala mumone amba milombelo yādi ilombela Epafalasa pangala pa baswedibwe bandi iselele bintu bibidi: (1) amba bekale ‘kwimanija kebadi batuntulu’ ne (2) amba bekale “kusumininwa’tu monso muswidile mutyima wa Leza.” Bino bintu byāsonekelwe mu Bisonekwa pangala pa kamweno ketu. O mwanda i biyampe wiipangule amba, ‘Lelo mfwaninwe kulonga bika pa kusaka ñimanije kendi mutuntulu na kusumininwa konso muswidile mutyima wa Leza? Ne bikekala namani shi naimanija namino?’ Tutalei.

Longa buninge bwa ‘kwimanija kodi mutuntulu’

 4. Bene Kolose bādi basakilwa kwikala “batuntulu” mu buluji’ka?

⁴ Epafalasa wādi usaka batutu ne bakaka wandi ba ku mushipiditu ba mu Kolose bekale ‘kwimanija kebadi batuntulu.’ Kishima kyāingidije Polo, kyalamwinwe pano bu “batuntulu,” kikokeja kushintulula babwaninine, batame, nansha bapye. (Mateo 19:21; Bahebelu 5:14; Yakoba 1:4, 25) Uyukile biyampe amba shi muntu wabatyijibwa ke Kamoni wa Yehova kekalangapo kala mwine Kidishitu mutame. Polo wātumīne bene Efisesa, bādi Kupona kwa Kolose, mukanda’mba bakumbi ne bafundiji bafwaninwe kukwasha “bonso [bafike] ku bumo bwa kwitabija, ne bwa kuyūkidija kwa aye Mwana Leza, ke muntu mutame mwine, ku kitompekejo kya kīmano kya kuyūjibwa kwa Kidishitu.” Pakwabo Polo wāsoñenye bene Kidishitu bekale “batame mu manwa a kwimvwanija.”​—Efisesa 4:8-13; 1 Kodinda 14:20, NW.

 5. I muswelo’ka otukokeja kwitungila kitungo kya kwikala batuntulu?

⁵ Shi bamo mu Kolose bādi kebatamine nansha kupya ku mushipiditu, bādi bafwaninwe kwitungila kino kitungo. Mwene ye motufwaninwe netu kulongela dyalelo? Twikale twabatyijibwe myaka makumi kunyuma nansha panopano, lelo twimwene monka amba twendelelanga kumeso biyampe mu mulangilo ne mu mumweno wetu wa bintu? Lelo tubandaulanga misoñanya ya mu Bible kumeso kwa kutyiba mbila? Lelo myanda itala padi Leza ne pa kamweno ka kipwilo idi na mutyika mukatampe mu būmi bwetu’ni, twiimwene bu ya mvubu mityetye? Eyo, ketukokejapo kupwa pano mashinda onso otukokeja kulombola’mo kuno kutama kwetu kwa kufikila pa butuntulu, ino tala bino bifwa bibidi kete.

 6. I mu ngikadilo’ka imo motukokeja kwendelela kumeso amba twikale babwaninine mwikadile Yehova?

⁶ Kifwa kibajinji: Langa’po shi tutamine mu bantu badi na mfwatakani nansha badi mu mfika na bantu ba muzo, musaka nansha kabila kakwabo. Kupwa tubayuka’mba Leza kadipo na mboloji, ne amba netu tufwaninwe kumwiula. (Bilongwa 10:14, 15, 34, 35) Ino mu kyetu kipwilo nansha mu kyetu kipindi namo mudi bano bantu ba musaka mukwabo, kadi tushikatanga nabo. Lelo mu mityima yetu, twijibanga kufika ne pa ludingo’ka ku ino milangwe imbi nansha mfwatakani yobebafwatakenyanga? Lelo twikalanga kala na mutyima wa ‘kukutyila twanda tupya ku tukulu’ ne kwikala na kampeja-bukidi ka kwibafwatakenya bibi shi umo wa mu abo wetulubila nansha wetusanshija bityetye? Wiipangule amba, ‘Lelo mfwaninwe kwendelela kumeso mu uno mwanda wa kwikala na mumweno wa Leza wakubulwa kusañuna’mba yeu ye yeu?’

 7. Kwikala mwine Kidishitu mutuntulu kulomba padi kwikala na mumweno’ka pa bakwetu?

⁷ Kifwa kya bubidi: Fidipai 2:3 witusoñanya’mba “kemukīlonga, nansha kimo, kya bingojila, nansha kya ntumbo ya bitubitupu, mhm, ino ku mutyima wa bumvubumvu bonso bēkale kulemeka bakwabo pakatampe pene, ne abo bene patyetye.” Lelo twendelelanga kumeso namani mu uno mwanda? Muntu ne muntu udi ne mu myanda mwadi muzoze ne mukwabo mwadi mukomo. Shi twadi na kibidiji kya kupeja kumona’nka bukōkekōke bwa bakwetu, lelo ketudi bendelele kumeso na kuleka kwibaningila balonge bintu mu muswelo ‘mubwaninine’? (Yakoba 3:2) Le pano twikalanga tumona​—nansha kukimba​—mashinda etutabukile’mo bakwetu? Kifwa’mba, ‘Ami momwena uno kaka untabukile mu mwanda utala kitūkijetyima.’ ‘Yewa mwanetu udi na lwitabijo lukomo kutabuka.’ ‘Kunena na bubine, yeu tutu uyukile kufundija kumpita.’ ‘Kaka’u uyukile kwibeja bininge.’ Kekubulwe padi bene Kolose bamobamo bādi bafwaninwe kwendelela kumeso mu uno mwanda. Le batwe netu?

8, 9. (a) Epafalasa wādi ulombela amba bene Kolose bekale ‘kwimanija’ kebadi batuntulu mu buluji’ka? (b) ‘Kwimanija batuntulu’ kulomba kulonga ne bintu’ka bitala pa mafuku a kumeso?

⁸ Epafalasa wālombele amba Bene Kolose ‘bemanije kebadi batuntulu.’ I kimweke patōka amba Epafalasa wādi ulomba kudi Leza amba bene Kolose, ponso pobafikila mu kwikala bene Kidishitu batuntulu, bapye, batame, bafwaninwe ‘kwimanija’ ponka, ko kunena’mba kwikala nyeke’nka nabya.

⁹ Eyo, ketukokejapo kunena’mba muntu yense wikala ke mwine Kidishitu, nansha shi ke muntu mupye, ukendelela’nka nabya. Yesu wānene amba mwikeulu umo wa Leza “kaimenepo mu byabinebine.” (Yoano 8:44, MB) Polo nandi wāvuluja bene Kodinda amba kudi bantu bamo ba pa kala bāingidile Yehova kupwa bāpona. Kupwa wādyumuna banabetu bashingwe-māni amba: “Yewa ufwatakanya’mba: Naimana; atūkanye pa kutyina’mba, wakapona.” (1 Kodinda 10:12) Kino i kibweje mutyika ku milombelo yādi ilombwa’mba bene Kolose bekale ‘bemanije kebadi batuntulu.’ Pa kupwa kwikala batuntulu, batame, bene Kolose bādi bafwaninwe kuninga, pampikwa kujokela kunyuma, kupungila, nansha kweja. (Bahebelu 2:1; 3:12; 6:6; 10:39; 12:25) Mu uno muswelo bādi ba kutanwa “batuntulu” mu difuku dya kupempulwa ne dya kwitabijibwa kwabo kwa mfulo.​—2 Kodinda 5:10; 1 Petelo 2:12.

10, 11. (a) Epafalasa wētushidile kifwa’ka pa mwanda utala milombelo? (b) Kukwatañana na byālongele Epafalasa, i lukwembo’ka lokokeja nobe kutyipa?

¹⁰ Ketudi kala besambile pa mvubu ya kulombela pangala pa bakwetu na kwibatela pa majina abo, ne ya kulomba na bishima bipotoloke amba Yehova ebakwashe, ebasenge, ebesele ne kwibapa mushipiditu sandu wandi. Milombelo yādi ilombela Epafalasa pangala pa bene Kolose yādi uno muswelo. Inoko tukokeja​—bine tufwaninwe​—kumona mu bino bishima madingi a mvubu a pa bintu bitutala byotukokeja kuyukija Yehova. Ne kutatana kwine mpika, tufwaninwe kulomba bukwashi bwa Yehova amba batwe bonso umo ne umo tumone ‘kwimanija ketudi batuntulu.’ Lelo ye molongelanga?

¹¹ Wabulwa’po kutela ngikadilo yobe mu milombelo? Lombola Leza ludingo lokodi’po mu kwikala muntu ‘mutuntulu,’ mutame, mupye. Mwabije akukwashe ujingulule mu bintu mofwaninwe kutama ku mushipiditu. (Mitōto 17:3; 139:23, 24) Kunena na bubine, kudi mu bintu mofwaninwe kwendelela. Pa kyaba kya kutyumukwa mutyima amba ubakomenwa kwendelela, ufwaninwe kuzenza Leza patōkelela, pampikwa kafinda, akukwashe wendelele kumeso. Muzenze divulevule. Wabulwa’po kutyipa lukwembo amba uno yenga wiya’ko nsa kulombela kitatyi kilampe enka ne byomfikila pa ‘kwimanija kendi mutuntulu.’ Ubwanya kutūla’ko mpangiko ya kulonga nyeke namino ponso pobandaula kisonekwa kya mwaka. Mu milombelo yobe, imanina bininge pa milangwe ikimba kukujokejeja kunyuma, kukupungija, ne yoya ikokeja kukufikija ku kweja mu mwingilo wa Leza, ne pa muswelo okokeja kwepuka bino bintu.​—Efisesa 6:11, 13, 14, 18.

Lombela mwa kwikadila na kusumininwa kukatampe

12. Mwanda waka bene Kolose bādi nakampata bafwaninwe “kusumininwa” bikatampe?

¹² Epafalasa wālombele kintu kikwabo kya mvubu kya kukwasha bene Kolose batanwe ku mfulo na mwimanino wa kwitabijibwa na Leza. Kino kintu kikidi na mvubu ne kotudi. Lelo i kintu’ka? Wālombele amba bekale kwimanija na “kusumininwa’tu monso muswidile mutyima wa Leza.” Bene Kolose bādi bajokolokwe na bantu batuna lwitabijo, balonda’ko mafilozofi a kiboja, amo ādi amweka bya bubela bu mutōtelo wabine. Kifwa, bādi batyinibwe mbavu na bisela bya kulama mafuku a pa bula, a kujila kijila-nzala nansha a kudya masobo kampanda, na mobyādi bilongelwa mu mutōtelo wa Bayuda. Bafundiji ba bubela bādi bakokela milangwe ya bantu pa bamwikeulu, bipangwa bya bukomo bya ku mushipiditu byāingidijibwe mwanda wa kupa Mosesa Bijila. Langa’po bidi shi i abe uponenwa na lupusa lwa uno muswelo! Bine, kwādi milangwe mivule mishileshile kadi ivutakanya ñeni.​—Ngalatea 3:19; Kolose 2:8, 16-18.

13. Bene Kolose bādi bafwaninwe kuyuka mwanda’ka wādi ukokeja kwibakwasha, ne ukokeja kwitukwasha netu namani?

¹³ Polo wāvutakenye ino milangwe na kwimanina bikatampe pa mwingilo wa mvubu wa Yesu Kidishitu. Amba: “Monka mo mwatambwidile Kidishitu Yesu Mfumwetu, nangilai monka mudi aye. Mujike miji mudi aye, mwenda mutamina monka, ne [kushimatyija mu lwitabijo], monka mo mwafundiji[bwa].” Eyo, (ne batwe, ne bene Kolose bene kumo) tufwaninwe kuyuka na kusumininwa amba Kidishitu udi na mwingilo mukatampe mu mpango ya Leza ne mu būmi bwetu. Polo ushintulula’mba: “Mudi aye mo mwikele biyūjibwa byonsololo bya bu-Leza bidi ne ngitu. Ne mudi aye banwe nenu umbayūjibwa; aye i mutwe wa bene bakatampe bene bonso, ne wa lupusa.”​—Kolose 2:6-10.

14. Mwanda waka lukulupilo kyādi kintu kyabinebine ku bene Kolose?

¹⁴ Bene Kolose bādi bene Kidishitu bashingwe-māni. Bādi na lukulupilo lwa pa bula, lwa kukekala mūlu, o mwanda bādi na bubinga bwa kulamina luno lukulupilo mu ñeni yabo. (Kolose 1:5) Kadi mo mwādi “muswidile mutyima wa Leza” amba bekale basumininwe amba lukulupilo lwabo i lwabinebine. Lelo kudi muntu wa umbukata mwabo wādi ufwaninwe kutatana luno lukulupilo? Nansha umo! Lelo dyalelo boba badi na lukulupilo lwibapele Leza lwa kukekala na būmi pano pa ntanda mu paladisa bafwaninwe kutatana’lo? Mhm! Mwanda luno lukulupilo nalo i kimo kya mu bintu bilongwa “muswidile mutyima wa Leza.” Ivwana’tu bidi bino bipangujo: Shi uloñanga buninge bwa kubadilwa mu “kibumbo kikatampe” kisa kupanda pa “kyamalwa kibūke,” lelo lukulupilo lobe i lwabinebine namani? (Kusokwelwa 7:9, 14) Lelo i kimo kya mu bintu byoikele ‘kusumininwa’mo mpata monso muswidile mutyima wa Leza’?

15. I bintu’ka bitelelwe na Polo mubadilwa ne lukulupilo?

¹⁵ “Lukulupilo” lotunenena’po pano ke kwabilapo kuyayate, nansha kwifwatakenya bintu bikatakata bitupu, mhm. Tukokeja kumona kino mu mulongo wa myanda yābadikile Polo kulombola bene Loma. Mu uno mulongo, kintu ne kintu kikwatañene ne kutwala ku kikwabo kilonda’ko. Tala kusa kutūla Polo “lukulupilo” mu milangwe yandi. Unena’mba: “Tusepelelei ne potudi mu byamalwa; mwanda tuyukile amba byamalwa biletanga kūminina; kūminina nako, ngikadilo itabijibwe; ngikadilo itabijibwe nayo, lukulupilo, ebiya lukulupilo nalo kelutwalangapo ku kufwijibwa bumvu, mwanda buswe bwa Leza bupungulwilwanga mu mityima yetu, kupityila ku mushipiditu sandu.”​—Loma 5:3-5, NW.

16. I lukulupilo’ka lowatambwile powadi wifunda bubinebine bwa mu Bible?

¹⁶ Musunsa umbajinji wakusapwidile Batumoni ba Yehova musapu wa mu Bible, watengelwe ku mutyima na bubinebine kampanda, kifwa ngikadilo idi’mo bafwe nansha lusangukilo. Ino ku bavule, kintu kibajinji kuyuka i kyepelo kiletelwe mu Bible amba bantu babwanya kukekala mu paladisa pano pa ntanda. Vuluka musunsa umbajinji owaivwene buno bufundiji. Bine i lukulupilo lwa kutendelwa—misongo ne bununu bikekala ke kutupu’byo, amba nobe ubwanya kwikala na būmi bwa kusepelela mu mingilo ya makasa obe, koku ushikete mu ndoe na banyema! (Musapudi 9:5, 10; Isaya 65:17-25; Yoano 5:28, 29; Kusokwelwa 21:3, 4) I bine, wapelwe lukulupilo lwa kutendelwa mpata!

17, 18. (a) Bintu byātelele Polo ku bene Loma bitwalanga ku lukulupilo namani? (b) I lukulupilo lwa muswelo’ka lutelelwe mu Loma 5:4, 5, lelo nobe udi nalo?

¹⁷ Kekubulwe padi bantu bakulondalondanga nansha kukupangapanga. (Mateo 10:34-39; 24:9) Mu myaka ya kunyuma’i, Batumoni ba mu matanda meshileshile batundilwe bintu bya mu mobo abo, pakwabo bekala ke bapando nansha balefije kobanyemena. Bamo bakupilwa, mabuku abo esambila pa Bible ayatwa, koku banenenwa bya bubela mu majulunale. Eyo, nansha shi udi mu kupangwapangwa, shi kwa muswelo’ka shi kwa muswelo’ka, ukokeja, pamo na munenena Loma 5:3, kusepelela mu byamalwa, nabyo byakulupwila bipa biyampe. Mo mwāsonekele ne Polo amba byamalwa biletanga kūminina. Kūminina nako kwakufikija ku ngikadilo ya kwitabijibwa. Wadi uyukile amba uloñanga byoloke, uloñanga kiswa-mutyima kya Leza, o mwanda waivwene mutyima ukulombola amba bine wi mwitabijibwe. Eyo, waikele mu “ngikadilo itabijbwe” pamo na munenena’kyo Polo. Kupwa Polo ubweja’ko amba “ngikadilo itabijibwe nayo, [iletanga] lukulupilo.” Kino kikokeja kumweka bu kyeni. Mwanda waka Polo wātela “lukulupilo” dya ku mfulo namino? Mwene wadi kodi kala na lukulupilo powaivwene myanda miyampe dibajinji?

¹⁸ I kimweke patōka’mba Polo pano kesambilepo pa mwiivwanino umbajinji otwikalanga nao pa lukulupilo lwa būmi bubwaninine. Kintu kyaesambila’po pano i kitabuke kulampe luno lukulupilo; i kintu kya mushike, kitukunka ku mutyima mpata. Nanshi kūminina na kikōkeji ne kwimona kotwimona bu bantu betabijibwe na Leza ko kuningisha ne kukomeja lukulupilo lwetu lotwikalanga nalo dibajinji. Kadi luno lukulupilo lwalamukanga ke lwabine, lukomo pototo, ke lwetu lwetu. Luno lukulupilo lwa mushike lo lweñenyanga tō. Lutādilanga bumuntu bwetu, lwasambakana mu ngitu mwetu monso. Bine luno “lukulupilo nalo kelutwalangapo ku kufwijibwa bumvu, mwanda buswe bwa Leza bupungulwilwanga mu mityima yetu, kupityila ku mushipiditu sandu.”

19. I muswelo’ka okokeja kulomba lukulupilo mu milombelo yobe ya kitatyi ne kitatyi?

¹⁹ Epafalasa wādi ulombela na mutyima umo pangala pa batutu ne bakaka wandi ba mu Kolose mwanda wa bekale nyeke batengwe ku mityima na bintu byādi bibatengele kumeso ne “kusumininwa’tu monso muswidile mutyima wa Leza.” Ne batwe netu mo monka, tufwaninwe kulombela nyeke kudi Leza pangala pa lukulupilo lwetu. Tutūlei mu milombelo yetu ya pafula lukulupilo lwetu lwa ntanda impya. Lombola Yehova moswedile mine ntanda’i, koku usumininwe byabinebine amba isa kufika. Muzenze akukwashe kusumininwa kobe kwikale kukata, kwa mushike. Tulombelei mwādi mulombela Epafalasa amba bene Kolose bekale “kusumininwa’tu monso muswidile mutyima wa Leza.” Tulombelei nyeke namino.

20. Mwanda waka kusāsuka kwa bamo mu dishinda dya bwine Kidishitu kekufwaninwepo kwitutyumuna mutyima?

²⁰ Kufwaninwepo kulabikwa nansha kutyumukwa mutyima pa kuyuka amba ke bonsopo bemanijanga kebadi batuntulu na kusumininwa konso. Bamo baponanga, bakwabo bashetuka, bangi nabo baleka’byo’tu. Kino kyāfikile ne batumibwa ba Yesu baādi nabo. Ino pāponene Yudasa wāikala ngabañani, lelo batumibwa bakwabo bātalele ne kuleka’byo? Nansha dimo! Petelo wātelele Mitōto 109:8, wālombola’mba muntu mukwabo ukapingakena pa kyaba kya Yudasa. I bine, bātongele’po mukwabo, ne badikōkeji ba Leza bāendelela kumeso na mwingilo wabo wa kusapula na kininga. (Bilongwa 1:15-26) Bādi batyipe lukwembo lwa kwimanija kebadi batuntulu ne kusumininwa kukatampe ponka.

21, 22. Kwimanija kodi mutuntulu ne kusumininwa kobe bikayukana mu buluji’ka

²¹ Ukokeja kukulupila ne mutyima umo amba kwimanija kobe kodi mutuntulu ne kusumininwa monso muswidile mutyima wa Leza kekukabulwepo kuyukana. Kukamonwa ne kusangelwa. Na bāni?

²² Na batutu ne bakaka obe, bantu bakuyukile ne kukuswa. Nansha shi kebanena’kyopo ku kanwa, inoko mu mityima yabo kekikabulwepo kukwatañana na binenwa byotutanga mu 1 Tesalonika 1:2-6, amba: “Kadi nyeke tufwijangapo Leza padi bānwe bonso, ne kwimutela mu milombelo yetu; ne kuvuluka, kwakubulwa kuvulaminwako mpika, mīngilo yenu ya kwitabija, ne kuputumina monka kwenu kwa lusa, ne kutūkija mityima kwenu kwa pa kukulupila mudi Mfumwetu Yesu Kidishitu, mu meso a Leza wetu Tata. Kadi . . . myanda-miyampe yetu po yafikile kwako ko mudi, keyadipo ya kinenenene bitupu, mhm, i ne umbukomo ne mu [m]ushipiditu [s]andu, ne mu kusumininwa byamalwa; . . . bānwe nenu ke mudi bakwitwiula bātwe, ne Mfumwetu mwine.” Bene Kidishitu badikōkeji bodi nabo bakeivwana uno muswelo pobakakumona amba ‘wimanije kodi mutuntulu ne kusumininwa monso muswidile mutyima wa Leza.’​—Kolose 1:23.

23. Mu uno mwaka otwashilula, i lukwembo’ka lofwaninwe kutyipa?

²³ Bine ne bine ponka, Shobe wa mūlu nandi ukakumona ne kukusangela mpata. Lama kino ku mutyima. Mwanda waka tunena namino? Mwanda wi mwimanije kodi mutuntulu ne kusumininwa “monso muswidile mutyima wa Leza.” Polo wākankamikile bene Kolose na kwibatumina mukanda amba bekale nyeke kunangila “mwakufwaninwa Mfumwetu, mwakumutōkejeja ku mutyima tō.” (Kolose 1:10) I bine, tukokeja kumutōkeja mutyima tō nansha byotudi bakubulwa kubwaninina. Batutu ne bakaka obe ba mu Kolose bāmutōkeje’o. Bene Kidishitu bakujokolokele koku ne koku nabo balongelanga monka. Nanshi nobe ubwanya kumutōkeja’o! Shi ke pano, mu bula bwa uno mwaka onso, tusaka milombelo yobe ya difuku ne difuku ne bilongwa byobe bya mobukila mobukila bikale kulombola amba utyipile lukwembo lwa ‘kwimanija kodi mutuntulu ne kusumininwa monso muswidile mutyima wa Leza.’

Le Ukokeja Kuvuluka?

• I bintu’ka bibadilwa mu ‘kwimanija kobe kodi mutuntulu’?

• Lelo i myanda’ka ikutala yokokeja kutūla mu milombelo?

• Kukwatañana na Loma 5:4, 5, i lukulupilo lwa muswelo’ka lotufwaninwe kwikala nalo?

• Kifundwa kyetu kibakupe mutyima wa kwitungila kitungo’ka mu uno mwaka?

[Kifwatulo pa paje 13]

Epafalasa wālombele amba banababo bemanije na kusumininwa kukatampe padi Kidishitu ne mu lukulupilo lwabo

[Bifwatulo pa paje 16]

Bantu midiyo ne midiyo nabo badi na lukulupilo lwabinebine ne kusumininwa kukatampe pamo na kodi nako