Sepelelai mudi Yehova!
“Sepelelai nyeke mudi Mfumwetu. Napituluka’mo monka na’mba sepelelai!”—FIDIPAI 4:4, MB.
MU KINO kyetu kitatyi, buluji bwa kusepelela padi bukokeja kumweka wi kebuvudilepo kadi i bwa kitatyi kimo-kimo bitupu. Bantu bapangwe na biloba, nansha ke bakristu babine bene, batanwanga na ngikadila ya masusu—kimfwa bulofwa, misongo, lufu lwa mukena wabo, kubulwa kumvwañana na bantu bakwabo, nansha kupangwapangwa na bantu ba mu kyabo kisaka bakubulwa lwitabijo nansha balunda nabo bakalā. Shi kepano, i muswelo’ka otukokeja kumvwanija kidyumu kya Polo kya’mba: “Sepelelai nyeke”? Kukwatañana na ngikadilo imbi ne ya matompo ilwanga na umo ne umo umbukata mwetu lelo kikokejika? Bubandaudi bwa milangwe idi mu bino binenwa iketukwasha kumvwanija uno mwanda biyampe.
Kusepelela—Mwanda’ka ne Muswelo’ka?
2 “Sepelelai nyeke mudi Mfumwetu. Napituluka’mo monka na’mba sepelelai!” Kino padi kituvuluja binenwa byāsapwidilwe bene Isalela kepadi kubwipi kwa tutwa 24 twa myaka kunyuma’mba: “Tusepo [nsangaji, NW] twa Yehova i bukomo bwenu,” nansha kadi kukwatañana na bwalamuni bwa Moffatt: “Kusepelela mudi Yehova i bukomo bwenu.” (Nehemia 8:10) Nsangaji iletanga bukomo ne i pamo bwa kidibwe kikomo mukokeja kunyemena muntu mwanda wa kukankamikwa pototo ne kukingwa. Nsangaji yo yākweshe ne Yesu muntu mubwaninine mwanda wa kuminina. “Aye wakankamene mu kususuka kukata ku [mutyi wa masusu, NW] ne kubanga bumvu kwine mpika, mwanda wadi welele meso ku nsangaji yadi imutudilwe kumeso, kadi pano ushikete ku mutamba wa kuboko kulume kwa lupona lwa Leza.” (Bahebelu 12:2, MB) Kimweka patoka’mba mwanda wa kumona lupandilo, kyendelemo kusepelela kitatyi kyotutanwa na makambakano.
3 Dibajinji dya kutwela mu Ntanda ya Mulao, bene Isalela bāpelwe uno musoñanya’mba: “Kadi ukasepelela mu bilumbuluke byonso byakupa Yehova Leza obe, ne ku njibo yobe kwine, abewa ne mwine Levi, ne mweni udi umbukata mobe.” Shi kebāingidilepo Yehova na nsangaji longa mfuto yabo yādi imbi nakampata. “Penepo kadi mafingo ano onso akakufikila, ne kukulonda, ne kukupeta, poso’nka ne byokonakanibwa . . . mwanda kwamwingidilepo Yehova Leza obe ne nsangaji shē, ne kutōkwa kwa mutyima tō, mwanda wa bungi bungi bwa bintu’bi.”—Kupituluka 26:11; 28:45-47.
4 Nanshi basheleko mu bashingwe mani ba mu kino kyetu kitatyi ne “mikoko mikwabo” balunda nabo, bafwaninwe kusepelela! (Yoano 10:16) Na kujokela mu madingi andi amba: “Napituluka’mo monka,” Polo wādi wisambila nakampata pa mvubu ya kusepelela pamwanda wa bintu byonso biyampe bitulongele Yehova. Lelo twikiloñanga? Nansha kadi tutalanga enka makambakano a umbūmi a difuku ne difuku ne kitatyi kimo-kimo kwilwako buluji buvule botudi nabo bwa kusangela? Lelo bikambija byetu bikalanga na mvubu mikatampe kufika ne ku kuvutakanya milangwe ya Bulopwe ne madyese abo? Lelo tulekanga bintu bikwabo—kujilula bijila bya Leza, kupela kwitabija misoñanya ya Leza, nansha kuleka kuta mutyima ku biselwa bya bwine-kristu—kwitubudija nsangaji yetu?
5 “[Milangwe yenu milumbuluke, NW] iyūkibwe ku bantu bonso, aye Mfumwetu udi pa bwipi ponka.” (Fidipai 4:5) Muntu wakubulwa milangwe milumbuluke kekalangapo na kwibeja. Ukokeja kwilwako ne kukwatakanya ngitu yandi biyampe, kino kikokeja kususula ngitu yandi ne kwiiletela bikambija. Pakwabo kefundilepo kwitabija mikalo yandi ne kwiingidija. Padi uketudilanga bitungo bikomokomo ne kutompa kwibibwanya nansha shi bidi na lupoto’ka. Nansha kadi ukokeja kwingidija mikalo yandi wi buluji bwa kwilekelela nansha kuzonzeja mutyima. Ukamonanga’mba i kikomo kusepelela mwanda wa kubulwa kwibeja ne kubulwa milangwe milumbuluke.
6 Nansha shi ba kinkwa netu betumonanga bu bantu bepēne bininge mu mutōtelo wetu, balunda netu bakristu bafwaninwe kwitumona nyeke bu bantu badi na milangwe milumbuluke. Ne shi tudi na kwibeja bakekimonanga, kebaketusakilapo tumweke bu bantu babwaninine, ikale batwe bene nansha bakwetu. Pangala pa byonso, ketufwaninwepo kutwika bakwetu biselwa bilema bitabukile byobalombwa na Kinenwa kya Leza. Mutumibwa Polo wānene’mba: “Ke pa mwanda wa kunena’mba, twikale bamfumwandya lwitabijo lwenu, mhm, nanshi twi bakwashi ba mu kusepelela kwenu.” (2 Kodinda 1:24) Byādi Mufadiseo wakalā, Polo wādi uyukile’mba mbila mikomokomo itulwangako ne iningilwanga na balupusa ivutakanyanga nsangaji, inoko milangwe ikwasha itupanga balunda netu basapudi iitamijanga. Kuyuka’mba “Mfumwetu udi pa bwipi” kifwaninwe kuvuluja muntu wa milangwe milumbuluke amba ketufwaninwepo ‘kufwatakenya mwingidi wa mukwetu myanda. Emane i kudi Mfumwandi wandi, ne kupona nako monka.’—Loma 14:4.
7 “Kemukizumbazumba, nansha pamo pene; ino mu byonso byo musaka muyūkije’byo kudi Leza monka mu kulombela, ne mu kumwisashilapo, ne kumufwija ponka.” (Fidipai 4:6) Dyalelo, tudi mu kitatyi kya “myaka ya malwa” kyēsambilepo Polo. (2 Temote 3:1-5) Shi kepano bakristu bafwaninwe kuyuka’mba bakatanwa na makambakano. Binenwa bya Polo bya’mba “Sepelelai nyeke” kebishintululapo’amba mukristu wakikōkeji padi kakokejapo kukolelwa nansha kuzonzeja mutyima kitatyi kimo-kimo. Mu mwanda utala Polo aye mwine, wāitabije na bubinebine’mba: “Tubakalakanyibwa ku mitamba yonso, ino kujikilwa mpika; kadi, tubakolelwa, ino kufudilwa mpika; tubapangwapangwa, kadi ino kulekelelwa mpika; tubakupilwa panshi, ino koneka mpika.” (2 Kodinda 4:8, 9) Inoko, nsangaji ya mukristu, ityepejanga bikambija ne kimweka bu itukijanga bityatyi bimo-bimo bya mitapakano ne masusu a lupito, ne kujingwa mutyima. Itupanga bukomo bufwaninwe mwanda wa kwendelela kumeso, ne kubulwa kwilwako nansha dimo buluji buvule botudi nabo bwa kusepelela.
8 Pokwikalanga bikambija, nansha shi i bya muswelo’ka, mukristu wa kisañanya ulombanga bukwashi kudi Yehova na kwityepeja konso kupityila mu milombelo. Kalekangapo kujingwa mutyima kumudye kavudi. Kupwa kwa kulonga byobya byāmwene aye mwine’mba bikokeja kufudija bikambija byandi, ulekelanga Yehova kulongolola bisheleko kukwatañana na lwito lunena’mba: “Ela kiselwa kyobe padi Yehova, nandi ukakulelanga.” Mu kwilaija, mukristu wendelelanga na kufwijako Yehova pamwanda wa buyampe Bwandi bonso.—Mitoto 55:22; tala monka Mateo 6:25-34.
9 “Ino ndoe ya Leza, ya kutabuka ñeni yonso, ikalama mityima yenu, ne kufwatakanya kwenu kwine kumo mudi Kidishitu Yesu.” (Fidipai 4:7) Buyuki bwa bubinebine bwa Bible butalulanga bubela mu ñeni ya mukristu ne bumukwashanga atamije milangwe ileta būmi. (2 Temote 1:13) Kimwepujanga ku mwiendelejo umbi nansha wakubulwa tunangu ukokeja kutula kipwano kyandi kya ndoe na bakwabo mu kyaka. Pakyaba kya kuzonzeja mutyima pamwanda wa bukondame ne bukalabale, utudile kikulupiji kyandi mudi Yehova amba ukafudijanga bikambija bya bantu kupityila ku Bulopwe. Ndoe ya muñeni ya uno muswelo ilamanga mutyima wandi, ikwatakanyanga masakila andi malumbuluke, ne iludikanga milangwe yandi mu dishinda dya boloke. Masakila malumbuluke ne milangwe myoloke, nabyo biletanga buluji buvule bwa kusepelela, nansha mu masusu ne mitapakano bilupulwa na ino ntanda yenda ku lufu.
10 “Ebiya pano kubafule, kadi bānwe bāna betu, byonsololo, shi bika, shi bika, bya binebine; byonso bilemekwa buleme, shi bika, shi bika; byonso bya boloke, shi bika, shi bika; byonso bitoka tō, shi bika shi bika; byonso bya buyabuya, shi bika, shi bika; kadi byobya byonsololo bilumbuluke ku meso a bantu bonso, shi kadi namo mudi buleme, ne kutendelwa kwabyo, mufwatakanyei bino bintu bino’bi.” (Fidipai 4:8) Mukristu kasangelangapo kwisambila nansha kulanga pa bintu bibi. Kino i ne kutalulamo makayo mavule etusakila ino ntanda. Kekudipo muntu ukokeja kukwatakanya nsangaji ya bwine-kristu shi uyujanga ñeni ne mutyima wandi na bubela, misambo ya kubotakanya, milangwe ya kubulwa boloke, ya busekese, yakubulwa buleme, yampikwa kufwaninwa ne imbi-imbi. Ikimweke patoka’mba kekudipo muntu ukokeja kwikala na nsangaji yabinebine na kuyuja ñeni ne mutyima wandi na busala. Mu ino ntanda ya Satana myoneke, kuyuka’mba bakristu badi na bintu bivule bine byobakokeja kulangulukapo, ne kwisambilapo kikankamikanga bininge!
Buluji Buvule bwa Kusangela
11 Potwisambila pa buluji bwa kusangela, ketukilwaiko kisaka kya banabetu kujokoloka ntanda yonso. (1 Petelo 2:17) Kitatyi kishikilwe mizo ya mu ino ntanda ne bibumbo bya bantu ba ndimi mishileshile bamo ku bakwabo, bantu ba Leza bebungilanga pamo mu buswe. Bumo bwabo bumwekanga bininge ku bitango bya matanda mavule. Ku kitango kimo kyālongelwe mu Kiev, mu Ukraine mu 1993, mukenji umo wātambile mu Amerika wātenweko wāsonekele’mba: “Impolo ya nsangaji, meso eñenya, bano bantu bādi bepamba bipa pamo nka na bwa bantu ba mu kisaka kimo, ne kiwanza kyonso kyādi kiyule na bibumbo bya bantu bādi beimuna, bela mimvudi ne minswala mūlu mwanda wa kulombola bukamoni bwa bumo bwa kiteokratike. Mityima yetu yādi miyule na fyedi pakumona kingelengele kyalonga Yehova mu kisaka kya banabetu kujokoloka ntanda yonso. Kino kyātenekele wami mukaji bininge pamo ne amiwa mwine ne kyātamije lwitabijo lwetu.”
12 I mwanda ukankamika lwitabijo lwa bakristu dyalelo pakumona muswelo ufikidila bupolofeto bwa Bible mu meso abo! Tutalei kimfwa, binenwa bidi mu Isaya 60:22 binena’mba: “Katyetye kakālamuka kanunu, kadi katyutyu’ka ke muzo mukomo; ami Yehova nkapelakanya’byo mu bitatyi byabo.” Pābutwilwe Bulopwe mu 1914, kwādi enka bantu 5 100—katyetye—bādi basapula. Ino umbula bwa myaka itano yāpityile kunyuma’i, kisaka kya banabetu kujokoloka ntanda yonso kyelundileko mu kibalwa kya ba Tumoni bapya 5 628 babatyijibwa yenga ne yenga! Mu 1993, twābwenye kibalwa kikatampe kya basapudi bakankamane 4 709 889. Langapo bidi! Kino kishintulula’mba “katyetye” ka mu 1914 pabute pabute kenda kafwena ku kibalwa kya “kanunu”!
13 Tamba mu 1914 Meshiasa Mulopwe wenda ubikala umbukata mwa balwana nandi. Buludiki bwandi bukwatakanibwanga na balondi bandi mu kiswamutyima kyabo na kupāna kitatyi, bukomo, ne lupeto lwabo mwanda wa kwendeleja mwingilo wa busapudi ne kuvuija programe ya lubako kujokoloka ntanda yonso. (Mitoto 110:2, 3) Ba Tumoni twa Yehova basepelelanga na kumona’mba byabuntu bya lupeto bipanwanga mwanda wa kuvuija ino mingilo, nansha shi myanda itala lupeto keisambilwangapo nakampata mu kupwila kwabo.a (Enzakanya na 1 Bilongwa 29:9.) Bakristu babine kebaningilwangapo amba bafwaninwe kupāna; bamonanga’mba i dyese dikatampe kukwasha Mulopwe wabo kukwatañana na bikokeja kulonga umo ne umo, “monka musakile mutyima wandi, ke na kulangalanga po nansha kunyingilwa, enhe, MB.”—2 Kodinda 9:7.
[Kunshi kwa dyani]
a Ku bitango ne musunsa umo pa kweji mu bipwilo, batañanga musapu mwipi ulombolanga kibalwa kya byabuntu bya lupeto lupēnwe mu kiswamutyima pamo ne mwaingidijibwe luno lupeto. Kitatyi kimo-kimo mikanda itumwanga mwanda wa kuyukija myanda yalongelwe na luno lupeto. Namino, muntu ne muntu uyukijibwanga ngikadila ya lupeto lwingidijibwanga mu mwingilo wa ba Tumoni twa Yehova kujokoloka ntanda yonso.
14 Butobo bwa kujokejibwa kwa mutōtelo wabine umbukata mwa bantu ba Leza, bwalupula paladisa wa kumushipiditu. Tamba mu 1919 mikalo ya uno paladisa yenda ibailako. (Mitoto 14:7; Isaya 52:9, 10) I bipa’ka bilupukileko? Bakristu babine batompa ku “nsangaji ne tusepo.” (Isaya 51:11) Bipa bilumbuluke bilupukileko bimwekanga mu byobya bikokeja kulonga mushipiditu sandu wa Leza kupityila ku bantu bakubulwa kubwaninina. Yehova ufwaninwe ntumbo ne buleme bonso, ino lelo ke dyese po dikatampe bininge kwikala bakwingila mingilo pamo na Leza? (1 Kodinda 3:9) Yehova udi na bukomokomo bukatampe bwakokeja kwingidija shi kifwaninwe mwanda wa atonone mabwe ele mbila ya musapu wa bubinebine. Inoko, kātongelepo kulonga uno muswelo, wātonwene bantu bapangwe na biloba basapule mu kiswamutyima kyabo, kiswamutyima kyandi.—Luka 19:40.
15 Na kusumininwa kukatampe, bengidi ba Yehova dyalelo balondanga bizumba bipita mu ntanda bitala pa bupolofeto bukatampe bwa Bible. Mizo itompanga na bukomo bonso—ino pakubulwa kwikibwanya—kutulako ndoe ya nyeke. Bizumba bibatakika banyemene ku kitango kya Bumo bwa Mizo mwanda kikapāne bukwashi mu matanda mudi kavutakanya. (Kusokwelwa 13:15-17) Mu kitatyi kimo kyonka, bantu ba Leza abo belaijanga na mutyima mūlu kimo kya mu bizumba bikaletanga nsangaji mikatampe kekyālongekele, kidi nyeke pabwipi difuku ne difuku. “Tusepelelei, ne kuloelelwa nakampata; tutumbijei ntumbo kudi aye; ke-buntu butundaile bwa Kāna-ka-mukōko bubafika, ne mukajandi mwilongolole kala.”—Kusokwelwa 19:7.
Busapudi—Kiselwa’ni Nansha Nsangaji?
16 “Byobya bintu byo mwafundijibwa ne kutambula’byo, kadi byo mwaivwene ne kumona’byo mudi ami, longai’byo bino’bi; ne Leza wa ndoe nandi ukēkalanga nenu.” (Fidipai 4:9) Na kwingidija byobya byobāfundile, bakristu bakokeja kukulupila kutambula madyese a Leza. Kintu kimo kya mu bintu bya mvubu mikatampe kyobēfundile i mvubu ya kusapula myanda miyampe ku bakwabo. Kyabine, i ani ukokeja kwikala na ndoe ya muñeni nansha kusangala shi ufya kusapwila bantu ba kusaka kuyampe myanda itala pa būmi bwabo?—Ezekyele 3:17-21; 1 Kodinda 9:16; 1 Temote 4:16.
17 I nsangaji ya muswelo’ka kashaa kumona bantu badi pamo bwa mikoko basaka kwifunda mu kiswamutyima kyabo myanda itala padi Yehova! Kyabine, boba bengilanga na buluji buyampe bakamonanga nyeke’mba mwingilo wa Bulopwe yo nsulo ya nsangaji. Kidi uno muswelo mwanda buluji bubajinji bwa kwikala Kamoni ka Yehova i kutendela dijina Dyandi ne kubingija kitenta Kyandi kya bu Mfumu Muludiki. (1 Bilongwa 16:31) Muntu witabija uno mwanda ukekalanga na nsangaji nansha shi bantu bapela pakubulwa tunangu myanda miyampe yebasapwila. Uyukile’mba kusapula ku bantu bakubulwa lwitabijo kukafulanga difuku dimo; kutendela dijina dya Yehova kukendelelanga nyeke ne nyeke.
18 Mutōtelo wabine utononanga boba beulonda balonge bintu bibalomba Yehova, kenkapo mwanda bafwaninwe kwikilonga, ino mwanda basaka kwikilonga. (Mitoto 40:8; Yoano 4:34) Bantu bavule bakomenwanga kumvwanija uno mwanda. Nsongwakaji umo musongwe wāsapwidile Kamoni umo mwana-mukaji wakamupempwile’mba: “Bine nfwaninwe kukwanya bininge. Shi wadi amiwa longa kikokejepo nansha dimo kwenda ku njibo ne njibo, kukasapula myanda itala pa wami mūtotelo mowikilongela.” Na kumungamunga, Kamoni’wa wāmulondolola’mba: “Naimvwana byosaka kunena. Dibajinji dya amiwa kwikala umo wa mu ba Tumoni twa Yehova, kekudipo muntu nansha umo wābwenye kuntuma’ba ngendele bantu ne kwisamba nabo myanda itala pa mutōtelo. Ino pano nsakanga kwikilonga.” Nsongwakaji’wa walanguluka umbula bwa kitatyi kityetye penepo wafudija’mba: “Binebine, nangile’mba mutōtelo obe udi na kintu kikwabo kyakuyukija bantu kibudilwe mu wami. Padi nfwaninwe kutako mutyima.”
19 Kisonekwa kya mwaka wa 1994, kisonekelwe pa kifuko kimweka mu Njibo yetu ya Bulopwe, kituvulujanga kitatyi ne kitatyi’mba; “Kulupila mudi Yehova ne mutyima obe onsololo.” (Nkindi 3:5) Lelo kudi buluji bukwabo bukatampe bwa kusepelela kupitako kutula kikulupiji kyetu mudi Yehova, mpakala wetu kotunyemenanga? Mitoto 64:10 ushintulula’mba: “Boloke bakaloelelwanga mudi Yehova, ne kukamukulupila; kadi bonso ba mityima myoloke swā! bakatendelanga.” Kino ke kitatyipo kya kwikala na mityima ibidi nansha kya kwilekelela. Kweji ne kweji upita witufwenya ku kufikidila kukatampe kwa byobya byādi bikulupile kumona bengidi ba Yehova tamba mu mafuku ādiko Abele. Pano, i kitatyi kya kukulupila mudi Yehova ne mutyima wetu onso, na kuyuka’mba tudi na buluji bukatampe bwa kusepelela boketwādipo nabo pakalā.
1. Mwanda’ka padi tukokeja kubezumuka na binenwa bya Polo pānene’mba bakristu bafwaninwe nyeke kusepelela?
2, 3. Nsangaji idi na mvubu’ka mwikilombwela kimfwa kya Yesu ne kya bene Isalela bakalā?
4. I kika kikokeja kwitubudija nsangaji?
5. Mwanda’ka muntu wakubulwa milangwe milumbuluke ukokeja kumona’mba kusepelela i kukomo?
6. (a) I kika kifwaninwe kumona balunda netu bakristu motudi, ne i enka mu kitatyi’ka kyobakekimona? (b) Binenwa bya Polo bidi mu 1 Kodinda 1:24 ne mu Loma 14:4 bitukwasha muswelo’ka twikale na milangwe milumbuluke?
7, 8. Mwanda’ka bakristu bafwaninwe kuyuka’mba bakatanwa na bikambija, ino bakokeja kwendelela na kusepelela muswelo’ka?
9. Buyuki bwa bubinebine buletanga ndoe ya muñeni muswelo’ka, ne kino kilupulanga bipa’ka bilumbuluke ku mukristu?
10. Nsangaji yabinebine tukokeja kwikala nayo enka na kwisambila ne kulanguluka pa kika?
11. (a) I kika kyoketufwaninwepo kwilwako ne mwanda’ka? (b) Kutanwa ku kitango kya matanda onso kwāpele mukenji umo ne mukajandi milangwe’ka?
12. Isaya 60:22 ufikidilanga mu meso etu muswelo’ka?
13. (a) I kika kilongeka tamba mwaka wa 1914? (b) Ba Tumoni twa Yehova bengidijanga musoñanya wa Polo udi mu 2 Kodinda 9:7 muswelo’ka?
14. I ngikadila’ka imweka umbukata mwa bantu ba Leza tamba mwaka wa 1919, kibaletela buluji’ka bwa kusepelela?
15. (a) I bizumba’ka bya mu kino kyetu kitatyi byotulonda na kusumininwa? (b) I kizumba’ka kyotukungila na nsangaji?
16. Shintulula muswelo ukokeja mukristu kubulwa nsangaji shi kengidijangapo byefunda.
17. Mwanda’ka mwingilo wetu wa busapudi ufwaninwe nyeke kwikala nsulo ya nsangaji?
18. I kika kitononanga mukristu alonge kiswamutyima kya Yehova?
19. Mwanda’ka kino i kitatyi kya kusepelela bininge kupita motwādi twikilongela pakala?
[Bilembwa bya pa Bifwatulo]
Ba Tumoni ba mu Russie ne ba mu Allemagne basepelela kwikala bamo ba mu kisaka kya banabetu kujokoloka ntanda yonso
Kwabanya bubinebine na bantu bakwabo i buluji bwa kusepelela
Ukalondolola Namani?
◻ Kukwatañana na Nehemia 8:10, mwanda’ka tufwaninwe kusepelela?
◻ Kupituluka 26:11 ne 28:45-47 bitulombola muswelo’ka mvubu ya kusepelela?
◻ Fidipai 4:4-9 witukwasha muswelo’ka twikale kusepelela nyeke?
◻ Kisonekwa kya mwaka wa 1994 kitupa buluji’ka bwa kusepelela?