Truv Plezir dan Lazistis Zeova
“Seki pe rod lazistis ek lamur fidel pu truv lavi, lazistis ek laglwar.”—PROVERB 21:21.
1. Ki bann manyer ki dimunn pe azir zordi finn amenn bann rezilta katastrofik?
“ENA enn semin ki drwat devan enn zom, me, apre dan but semin la ena bann semin lamor.” (Proverb 16:25) Sa proverb Labib la dekrir egzakteman bann manyer azir laplipar dimunn zordi. An zeneral, dimunn interese zis pu fer seki zot panse drwat, ek zot mem inyor bann bezwin pli inportan ki lezot ena. (Proverb 21:2) Zot pretann respekte bann lalwa ek kod kondwit zot peyi, me sak fwa zot rod bann mwayin pu kas kontur ar sa bann lalwa la. Rezilta: enn sosyete divize ek dan konfizyon.—2 Timote 3:1-5.
2. Ki byin bizin pu byinet limanite?
2 Pu nu prop byinet—ek pu lape ek sekirite lafami imin an antye—nu byin bizin enn lalwa uswa enn kod kondwit ki tu dimunn dispoze pu aksepte ek obeir. Byinsir, okenn lalwa uswa kod kondwit ki propoze par ninport ki imin, mem ki kantite intelizan uswa sinser li kapav ete, pa kapav satisfer sa bezwin la. (Zeremi 10:23; Romin 3:10, 23) Si enn kod kondwit kumsa egziste, kot sa ti pu kapav truv sa ek kuma li ti pu ete? Kitfwa kestyon pli inportan se, Si enn kod kondwit kumsa egziste, eski u ti pu pran plezir ladan ek eski u ti pu aksepte li san proteste?
Truv Sa Kod Kondwit Ki Drwat La
3. Kisannla ki pli kalifye pu donn enn kod kondwit ki akseptab ek profitab pu tu dimunn, ek kifer?
3 Pu truv enn kod kondwit ki akseptab ek profitab pu tu dimunn, nu pu bizin al ver enn kikenn ki pa limite par okenn baryer rasyal, kiltirel ek politik; enn kikenn ki kontrerman ar bann imin, ena enn bon vizyon lor lavenir ek pena okenn febles. Pena dut, sa sel kikenn ki kalifye la se nu Kreater tu-pwisan, Bondye Zeova, ki dir Limem: “Parey kuma lesyel pli ot ki later, mo bann fason azir usi pli ot ki zot fason azir, ek mo bann panse pli ot ki zot bann panse.” (Izai 55:9) Anplis, Labib dekrir Zeova kuma “enn Bondye fidel, avek ki pena linzistis; Li drwat.” (Deteronom 32:4) Partu dan Labib, nu truv lexpresyon “Zeova Li drwat.” (Egzod 9:27; 2 Kronik 12:6; Psom 11:7; 129:4; Lamantasyon 1:18; Revelasyon 19:2, not) Wi, nu kapav turn nu ver Zeova pu gayn kod kondwit pli siperyer ki kapav ena, parski Li fidel ek drwat.
4. Ki vedir sa mo “drwat” la?
4 Zordi, laplipar dimunn pa apresye uswa mem mepriz bann dimunn ki panse ki zot pli drwat uswa pli sin ki lezot. Zot konsider sa kalite dimunn la kuma bann ki rod fer krwar ki zot moralman pli siperyer, uswa ki montre dan enn fason ipokrit ki zot devwe ar Bondye. Me, dan Labib enn kikenn ki drwat, se usi enn kikenn inosan ki viv an akor avek bann prinsip Bondye. Eski u pa ti pu pran plezir dan enn lalwa uswa enn kod kondwit ki anglob bann bon kalite kumsa?
5. Dekrir ki vedir “drwat” parey kuma Labib exprim sa?
5 Konsernan sa kalite la, Encyclopaedia Judaica fer sa remark la: “Enn kikenn ki drwat, li drwat pa zis an teori, me plito li fer seki drwat dan tu so bann relasyon.” Par egzanp, kan dir ki Bondye Li drwat, sa li pa enn kalite personel ki Li ena andan Li, parey kuma Li sin ek pir. Plito li enn manifestasyon so natir dan bann fason ki drwat. Alor, kapav dir ki parski Zeova sin ek pir, tu seki Li fer ek tu seki sorti kot Li, drwat. Kuma Labib dir, “Zeova drwat dan tu so bann manyer azir ek Li fidel dan tu so bann travay.”—Psom 145:17.
6. Ki Pol ti dir konsernan sertin Zwif ki pa ti krwayan so lepok, ek kifer?
6 Lapot Pol ti atir latansyon lor sa pwin la dan so let ki li ti ekrir bann Kretyin dan Rom. Konsernan sertin Zwif ki pa ti krwayan, li ti ekrir: “Parski, akoz zot pa finn konn lazistis Bondye ek zot finn rod fer zot prop [lazistis], zot pa finn sumet ar lazistis Bondye.” (Romin 10:3) Kifer eski Pol ti dir ki sa bannla “pa finn konn lazistis Bondye”? Eski pa ti anseyn zot Lalwa, kod kondwit drwat Bondye? Wi. Me, laplipar parmi zot ti konsider sa kalite la zis kuma enn valer moral personel ki zot ti pu kapav devlope si zot ti pran lapenn pu furni zefor pu swiv byin pre bann regleman relizye. Me, zot pa ti konsider sa kuma enn kod kondwit ki ti pu gid zot dan zot bann relasyon avek bann lezot dimunn. Parey kuma bann sef relizye lepok Zezi, zot ti mal konpran vre sinifikasyon lazistis.—Matye 23:23-28.
7. Kuma eski Zeova montre ki Li drwat?
7 Dan enn fason byin-byin diferan, Zeova Li, Li montre ki Li drwat ek nu truv sa byin klerman dan tu so bann manyer azir. Mem si parski Li drwat, sa pa permet Li inyor bann ki fer pese volonterman, Li pa enn Bondye frwa, ki egzizan, ki fer per ek avek ki bizin res lwin. Okontrer, se so bann aksyon drwat ki finn donn limanite enn mwayin pu kapav apros ar Li ek sape ar bann move konsekans pese. Donk, li byin apropriye ki Labib dekrir Zeova kuma “enn Bondye drwat ek enn Sover.”—Izai 45:21.
Lazistis ek Delivrans
8, 9. Dan ki bann fason Lalwa ti exprim lazistis Zeova?
8 Pu konpran rapor ki ena ant lazistis Zeova ek so aksyon ranpli avek lamur pu donn delivrans, get Lalwa ki Li ti donn nasyon Izrael atraver Moiz. Pena dut ki Lalwa ti drwat. Dan so bann dernye parol, Moiz ti rapel bann Izraelit: “Ki gran nasyon ki ena bann regleman drwat ek bann desizyon pu zizman parey kuma tu sa lalwa ki zordi mo pe met devan zot la?” (Deteronom 4:8) Plizir syek plitar, David, Lerwa Izrael ti dir: “Bann desizyon zizman Zeova zot vre; tu sa bann desizyon la zot drwat.”—Psom 19:9.
9 Par mwayin Lalwa, Zeova ti fer konn klerman so kod kondwit parfe. Lalwa ti donn bann ti detay lor kondwit ki bann Izraelit ti bizin ena konsernan bann zafer relizye. Li ti donn usi bann detay lor bann zafer komersyal, konsernan bann relasyon mari ek fam, konsernan bann pratik alimanter ek saniter, ek byinsir konsernan bann desizyon zizman. Dan Lalwa ti ena usi bann pinisyon sever pu bann ki dezobeir sa bann regleman la, ek mem lamor dan sertin ka.a Me eski sa bann kitsoz drwat ki Bondye ti demande atraver Lalwa la, ti enn fardo pu lepep? Eski sa ti priv zot, zot liberte ek zot lazwa, parey kuma buku dimunn pretann zordi?
10. Ki santiman bann ki ti kontan Zeova ti ena anver so bann lalwa?
10 Bann ki ti kontan Zeova ti truv buku plezir dan so bann lalwa ek so bann lord drwat. Par egzanp, Lerwa David pa ti zis rekonet ki bann desizyon zizman Zeova ti vre ek drwat, kuma nu finn truve, me li ti ena usi dan so leker enn dezir ek enn rekonesans pu sa bann lalwa la. Konsernan bann lalwa ek bann desizyon zidisyer Zeova, li ti ekrir: “Zot pli atiran ki lor, wi buku plis ki lor rafine, ek zot pli du ki dimyel ek pli du ki dimyel fre ki pe kule. Akoz sa mem, zot finn averti to serviter; ena enn gran rekonpans kan gard [sa bann lalwa la].”—Psom 19:7, 10, 11.
11. Kuma eski Lalwa ti vremem enn “titer ki amenn . . . ver Kris”?
11 Plizir syek plitar, Pol ti fer resorti enn pli gran valer ki Lalwa ti ena. Dan so let pu bann Galat, li ti ekrir: “Lalwa finn vinn sa titer ki amenn nu ver Kris la, pu ki deklar nu drwat akoz [nu] lafwa.” (Galat 3:24) Dan lepok Pol, dan bann gran fami ti ena enn serviter uswa enn esklav ki ti ena responsabilite protez bann zanfan ek amenn zot lekol. Pareyman, Lalwa ti protez bann Izraelit kont bann pratik moral ek relizye degradan bann nasyon ki ti otur zot. (Deteronom 18:9-13; Galat 3:23) Anplis, Lalwa ti fer bann Izraelit pran konsyans zot kondisyon peser ek ki zot ti bizin gayn pardon ek delivrans. (Galat 3:19) Bann dispozisyon pu ofer bann sakrifis ti montre linportans enn sakrifis ranson ek li ti enn model profetik ki ti pu permet idantifye vre Mesi. (Ebre 10:1, 11, 12) Donk, alor ki Zeova ti montre so lazistis atraver Lalwa, Li ti fer sa pu byinet lepep ek pu zot delivrans eternel.
Bann Ki Ti Konsidere Kuma Bann Dimunn Drwat par Bondye
12. Si bann Izraelit ti pu swiv Lalwa byin, ki profi zot ti pu tire?
12 Etandone ki Lalwa Bondye ti parfe dan tu fason, si bann Izraelit ti obeir li, zot ti pu kapav gard enn kondisyon drwat devan Bondye. Alor ki zot ti pre pu rant dan Later ki Bondye ti promet zot, Moiz ti rapel zot sa: “Nu pu konsidere kuma bann dimunn drwat, si nu fer enn manyer pratik tu sa komannman la devan Zeova, nu Bondye, parey kuma Li finn komann nu.” (Deteronom 6:25) Anplis, Zeova ti fer sa promes la: “Zot bizin gard mo bann lalwa ek mo bann desizyon zizman: si enn zom met sa an pratik, li pu bizin viv par mwayin [sa bann lalwa la]. Momem Zeova.—Levitik 18:5; Romin 10:5.
13. Eski Zeova ti inzis kan Li ti demann so pep pu gard so Lalwa drwat? Explike.
13 Malerezman, antan ki enn nasyon, bann Izraelit pa finn reysi “pratik tu sa komannman la devan Zeova” ek donk zot pa finn reysi gayn bann benediksyon ki ti promet. Zot pa finn reysi gard tu bann komannman Bondye parski Lalwa Bondye ti parfe, me zot non. Eski sa vedir ki Bondye inzis? Non. Pol ti ekrir: “Ki nu pu dir, alor? Eski ena linzistis avek Bondye? Ki zame sa pa arive!” (Romin 9:14) Avredir, avan ek apre ki Bondye ti donn Lalwa, finn ena bann dimunn, ki ti’nn konsidere kuma drwat par Bondye malgre ki zot ti inparfe ek peser. Dan lalis sa bann dimunn ki ti ena lakrint pu Bondye la ena Noe, Abraam, Zob, Raab, ek Danyel. (Zenez 7:1; 15:6; Zob 1:1; Ezekyel 14:14; Zak 2:25) Alor, kestyon ki suleve se: Lor ki baz sa bann dimunn la ti konsidere kuma drwat par Bondye?
14. Ki Labib vedir kan li koz lor enn dimunn ki “drwat”?
14 Kan Labib koz lor enn dimunn ki “drwat,” sa pa vedir ki pena pese dan dimunn la, uswa ki li parfe. Me plito, sa vedir ki li pe ranpli so bann lobligasyon devan Bondye ek devan bann zom. Par egzanp, ti apel Noe “enn zom drwat” ek “san okenn defo parmi bann dimunn ki ti viv dan so lepok” parski li “ti fer dapre tu seki Bondye ti komann li. Li ti fer sa egzak pu egzak.” (Zenez 6:9, 22; Malaki 3:18) Zekarya ek Elizabet, bann paran Zan Batis, “ti drwat devan Bondye parski zot ti pe mars an akor avek tu bann komannman ek seki bann lalwa Zeova demande, dan enn fason ki personn pa ti kapav repros zot.” (Lik 1:6) Ek ti dekrir enn zom ki pa ti Izraelit, enn ofisye larme Italyin ki ti apel Korney, kuma “enn zom drwat ek ki ti ena lakrint pu Bondye.”—Akt 10:22.
15. Par rapor ar ki kitsoz enn dimunn li drwat?
15 Enn lot kitsoz ankor, se ki enn dimunn li drwat par rapor avek seki ena dan so leker—so lafwa ek rekonesans ek lamur pu Zeova ek pu so bann promes—ek pa zis kan li fer seki Bondye demande. Labib dir ki Abraam “ti met lafwa an Zeova; ek [Bondye] finn kont so lafwa kuma lazistis pu li.” (Zenez 15:6) Abraam pa ti ena lafwa zis dan legzistans Bondye me usi dan so promes konsernan “semans.” (Zenez 3:15; 12:2; 15:5; 22:18) Se lor baz sa kalite lafwa la ek lor bann aksyon an akor avek sa lafwa la ki Zeova ti kapav ena enn relasyon avek Abraam ek beni li ek lezot fidel ankor malgre ki zot ti inparfe.—Psom 36:10; Romin 4:20-22.
16. Ki rezilta lafwa dan ranson finn done?
16 Anfin, pu enn dimunn drwat sa depann lor so lafwa dan sakrifis ranson Zezi Kris. Konsernan bann Kretyin premye syek, Pol ti ekrir: “Se kuma enn don gratis ki pe deklar bannla drwat par faver [Bondye] ki [zot] pa merite atraver ranson ki Zezi Kris finn peye pu liber zot.” (Romin 3:24) Pol ti pe koz lor bann ki ti finn swazire pu vinn zeritye ansam avek Kris dan Rwayom dan lesyel. Me sakrifis ranson finn usi donn plizir milyon lezot dimunn posibilite pu gayn enn kondisyon drwat devan Bondye. Dan enn vizyon, lapot Zan ti truv “enn gran laful, ki personn pa ti kapav konte, . . . pe debute devan tronn ek devan Lanyo, abiye avek bann long rob blan.” Bann long rob blan la reprezant zot kondisyon pir ek drwat devan Bondye parski “zot finn lav zot long rob ek zot finn fer li vinn blan dan disan Lanyo.”—Revelasyon 7:9, 14.
Pran Plezir dan Lazistis Zeova
17. Ki bann pa nu bizin fer pu resers lazistis?
17 Mem si Zeova avek lamur finn donn so Garson, Zezi Kris, kuma enn mwayin pu bann dimunn reysi gayn enn kondisyon drwat devan Li, rezilta la li pa otomatik. Enn kikenn bizin egzers lafwa dan ranson, viv so lavi an armoni avek volonte Bondye, angaz li ar Zeova ek montre sa par batem dan delo. Apre sa, li bizin kontiyn resers lazistis, ek usi bann lezot kalite spirityel. Timote, enn Kretyin batize ki ti gayn lapel pu al viv dan lesyel, ti gayn sa konsey la ar Pol: “Resers lazistis, latasman ar Bondye, lafwa, lamur, landirans, enn karakter dus.” (1 Timote 6:11; 2 Timote 2:22) Zezi usi ti atir latansyon lor linportans pu kontiyn fer zefor kan li ti dir: “Donk, kontiyn rod rwayom ek so lazistis avan tu.” Kitfwa, nu travay byin dir pu rod bann benediksyon Rwayom Bondye, me eski nu travay dir parey pu resers bann semin drwat Zeova?—Matye 6:33.
18. (a) Kifer eski li pa fasil pu resers lazistis? (b) Ki nu kapav aprann ar legzanp Lot?
18 Byinsir, li pa fasil pu resers lazistis parski nu tu nu inparfe ek nu tandans natirel li ver seki pa drwat. (Izai 64:6) Anplis, nu anture ar bann dimunn ki pa kas latet avek bann semin drwat Zeova. Nu sityasyon resanble buku sityasyon Lot, ki ti viv dan Sodom, enn lavil byin renome pu so mesanste. Lapot Pyer ti explike kifer Zeova ti truv li apropriye pu sap Lot dan sa destriksyon ki ti pe menase la. Pyer ti dir: “Sa zom drwat la, par seki li ti’nn truve ek li ti’nn tande kan li ti pe res parmi zot tulezur, ti pe turmant so nam drwat akoz bannla zot bann aksyon ki ti kont lalwa.” (2 Pyer 2:7, 8) Donk, sakenn parmi nu pu byin fer si li demann limem, ‘Eski andan mo leker mo apruv bann pratik imoral ki nu truve otur nu? Eski mo ena degu pu bann distraksyon uswa spor ki popiler me vyolan? Uswa eski mo’si mo turmante parey kuma Lot akoz sa bann aksyon ki pa drwat la?
19. Ki bann benediksyon nu pu gayne si nu pran plezir dan lazistis Bondye?
19 Dan sa bann zur danzere ek ki pa sir la, pran plezir dan lazistis Zeova, sa li enn lasurs sekirite ek proteksyon. Kan ti poz sa kestyon la: “A Zeova, kisannla ki pu invite dan to latant?” Kisannla pu res dan to montayn sin? Lerwa David ti reponn: “Seki pe mars enn fason ki personn pa kapav reprose ek ki pe pratik lazistis.” (Psom 15:1, 2) Kan nu resers lazistis Zeova ek nu truv plezir ladan, nu kapav gard enn bon relasyon avek Li ek kontiyn zwir so faver ek so benediksyon. Lerla, nu lavi li enn lavi kontantman, nu respekte numem, ek nu ena lape lespri. Parol Bondye dir: “Seki rod lazistis ek lamur fidel pu truv lavi, lazistis ek laglwar.” (Proverb 21:21) Pa fini, kan nu fer tu nu posib pu fer seki drwat avek tu nu bann zefor, nu ena bann relasyon personel ki rann nu ere ek nu amelyor kalite nu lavi—lor plan moral ek spirityel. Sa ekrivin psom la ti dir: “Ere bann ki pratik lazistis, ki fer seki drwat tuletan.”—Psom 106:3.
[Not anba paz]
a Pu gayn bann detay lor tu seki ti ena dan Lalwa Moiz, get lankadre “Abrégé de l’alliance de la Loi” dan Étude perspicace des Écritures volim 2, paz 154-160, pibliye par bann Temwin Zeova.
Eski U Kapav Explike?
• Ki nu konpran par sa mo “drwat” la?
• Ki rapor ena ant delivrans ek lazistis Zeova?
• Lor ki baz bann dimunn konsidere kuma drwat par Bondye?
• Kuma eski nu kapav truv plezir dan lazistis Zeova?
[Zimaz lor paz 23]
Lerwa David ti exprim enn dezir ki sorti dan so leker pu bann lalwa Bondye
[Zimaz lor paz 24]
Noe, Abraam, Zekarya ek Elizabet, ek Korney ti konsidere kuma bann dimunn drwat par Bondye. Eski u kone kifer?