КӦ ЧЫНЖЕ ДЕНАК ТӰНЯМ ВУЙЛАТА?
Кӱшнӧ шынден пуымо йодышлан шуко калыкше ик мут дене вашешта ыле — Юмо. Но Исус Кристос але тудын Ачаже, чынже денак, тиде тӱнян вуйлатышышт улыт манын Библийыште нигуштат огеш ойлалт. Мӧҥгешла, Исус каласен: «Кызыт тиде тӱнян тӧраже поктен лукталтеш». И ешарен: «Тиде тӱнян тӧраже толеш, и ниможат уке Мый денем» (Иоанн 12:31; 14:30; 16:11).
Тугеже, тиде тӱнян вуйлатышыже Исус ваштареш шога. Кӧ тиде лийын кертеш?
Тӱнямбалсе условий-влак — пален налашлан йӧн
Эн сай шонымаш дене калык тыршен шога гынат, тӱня уло историй мучко чот йӧсланалтын. Шонкалыше эҥ-влакым тиде ӧрыктара, кузе ӧрыктарен ынде колышо писательым, редакций статья-влакын авторжым Дейвид Лоренсым: «„Мланде ӱмбалне эрык“ — тидым кажныже, манаш лиеш, тылана. „Калык кокла поро кумылым кучен илымаш“ — тиде тӱнямбалне чыла айдеме-влак коклаште шижалтеш. Тугеже, паша мо шотышто? Молан вара айдеме-влакын шочын кумылышт ваштареш сарын лӱдыкшыжӧ шога?»
Тиде ӧрыктарышын огеш туч мо? Тунам, кунам айдеме-влакын ласкан да тынысын илаш кумылышт уло, тыгодымак ужмошудымаш да ваш-ваш пуштедымаш шучкын шарлалт шога. Шымлен ончал, могай торжа да шучко осалланымаш. Чаманыде орландарашлан да шукырак ваш-ваш пуштедашлан айдеме-влак газовый камера-влакым, концентрационный лагерьлам, огнемётлам, напалмовый бомба-влакым да тулеч моло шучко йӧнлам кучылтыныт.
Тыныс да пиалан илышым чот йӧратыше еҥ-влак тыгай чыташ лийдыме осалым весе-влак ваштареш шке семынышт ыштен кертыт манын тый шотлет мо? Могай вий еҥ-влакым тыгай шакше пашам ыштыкта але, чояланен вуйлатышыла, нуным тӱрлӧ азапыш пурта да тыгела нунышт шучко пашам ышташ виеш лийыт? Койдымо осал вий вуйлата, тудлан кӧра еҥ-влак тыгай ӧкымлымашым илышыш пуртен шогат манын, иктаж кунам тый шке ончылнет йодмашым шынденат мо?
Тӱнямбалсе вӱйлатыше-влакын кӧ улмыштым пален налме
Тиде йодыш шотышто мужедаш огеш кӱл, молан манаш гын, Библий пеш раш ончыкта, кузе кажне айдеме дене, тугак тӱрлӧ йылман калык-влак дене койдымо, ушан да шонен моштышо уш-акыл вуйлата. Тушто ойлалтеш: «А тӱня чыла кия осалыште [осалын кидйымалныже, УТ]». Библий тудын кӧ улмыжым палемден ойла: «Диавол ден сотана манын лӱмдымӧ ондалыше чыла тӱням» (1. Иоанн 5:19; Почмаш 12:9).
Ик гана, „иян алгаштарымыже“ годым, Сотана тиде тӱнян вуйлатышыжын рольжым модеш манмаште Исусын кокыте шонымашыже лийын огыл. Мо лиймым Библий каласен пуа: «Адак ия Тудым налеш пеш кӱкшӱ курык ӱмбаке, и Тудлан чыла тӱнясе кугыжаныжшым да тудын чапшым ончыкта». И Тудлан ойла: «Чыла тидым Тыланет пуэм, сукал возын мыланем кумалат гын». Тунам Исус тудлан ойла: «Кораҥ мый дечем, сотана» (Матвей 4:1, 8—10).
Шоналте тидын нерген. Сотана Исусым «чыла тӱнямбалсе кугыжаныш-влакым» темлен алгаштарен. Сотана, чынже денак, тиде кугыжаныш-влакын вуйлатышыже огеш лий ыле гын, тудын темлымыже алгаштарымаш лийын кертеш ыле мо? Уке, лийын ок керт ыле. И шоналте: чыла тиде тӱнямбалсе кугыжаныш-влак дене Сотана вуйлата манмым Исус шӧрен каласен огыл, нуно Сотанан кид йымалныже огыт лий ыле гын, тудо тидым ышта ыле. Сандене Сотана, Ия, чынже денак, тӱнян койдымо вуйлатышыже! Библий тудым „тиде курымын юмыжо“ манеш (2. Коринфян-влак 4:4). Но кузе тыгай осал уш-акыл тыгай куатле озаланымашыш шуын?
Тудо, кӧ варажым Сотана лийын, Юмын ыштыме суксо улмаш, но тудо Юмын озаланымашыжлан кӧранаш тӱҥалын. Тудо Юмын чын вуйлатен шогымашыжым ӱчашымашыш луктын. Тыгай шонымаш дене тудо икымше ӱдырамашым, Евам, ондалашлан кишкым кучылтын, да тыгела тудым и тудын марийжым, Адамым, Юмым колыштмо олмеш шке ойжым шуктыктен (Моисейын 1 кнагаже 3:1—6; 2. Коринфян-влак 11:3). Тугак тудо Адамын да Еван эше шочдымо чыла ончыкылык тукым-влакшым Юмо деч кораҥден кертеш манын ӱчашымашым луктын. Сандене тудо шке ӱчашымашыжым ӱшандараш тӧчен ончыжо манын, Юмо тудлан жапым пуэн, но Сотана тидын шотышто арам тӧчен (Иов 1:6—12; 2:1—10).
Мутат уке, Сотана тӱнямбал дене шкетын гына огыл вуйлата. Тудо икмыняр моло суксо-влакым Юмын ваштареш ушналт шогалаш ӱшандарен кертын. Нуно осал шӱлышыш савырненыт, тудын ик шонымаш дене ушнышо йолташышт лийыныт. Нунын нерген Библий пеҥгыде ойым пуэн ойла: «Юмын чыла оружийже дене вӱдылалтса, те иян осал шонымыжлан ваштареш шогалын кертса манын, молан манаш гын, мемнан кучедалмашна вӱр ден кап ваштареш огыл, но... тиде пычкемыш тӱнян вӱдышышт-влак ваштареш; каваште осал шӱлыш-влак ваштареш» (Ефесян-влак 6:11, 12).
Осал шӱлыш-влак ваштареш шого
Тиде койдымо осал тӱнямбалсе вуйлатыше-влак чыла айдеме тукымым Юмылан кумалме деч ӧрдыжкӧ кораҥден йоҥылыш корно дене наҥгаяш ямде улыт. Колышо-влакын ушышт уке манын Юмын Мутшо ончыкта гынат, колымо деч вара илыш уло манын шонымашым кучымаш, осал шӱлыш-влаклан шке ойыштым шукташлан ик йӧн лиеш (Моисейын 1 кнагаже 2:17; 3:19; Иезекильын кнагаже 18:4; Псалом 145:3, 4; Екклесиастын кнагаже 9:5, 10). Тидын дене келшен толын, осал шӱлыш колышын йӱкшым келыштарен але колышым ужшо мужедше еҥым кучылтын, тудын илыше родо-тукымжо але йолташыже-влак дене уждымо гыч шоктышо «йӱк дене» кутырен кертеш. Колышо улам манын «йӱк» ӱшандарен кертеш, но чынже денак тиде — осал шӱлыш!
Сандене тый иктаж кунам тыгай «йӱкым» колат гын, шкендычым ондалаш ит пу. Кеч-мом ойла гынат, ит ӱшане да Исусын ойлымыжо семын ыште: «Кораҥ мый дечем, сотана» (Матвей 4:10; Иаков 4:7). Оҥайм палаш тыршымашлан кӧра, шкендычым осал шӱлыш-влак дене кылдаш ит пу. Тиде осал шӱлыш-влак дене кыл кучымаш лиеш, а Юмо шкенжын кумылаҥше-влакшым тудын чыла тӱрлӧ тӱсшӧ дечшат шекландара. «Мужедшым... осал шӱлыш-влак дене кылым кучен шогышо юзо гоч каҥашлышым да мо лиймашым ончылгоч каласен пуышым, колышо еҥым йодын шогышым» Библий шылтара (Моисейын 5 кнагаже 18:10—12, УТ; Галат-влак 5:19—21; Почмаш 21:8).
Осал шӱлыш-влак дене кыл кучемаш айдемым осал нунун кид йымакышт пурта, сандене кеч-могай оҥайын але кумылым савырышын коеш гынат, тудын тӱрлӧ тӱсан пашаже дечын кораҥын шого. Юлымаш, тӱрлӧ ӱзгар-влакым кучылтын мужедмаш, экстрасенс-влак деке коштмаш, копа пундаште улшо корно-влакым шымлымаш (хиромантий) да каваште шӱдыр-влакын верланымыштым эскерен ончылгоч мо лийшашым ойлымаш — чыла тиде юзыланымашын тӱрлӧ тӱсышт лийын шогат. Тыгак осал шӱлыш-влак пӧртлаште тӱрлӧ йӱкым луктыт да моло ӧрыктарыше, умылтараш лийдыме коймашым шке илыме верыштышт ончыктылыт.
Ешартышлан осал шӱлыш-влак, айдеме-влакын сулыкан койшышт дене пайдаланен, литература, кино, телепрограмма гоч уда койышым да секс шотышто оккӱл семын шкем кучымашым моктен шаркалат. Осал шӱлыш-влак палат, йоҥылыш шонымашым уш гыч кораҥдаш огыл гын, нуно мондалтдыме ушналмашым ыштен кодат и айдеме-влакым, шкешт семынак, йӧрдымым ыштылаш таратат (Моисейын 1 кнагаже 6:1, 2; 1. Фессалоникиец-влак 4:3—8; Иуда 6).
Тӱня дене осал шӱлыш-влак вуйлатат манмашым, чынже дене, шукышт воштылтышыш луктын кертыт. Но нунын ӱшаныдымышт ок ӧрыктаре, Библийат тыге ойла: «Сотана шке волгыдо суксо тӱсым налеш» (2. Коринфян-влак 11:14). Тудо да осал шӱлыш-влак чынже денак улмым шукыштлан ӱшанен кертдымым ыштымаш, тудын эн уста шояже лийын шога. Но ондалалтше ит лий! Ия да тудын осал шӱлыш-влакше чынак улыт, и тыланет нунын ваштареш шогаш эре кӱлеш (1. Петрын 5:8, 9).
Пиалешлан, ынде лишыл тудо жап, кунам Сотана и тудын могырышто шогышо-влак тлетла огыт лий. «И тӱня [тудын осал шӱлыш вуйлатыше-влакшыге] эрта,— Библий ӱшандара,— ...но Юмын шонымыжым шуктышо курымеш лиеш» (1. Иоаннын 2:17). Кунам тиде осал вуйлатымаш кораҥдалтеш, могай тунам утаралтмаш толеш! Тыгела меат, кӧ Юмын кумылжым шуктен курымешлан Тудын чын у тӱняштыже илышлан куанен шога, нунын коклаштышт лийына (Псалом 36:9—11, 29; 2. Петрын 3:13; Почмаш 21:3, 4).
Моло семын ончыктымо огыл гын, Библийысе чыла цитата-влак «Стокгольмский Библийым кусарыше институт» кусарымаш гыч налме улыт. Кунам цитата почеш кӱчыкемдыме УТ шога гын, тунам тиде цитата английский йылме дене лукмо «У Тӱнян Священный Писанийже» гыч кусарымым ончыкта.
[Иллюстрация, страница 4]
Чыла тиде тӱнямбалсе Кугыжаныш-влак Сотанан кидыштыже огыт лий ыле гын, Исуслан нуным темлен кертеш ыле мо?