Каква е иднината на контролата на оружјето?

ПОСЛЕДНИВЕ години, владите во целиот свет дискутираа за тоа како да се борат против илегалната трговија со рачно оружје. Ова беше тема на дискусија и на Генералното собрание на Обединетите нации. Се подготвија извештаи, се изнесоа предлози и се прифатија резолуции. Меѓутоа, критичарите укажуваат на тоа дека, ако во фокусот се стави само трговијата на црниот пазар, се ослободуваат од надзор најголемите дилери на оружје — самите влади.

Всушност, линијата помеѓу легалната и илегалната продажба на оружје е нејасна. Голем дел од илегалното оружје некогаш се продавало легално. Оружјето што во почетокот им се продало на воените служби или на полицијата, честопати било украдено и пласирано на црниот пазар. Освен тоа, не е ништо необично оружјето да се препродава на некој друг без знаење или дозвола на првобитниот продавач. Една статија во списанието Arms Control Today (Контролата на оружје денес) наведува: „Особено националните влади ќе мора да направат нешто повеќе отколку само да ги поддржат строгите мерки што се преземаат против илегалната трговија со лесно оружје и ќе мора да ја преиспитаат својата сопствена улога во легалната трговија со оружје што се одвива моментално“. Иако многумина се надеваат дека нациите конечно ќе преземат строги мерки против трговијата со рачно оружје, еден новинар забележал: „Со петте постојани членки на Советот [за безбедност на Обединетите нации] кои се одговорни за повеќе од 80% од светската трговија со оружје, можеби не треба да очекуваме да се преземе нешто“.

Проблемот со контролата на приливот на рачно и лесно оружје е тоа што релативно лесно се произведува. Додека производството на комплицирано оружје како што се тенкови, авиони и воени бродови е ограничено само на десетина земји, повеќе од 300 произведувачи во 50-тина нации сега произведуваат лесно оружје. Сѐ поголемиот и онака голем број произведувачи на огнено оружје не само што го проширува националниот арсенал туку ги зголемува и можностите да се снабдат со оружје војските, востаничките групи и криминалните организации.

Жестоко дебатирани спорни прашања

Досега, голем дел од нашето внимание беше насочено кон употребата на рачно оружје во завојуваните земји. Сепак, спорните прашања за контрола на оружјето жестоко се дебатираат во релативно стабилните земји каде што не се води војна. Оние што се застапуваат за строги закони за контрола на оружјето тврдат дека поголемото количество оружје води до повеќе убиства. Тие аргументираат дека во Соединетите Држави, каде што контролата не е строга и има многу оружје, има висока стапка на убиства по глава на жител, но во Англија, каде што има строга контрола на оружјето, има ниска стапка на убиства. Противниците на донесувањето закони за контрола на оружјето брзо изнесуваат противаргументи дека во Швајцарија повеќето луѓе лесно можат да дојдат до оружје, но сепак стапката на убиства е ниска.

За работите да бидат уште покомплицирани, истражувањата покажуваат дека во Соединетите Држави стапката на убиства без огнено оружје е повисока од вкупната стапка на убиства во многу европски земји. Но, има и земји каде што стапката на убиства без огнено оружје е повисока од вкупната стапка на убиства во Соединетите Држави.

Вообичаено е да се користат — и да се злоупотребуваат — статистички податоци за да се поткрепи некое одредено гледиште. А на полето на контрола на оружјето изгледа дека за секој аргумент има навидум разумен противаргумент. Спорните прашања се сложени. Меѓутоа, стручњаците главно се согласуваат со тоа дека и многу други фактори, а не само поседувањето оружје, влијаат врз стапката на убиства и врз криминалот.

Моќното Национално стрелачко здружение во Соединетите Држави честопати забележува: „Оружјето не убива луѓе; тоа го прават луѓето“. Според ова гледиште, иако оружјето е наменето за да убива, тоа не убива само од себе. Некој мора да го повлече чкрапалото, намерно или ненамерно. Се разбира, некои ќе аргументираат дека оружјето им олеснува на луѓето да убиваат луѓе.

Да се прековаат мачевите во плугови

Според Библијата, проблемот што луѓето убиваат луѓе нема да се реши само со отстранување на оружјето од рацете на оние што се решени да убиваат. Криминалот е општествен проблем, а не само проблем на поседување оружје. Вистинското решение вклучува промена на ставовите и природата на самите луѓе. Пророкот Исаија бил инспириран да напише: „[Бог] ќе им биде судија на народите, ќе им суди на многу племиња, кои ќе ги прековаат мечевите во плугови, а копјата во српови. Нема повеќе народ да дига меч против народ, ниту ќе се учи веќе на војување“ (Исаија 2:4).

Ова не е толку невозможно како што можеби си мислат некои. Пророштвото на Исаија се исполнува денес меѓу вистинските христијани низ целиот свет. Тоа што симболично го претвораат оружјето во инструменти на мирот одразува длабока внатрешна желба да му угодат на Бог и да живеат во мир со другите луѓе. Со текот на времето, под Божјето Царство, секој на земјата ќе живее во потполн мир и сигурност (Михеј 4:3, 4). Оружјето нема да убива луѓе. Луѓето нема да убиваат луѓе. Инструментите на смртта нема да се користат.

[Слики на страница 10]

‚Ќе ги прековаат мечевите во плугови‘