Een blik op de wereld
„High” in de buurt van de afvuurknop?
◆ De luchtmacht van de VS berichtte onlangs dat er in de controlekamer van een ondergrondse startplaats voor kernraketten in de staat Arizona twee marihuanasigaretten waren gevonden. Als gevolg hiervan zijn de lanceringsploeg en leden van de bewakingseenheid van een van de 18 Titan-2-lanceringsplaatsen die de stad Tucson omgeven, geschorst.
Reusachtig gezwel verwijderd
◆ Een vrouw die 172 kilo woog, werd met klachten over buikpijn opgenomen in een Californisch ziekenhuis en verliet dat ziekenhuis enkele dagen later met een lichaamsgewicht van nog slechts 82 kilo. In die tussentijd had een team van zeven doktoren van het Medisch Centrum van de Universiteit van Californië tijdens een 4 1/2 uur durende operatie een 90 kilo wegend goedaardig gezwel aan de eierstokken verwijderd. „De belangrijkste problemen waren van louter technische aard”, zei de dokter die aan het hoofd van het team stond. „Het verwijderen van iets zo groots vereist dat het hart- en bloedvatenstelsel zorgvuldig in de gaten gehouden moeten worden en dat het gezwel nauwgezet vrijgeprepareerd moet worden om bloedverlies en weefselbeschadiging te vermijden.” Er werd tijdens de operatie ongeveer 75 kilo vloeistof onttrokken voordat er 18 kilo aan vast weefsel werd verwijderd. De vrouw had gedacht dat zij gewoon dikker werd.
Drinkende moeders gewaarschuwd
◆ Het Ministerie van Financiën van de Verenigde Staten, waaronder de verkoop van alcoholische dranken valt, waarschuwt zwangere vrouwen die te veel drinken, dat hun baby bij de geboorte ernstige gebreken kan hebben. Zulke baby’s worden geboren met een aandoening die bekendstaat als „foetaal alcohol syndroom”. Het is een combinatie van zwakzinnigheid met een abnormale vorm van de ogen en andere gelaatstrekken. Voor de ziekte is nog geen geneesmiddel bekend. Hoewel er verschil van mening bestaat over de vraag of een matig alcoholgebruik door aanstaande moeders een nadelige uitwerking heeft, zijn er overweldigende bewijzen dat het gevaar voor het nageslacht des te groter is naarmate een zwangere vrouw meer drinkt.
Zuurbindend middel om met roken te stoppen?
◆ Volgens de Universiteit van Nebraska kan het innemen van kleine hoeveelheden natriumbicarbonaat (zuiveringszout) rokers misschien helpen „met de gewoonte te breken”. Zij baseerden hun onderzoek op een eerdere ontdekking dat rokers met zure urine over het algemeen meer nicotine onveranderd uitscheiden. De hunkering naar de uit het lichaam verdwenen nicotine doet de verslaafde gewoonlijk vaker naar een sigaret grijpen dan personen die minder zuur in hun urine hebben. Door met een groep vrijwilligers te werken waarvan een deel dagelijks vier gram bicarbonaat innam, werd ontdekt dat het aantal sigaretten dat zij gemiddeld per dag rookten, tegen de vijfde week was teruggelopen tot 0,14. De personen die geen zuurbindend middel kregen, konden niet onder de 7,8 sigaretten per dag komen. De onderzoekers beklemtonen dat dit slechts voorlopige resultaten zijn, en dat men voorzichtigheid moet betrachten bij het innemen van elk soort van geneesmiddel.
Nog twee gevaren van roken
◆ Jaren geleden werd duidelijk bewezen dat het roken van sigaretten longkanker en andere kwalen veroorzaakt. Ook is vastgesteld dat zwangere vrouwen die roken, hun ongeboren kinderen in gevaar brengen. Onlangs kwamen nog twee gevaren aan het licht:
In Genève zeiden deskundigen van de Wereldgezondheidsorganisatie dat mannen die roken, hun ongeboren kinderen wel eens in gevaar kunnen brengen. Helmut Greim, toxicologisch onderzoeker in München zette uiteen: „Het sterftecijfer van ongeboren kinderen ligt hoger als de vader rookt, en het is erg belangrijk dat men beseft dat niet alleen rokende moeders voorzichtig moeten zijn.” De geleerde zegt dat sigaretterook stoffen bevat die genetische veranderingen in de zaadcellen teweeg kunnen brengen, zodat mannen die geregeld roken de zuigelingensterfte van hun nageslacht verhogen.
Op het Massachusetts Institute of Technology en ook op de Harvard School of Public Health heeft onderzoek licht geworpen op de vraag waarom arbeiders die met asbest werken een zoveel groter risico lopen kanker te krijgen als zij roken. Dit komt doordat het vermogen van de longen om zich te reinigen van ingeademde, in de lucht zwevende onzuiverheden, zoals asbestvezels, door roken kleiner wordt. Proeven hebben bewezen dat de helft van het door rokers ingeademde stof na 12 maanden nog in hun longen aanwezig was, terwijl dit na dezelfde periode bij niet-rokers slechts 10 percent bedroeg. De onderzoekers zeiden dat dit aantoonde welk „een enorme kloof [er] tussen rokers en niet-rokers” bestaat.
Lepra resistent voor geneesmiddelen
◆ Lepra kan nu worden toegevoegd aan de lijst van kwalen die resistentie ontwikkelen voor moderne geneesmiddelen. De Britse specialist Anthony Bryceson zei de Canadian Dermatological Association onlangs dat lepra in de jaren ’80 „een groot probleem” zou kunnen worden. Hij merkte op dat bij sommigen die met het geneesmiddel diasone zijn behandeld, de ziekteverschijnselen zich toch weer opnieuw voordeden, en in 1978 begonnen de eerste gevallen van resistentie voor diasone zich voor te doen bij niet eerder behandelende patiënten. Andere geneesmiddelen zijn kostbaarder en hebben meer bijwerkingen.
„Synthetisch bloed” redt leven
◆ Naar verluidt heeft zuurstofdragend „synthetisch bloed” in Japan voor het eerst een mensenleven gered. Aan een man die na een operatie veel bloed verloor, werd ongeveer één liter van het experimentele bloedvervangingsmiddel, genaamd Fluosol-DA, toegediend als vervanging van zijn bloed dat van een zeldzaam type was. De chirurg Kenji Honda zei dat ’de patiënt geen slechte gevolgen heeft ondervonden van deze niet eerder toegepaste noodbehandeling en dat hij het goed maakt’. Voordien was het vervangingsmiddel slechts bij dierproeven en bij gezonde menselijke vrijwilligers gebruikt, en daar had het „geen nadelige gevolgen” gehad, aldus Dr. Ryoichi Naito, president van de farmaceutische maatschappij die de stof heeft ontwikkeld.
Medical World News merkt op dat Fluosol-DA ’in tegenstelling tot volledig bloed geen problemen van bloedgroepsbepaling of gevaar voor besmetting oplevert, en dat het mogelijk is het in massaproduktie te vervaardigen, in een autoclaaf te steriliseren en gedurende ten minste twee jaar ingevroren te bewaren’. Fluorkoolstofverbindingen, zoals Fluosol-DA, kunnen grote hoeveelheden zuurstof absorberen en aldus op een soortgelijke wijze als bloed ervoor zorgen dat dit voor het leven onontbeerlijke gas door het hele lichaam wordt getransporteerd. Het enige nadeel is dat de stof de neiging heeft zich korte tijd in het lichaam op te houden, met onbekende gevolgen. Een Californische dochtermaatschappij van het Japanse farmaceutische bedrijf maakt plannen om in de Verenigde Staten spoedig met klinische proefnemingen te beginnen.
„Als een bosbrand”
◆ Medical Tribune bericht dat een niet door gonococcen veroorzaakte urethritis een venerische ziekte is die „zich als een bosbrand verspreidt”. Volgens Dr. Nicholas J. Fiumara, hoofd van de dienst voor besmettelijke ziekten van de Amerikaanse staat Massachusetts, wordt de ziekte veroorzaakt door een micro-organisme dat kenmerken „van een bacterie en van een virus in zich verenigt”. De ziekte kan bij vrouwen ontsteking van de organen in de buik veroorzaken, wat tot steriliteit kan leiden. Bij kinderen die geboren worden aan vrouwen die deze ziekte hebben, kan ze de oorzaak zijn van ooginfecties en longontsteking. Bij mannen lijken de symptomen op die van gonorrhoea. In Engeland overtreft het aantal gevallen van deze ziekte bij mannen het aantal gevallen van gonorrhoea dat onder beide seksen wordt aangetroffen. In de VS, waar in 1979 naar schatting één miljoen mannen en vrouwen gonorrhoea zullen hebben opgelopen, overtreft het aantal gevallen van deze urethritis in veel klinieken voor venerische ziekten het aantal gevallen van gonorrhoea in aanzienlijke mate.
Het aantal manen blijft toenemen
◆ Astronomen hebben aan de lijst van manen die zich in ons zonnestelsel bevinden, steeds nieuwe manen toegevoegd. De ontdekking van de maan van Pluto in 1978 bracht het aantal manen waarvan het bestaan bevestigd is, op een totaal van 33. Nu concentreren de geleerden zich op de planetoïden in de grote asteroïdengordel tussen Mars en Jupiter, en zij geloven dat zij bewijzen hebben gevonden voor het bestaan van ten minste nog eens 23 satellieten. In 1978 ontdekte J. H. McMahon dat er om de asteroïde Herculina, die een diameter van 209 kilometer heeft, een kleine maan cirkelde. Door gebruik te maken van soortgelijke methoden zijn andere astronomen tot de conclusie gekomen dat er misschien wel 23 of meer satellieten om de acht door hen onderzochte asteroïden cirkelen. „Het zonnestelsel schijnt met de maand ingewikkelder te worden”, merkt de New York Times op.
Spinnen als redders in de nood
◆ Al enige jaren heeft China nu chemische bestrijdingsmiddelen gebruikt om het aantal schadelijke insekten op de rijstvelden binnen de perken te houden, maar in enkele provincies heeft het intensieve gebruik van pesticiden een averechtse uitwerking gehad. Een verslag van het persbureau Nieuw China zei: „Voorgaande jaren werden in rijstproducerende gebieden in het zuiden grote hoeveelheden uiterst doeltreffende pesticiden gebruikt. Het gevolg was dat met het ongedierte ook de spinnen werden gedood, en dat de schadelijke insekten een resistentie ontwikkelden tegen de bestrijdingsmiddelen. Zodoende namen ze in aantal toe.” Om het probleem op te lossen, hebben landbouwdeskundigen en boeren onderzocht of men gebruik kon maken van insektenetende spinnen. Zij ontdekten 125 soorten die zich voeden met voor rijstplanten schadelijke insekten, en 10 hiervan zijn buitengewoon geschikt om dit ongedierte te verdelgen. Het afgelopen jaar stond ongeveer 65.000 hectare onder de hoede van spinnen. „Vanwege hun vraatzucht kunnen spinnen in zes dagen tijds de meeste schadelijke insekten in de velden vernietigen als er gemiddeld één spin is op 20 schadelijke insekten”, aldus het verslag.
Schuldenlast van de Derde Wereld
◆ De Conferentie van de Verenigde Naties over Handel en Ontwikkeling, gehouden in Manila, meldde dat de schuldenlast in de ontwikkelingslanden is toegenomen van ƒ 148.000 miljoen in 1970 tot ƒ 488.000 miljoen in 1977. Alleen al aan rente over deze schulden moest in 1976 ƒ 74.000 miljoen worden betaald.