Een blik op de wereld
Terug naar het zeilschip?
● De Sjin Aitokoe Maroe was het eerste moderne vrachtschip dat naast motoraandrijving ook gebruik maakte van zeilen. Ze is nu een jaar in de vaart, en volgens haar eigenaars heeft ze hun dank zij de twee computergestuurde zeilen een 10 procent besparing in de brandstofkosten opgeleverd. Bovendien wordt bericht dat het schip heel goed heeft gefunctioneerd, ook in ruw weer. De Londense Financial Times schrijft dat toen het idee voor het eerst werd geopperd, „de reactie van de betrokken industrieën over het algemeen luidde er nog maar niet te veel werk van te maken”. Nu, zo wordt bericht, hebben vele scheepseigenaars geïnformeerd naar met zeilen uitgeruste schepen van allerlei typen.
Duizenden verdwijnen gewoon
● Volgens een rapport dat is opgesteld door een speciale VN-commissie, zijn over de hele wereld in 1981 ongeveer eenentwintighonderd mensen verdwenen. Er werd echter opgemerkt dat dit nog slechts een fractie is van het totale aantal. Vele ontvoeringen worden niet aangegeven uit vrees voor represailles. De commissie beschouwde gevallen in tweeëntwintig landen en rapporteerde verdwijningen aan de betrokken regeringen of stuurde telegrammen ten einde op die manier te proberen levens te redden. Vele landen reageren niet op een verzoek om inlichtingen over de verdwijningen, en dit vormt, zo zegt de commissie, „een van de ernstigste [schendingen] op het gebied van de mensenrechten”.
’Brengen zij zelf in praktijk wat zij prediken?’
● De schadelijke invloed die het roken op de gezondheid heeft, vormt „het belangrijkste punt van aandacht in onze inspanningen ten behoeve van de volksgezondheid”, verklaarde het nieuwe hoofd van de Amerikaanse Dienst voor Volksgezondheid, Dr. C. Everett Koop. Toch hebben de VS naar verluidt pressie uitgeoefend op Japan omdat men wil dat dit land zijn import van Amerikaanse tabak verhoogt van minder dan één procent tot tien procent van de Japanse markt. Het mag dan ook geen verbazing wekken dat twee nationale groepen in Japan bij President Reagan hebben geprotesteerd tegen deze pressie. Volgens de Jomioeri Sjimboen verklaren de groepen dat het geen „vriendelijke” daad is om een produkt te willen pousseren dat in de VS de waarschuwing „gevaarlijk voor de gezondheid” draagt en waarvoor vanwege die gezondheidsrisico’s niet via radio en televisie geadverteerd mag worden.
Zwedens voorbije tijdperk
● „Ik geloof niet dat de Kerk van Zweden nog veel langer op deze wijze kan voortgaan”, verklaarde Ingmar Ström, een vroegere bisschop van de Kerk van Zweden. De situatie van de enorme kerkgebouwen in de grote steden in beschouwing nemend zegt hij: „Als de priester, de organist en de kerkdienaren niet uit de belastingen betaald werden en als ook de onderhouds- en stookkosten voor de gebouwen niet met belastinggelden betaald werden, zouden ze niet kunnen blijven bestaan.” Zijn oplossing? „Laten de grote lege kerken niet afgebroken worden, maar verkoop ze, maak er concertzalen van, kerkopera’s, . . . tentoonstellingsgebouwen, zwembaden, wat maar ook, maar laten het geen deprimerende graftomben van een voorgoed voorbije tijd worden.” De bisschop noemt een voorbeeld van een kerk „waar bij de zondagmorgendienst gewoonlijk een koster, twee oude mannen uit een bejaardenhuis en soms de vrouw van de predikant aanwezig zijn”.
Hanteren van bloed gevaarlijk
● Het is reeds lang bekend dat hepatitis vaak een gevolg is van bloedtransfusie. Nu laat een verslag uit Nieuw-Zeeland zien in welke mate louter het hanteren van bloed reeds gevaarlijk is. In een onderzoek dat negen maanden heeft geduurd, bleek meer dan 20 procent van het laboratoriumpersoneel dat in ziekenhuizen in Auckland met bloedmonsters te maken had, met het hepatitis B-virus geïnfecteerd te zijn. Dit is „beduidend hoger” dan in laboratoria waar geen bloedonderzoeken plaatsvonden of zelfs bij nieuwe bloeddonors, zei het rapport. Het gevaar nam toe met de leeftijd en met de lengte van de periode dat iemand op het laboratorium in dienst was. In een commentaar hierop verklaarde de Auckland Star dat „alle bloedmonsters” behandeld zouden moeten worden als „potentieel besmettelijk”. Wijzend op de „vele mogelijkheden dat iemand per ongeluk besmet wordt” als hij bloed hanteert, zei de Star dat het voor laboranten moeilijk zou zijn om „infectie te vermijden tenzij er buitensporig dure voorzorgsmaatregelen genomen zouden worden”.
Computer-„nachtmerrie”
● Een overgang naar automatisering met behulp van een computer is vaak al moeilijk genoeg, maar het werd een „nachtmerrie” voor degenen die de werkzaamheden van de Bank of Papua New Guinea moesten computeriseren. Allereerst, zo bericht de Auckland Star, diende zich het probleem van de taal aan. Er worden in Nieuw-Guinea meer dan zevenhonderd talen gesproken. Waarvan men gebruik moest maken om de computer te programmeren, bleek toen een onderzoek uitwees dat de meeste inwoners beschikken over een „toereikende kennis — in spreken en schrijven — van een pidgin Engels-Duits”. Toen kreeg men het probleem van de „één-taal cultuur” waarin bezittingen worden gedeeld door al degenen in een stam die dezelfde taal spreken. Toen dat was opgelost, kwamen de problemen die voortvloeien uit de gewoonte „van naam te veranderen wanneer men daar zin in heeft”. De oplossing werd gevonden in een aanduiding voor rekeningen die bestaat uit een combinatie van namen en getallen met daarbij een mogelijkheid voor de computer om de namen bij een rekeningnummer te wijzigen.
Niet ’vervolgd’?
● In een recente verklaring hebben Chinese katholieken kritiek uitgeoefend op de bewering van paus Johannes Paulus II dat katholieken in China worden vervolgd. Sprekend van „gemene laster gebaseerd op valse getuigenissen” dreigden zij met een „tegenaanval” als de paus niet stopt met zijn „valse getuigenissen en beschuldigingen”. Volgens de New York Times had de paus „de situatie van de Chinese katholieken vergeleken met de vervolging van de vroege christenen” en gevraagd om gebeden ten behoeve van hen op te zenden. De Chinese verklaring, uitgegeven namens drie katholieke organisaties die door de Chinese regering worden erkend, maakt er aanspraak op de zienswijze van alle katholieken te vertegenwoordigen. Ze wees op de vrijheid die zij in recente jaren hebben genoten om meer dan tweehonderd kerken te herstellen en in grotere vrijheid te aanbidden. „Katholieken in China zijn bezorgd dat dit alles in gevaar gebracht zou kunnen worden als het Vaticaan te veel druk uitoefent”, zei de Times. Een groot deel van deze vrijheid is het resultaat van het ondersteunen van de politiek van de regering en de weigering zich aan het Vaticaan te onderwerpen.
De plundering van Parijs
● Uw kansen om het slachtoffer te worden van een inbraak, zijn in Parijs hoger dan in enige andere wereldstad, zegt de Londense Sunday Telegraph. Vijfentwintig van iedere duizend Parijzenaars zijn in 1980 het slachtoffer geweest van een inbraak, vergeleken met tweeëntwintig in New York, zeventien in Londen en vier in Tokio. Over het hele land genomen liggen de aantallen echter anders. Frankrijk staat dan op de zevende plaats met vijf slachtoffers per duizend, vergeleken met elf voor Engeland, twaalf voor Duitsland, en de Verenigde Staten helemaal bovenaan de lijst met vijftien.
Jonge bandieten
● Het gebeurt steeds vaker dat kinderen die nog niet eens de tienerleeftijd hebben bereikt, zich aan ernstige misdrijven schuldig maken. Verleden jaar beroofde een negenjarige jongen een bank in New York City waarna hij het geld uitgaf aan hamburgers, patates frites, een horloge en andere artikelen. Onder aangepaste reclasseringsvoorwaarden gesteld, moest hij zich regelmatig bij een reclasseringsambtenaar melden, geregeld naar school gaan en „zich niet schuldig maken aan enige daad die voor een volwassene een misdrijf zou zijn”. Hij werd echter opnieuw gearresteerd, nu op beschuldiging twee kleine jongens onder bedreiging met een mes te hebben beroofd. Volgens de politie had het inmiddels tienjarige joch twee medeplichtigen, een van negen en een van tien jaar.
Groei van aquicultuur
● Ongeveer dertig jaar geleden werd aquicultuur, het kweken van vis in bassins op het land, beschouwd als een van de manieren om een eind te maken aan de honger in de wereld. Maar de resultaten beantwoordden niet aan de verwachtingen. De laatste vijf jaar heeft men echter grote vorderingen gemaakt op het gebied van ziektebestrijding, voeding, groeisnelheid en andere problemen. In de Verenigde Staten is de jaarlijkse produktie van de aquicultuur in vijf jaar verdubbeld tot 135 miljoen kilo. Meer dan tweederde van de gekweekte vis bestaat uit forel en meerval. ’s Werelds grootste op land gelegen oesterkwekerij op Hawaii produceerde vorig jaar december 250.000 oesters en verwacht wordt dat de opbrengst in de nabije toekomst een veelvoud van die hoeveelheid zal zijn. Ten aanzien van de vorderingen die onlangs op het gebied van het wetenschappelijke onderzoek zijn gemaakt, zegt Business Week: „Het belangrijkste resultaat is een enorme toename in het voederrendement — de hoeveelheid voedsel die nodig is om een pond vis te verkrijgen.” Opbrengsten van 3375 kilo vis per hectare zijn nu een algemeen voorkomend verschijnsel, terwijl dit tien jaar geleden 1350 kilo was.
’Ongericht christendom’
● De meeste Canadezen „zien niet meer naar hun religie op voor de antwoorden op de grote levensvragen”, zegt professor Reginald Bibby van de University of Lethbridge. Toch zal negentig procent „bij een volkstelling opgeven tot een christelijke religie te behoren”. Zijn recente studie van religieuze ontwikkelingen in Canada laat zien, zo schrijft de Toronto Star, dat de meerderheid van de bevolking haar „dagelijkse aandacht gericht houdt op zaken als een baan, het gezin, gezondheid en geld”. Deze instelling een „ongericht christendom” noemend, zegt Bibby dat ze de meeste Canadezen „zonder antwoord op de vraag van de betekenis van het leven” heeft achtergelaten. Overigens onthulde zijn studie ook dat de meerderheid van de Canadezen „geïntrigeerd wordt door of gelooft in ’bovennatuurlijke’ verschijnselen zoals astrologie, buitenzintuiglijke waarneming, telepathie, voorkennis en voorgevoelens van naderend onheil”.
Waardeloze muziek
● Een radiostation in Pasadena (Californië) speelt gewoonlijk muziek van groepen die zich toeleggen op songs met gewaagde teksten. Onlangs werd voor het gebouw een betoging gehouden omdat men een song had uitgezonden over de homoseksuele neigingen van een jonge man. Het bericht van Associated Press vermeldde dat de vaste luisteraars van het station geamuseerd waren over het feit dat juist dit nummer aanleiding was geweest voor een demonstratie omdat zij dit liedje nog betrekkelijk onschuldig vonden, terwijl andere regelmatig gespeelde muziek veel gewaagder was. „Het nieuwe op het gebied van controversiële muziek is niet zozeer dat ze bestaat”, aldus AP, „maar dat ze in de laatste twee jaar of meer geaccepteerd blijkt te worden door de grote platenmaatschappijen . . . Tegen teksten van rockmuziek kan haast geen klacht wegens obsceniteit worden ingediend omdat deze teksten door de Federal Communications Commission als een artistieke uiting worden beschouwd en daarom onder de bescherming van de grondwet vallen.”
Teveel aan aluminium
● Dr. Armand Lione, farmacoloog in Toronto, zegt dat aluminium in ons voedsel en in ons kookgerei onze gezondheid kan schaden. Een hoeveelheid van slechts twee of drie milligram aluminium kan, eenmaal in de hersenen terechtgekomen, de normale hersenfuncties aantasten en tot een vorm van seniliteit leiden, zo beweert Lione. Hij vertelt dat de gemiddelde Noordamerikaan dagelijks ongeveer tweeëntwintig milligram aluminium binnenkrijgt, en dat het grootste deel hiervan door de nieren weer wordt uitgescheiden. Maar hij waarschuwt dat het prestatievermogen van de nieren op de leeftijd van dertig jaar begint af te nemen, zodat er dan wat aluminium in het lichaam begint achter te blijven. Wat zijn enkele algemene voedingsmiddelen waarin aluminium voorkomt? Kant-en-klaar cakemix, pannekoekbeslag, zelfrijzend meel en bevroren deeg. Hierin zit vaak natriumaluminiumfosfaat als giststof. In sommige soorten tafelzuur, zoals ingelegde komkommers, kan aluminium aanwezig zijn in de vorm van bepaalde dubbelzouten die bekendstaan als „aluinen”. De arts verklaart dat ook het aluminium kookgerei de hoeveelheid aluminium in het voedsel kan doen toenemen, vooral als het wordt gebruikt om zure etenswaren, zoals tomaten, te bereiden en te bewaren.