Jonge mensen vragen . . .

Wat kan ik aan mijn verlegenheid doen?

DE JONGE man was lang en knap van uiterlijk. Er werd zelfs gezegd dat niemand anders zo knap was. Niettemin was hij pijnlijk verlegen. Wanneer hem een compliment werd gemaakt, vond hij zichzelf daarvoor te onbeduidend. Toen hij zonder dat daar anderen bij waren, in een leidinggevende positie werd aangesteld, zweeg hij over dat voorval en vertelde het zelfs niet aan zijn familie. En toen hij voor het eerst in het openbaar in zijn ambt moest verschijnen, verborg hij zich. Zelfs toen sommigen op jaloerse wijze beledigend over hem spraken, „bleef hij als iemand die stom geworden was”.

Verlegen — ja; maar hij overwon zijn verlegenheid, en het probleem is nooit meer ter sprake geweest. Heb jij ook last van verlegenheid? Zou jij die handicap ook graag willen overwinnen?

Zoals in onze vorige uitgave is getoond, kan je verlegenheid ten gevolge van vroegere ervaringen met mensen aangeleerd zijn. Misschien laat je je veel te veel beheersen door de vraag welke indruk je op anderen maakt, of misschien heb je toegelaten dat negatieve gedachten en verwachtingen jouw handelingen bepalen. Verlegenheid kan voor jou een diepgewortelde manier van leven zijn geworden. In de eerste plaats moet je dus werkelijk willen veranderen en geloven dat een verandering mogelijk is.

Verlegenheid overwinnen

Het overwinnen van verlegenheid zal tijd en moeite kosten. Je zult anders moeten denken en je anders moeten gedragen. Maak je niet bezorgd of de andere persoon je aan het taxeren is. Hij is waarschijnlijk te druk met zichzelf bezig en met wat hij zal zeggen en doen. Denk positief. Niemand is volmaakt; wij hebben allemaal onze sterke en zwakke kanten. Zelfs personen die er heel aantrekkelijk uitzien, hebben gebreken die ze zo onopvallend mogelijk hebben gemaakt of hebben gemaskeerd. Dus werk eraan je gevoel van eigenwaarde te vergroten.

Leer van je gemaakte fouten, maar blijf ze niet meetorsen. Bedenk dat er verschillende manieren zijn om dingen te bezien, verschillende ideeën ten aanzien van allerlei zaken. Mensen zijn het niet altijd met elkaar eens. Een verschil van mening betekent niet dat men jou als persoon verwerpt. Niemand is succesvol in alle dingen. Allemaal falen wij soms, maar dat kan ons helpen om realistische doeleinden te stellen. En aanvaard niet zomaar elk etiket dat mensen jou wellicht opplakken. Hun waardebepaling kan verkeerd zijn.

Evenmin dienen wij anderen onjuist te beoordelen — maar al te vaak de reden waarom men zich terugtrekt of verlegen doet. Eén jongeman die heel erg leed onder zijn verlegenheid, maar deze later overwon, zei dit: „Ik ontdekte twee dingen over mijzelf; en toen ik ze eenmaal begreep, was ik in staat om mijn verlegenheid te overwinnen. Ten eerste was ik te egocentrisch. Ik was te veel met mijzelf bezig en veel te bezorgd over wat de mensen vonden van wat ik zei. Ten tweede schreef ik anderen slechte motieven toe — ik vertrouwde hen niet en dacht dat ze op me zouden neerzien. Ik beoordeelde zowel hen als mezelf verkeerd.”

Hoe werd deze jongeman geholpen zijn houding te veranderen? Hij bezocht de vergaderingen van Jehovah’s Getuigen. Hij vervolgde: „Ik hoorde daar een lezing die me werkelijk geholpen heeft. De lezing ging over liefde. De spreker toonde aan dat liefde maakt dat je je voor anderen openstelt; dat je, als je liefde bezit, het beste van mensen denkt, niet het slechtste. Zo leerde ik mensen niet langer slechte motieven toe te schrijven. In plaats daarvan schreef ik hun goede motieven toe. Ik zei tegen mezelf: ’Ze zullen begrip tonen, ze zullen aardig zijn, ze zullen consideratie met me hebben.’ Dat veranderde mijn kijk zozeer dat ik mensen begon te vertrouwen. Ik voelde dat ik nu met hen kon praten, dat ze niet op me zouden neerzien. Ik besefte dat sommigen mij misschien verkeerd zouden beoordelen, maar nu voelde ik dat dat hun probleem was.”

Maar welke positieve stappen deed hij om zijn verlegenheid te overwinnen? „Ik ging ook inzien dat ik op een actieve manier liefde moest gaan tonen — door mezelf meer te geven”, verklaarde hij. „Ik probeerde het eerst bij jongeren. Later begon ik anderen thuis te bezoeken. Ik leerde hun behoeften aan te voelen, te denken in termen van wat ik kon doen om hen te helpen en te zorgen dat zij zich op hun gemak voelden als zij met mij samen waren.”

Deze jongeman begon de waarheid van Jezus’ raad in Lukas 6:37, 38 te beseffen: „Houdt bovendien op met oordelen, en gij zult geenszins geoordeeld worden; en houdt op met veroordelen, en gij zult geenszins veroordeeld worden. Blijft vrijlaten, en gij zult vrijgelaten worden. Beoefent het geven, en u zal gegeven worden. . . . Want met de maat waarmee gij meet, zal men ook u meten.”

Een begin maken

Je denkwijze leren aanpassen is één ding, maar dan hetgeen je hebt geleerd, in je omgang met andere personen gaan gebruiken, is nog wat anders. Niettemin zul je een begin moeten maken. Je zult krachtsinspanningen in het werk moeten stellen om ’uit je schulp te komen’ en contact te hebben met anderen.

Leer aangenaam te zijn in de omgang — „Hallo” te zeggen en een gesprekje te beginnen.a Dat kan zo eenvoudig zijn als een opmerking over het weer, de situatie van het moment, een vraag of een complimentje. Om de conversatie op gang te houden, is het nodig interesse te tonen en te luisteren! Dit verschaft je gewoonlijk wel een aanwijzing voor wat je vervolgens wilt zeggen of vragen. Wees niet ontmoedigd als het je de eerste paar keren moeilijk valt een gesprekje op gang te brengen. De persoon tot wie je spreekt, is misschien nog verlegener dan jij!

Ook je houding en de wijze waarop je je kleedt, zijn belangrijk om verlegenheid te overwinnen. Deze dingen hebben veel te maken met het beeld dat anderen zich van je vormen en hoe je over jezelf denkt. Probeer er zo goed mogelijk uit te zien, maar kleed je niet opzichtig. Kleed je zo dat je je prettig voelt en vergewis je ervan dat je kleren schoon en gestreken zijn. Als je voelt dat je er op je best uitziet, hoef je je daar al geen zorgen over te maken en zul je in staat zijn om je op het komende gesprek te concentreren.

Je houding kan er ook voor zorgen dat je je zekerder voelt. Sta rechtop — en wees toch ontspannen. Heb een ’open’ lichaamshouding; sla je armen of benen niet over elkaar en vouw je handen niet. Kijk vriendelijk en glimlach. Blijf een vriendelijk oogcontact houden en knik even of zeg iets als bevestiging van wat de andere persoon zegt.

Het toepassen van deze suggesties zal je, zeker in het begin, niet zo gemakkelijk afgaan. Je zult je bij tijden ontmoedigd voelen en je weer willen terugtrekken. Maar bedenk: De verantwoordelijkheid ligt slechts voor 50 procent bij jou. Voor de rest hangt het van de andere persoon af. Als je een flater slaat met wat je zegt, voel je dan niet veroordeeld. Als anderen lachen, leer dan met ze mee te lachen. Als je zegt „Dat kwam er niet zo best uit”, zal dat je helpen om je te ontspannen en door te gaan met het gesprek. En er zijn enkele dingen die je zullen helpen het hoofd te bieden aan spanning en bezorgdheid: Voorbereiding en oefening.

Wist je dat veel beroemdheden — wereldleiders, beroemde mensen uit de sport- en amusementswereld — zichzelf verlegen vinden? Hoe komt het dan dat zij tegenover zoveel mensen kunnen staan en tot hen spreken? Zij hebben geleerd hun verlegenheid te beheersen — zich te ontspannen en zich te concentreren op wat zij moeten doen. Zij hebben geoefend totdat zij zich op hun gemak voelen met wat zij doen en weten dat zij in staat zijn het te doen. Dus telkens wanneer je weet waar je zult zijn en in wat voor situatie je terecht zult komen, moet je je zo goed mogelijk voorbereiden. Oefen van tevoren wat je zult zeggen. Stel je het geheel aanschouwelijk voor en neem de hele situatie in gedachten door. Ook problemen met spreken kun je het hoofd bieden of verminderen door oefening. Het zal tijd kosten, zoals het verwerven van elk stel nieuwe vaardigheden tijd kost. Maar als je positieve resultaten ziet, moedigt dat je verder aan om er een succes van te willen maken.

Wat niet over het hoofd gezien mag worden, is de hulp die God kan geven. De jonge man die in het begin genoemd werd, was niemand anders dan Saul, de eerste koning van de oude natie Israël (1 Sam., hfdst. 9 en 10). Hij was verlegen, maar toen de tijd voor actie kwam, ’werd de geest van God ten aanzien van Saul werkzaam’ en leidde hij het volk naar de overwinning. — 1 Sam. hfdst. 11.

Je gedachten erop te richten anderen te helpen, helpt jou wat minder aan jezelf te denken. Is het niet heerlijk om anderen te helpen meer te weten te komen over God en zijn beloofde rechtvaardige nieuwe ordening? Dit geeft je zelfvertrouwen, terwijl je goed nieuws brengt en de hoogste Autoriteit in het universum vertegenwoordigt.

Liefde voor anderen zal ons tot actie aansporen. En als wij God getrouw dienen, zal hij ons zegenen en ons door middel van zijn geest helpen onze verlegenheid te overwinnen, net zoals hij de jonge man Saul geholpen heeft.

[Voetnoten]

[Kader op blz. 19]

Je kunt verlegenheid overwinnen door:

● te willen veranderen en te geloven dat een verandering mogelijk is

● negatieve gedachten te vervangen door positieve daden

● jezelf realistische en zinvolle doeleinden te stellen

● te weten hoe jezelf te ontspannen en het hoofd te bieden aan angst

● een situatie van tevoren te repeteren

● zelfvertrouwen te verwerven doordat je merkt dat het steeds beter gaat

● te bedenken dat verschillen in mening bestaan en dat ook anderen fouten maken

● te oefenen om bekwaamheden te verbeteren en er nieuwe bij te leren

● je in te spannen om anderen liefde te betonen en te helpen

● je netjes te kleden en je met zelfvertrouwen te gedragen

● te vertrouwen op de hulp die God geeft

[Illustratie op blz. 18]

Leer aangenaam te zijn in de omgang, glimlach, groet anderen en houd de conversatie gaande