Slinkende wouden, stijgende temperaturen

VERDWIJNING van het tropisch regenwoud. Het broeikaseffect. Die twee crises worden vaak in één adem genoemd. En met reden: De eerste draagt bij tot de laatste. Als de mensheid grote bosgebieden laat afbranden, platwalst en onder water zet om plaats te maken voor boerenbedrijven, wegen en hydro-elektrische dammen, geven de wouden hun enorme voorraden koolstof af aan de atmosfeer. De koolstofdioxide die zo ontstaat, is slechts een van de vele gassen waardoor de atmosfeer warmte vasthoudt, zodat de aardbol langzaam warmer wordt.

Uit recente rapporten van de Verenigde Naties blijkt dat beide crises wel eens ernstiger kunnen zijn dan tot dusver werd gedacht. Zo lieten ruim 300 klimaatdeskundigen van over de hele wereld in mei 1990 de waarschuwing horen, dat de gemiddelde wereldtemperatuur in de komende 35 jaar met 2 graden en tot het einde van de volgende eeuw met 6 graden zal stijgen als de mens geen keer brengt in de tendens.

Dit zou de meest dramatische verandering in de gemiddelde temperatuur betekenen die de aarde in tienduizend jaar heeft meegemaakt, verklaren de geleerden. Terwijl het broeikaseffect onder geleerden een controversieel onderwerp is geweest, wordt in The Washington Post opgemerkt: „Geleerden die het rapport hebben opgesteld . . . zeiden dat er op dat punt opmerkelijke eenstemmigheid heerste onder honderden meestal tegendraadse wetenschappers.”

Ondertussen werd in een rapport getiteld World Resources 1990-91 de schatting gedaan dat de wereld haar tropische wouden tot 50 procent sneller verliest dan door vorige schattingen te kennen werd gegeven. Het tempo waarmee in negen landen — in Azië, Afrika en Zuid-Amerika — het tropisch regenwoud verdween, was bij elkaar genomen in de jaren ’80 meer dan verdrievoudigd! In totaal wordt in de wereld, aldus het rapport, elk jaar tussen de 16 en 20 miljoen hectare tropisch woud vernietigd.

De ontbossing eist reeds haar tol. In International Wildlife wordt bijvoorbeeld opgemerkt dat de regenwouden van de wereld het tehuis zijn van minstens 5 miljoen en misschien wel van 30 miljoen plante- en diersoorten — „meer dan er leven in alle andere ecosystemen op aarde bij elkaar”. Deze soorten gaan als het ware met een sneltreinvaart hun uitroeiing tegemoet. Sommige vogelwaarnemers in noordelijke klimaatstreken begint het al op te vallen dat de vogels die in hun vaste jaargetijde uit de tropische wouden naar het noorden trekken, zeldzamer worden.

Ongeveer 80 procent van de bloeiende plantesoorten op Madagaskar komt nergens anders op onze planeet voor; een ervan, de Vinca rosea, vormt de basis voor enkele van de belangrijkste middelen tegen kanker ter wereld. Toch is meer dan de helft van de wouden van Madagaskar al sterk achteruitgegaan of weggevaagd.

De mens is in deze laatste dagen inderdaad ’de aarde aan het verderven’, zoals de bijbel lang geleden heeft voorzegd. — Openbaring 11:18.

[Illustratieverantwoording op blz. 15]

Abril Imagens/João Ramid